< ⲄⲀⲖⲀⲦⲎⲤ 3 >
1 ⲁ̅ ⲱ̅ ⲛⲁⲑⲏⲧ ⲛ̅ⲅⲁⲗⲁⲧⲏⲥ. ⲛⲓⲙ ⲡⲉⲛⲧⲁϥⲫⲑⲟⲛⲉⲓ ⲉⲣⲱⲧⲛ̅. ⲛⲁⲓ̈ ⲙ̅ⲡⲉⲙⲧⲟ ⲉⲃⲟⲗ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲛ̅ⲃⲁⲗ. ⲓ̅ⲥ̅ ⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ⲁⲩⲧⲟϭϥ̅ ⲉⲃⲟⲗ ⲉϥⲥ̅xⲟ̅ⲩ̅.
Niemądrzy Galacjanie! Kto wam tak namieszał w głowach? Przecież dokładnie opowiedziałem wam o znaczeniu śmierci Jezusa Chrystusa!
2 ⲃ̅ ⲡⲁⲓ̈ ⲙ̅ⲙⲁⲧⲉ ϯⲟⲩⲉϣⲉⲓⲙⲉ ⲉⲣⲟϥ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲏⲩⲧⲛ̅. ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲛⲉϩⲃⲏⲩⲉ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲁⲧⲉⲧⲛ̅ϫⲓ ⲙ̅ⲡⲉⲡ̅ⲛ̅ⲁ̅. ϫⲉ ⲛⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲥⲱⲧⲙ̅ ⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ.
Pozwólcie, że zadam wam tylko jedno pytanie: Czy Ducha Świętego otrzymaliście dlatego, że przestrzegaliście Prawa Mojżesza, czy dlatego, że uwierzyliście Jezusowi?
3 ⲅ̅ ⲧⲁⲓ̈ ⲧⲉ ⲑⲉ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ϩⲉⲛⲁⲑⲏⲧ ⲉⲁⲧⲉⲧⲛ̅ⲁⲣⲭⲓ ϩⲙ̅ⲡⲉⲡ̅ⲛ̅ⲁ̅. ⲧⲉⲛⲟⲩ ⲇⲉ ⲧⲉⲧⲛ̅ϫⲱⲕ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲥⲁⲣⲝ̅.
Chyba straciliście rozum! Rozpoczęliście życie z Bogiem dzięki Duchowi, a chcecie je doskonalić o własnych siłach?
4 ⲇ̅ ⲁⲧⲉⲧⲛ̅ϣⲡ̅ϩⲁϩ ⲛ̅ϩⲓⲥⲉ ⲉⲓⲕⲏ. ⲉϣϫⲉⲉⲓⲕⲏ
Czy na próżno tyle wycierpieliście? Chyba rzeczywiście na próżno…
5 ⲉ̅ ⲡⲉⲧⲭⲟⲣⲏⲅⲓ ⲇⲉ ⲛⲏⲧⲛ̅ ⲙ̅ⲡⲉⲡ̅ⲛ̅ⲁ̅ ⲉⲧⲉⲛⲉⲣⲅⲉⲓ ⲛ̅ϩⲉⲛϭⲟⲙ ⲛ̅ϩⲏⲧⲧⲏⲩⲧⲛ̅. ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲛⲉϩⲃⲏⲩⲉ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ. ϫⲛ̅ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲥⲱⲧⲙ̅ ⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ.
Odpowiedzcie: Czy Bóg dał wam Ducha Świętego i dokonał w was niezwykłych rzeczy dlatego, że przestrzegaliście Prawa, czy też dlatego, że uwierzyliście Mu?
6 ⲋ̅ ⲕⲁⲧⲁⲑⲉ ⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ ⲉⲛⲧⲁϥⲡⲓⲥⲧⲉⲩⲉ ⲉⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲁⲩⲟⲡⲥ̅ ⲉⲣⲟϥ ⲉⲩⲇⲓⲕⲁⲓⲟⲥⲩⲛⲏ.
Przecież tak samo Abraham uwierzył Bogu i na podstawie tej wiary został uniewinniony.
7 ⲍ̅ ⲧⲉⲧⲛ̅ⲉⲓⲙⲉ ⲛ̅ⲧⲟⲟⲩⲛ ϫⲉ ⲛⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲛⲁⲓ̈ ⲛⲉ ⲛ̅ϣⲏⲣⲉ ⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ.
