Mudre Izreke 10
1 Mudar sin veseli oca, a lud je sin žalost majci svojoj.
Ang mga panultihon ni Solomon. Ang anak nga maalamon makapalipay sa iyang amahan apan ang anak nga buangbuang maghatag ug kasub-anan sa iyang inahan.
2 Ne koristi krivo stečeno blago, dok pravednost izbavlja od smrti.
Walay bili ang kabtangan nga naangkon pinaagi sa pagkadaotan, apan ang pagbuhat ug matarong maglikay kanimo sa kamatayon.
3 Ne dopušta Jahve da gladuje duša pravednika, ali odbija pohlepu opakih.
Dili itugot ni Yahweh nga magutman ang nagbuhat kung unsa ang matarong, apan iyang pakyason ang mga tinguha sa daotan.
4 Lijena ruka osiromašuje čovjeka, a marljiva ga obogaćuje.
Ang kamot nga tapulan makapahimong kabos sa tawo, apan ang kamot sa tawong kugihan makaangkon ug mga bahandi.
5 Tko sabira ljeti, razuman je sin, a tko hrče o žetvi, navlači sramotu.
Ang maalamon nga anak magtigom sa abot sa yuta sa ting-init apan makauulaw alang kaniya kung matulog siya panahon sa ting-ani.
6 Blagoslovi su nad glavom pravedniku, a usta opakih kriju nasilje.
Ang mga gasa nga gikan sa Dios anaa sa ulo niadtong mga mobuhat sa matarong, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
7 Pravednikov je spomen blagoslovljen, a opakom se ime proklinje.
Ang tawo nga mobuhat sa matarong makapalipay kanato sa dihang maghunahuna kita mahitungod kaniya, apan ang ngalan sa daotan madunot.
8 Tko je mudra srca, prima zapovijedi, dok brbljava luda propada.
Kadtong adunay panabot modawat sa mga pagmando, apan ang sabaan nga buangbuang magun-ob.
9 Tko nedužno živi, hodi bez straha, a tko ide krivim putovima, poznat će se.
Siya nga maglakaw sa kaligdong maglakaw nga luwas, apan ang tawong mohimo sa iyang mga dalan nga baliko, masakpan ra unya siya.
10 Tko žmirka okom, zadaje tugu, a tko ludo zbori, propada.
Siya nga mangidhat makapasubo, apan pagalumpagon ang sabaan nga buangbuang.
11 Pravednikova su usta izvor života, a opakomu usta kriju nasilje.
Ang baba sa tawo nga mobuhat sa matarong mao ang tubig sa kinabuhi, apan ang baba sa daotan motabon sa kasamok.
12 Mržnja izaziva svađu, a ljubav pokriva sve pogreške.
Ang kaligutgot hinungdan sa panagbingkil, apan tabonan sa gugma ang tanang kasal-anan.
13 Na usnama razumnoga nalazi se mudrost, a batina je za leđa nerazumna čovjeka.
Ang kaalam makaplagan diha sa mga ngabil sa tawong adunay maayong paghukom, apan ang bunal alang sa likod sa tawong walay alamag.
14 Mudri kriju znanje, a luđakova su usta blizu propasti.
Ang mga tawong maalamon magtigom ug kahibalo, apan ang baba sa buangbuang nagapaduol sa kagub-anan.
15 Blago je bogatomu tvrdi grad, a ubogima je propast njihovo siromaštvo.
Ang bahandi sa tawong adunahan mao ang iyang lig-on nga siyudad; ang kawad-on sa kabos mao ang iyang kagub-anan.
16 Pravednik prirađuje za život, a opaki prirađuje za grijeh.
Ang bayad niadtong magbuhat kung unsa ang matarong mogiya kanila ngadto sa kinabuhi; ang ginansiya sa daotan mogiya kanila ngadto sa sala.
17 Tko se naputka drži, na putu je života, a zabluđuje tko se na ukor ne osvrće.
Adunay agianan paingon sa kinabuhi alang niadtong mosunod sa pagpanton, apan mahisalaag ang tawo nga magsalikway sa pagbadlong.
18 Lažljive usne kriju mržnju, a tko klevetu širi, bezuman je!
Si bisan kinsa nga adunay tinago nga pagdumot adunay bakakon nga mga ngabil, ug si bisan kinsa nga magbutangbutang mga buangbuang.
19 Obilje riječi ne biva bez grijeha, a tko zauzdava svoj jezik, razuman je.
Kung adunay daghang mga pulong, dili mawala ang kalapasan, apan siya nga nagmaampingon sa iyang isulti maalamon.
20 Pravednikov je jezik odabrano srebro, a razum opakoga malo vrijedi.
Ang dila sa mobuhat ug matarong, lunsay nga plata; adunay gamay nga bili sa kasingkasing sa daotan.
21 Pravednikove su usne hrana mnogima, a luđaci umiru s ludosti svoje.
Ang mga ngabil sa tawong mobuhat kung unsa ang matarong makapahimsog sa kadaghanan, apan mangamatay ang mga buangbuang tungod kay wala silay alamag.
22 Gospodnji blagoslov obogaćuje i ne prati ga nikakva muka.
Ang maayong mga gasa ni Yahweh magdala ug bahandi ug walay kasakit niini.
23 Bezumniku je radost učiniti sramotno djelo, a razumnu čovjeku biti mudar.
Ang pagkadaotan mao ang dula nga ginadula sa buangbuang, apan ang kaalam mao ang makapahimuot sa tawong adunay panabot.
24 Čega se opaki boji, ono će ga stići, a pravednička se želja ispunjava.
Ang kahadlok sa daotan mogukod kaniya, apan ang tinguha sa matarong igahatag.
25 Kad oluja prohuja, opakoga nestane, a pravednik ima temelj vječni.
Ang daotan sama sa bagyo nga molabay lang, ug mahanaw dayon, apan kadtong mobuhat kung unsa ang matarong mao ang patukoranan nga molungtad hangtod sa kahangtoran.
26 Kakav je ocat zubima i dim očima, takav je ljenivac onima koji ga šalju.
Sama sa suka nga anaa sa ngipon ug aso sa mga mata, mao usab ang tapulan alang niadtong nagpadala kaniya.
27 Strah Gospodnji umnaža dane, a opakima se prekraćuju godine.
Ang pagkahadlok kang Yahweh makapalugway sa kinabuhi, apan ang mga katuigan sa daotan mapamubo.
28 Pravedničko je ufanje puno radosti, a opakima je nada uprazno.
Ang paglaom niadtong mobuhat sa matarong mao ang ilang kalipay, apan ang katuigan sa mga daotan mapamubo.
29 Gospodnji je put okrilje bezazlenu, a propast onima koji čine zlo.
Ang dalan ni Yahweh mopanalipod niadtong adunay dungog, apan kagub-anan kini alang sa daotan.
30 Pravednik se neće nikad pokolebati, a opakih će nestati s lica zemlje.
Kadtong mobuhat sa matarong dili gayod mapukan, apan ang daotan dili magpabilin sa yuta.
31 Pravednikova usta rađaju mudrošću, a opak jezik čupa se s korijenom.
Gikan sa baba niadtong magbuhat ug matarong adunay bunga sa kaalam, apan ang bakakon nga dila pagaputlon.
32 Pravednikove usne znaju što je milo, dok usta opakih poznaju zloću.
Ang mga ngabil niadtong mobuhat sa matarong nasayod kung unsa ang angayan, apan ang baba sa daotan, nasayod sila kung unsa ang tinuis.
