< ⲖⲞⲨⲔⲞⲚ 6 >
1 ⲁ̅ ⲁⲥϣⲱⲡⲉ ⲇⲉ ⲙⲡⲥⲁⲃⲃⲁⲧⲟⲛ ⲉⲧⲣⲉϥⲉ͡ⲓ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲛⲙ̅ⲙⲁ ⲉⲧϫⲏⲩ ⲁⲛⲉϥⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ ϭⲱⲛϭ̅ ⲛⲛ̅ϩⲙⲥ̅ ⲁⲩⲥⲉϩⲥⲱϩⲟⲩ ⲛⲛⲉⲩϭⲓϫ ⲁⲩⲟⲩⲱⲙ
Siku moja ya Sabato, Yesu alikuwa anapita katika mashamba ya ngano, na wanafunzi wake wakaanza kukwanyua masuke ya ngano, wakaondoa punje zake kwa mikono, wakala.
2 ⲃ̅ ⲡⲉϫⲉϩⲟⲓ̈ⲛⲉ ⲛ̅ⲛⲉⲫⲁⲣⲓⲥⲥⲁⲓⲟⲥ ϫⲉ ⲉⲧⲃⲉⲟⲩ ⲧⲉⲧⲛⲓ̈ⲣⲉ ⲙⲡⲉⲧⲉⲙⲉϣϣⲉ ϩⲙⲡⲥⲁⲃⲃⲁⲧⲟⲛ.
Baadhi ya Mafarisayo wakawauliza, “Mbona mnafanya jambo ambalo si halali siku ya Sabato?”
3 ⲅ̅ ⲁⲓ̅ⲥ̅ ⲇⲉ ⲟⲩⲱϣⲃ̅ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁⲩ ϫⲉ. ⲙ̅ⲡⲉⲧⲛ̅ⲉϣⲡⲁⲓ̈ ⲉⲁⲇⲁⲩⲉⲓⲇ ⲁⲁϥ ⲛⲧⲉⲣⲉϥϩⲕⲟ ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲛⲙ̅ⲛⲉⲧⲛⲙ̅ⲙⲁϥ
Yesu akawajibu, “Je, hamjasoma jinsi alivyofanya Daudi pamoja na wenzake wakati walipokuwa na njaa?
4 ⲇ̅ ϫⲉ ⲛⲛⲁϣ (ⲛ)ϩⲉ ⲁϥⲃⲱⲕ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉⲡⲏⲓ̈ ⲙⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲁϥϫⲓ ⲛⲛⲛⲟⲉⲓⲕ ⲛ̅ⲧⲉⲡⲣⲟⲑⲉⲥⲓⲥ ⲁϥⲟⲩⲟⲙⲟⲩ ⲁⲩⲱ ⲁϥϯ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲛⲙⲙⲁϥ ⲛⲁⲓ ⲉⲧⲉⲙⲉϣϣⲉ ⲉⲣⲟⲟⲩ ⲉⲩⲟⲙⲟⲩ ⲉ͡ⲓⲙⲏⲧⲓ ⲟⲩⲏⲏⲃ ⲙⲁⲩⲁⲁⲩ.
Yeye aliingia ndani ya nyumba ya Mungu, akachukua ile mikate iliyowekwa mbele ya Mungu, akala na kuwapa wenzake. Kisheria, ni makuhani tu peke yao ndio walioruhusiwa kula mikate hiyo.”
5 ⲉ̅ ⲡⲉϫⲁϥ ⲇⲉ ⲛⲁⲩ ϫⲉ ⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲙⲡⲕⲉⲥⲁⲃⲃⲁⲧⲟⲛ ⲡⲉ ⲡϣⲏⲣⲉ ⲙⲡⲣⲱⲙⲉ·
Hivyo akawaambia, “Mwana wa Mtu ni Bwana wa Sabato.”
6 ⲋ̅ ⲁⲥϣⲱⲡⲉ ⲇⲉ ϩⲙ̅ⲡⲕⲉⲥⲁⲃⲃⲁⲧⲟⲛ ⲉⲧⲣⲉϥⲃⲱⲕ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉⲧⲥⲩⲛⲁⲅⲱⲅⲏ ⲛϥ̅ϯⲥⲃⲱ ⲁⲩⲱ ⲛⲉⲩⲛⲟⲩⲣⲱⲙⲉ ⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲡⲉ ⲉⲣⲉⲧⲉϥϭⲓϫ ⲛ̅ⲟⲩⲛⲁⲙ ϣⲟⲩⲱⲟⲩ.
Siku nyingine ya Sabato, Yesu aliingia katika sunagogi, akafundisha. Mle ndani mlikuwa na mtu ambaye mkono wake wa kuume ulikuwa umepooza.
7 ⲍ̅ ⲛⲉⲩⲡⲁⲣⲁⲧⲏⲣⲓ ⲇⲉ ⲉⲣⲟϥ ⲡⲉ ⲛ̅ϭⲓⲛⲉⲅⲣⲁⲙⲙⲁⲧⲉⲩⲥ ⲛⲙ̅ⲛⲉⲫⲁⲣⲓⲥⲥ(ⲁ)ⲓⲟⲥ ϫⲉ ⲛⲉⲛⲉⲛϥ̅ⲛⲁⲣ̅ⲡⲁϩⲣⲉ ⲉⲣⲟϥ ⲙⲡⲥⲁⲃⲃⲁⲧⲟⲛ ϫⲉ ⲉⲩⲉϩⲉ ⲉⲑⲉ ⲛ̅ⲕⲁⲧⲏⲅⲟⲣⲓ ⲙ̅ⲙⲟϥ
Walimu wa Sheria na Mafarisayo walitaka kupata kisingizio cha kumshtaki Yesu na hivyo wakawa wanangojea waone kama angemponya mtu siku ya Sabato.