Zrozumcie więc: prawdziwymi potomkami Abrahama są ci, którzy wierzą Bogu!
8 ⲏ̅ ⲉⲣⲉⲧⲉⲅⲣⲁⲫⲏ ⲇⲉ ⲥⲟⲟⲩⲛ ϫⲓⲛⲛ̅ϣⲟⲣⲡ̅ ϫⲉ ⲉⲣⲉⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲛⲁⲧⲙⲁⲉⲓⲉⲛ̅ϩⲉⲑⲛⲟⲥ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲁⲥϣⲣⲡ̅ⲉⲩⲁⲅⲅⲉⲗⲓⲍⲉ ⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ ϫⲉ ⲉⲩⲛⲁϫⲓⲥⲙⲟⲩ ⲛ̅ϩⲏⲧⲕ̅ ⲛ̅ϭⲓⲛ̅ϩⲉⲑⲛⲟⲥ ⲧⲏⲣⲟⲩ.
Co więcej, Pismo już wcześniej zapowiedziało, że Bóg przez wiarę zbawi pogan. Dlatego Abraham usłyszał tę dobrą nowinę: „Dzięki tobie będą szczęśliwe wszystkie narody”.
9 ⲑ̅ ϩⲱⲥⲧⲉ ⲛⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲉⲩⲛⲁϫⲓⲥⲙⲟⲩ ⲙⲛ̅ⲡ̅ⲡⲓⲥⲧⲟⲥ ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ.
Tych więc, którzy wierzą Chrystusowi, spotyka to samo szczęście, co wierzącego Abrahama.
10 ⲓ̅ ⲛⲉⲧϣⲟⲟⲡ ⲅⲁⲣ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲛⲉϩⲃⲏⲩⲉ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲉⲩϣⲟⲟⲡ ϩⲁⲡⲥⲁϩⲟⲩ. ϥⲥⲏϩ ⲅⲁⲣ ϫⲉ ϥⲥϩⲟⲩⲟⲣⲧ̅ ⲛ̅ϭⲓⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲙ ⲉⲧⲉⲛϥⲛⲁⲁϩⲉ ⲁⲛ ⲉⲛⲉⲧⲥⲏϩ ⲧⲏⲣⲟⲩ ϩⲙ̅ⲡϫⲱⲱⲙⲉ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲉⲁⲁⲩ.
Tych zaś, którzy chcą zdobyć przychylność Boga poprzez przestrzeganie Prawa, spotka Jego gniew. Pismo mówi: „Przeklęty będzie każdy, kto nie przestrzega wszystkiego, co zapisano w Prawie”.
11 ⲓ̅ⲁ̅ ϫⲉ ⲙⲛ̅ⲗⲁⲁⲩ ⲇⲉ ⲛⲁⲧⲙⲁⲉⲓⲟ ϩⲙ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲛ̅ⲛⲁϩⲣⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ. ϥⲟⲩⲟⲛϩ̅ ⲉⲃⲟⲗ ϫⲉ ⲉⲣⲉⲡⲇⲓⲕⲁⲓⲟⲥ ⲛⲁⲱⲛϩ̅ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ.
Oczywiste jest więc to, że nikt nie zostanie uniewinniony przez Boga z powodu przestrzegania Prawa. Napisano bowiem: „Prawy człowiek będzie żył dzięki wierze”.
12 ⲓ̅ⲃ̅ ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲇⲉ ⲛⲟⲩⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲁⲛ ⲡⲉ. ⲁⲗⲗⲁ ⲡⲉⲧⲛⲁⲁⲁⲩ ⲉϥⲛⲁⲱⲛϩ̅ ⲛ̅ϩⲏⲧⲟⲩ.
Natomiast droga wskazana przez Prawo Mojżesza nie opiera się na wierze, ponieważ naucza, że człowiek będzie żył dzięki przestrzeganiu Prawa.
13 ⲓ̅ⲅ̅ ⲁⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ϣⲟⲡⲛ̅ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲁⲡⲥⲁϩⲟⲩ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲉⲁϥϣⲱⲡⲉ ⲛ̅ⲥⲁϩⲟⲩ ϩⲁⲣⲟⲛ. ϫⲉ ϥⲥⲏϩ ϫⲉ ϥⲥϩⲟⲩⲟⲣⲧ̅ ⲛ̅ϭⲓⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲙ ⲉⲧⲁϣⲉ ⲉⲡϣⲉ.