8 ⲏ̅ ⲛⲧⲟϥ ⲇⲉ ⲛⲉϥⲥⲟⲟⲩⲛ ⲛ̅ⲛⲉⲩⲙⲟⲕⲙⲉⲕ. ⲡⲉϫⲁϥ ⲇⲉ ⲙ̅ⲡⲣⲱⲙⲉ ⲉⲧⲉⲣⲉⲧⲉϥϭⲓϫ ϣⲟⲩⲱⲟⲩ. ϫⲉ ⲧⲱⲟⲩⲛ ⲁϩⲉⲣⲁⲧⲕ̅ ⲛⲧⲙⲏⲧⲉ. ⲁϥⲧⲱⲟⲩⲛ ⲇⲉ ⲁϥⲁϩⲉⲣⲁⲧϥ̅.
Lakini Yesu alijua mawazo yao, akamwambia yule mwenye mkono uliopooza, “Inuka, simama katikati.” Yule mtu akaenda akasimama katikati.
9 ⲑ̅ ⲡⲉϫⲉⲓ̅ⲥ̅ ⲛⲁⲩ. ϫⲉ ϯⲛⲁϫⲛⲉⲧⲏⲟⲩⲧⲛ̅ ϫⲉ ⲉⲛⲉⲉⲝⲉⲥⲧⲓ ⲉⲣ̅ⲡⲉⲧⲛⲁⲛⲟⲩϥ ϩⲙⲡⲥⲁⲃⲃⲁⲧⲟⲛ ϫⲉⲛⲉⲣⲡⲉⲑⲟⲟⲩ. ⲉⲧⲟⲩϫⲉⲟⲩⲯⲩⲭⲏ ϫⲉⲛⲉⲧⲁⲕⲟⲥ.
Kisha Yesu akawaambia, “Nawaulizeni, je, ni halali siku ya Sabato kutenda jambo jema au kutenda jambo baya; kuokoa maisha au kuyaangamiza?”
10 ⲓ̅ ⲁϥⲕⲧⲉⲓ̈ⲁⲧϥ̅ ⲇⲉ ⲛϩⲏⲧⲟⲩ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲡⲉϫⲁϥ ⲛⲁϥ ϫⲉ ⲥⲟⲩⲧⲛ̅ⲧⲉⲕϭⲓϫ ⲉⲃⲟⲗ. ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲇⲉ ⲁϥⲥⲟⲩⲧⲱⲛⲥ̅. ⲁⲩⲱ ⲁⲧⲉϥϭⲓϫ ⲗⲟ.
Baada ya kuwatazama wote waliokuwa pale, akamwambia yule mtu, “Nyosha mkono wako.” Naye akafanya hivyo, na mkono wake ukawa mzima tena.
11 ⲓ̅ⲁ̅ ⲛ̅ⲧⲟⲟⲩ ⲇⲉ ⲁⲩⲙⲟⲩϩ ⲙⲙⲛ̅ⲧⲁⲑⲏⲧ ⲁⲩⲙⲉⲕⲙⲟⲩⲕⲟⲩ ⲛⲙⲛⲉⲩⲉⲣⲏⲩ ϫⲉ ⲉⲛⲛⲁⲣⲟⲩ ⲛ̅ⲓⲥ̅·
Lakini wao wakakasirika sana, wakajadiliana jinsi ya kumtendea Yesu maovu.
12 ⲓ̅ⲃ̅ ⲁⲥϣⲱⲡⲉ ⲇⲉ ⲛⲛⲉⲓ̈ϩⲟⲟⲩ ⲉⲧⲣⲉϥⲉ͡ⲓ ⲉⲃⲟⲗ ⲉⲡⲧⲟⲟⲩ ⲉϣⲗⲏⲗ ⲁⲩⲱ ⲛⲉϥⲟ ⲛⲟⲩϣⲏ ⲣⲣⲟⲉⲓⲥ ⲡⲉ ϩⲙⲡⲉϣⲗⲏⲗ ⲙⲡⲛⲟⲩⲧⲉ.
Siku moja Yesu alikwenda mlimani kusali, akakesha huko usiku kucha akimwomba Mungu.
13 ⲓ̅ⲅ̅ ⲁⲩⲱ ⲛⲧⲉⲣⲉϩⲧⲟⲟⲩⲉ ϣⲱⲡⲉ ⲁϥⲙⲟⲩⲧⲉ ⲉⲛⲉϥⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ ⲁϥⲥⲉⲧⲡⲙⲛⲧ̅ⲥ̅ⲛⲟⲟⲩⲥ ⲉⲃⲟⲗ ⲛϩⲏⲧⲟⲩ ⲛⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁϥⲙⲟⲩⲧⲉ ⲉⲣⲟⲟⲩ ϫⲉ ⲛⲁⲡⲟⲥⲧⲟⲗⲟⲥ.
Kesho yake aliwaita wanafunzi wake, na miongoni mwao akachagua kumi na wawili ambao aliwaita mitume:
14 ⲓ̅ⲇ̅ ⲥⲓⲙⲱⲛ ⲡⲉⲛⲧⲁⲩϯⲣⲓⲛϥ ⲉⲡⲉⲧⲣⲟⲥ ⲛⲙⲁⲛⲇⲣⲉⲁⲥ ⲡⲉϥⲥⲟⲛ. ⲓ̈ⲁⲕⲱⲃⲟⲥ ⲛⲙ̅ⲓ̈ⲱϩⲁⲛⲛⲏⲥ ⲡⲉϥⲥⲟⲛ. ⲫⲓⲗⲓⲡⲡⲟⲥ ⲛⲙⲃⲁⲣⲑⲟⲗⲟⲙⲁⲓⲟⲥ.
Simoni (ambaye Yesu alimpa jina Petro) na Andrea ndugu yake, Yakobo na Yohane, Filipo na Bartholomayo,
15 ⲓ̅ⲉ̅ ⲛⲙⲙⲁⲑⲑⲁⲓⲟⲥ. ⲛⲙ̅ⲑⲱⲙⲁⲥ. ⲛⲙ̅ⲓ̈ⲁⲕⲱⲃⲟⲥ ⲡϣⲏⲣⲉ ⲛⲛⲁⲗⲫⲁⲓⲟⲥ. ⲛⲙⲥⲓⲙⲱⲛ ⲡⲉⲧⲉϣⲁⲩⲙⲟⲩⲧⲉ ⲉⲣⲟϥ ϫⲉ ⲡⲍⲏⲗⲱⲧⲏⲥ.
Mathayo na Thoma, Yakobo wa Alfayo na Simoni (aliyeitwa Zelote),
16 ⲓ̅ⲋ̅ ⲛⲙ̅ⲓ̈ⲟⲩⲇⲁⲥ ⲡϣⲏⲣⲉ ⲛ̅ⲓ̈ⲁⲕⲱⲃⲟⲥ ⲛⲙ̅ⲓ̈ⲟⲩⲇⲁⲥ ⲡⲓⲥⲕⲁⲣⲓⲱⲧⲏⲥ ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁϥϣⲱⲡⲉ ⲙⲡⲣⲟⲇⲟⲧⲏⲥ.
Yuda wa Yakobo na Yuda Iskarioti ambaye baadaye alikuwa msaliti.
17 ⲓ̅ⲍ̅ ⲁϥⲉ͡ⲓ ⲇⲉ ⲉⲡⲉⲥⲏⲧʾ ⲛⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲁϥⲁϩⲉⲣⲁⲧϥ̅ ϩⲓⲟⲩⲙⲁ ⲉϥⲟⲩⲟϣⲥ̅. ⲁⲩⲱ ⲟⲩⲙⲏⲏϣⲉ ⲉⲛⲁϣⲱϥ ⲛⲙ̅ⲛⲉϥⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ ⲛⲙ̅ⲟⲩⲙⲏⲏϣⲉ ⲉϥⲟϣ ⲛ̅ⲧⲉⲡⲗⲁⲟⲥ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ϯⲟⲩⲇⲁⲓⲁ ⲛⲙ̅ⲑⲓⲉⲣⲟⲩⲥⲁⲗⲏⲙ ⲛⲙ̅ⲧⲡⲁⲣϩⲁⲗⲓⲁ ⲛ̅ⲧⲩⲣⲟⲥ ⲛⲙ̅ⲥⲓⲇⲱⲛ
Baada ya kushuka mlimani pamoja na mitume, Yesu alisimama mahali palipokuwa tambarare. Hapo palikuwa na kundi kubwa la wanafunzi wake na umati wa watu waliotoka pande zote za Yudea na Yerusalemu na pwani ya Tiro na Sidoni. Wote walifika kumsikiliza Yesu na kuponywa magonjwa yao.
18 ⲓ̅ⲏ̅ ⲛⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁⲩⲉ͡ⲓ ⲉⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉⲣⲟϥ ⲁⲩⲱ ⲉⲧⲁⲗϭⲟⲟⲩ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲛⲉⲩϣⲱⲛⲉ ⲁⲩⲱ ⲛⲉⲧⲙⲟⲕϩ̅ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲛ̅ⲛⲉⲡⲛ̅ⲁ ⲛⲁⲕⲁⲑⲁⲣⲧⲟⲛ ⲁⲩⲧⲁⲗϭⲟ.
Aliwaponya pia wote waliokuwa wanasumbuliwa na pepo wachafu.
19 ⲓ̅ⲑ̅ ⲡⲙⲏⲏϣⲉ ⲇⲉ ⲧⲏⲣϥ̅ ⲛⲉⲩϣⲓⲛⲉ ⲛ̅ⲥⲁϫⲱϩ ⲉⲣⲟϥ ⲡⲉ ϫⲉ ⲛⲉⲣⲉⲟⲩϭⲟⲙ ⲛⲏⲩ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ϩⲏⲧϥ̅ ⲉⲥⲧⲁⲗϭⲟ ⲙⲙⲟⲟⲩ ⲧⲏⲣⲟⲩ·
Watu wote walitaka kumgusa, kwa maana nguvu ilikuwa inatoka ndani yake na kuwaponya wote.