Chrystus wykupił nas od przekleństwa płynącego z Prawa. Umierając na drzewie krzyża, wziął to przekleństwo na siebie, ponieważ w Prawie napisane jest: „Przeklęty będzie każdy przestępca, stracony na drzewie”.
14 ⲓ̅ⲇ̅ ϫⲉ ⲉⲣⲉⲡⲉⲥⲙⲟⲩ ⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ ϣⲱⲡⲉ ⲉϫⲛ̅ⲛ̅ϩⲉⲑⲛⲟⲥ ϩⲙ̅ⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ⲓⲥ̅. ϫⲉ ⲉⲛⲉϫⲓ ⲙ̅ⲡⲉⲣⲏⲧ ⲙ̅ⲡⲉⲡ̅ⲛ̅ⲁ̅ ϩⲓⲧⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ·
W ten sposób, dzięki śmierci Chrystusa Jezusa, szczęście Abrahama zostało darowane również poganom. Wierząc Jezusowi, otrzymaliśmy więc Ducha Świętego, obiecanego przez Boga.
15 ⲓ̅ⲉ̅ ⲛⲉⲥⲛⲏⲩ ⲉⲉⲓϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ⲕⲁⲧⲁⲣⲱⲙⲉ. ϫⲉ ⲉϣⲱⲡⲉ ⲧⲇⲓⲁⲑⲏⲕⲏ ⲛ̅ⲟⲩⲣⲱⲙⲉ ⲉⲁⲩⲧⲁϫⲣⲟⲥ. ⲙⲉⲣⲉⲗⲁⲁⲩ ⲁⲑⲉⲧⲉⲓ ⲙ̅ⲙⲟⲥ. ⲏ̅ ⲟⲩⲉϩⲥⲁϩⲛⲉ ⲙ̅ⲙⲟⲥ.
Przyjaciele, użyję przykładu z życia. Nikt nie lekceważy ani nie zmienia podpisanej już umowy, mimo że jest ona zawierana tylko między ludźmi.
16 ⲓ̅ⲋ̅ ⲛ̅ⲧⲁⲩϫⲉⲛⲉⲣⲏⲧ ⲇⲉ ⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ ⲙⲛ̅ⲡⲉϥⲥⲡⲉⲣⲙⲁ. ⲛⲉϥϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟⲥ ⲁⲛ ϫⲉ ⲛⲉⲕⲥⲡⲉⲣⲙⲁ ϩⲱⲥ ⲉϫⲛ̅ϩⲁϩ. ⲁⲗⲗⲁ ϩⲱⲥ ⲉϫⲛ̅ⲟⲩⲁ. ⲁⲩⲱ ⲡⲉⲕⲥⲡⲉⲣⲙⲁ ⲉⲧⲉⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ⲡⲉ.
Natomiast Abraham i jego potomek otrzymali obietnicę od Boga. Pismo nie mówi o wielu potomkach, ale o jednym potomku, którym jest Chrystus.
17 ⲓ̅ⲍ̅ ⲡⲁⲓ̈ ⲇⲉ ⲉⲓϫⲱ ⲙ̅ⲙⲟϥ ϫⲉ ⲟⲩⲇⲓⲁⲑⲏⲕⲏ ⲉⲁⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ϣⲣⲡ̅ⲧⲁϫⲣⲟⲥ. ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲉⲛⲧⲁϥϣⲱⲡⲉ ⲙⲛ̅ⲛ̅ⲥⲁϥⲧⲟⲟⲩ ϣⲉ ⲙⲁⲁⲃ ⲛ̅ⲣⲟⲙⲡⲉ ⲛ̅ϥⲛⲁⲧⲥ̅ⲧⲟⲥ ⲉⲃⲟⲗ ⲁⲛ ⲉⲟⲩⲉⲥϥ̅ⲡⲉⲣⲏⲧ.
Wniosek jest taki, że umowa zawarta przez Boga nie może być unieważniona przez Prawo Mojżesza, nadane czterysta trzydzieści lat później. Prawo to nie może też anulować obietnicy.
18 ⲓ̅ⲏ̅ ⲉϣϫⲉⲉⲣⲉⲧⲉⲕⲗⲏⲣⲟⲛⲟⲙⲓⲁ ⲅⲁⲣ ϣⲟⲟⲡ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲉⲓ̈ⲉ ⲛ̅ⲟⲩⲉⲃⲟⲗ ⲁⲛ ϩⲙ̅ⲡⲉⲣⲏⲧ ⲧⲉ. ⲛ̅ⲧⲁⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲇⲉ ⲭⲁⲣⲓⲍⲉ ⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ ϩⲓⲧⲙ̅ⲡⲉⲣⲏⲧ.
Jeżeli musielibyśmy przestrzegać Prawa, aby otrzymać Boży dar, to nie byłby on już właściwie rezultatem Bożej obietnicy. A przecież Abraham doświadczył łaski od Boga wskutek obietnicy.
19 ⲓ̅ⲑ̅ ⲟⲩ ϭⲉ ⲛ̅ⲧⲟⲟⲩⲛ ⲡⲉ ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲉⲛⲧⲁⲩⲕⲁⲁϥ ⲉⲧⲃⲉⲙ̅ⲡⲁⲣⲁⲃⲁⲥⲓⲥ ϣⲁⲛⲧⲉⲡⲉⲥⲡⲉⲣⲙⲁ ⲉⲓ. ⲡⲁⲓ̈ ⲉⲛⲧⲁϥⲉⲣⲏⲧ ⲛⲁϥ. ⲉⲁⲩⲧⲟϣϥ̅ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲓⲧⲛ̅ⲛ̅ⲁⲅⲅⲉⲗⲟⲥ ϩⲛ̅ⲧϭⲓϫ ⲙ̅ⲡⲙⲉⲥⲓⲧⲏⲥ.
Jaki był zatem sens nadania Prawa Mojżesza? Zostało ono ustanowione z powodu ludzkich przestępstw i miało funkcjonować do czasu nadejścia Potomka Abrahama, który otrzymał obietnicę. Aniołowie przekazali Prawo Mojżeszowi jako mediatorowi między Bogiem a ludźmi.
20 ⲕ̅ ⲡⲙⲉⲥⲓⲧⲏⲥ ⲇⲉ ⲙ̅ⲡⲁⲟⲩⲁ ⲁⲛ ⲡⲉ. ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲇⲉ ⲟⲩⲁ ⲡⲉ.
Tam jednak, gdzie istnieje tylko jedna strona, nie potrzeba mediatora. A tak właśnie jest w przypadku Boga, który składa obietnicę.
21 ⲕ̅ⲁ̅ ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ϭⲉ ⲉϥϯ ⲟⲩⲃⲉⲛⲉⲣⲏⲧ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲛ̅ⲛⲉⲥϣⲱⲡⲉ. ⲉⲛⲉⲛⲧⲁⲩϯⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲅⲁⲣ ⲉⲩⲛ̅ϭⲟⲙ ⲙ̅ⲙⲟϥ ⲉⲧⲁⲛϩⲟ. ⲟⲛⲧⲱⲥ ⲛⲉⲣⲉⲧⲇⲓⲕⲁⲓⲟⲥⲩⲛⲏ ⲛⲁϣⲱⲡⲉ ⲡⲉ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲙ̅ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ.
Czy to znaczy, że Prawo Mojżesza jest sprzeczne z obietnicą Boga? Skądże! Gdyby ustanowił On Prawo dające ludziom życie, to rzeczywiście dzięki jego przestrzeganiu można byłoby uzyskać uniewinnienie.
22 ⲕ̅ⲃ̅ ⲁⲗⲗⲁ ⲧⲉⲅⲣⲁⲫⲏ ⲁⲥⲥⲉⲩϩⲟⲩⲟⲛ ⲛⲓⲙ ⲉϩⲟⲩⲛ ϩⲁⲡⲛⲟⲃⲉ. ϫⲉⲕⲁⲥ ⲉϥⲉϯ ⲙ̅ⲡⲉⲣⲏⲧ ϩⲓⲧⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲛ̅ⲓ̅ⲥ̅ ⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ⲛ̅ⲛⲉⲧⲡⲓⲥⲧⲉⲩⲉ.
Pismo mówi jednak, że wszyscy ludzie znajdują się w niewoli grzechu, a Boża obietnica dotyczy tylko tych, którzy uwierzyli Jezusowi Chrystusowi.