20 ⲕ̅ ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲇⲉ ⲁϥϥⲓⲁⲧϥ̅ ⲉϩⲣⲁⲓ̈ ⲉⲛⲉϥⲙⲁⲑⲏⲧⲏⲥ ⲡⲉϫⲁϥ ϫⲉ. ⲛⲁⲓ̈ⲁⲧⲟⲩ ⲛⲛ̅ϩⲏⲕⲉ ϫⲉ ⲧⲱⲟⲩ ⲧⲉ ⲧⲙⲛ̅ⲧⲉⲣⲟ ⲛⲙ̅ⲡⲏⲩⲉ·
Yesu akawageukia wanafunzi wake, akasema: “Heri ninyi mlio maskini, maana Ufalme wa Mungu ni wenu.
21 ⲕ̅ⲁ̅ ⲛⲁⲓ̈ⲁⲧʾⲧⲏⲩⲧⲛ̅ ⲛⲉⲧϩⲕⲁⲉⲓⲧʾ ⲧⲉⲛⲟⲩ ϫⲉ ⲧⲉⲧⲛⲁⲥⲉⲓ. ⲛⲁⲓ̈ⲁⲧⲟⲩ ⲛⲛⲉⲧⲣⲓⲙⲉ ⲧⲉⲛⲟⲩ ϫⲉ ⲥⲉⲛⲁⲥⲱⲃⲉ·
Heri ninyi mnaosikia njaa sasa, maana baadaye mtashiba. Heri ninyi mnaolia sasa, maana baadaye mtacheka kwa furaha.
22 ⲕ̅ⲃ̅ ⲛⲁⲓ̈ⲁⲧʾⲧⲏⲟⲩⲧⲛ̅ ⲉⲣϣⲁⲛⲣⲱⲙⲉ ⲛⲓⲙ ⲙⲉⲥⲧⲱⲧⲛ̅ ⲛⲥⲉⲡⲣϫ̅ⲧⲏⲟⲩⲧⲛ̅ ⲉⲃⲟⲗ. ⲛ̅ⲥⲉⲛⲟϭⲛⲉϭ ⲙⲙⲱⲧⲛ̅ ⲛ̅ⲥⲉⲧⲥⲧⲉⲡⲉⲧⲛ̅ⲣⲁⲛ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲱⲥⲡⲟⲛⲏⲣⲟⲥ ⲉⲧⲃⲉⲡϣⲏⲣⲉ ⲙ̅ⲡⲣⲱⲙⲉ.
“Heri yenu ninyi iwapo watu watawachukia, watawatenga, watawatukana na kuwaharibieni jina kwa ajili ya Mwana wa Mtu!
23 ⲕ̅ⲅ̅ ⲣⲁϣⲉ ϩⲙ̅ⲡⲉϩⲟⲟⲩ ⲉⲧⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ⲧⲉⲗⲏⲗ ⲉⲓⲥϩⲏⲏⲧⲉ ⲡⲉⲧⲛ̅ⲃⲉⲕⲉ ϥⲛⲁϣⲱⲡⲉ ⲉⲛⲁϣⲱϥ ϩⲛ̅ⲧⲡⲉ. ⲛⲉⲣⲉⲛⲉⲩⲓ̈ⲟⲧⲉ ⲅⲁⲣ ⲉ͡ⲓⲣⲉ ⲡⲉ ϩⲓⲛⲁⲉⲓ ⲛ̅ⲛⲉⲡⲣⲟⲫⲏⲧⲏⲥ.
Wakati hayo yatakapotokea, furahini na kucheza, maana hakika tuzo lenu ni kubwa mbinguni. Kwa maana wazee wao waliwatendea manabii vivyo hivyo.
24 ⲕ̅ⲇ̅ ⲡⲗⲏⲛ ⲟⲩⲟⲓ̈ ⲛⲏⲧⲛ ⲣⲣⲙ̅ⲙⲁⲟ̅ ϫⲉ ⲁⲧⲉⲧⲛ̅ϫⲓ ⲙ̅ⲡⲉⲧⲛ̅ⲙ̅ⲧⲟⲛ.
Lakini ole wenu ninyi mlio matajiri, maana mmekwisha pata faraja yenu.
25 ⲕ̅ⲉ̅ ⲟⲩⲟⲓ̈ ⲛⲏⲧⲛ̅ ⲛⲉⲧⲥⲏⲟⲩ ⲧⲉⲛⲟⲩ ϫⲉ ⲧⲉⲧⲛⲁϩⲕⲟ. ⲟⲩⲟⲓ̈ ⲛⲏⲧⲛ ⲛⲉⲧⲥⲱⲃⲉ ⲧⲉⲛⲟⲩ ϫⲉ ⲧⲉⲧⲛⲁⲣϩⲏⲃⲉ ⲛⲧⲉⲧⲛ̅ⲣⲓⲙⲉ·
Ole wenu ninyi mnaoshiba sasa, maana baadaye mtasikia njaa. Ole wenu ninyi mnaocheka kwa furaha sasa, maana baadaye mtaomboleza na kulia.
26 ⲕ̅ⲋ̅ ⲟⲩⲟⲓ̈ ⲛⲏⲧⲛ̅ ⲉⲣϣⲁⲛⲣ̅ⲣⲱⲙⲉ ⲧⲏⲣⲟⲩ ⲧⲁⲓ̈ⲉⲧⲏⲟⲩⲧⲛ̅. ⲛⲉⲩⲉ͡ⲓⲣⲉ ⲅⲁⲣ ⲛ̅ⲧⲉⲓ̈ϩⲉ ⲡⲉ ⲛ̅ⲛⲉⲡⲣⲟⲫⲏⲧⲏⲥ ⲛ̅ⲛⲟⲩϫ.
Ole wenu ninyi iwapo watu wote wanawasifu, maana wazee wao waliwafanyia manabii wa uongo vivyo hivyo.
27 ⲕ̅ⲍ̅ ⲁⲗⲗⲁ ϯϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ⲛⲏⲧⲛ̅ ⲛⲉⲧⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉⲣⲟⲓ̈ ϫⲉ ⲙⲉⲣⲉⲛⲉⲧⲛ̅ϫⲓϫⲉⲟⲩ ⲁⲣⲓⲡⲉⲧⲛⲁⲛⲟⲩϥ ⲛⲛⲉⲧⲙⲟⲥⲧⲉ ⲙ̅ⲙⲱⲧⲛ̅.
“Lakini nawaambieni ninyi mnaonisikiliza: wapendeni adui zenu, watendeeni mema wale wanaowachukieni.
28 ⲕ̅ⲏ̅ ⲥⲙⲟⲩ ⲉⲛⲉⲧⲥⲁϩⲟⲩ ⲙ̅ⲙⲱⲧⲛ̅. ϣⲗⲏⲗ ⲉϫⲛ̅ⲛⲉⲧⲡⲏⲧʾ ⲛ̅ⲥⲱⲧⲛ̅
Watakieni baraka wale wanaowalaani, na waombeeni wale wanaowatendea vibaya.
29 ⲕ̅ⲑ̅ ⲡⲉⲧⲛⲁⲣⲁϩⲧⲕ̅ ⲉⲧⲉⲕⲟⲩⲟϭⲉ ⲕⲧⲟ ⲉⲣⲟϥ ⲛ̅ⲧⲕⲉⲟⲩⲉ͡ⲓ. ⲁⲩⲱ ⲕⲁⲧⲉⲕϣⲧⲏⲛ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ⲥⲁⲡⲉⲧϥⲓ ⲙ̅ⲡⲉⲕϩⲟⲓ̈ⲧⲉ.
Mtu akikupiga shavu moja mgeuzie na la pili. Mtu akikunyang'anya koti lako mwachie pia shati lako.
30 ⲗ̅ ϯⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲙ ⲉⲧⲁⲓⲧⲓ ⲙ̅ⲙⲟⲕ. ⲁⲩⲱ ⲛⲅ̅ⲧⲙ̅ⲧⲉⲥⲡⲉⲧϥⲓ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲉⲛⲟⲩⲕ ⲛⲉ.
Yeyote anayekuomba mpe, na mtu akikunyang'anya mali yako usimtake akurudishie.
31 ⲗ̅ⲁ̅ ⲁⲩⲱ ⲛ̅ⲑⲉ ⲉⲧⲉⲧⲛ̅ⲟⲩⲉϣⲧⲣⲉⲣ̅ⲣⲱⲙⲉ ⲁⲁⲥ ⲛⲏⲧⲛ̅. ⲁⲣⲓⲥ ϩⲱⲧʾⲧⲏⲩⲧⲛ̅ ⲛⲁⲩ.
Watendeeni wengine kama mnavyotaka wawatendee ninyi.
32 ⲗ̅ⲃ̅ ⲁⲩⲱ ⲉϣϫⲉⲧⲉⲧⲛⲙⲉ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲙⲉ ⲙ̅ⲙⲱⲧⲛ̅ ⲁϣ ⲡⲉ ⲡⲉⲧⲛ̅ϩⲙⲟⲧʾ ⲕⲁⲓⲅⲁⲣ ⲣ̅ⲣⲉϥⲣⲛⲟⲃⲉ ⲥⲉⲙⲉ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲙⲉ ⲙ̅ⲙⲟⲟⲩ.
“Na ikiwa mnawapenda tu wale wanaowapenda ninyi, je, mtapata tuzo gani? Hakuna! Kwa maana hata wenye dhambi huwapenda wale wanaowapenda wao.
33 ⲗ̅ⲅ̅ ⲁⲩⲱ ⲉⲧⲉⲧⲛ̅ϣⲁⲣ̅ⲡⲉⲧⲛⲁⲛⲟⲩϥ ⲛ̅ⲛⲉϯⲣⲉ ⲛⲏⲧⲛ̅. ⲁϣ ⲡⲉ ⲡⲉⲧⲛ̅ϩⲙⲟⲧʾ ⲣ̅ⲣⲉϥⲣⲛⲟⲃⲉ ϩⲱⲟⲩ ⲉ͡ⲓⲣⲉ ⲙ̅ⲡⲁⲓ̈.
Tena, kama mkiwatendea mema wale tu wanaowatendeeni mema, mtapata tuzo gani? Hata wenye dhambi hufanya vivyo hivyo!