23 ⲕ̅ⲅ̅ ⲉⲙⲡⲁⲧⲉⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲇⲉ ⲉⲓ ⲛⲉⲩϩⲁⲣⲉϩ ⲉⲣⲟⲛ ⲡⲉ ϩⲁⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲉⲩⲥⲱⲟⲩϩ ⲙ̅ⲙⲟⲛ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲉⲧⲛⲁϭⲱⲗⲡ̅ ⲉⲃⲟⲗ.
Do momentu przyjścia Chrystusa i nadejścia czasu wiary w Niego byliśmy pilnowani przez Prawo Mojżesza i podlegaliśmy mu.
24 ⲕ̅ⲇ̅ ϩⲱⲥⲧⲉ ⲡⲛⲟⲙⲟⲥ ⲁϥϣⲱⲡⲉ ⲛⲁⲛ ⲙ̅ⲡⲁⲓⲇⲁⲅⲱⲅⲟⲥ ⲉϩⲟⲩⲛ ⲉⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ⲓⲥ̅. ϫⲉ ⲉⲛⲉⲧⲙⲁⲉⲓⲟ ⲉⲃⲟⲗ ϩⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ.
Prawo to było naszym wychowawcą, prowadzącym nas do Chrystusa, abyśmy uwierzyli Mu i zostali w ten sposób uniewinnieni z grzechów.
25 ⲕ̅ⲉ̅ ⲉⲁⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲇⲉ ⲉⲓ ⲛ̅ⲧⲛ̅ϣⲟⲟⲡ ⲁⲛ ϭⲉ ϩⲁⲡⲁⲓⲇⲁⲅⲱⲅⲟⲥ.
Teraz, gdy nastał czas wiary, nie jesteśmy już pod opieką wychowawcy!
26 ⲕ̅ⲋ̅ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ⲛ̅ϣⲏⲣⲉ ⲅⲁⲣ ⲙ̅ⲡⲛⲟⲩⲧⲉ ⲧⲏⲣⲧⲛ̅ ϩⲓⲧⲛ̅ⲧⲡⲓⲥⲧⲓⲥ ⲙ̅ⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ⲓⲥ̅·
Uwierzyliście bowiem Chrystusowi i wszyscy staliście się dziećmi Boga!
27 ⲕ̅ⲍ̅ ⲡⲉⲛⲧⲁⲩⲃⲁⲡⲧⲓⲍⲉ ⲅⲁⲣ ⲉⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ⲁⲧⲉⲧⲛ̅ϯⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ϩⲓⲱⲧⲧⲏⲩⲧⲛ̅.
Zostaliście zanurzeni w Chrystusa i jest On tak blisko was, jak ubranie, które macie na sobie.
28 ⲕ̅ⲏ̅ ⲙⲛ̅ⲓ̈ⲟⲩⲇⲁⲓ̈ ϩⲓϩⲉⲗⲗⲏⲛ. ⲙⲛ̅ϩⲙ̅ϩⲁⲗ. ⲟⲩⲇⲉ ⲣⲙ̅ϩⲉ. ⲙⲛ̅ϩⲟⲟⲩⲧ ϩⲓⲥϩⲓⲙⲉ. ⲛ̅ⲧⲱⲧⲛ̅ ⲅⲁⲣ ⲧⲏⲣⲧⲛ̅ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ⲟⲩⲁ ϩⲙ̅ⲡⲉⲭ̅ⲥ̅ ⲓⲥ̅.
Nie ma już więc różnicy między Żydem a poganinem, niewolnikiem a człowiekiem wolnym, mężczyzną a kobietą—zjednoczeni w Chrystusie Jezusie wszyscy stanowicie jedność.
29 ⲕ̅ⲑ̅ ⲉϣϫⲉⲛ̅ⲧⲱⲧⲛ̅ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ⲛⲁⲡⲉⲭ̅ⲥ̅. ⲉⲓ̈ⲉ ⲛ̅ⲧⲉⲧⲛ̅ⲡⲉⲥⲡⲉⲣⲙⲁ ⲛ̅ⲁⲃⲣⲁϩⲁⲙ. ⲛ̅ⲕⲗⲏⲣⲟⲛⲟⲙⲟⲥ ⲕⲁⲧⲁⲡⲉⲣⲏⲧ.
A skoro należycie do Niego, jesteście potomkami Abrahama i zgodnie z obietnicą otrzymujecie dar od Boga.