34 ⲗ̅ⲇ̅ ⲉⲧⲉⲧⲛ̅ϣⲁⲛϯⲉⲙⲏⲥⲉ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲉⲧⲛ̅ϩⲉⲗⲡⲓⲍⲉ ⲉϫⲓ ⲛ̅ⲧⲟⲟⲧⲟⲩ. ⲁϣ ⲡⲉ ⲡⲉⲧⲛ̅ϩⲙⲟⲧʾ ⲣⲣⲉϥⲣ̅ⲛⲟⲃⲉ ϩⲱⲟⲩ ϯ ⲛⲣⲣⲉϥⲣ̅ⲛⲟⲃⲉ ϫⲉ ⲉⲩⲉϫⲓ ⲙⲡⲉⲩⲕⲱⲃ.
Na kama mnawakopesha wale tu mnaotumaini watawalipeni, je, mtapata tuzo gani? Hata wenye dhambi huwakopesha wenye dhambi wenzao ili warudishiwe kima kilekile!
35 ⲗ̅ⲉ̅ ⲡⲗⲏⲛ ⲙⲉⲣⲉⲛⲉⲧⲛ̅ϫⲓϫⲉⲟⲩ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ⲣ̅ⲡⲉⲧⲛⲁⲛⲟⲩϥ ⲛⲧⲉⲧⲛ̅ϯⲉⲙⲏⲥⲉ ⲉⲛⲧⲉⲧⲛ̅ⲕⲱ ⲛ̅ϩⲧⲏⲧⲛ̅ ⲁⲛ ⲉϫⲓⲗⲁⲁⲩ. ⲁⲩⲱ ⲡⲉⲧⲛ̅ⲃⲉⲕⲉ ⲛⲁϣⲱⲡⲉ ⲉⲛⲁϣⲱϥ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ϣⲏⲣⲉ ⲙ̅ⲡⲉⲧʾϫⲟⲥⲉ ϫⲉ ⲛ̅ⲧⲟϥ ⲟⲩⲭⲣⲏⲥⲧⲟⲥ ⲡⲉ ⲉϫⲛ̅ⲛⲉⲧⲉⲙⲉⲩϣⲡ̅ϩⲙⲟⲧʾ ⲛⲙ̅ⲙⲡⲟⲛⲏⲣⲟⲥ.
Ila nyinyi wapendeni adui zenu, na kuwatendea mema; kopesheni bila kutazamia malipo, na tuzo lenu litakuwa kubwa, nanyi mtakuwa watoto wa Mungu aliye juu. Kwa maana yeye ni mwema kwa wale wasio na shukrani na walio wabaya.
36 ⲗ̅ⲋ̅ ϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ϣⲁⲛϩ̅ⲧⲏϥ ϫⲉ ⲟⲩϣⲁⲛϩ̅ⲧⲏϥ ⲡⲉ ⲡⲉⲧⲛ̅ⲉ͡ⲓⲱⲧʾ.
Muwe na huruma kama Baba yenu alivyo na huruma.
37 ⲗ̅ⲍ̅ ⲙ̅ⲡⲣ̅ⲕⲣⲓⲛⲉ ϫⲉ ⲛⲛⲉⲩⲕⲣⲓⲛⲉ ⲙ̅ⲙⲱⲧⲛ̅. ⲙ̅ⲡⲣ̅ⲧϭⲁⲓ̈ⲟ ϫⲉ ⲛⲛⲉⲩⲧϭⲁⲓ̈ⲉⲧⲏⲩⲧⲛ̅. ⲕⲱ ⲉⲃⲟⲗ ⲧⲁⲣⲟⲩⲕⲱ ⲛⲏⲧⲛ̅ ⲉⲃⲟⲗ
“Msiwahukumu wengine, nanyi hamtahukumiwa; msiwalaumu wengine, nanyi hamtalaumiwa; wasameheni wengine, nanyi mtasamehewa.
38 ⲗ̅ⲏ̅ ϯ ⲧⲁⲣⲟⲩϯ ⲛⲏⲧⲛ̅ ⲛ̅ⲟⲩϣⲓ ⲉⲛⲁⲛⲟⲩϥ ⲉϥⲧⲉϭⲧⲱϭ ⲉϥⲛⲉϩⲛⲟⲩϩ ⲉϥⲡⲏⲛ ⲉⲃⲟⲗ ⲥⲉⲛⲁⲧⲁⲁϥ ⲉⲕⲟⲩⲛⲧ̅ʾⲧⲏⲟⲩⲧⲛ̅. ϩⲙ̅ⲡϣⲓ ⲅⲁⲣ ⲉⲧⲉⲧⲛⲁϣⲓ ⲙⲙⲟϥ ⲉⲩⲛⲁϣⲓ ⲛⲏⲧⲛ̅ ⲙⲙⲟϥ.
Wapeni wengine wanavyohitaji, nanyi mtapewa. Naam, mtapokea mikononi mwenu kipimo kilichojaa, kikashindiliwa na kusukwasukwa hata kumwagika. Kwa maana kipimo kilekile mnachotumia kwa wengine ndicho ambacho Mungu atatumia kwenu.”
39 ⲗ̅ⲑ̅ ⲁϥϫⲱ ⲇⲉ ⲛⲁⲩ ⲟⲛ ⲛ̅ⲕⲉⲡⲁⲣⲁⲃⲟⲗⲏ. ϫⲉ ⲙⲏ ⲟⲩⲛϭⲟⲙ ⲛ̅ⲟⲩⲃⲗ̅ⲗⲉ ⲉϫⲓⲙⲟⲉⲓⲧʾ ϩⲏⲧϥ̅ ⲛⲟⲩⲃⲗⲗⲉ ⲙ̅ⲏ ⲛⲥⲉⲛⲁϩⲉ ⲁⲛ ⲉⲩϩⲓⲉⲓⲧʾ ⲙ̅ⲡⲉⲥⲛⲁⲩ.
Akawaambia mfano huu: “Je, kipofu anaweza kumwongoza kipofu mwenzake? La! Wote wataanguka shimoni.
40 ⲙ̅ ⲙ̅ⲙⲛ̅ⲥⲃⲟⲩⲓ̈ ⲉϥϫⲟⲥⲉ ⲉⲡⲉϥⲥⲁϩ. ⲙⲁⲣⲉⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲙ ϣⲱⲡⲉ ⲉϥⲥⲃ̅ⲧⲱⲧʾ ⲛ̅ⲑⲉ ⲙ̅ⲡⲉϥⲥⲁϩ.
Mwanafunzi hamshindi mwalimu wake, lakini kila mwanafunzi akisha hitimu huwa kama mwalimu wake.
41 ⲙ̅ⲁ̅ ⲁϩⲣⲟⲕ ⲇⲉ ⲕϭⲱϣⲧ̅ ⲉⲡϫⲏ ⲉⲧϩⲙ̅ⲡⲃⲁⲗ ⲙ̅ⲡⲉⲕⲥⲟⲛ. ⲡⲥⲟⲓ̈ ⲇⲉ ⲉⲧϩⲙ̅ⲡⲉⲕⲃⲁⲗ ⲉⲛⲅ̅ⲛⲁⲩ ⲉⲣⲟϥ ⲁⲛ.
Unawezaje kukiona kibanzi kilicho katika jicho la mwenzio, usione boriti iliyo katika jicho lako mwenyewe?
42 ⲙ̅ⲃ̅ ⲏ ⲛⲁϣ ⲛ̅ϩⲉ ⲕⲛⲁϫⲟⲟⲥ ⲙ̅ⲡⲉⲕⲥⲟⲛ ϫⲉ ⲡⲁⲥⲟⲛ. ϭⲱ ⲧⲁⲛⲉϫⲡϫⲏ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲉⲕⲃⲁⲗ ⲉⲛⲅ̅ⲛⲁⲩ ⲁⲛ ⲉⲡⲥⲟⲓ̈ ⲉⲧϩⲙ̅ⲡⲉⲕⲃⲁⲗ. ⲫⲩⲡⲟⲕⲣⲓⲧⲏⲥ. ⲛⲉϫⲡⲥⲟⲓ̈ ⲛ̅ϣⲟⲣⲡ̅ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙⲡⲉⲕⲃⲁⲗ. ⲧⲁⲣⲉⲕⲛⲁⲩ ⲉⲃⲟⲗ ⲉⲛⲉϫⲡϫⲏ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲃⲁⲗ ⲙ̅ⲡⲉⲕⲥⲟⲛ.
Au, unawezaje kumwambia mwenzako, Ndugu, ngoja nikuondoe kibanzi katika jicho lako, na huku huioni boriti iliyoko katika jicho lako mwenyewe? Mnafiki wewe! Toa kwanza boriti iliyoko jichoni mwako, na hivyo utaona sawasawa kiasi cha kuweza kuondoa kibanzi kilicho katika jicho la ndugu yako.
43 ⲙ̅ⲅ̅ ⲙ̅ⲙⲛ̅ϣⲏⲛ ⲅⲁⲣ ⲉⲛⲁⲛⲟⲩϥ ⲛⲁⲧⲁⲩⲉⲕⲁⲣⲡⲟⲥ ⲉⲃⲟⲗ ⲉϥϩⲟⲟⲩ. ⲟⲩⲇⲉ ⲙ̅ⲙⲛ̅ϣⲏⲛ ⲉϥϩⲟⲟⲩ ⲛⲁⲧⲁⲩⲉⲕⲁⲣⲡⲟⲥ ⲉⲃⲟⲗ ⲉⲛⲁⲛⲟⲩϥ.
“Mti mwema hauzai matunda mabaya, wala mti mbaya hauzai matunda mazuri.
44 ⲙ̅ⲇ̅ ⲉϣⲁⲩⲥⲟⲩⲛⲡʾϣⲏⲛ ⲅⲁⲣ ⲡϣⲏⲛ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲉϥⲕⲁⲣⲡⲟⲥ. ⲙⲉⲩⲕⲉⲧϥ̅ⲕⲛ̅ⲧⲉ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ϣⲟⲛⲧⲉ. ⲟⲩⲇⲉ ⲙⲉⲩϫⲉⲗⲉⲉⲗⲟⲟⲗⲉ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲃⲁⲧⲟⲥ.
Watu huutambua mti kutokana na matunda yake. Ni wazi kwamba watu hawachumi tini katika michongoma, wala hawachumi zabibu katika mbigili.
45 ⲙ̅ⲉ̅ ⲉϣⲁⲣⲉⲡⲣⲱⲙⲉ ⲛ̅ⲁⲅⲁⲑⲟⲥ ⲧⲁⲩⲉⲁⲅⲁⲑⲟⲛ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲁϩⲟ ⲙ̅ⲡⲉϥϩⲏⲧʾ ⲉⲧⲛⲁⲛⲟⲩϥ̅. ⲁⲩⲱ ⲉϣⲁⲣⲉⲡⲣⲱⲙⲉ ⲙ̅ⲡⲟⲛⲏⲣⲟⲥ ⲧⲁⲩⲉⲡⲟⲛⲏⲣⲟⲛ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲉϥⲁϩⲟ ⲙ̅ⲡⲟⲛⲏⲣⲟⲛ. ⲉⲃⲟⲗ ⲅⲁⲣ ϩⲙ̅ⲡⲉϩⲟⲩⲟ ⲙ̅ⲡϩⲏⲧʾ ⲉϣⲁⲣⲉⲧ̅ⲧⲁⲡⲣⲟ ϣⲁϫⲉ.
Mtu mwema hutoa yaliyo mema kutoka katika hazina bora iliyo moyoni mwake; na mtu mbaya hutoa yaliyo mabaya katika hazina mbaya iliyo moyoni mwake, kwa maana mtu huongea kutokana na yale yaliyojaa moyoni mwake.
46 ⲙ̅ⲋ̅ ⲁϩⲣⲱⲧⲛ̅ ⲧⲉⲧⲛ̅ⲙⲟⲩⲧⲉ ⲉⲣⲟⲓ̈ ϫⲉ ⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲡϫⲟⲉⲓⲥ ⲉⲛⲧⲉⲧⲛ̅ⲉ͡ⲓⲣⲉ ⲁⲛ ⲙⲡⲉϯϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟϥ.
“Mbona mwaniita Bwana, Bwana, na huku hamtimizi yale ninayosema?
47 ⲙ̅ⲍ̅ ⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲙ ⲉⲧⲛⲏⲩ ϣⲁⲣⲟⲓ̈ ⲉⲧⲥⲱⲧⲙ̅ ⲉⲛⲁϣⲁϫⲉ ⲉϯⲣⲉ ⲙ̅ⲙⲟⲟⲩ ϯⲛⲁⲧⲁⲙⲱⲧⲛ̅ ϫⲉ ⲉϥⲧⲛ̅ⲧⲱⲛ ⲉⲛⲓⲙ.
Nitawapeni mfano unaofaa kuonyesha alivyo yeyote yule anayekuja kwangu, akasikia maneno yangu na kuyatimiza:
48 ⲙ̅ⲏ̅ ⲉϥⲧⲛ̅ⲧⲱⲛ ⲉⲩⲣⲱⲙⲉ ⲉϥⲕⲱⲧʾ ⲛ̅ⲟⲩⲏⲓ̈ ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁϥϭⲱϫⲉ ⲁⲩⲱ ⲁϥϣⲓⲕⲉ ⲁϥⲥⲙⲓⲛⲉ ⲛ̅ⲧⲥⲛ̅ⲧⲉ ⲉϫⲛ̅ⲧⲡⲉⲧⲣⲁ. ⲛ̅ⲧⲉⲣⲉⲧⲉⲙⲏⲣⲉ ⲇⲉ ϣⲱⲡⲉ ⲁⲡⲓⲉⲣⲟ ϩⲓⲟⲩⲉ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉϩⲙ̅ⲡⲏⲓ̈ ⲉⲧⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲙ̅ⲡϥ̅ⲉϣϭⲙ̅ϭⲟⲙ ⲉⲣⲟϥ ϫⲉ ⲛⲉϥⲕⲏⲧ ⲕⲁⲗⲱⲥ.
Huyo anafanana na mtu ajengaye nyumba, ambaye amechimba chini na kuweka msingi wake juu ya mwamba; kukatokea mafuriko ya mto, mkondo wa maji ukaipiga nyumba ile, lakini haukuweza kuitikisa, kwa sababu ilikuwa imejengwa imara.
49 ⲙ̅ⲑ̅ ⲡⲉⲧⲥⲱⲧⲙ̅ ⲇⲉ ⲉⲣⲟⲟⲩ ⲉⲛϥ̅ⲉ͡ⲓⲣⲉ ⲙ̅ⲙⲟⲟⲩ ⲁⲛ. ⲉϥⲧⲛ̅ⲧⲱⲛ ⲉⲩⲣⲱⲙⲉ (ⲉ)ⲁϥⲕⲱⲧ ⲙ̅ⲡⲉϥⲏⲓ̈ ⲉϫⲙ̅ⲡⲕⲁϩ ⲛ̅ⲟⲩⲉϣⲛ̅ⲥⲛ̅ⲧⲉ ⲛ̅ⲧⲉⲩⲛⲟⲩ ⲇⲉ ⲉⲛⲧⲁⲡⲓⲉⲣⲟ ϩⲓⲟⲩⲉ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉϩⲣⲁϥ ⲁϥϩⲉ ⲡϩⲉ ⲙ̅ⲡⲏⲓ̈ ⲉⲧⲙ̅ⲙⲁⲩ ⲁϥϣⲱⲡⲉ ⲛⲟⲩⲛⲟϭ·
Lakini yeyote anayesikia maneno yangu lakini asifanye chochote, huyo anafanana na mtu aliyejenga nyumba juu ya udongo, bila msingi. Mafuriko ya mto yakatokea, mkondo wa maji ukaipiga nyumba ile, ikaanguka na kuharibika kabisa!”