ⳘⲀⲦⲐⲈⲞⲚ 5
Då Jesus såg folkehopen, gjekk han upp i fjellet; der sette han seg ned, og læresveinarne hans kom burt til honom.
Då tok han til ords og lærde deim og sagde:
«Sæle dei som er fatige i åndi! Himmelriket er deira!
Sæle dei som syrgjer! Dei skal verta trøysta.
Sæle dei tolsame! Dei skal erva jordi.
Sæle dei som hungrar og tyrster etter rettferd! Dei skal verta metta.
Sæle dei miskunnsame! Dei skal få miskunn.
Sæle dei som er reine i hjarta! Dei skal sjå Gud.
Sæle dei fredkjære! Dei skal kallast Guds born.
Sæle dei som vert forfylgde for rettferdi si! Himmelriket er deira.
11 ⲓ̅ⲁ̅ ⲰⲞⲨⲚⲒⲀⲦⲈⲚ ⲐⲎⲚⲞⲨ ⲈϢⲰⲠ ⲀⲨϢⲀⲚϬⲞϪⲒ ⲚⲤⲀⲐⲎⲚⲞⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲤⲈϢⲈϢ ⲐⲎⲚⲞⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲤⲈϪⲈ ⲠⲈⲦϨⲰⲞⲨ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲚⲤⲀⲐⲎⲚⲞⲨ ⲈⲨϪⲈ ⲘⲈⲐⲚⲞⲨϪ ⲈⲢⲰⲦⲈⲚ ⲈⲐⲂⲎⲦ.
Sæle er de når dei spottar dykk og forfylgjer dykk og talar berre vondt um dykk for mi skuld, og lyg det.
12 ⲓ̅ⲃ̅ ⲢⲀϢⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲐⲈⲖⲎⲖ ϪⲈ ⲠⲈⲦⲈⲚⲂⲈⲬⲈ ⲞⲨⲚⲒϢϮ ⲠⲈ ϦⲈⲚⲚⲒⲪⲎⲞⲨⲒ ⲠⲀⲒⲢⲎϮ ⲄⲀⲢ ⲀⲨϬⲞϪⲒ ⲚⲤⲀⲚⲒⲠⲢⲞⲪⲎⲦⲎⲤ ⲈⲚⲀⲨϦⲀϪⲰⲦⲈⲚ.
Ver glade og fegne! Stor er løni dykkar i himmelen. For soleis forfylgde dei dei profetarne som var til fyre dykk.
13 ⲓ̅ⲅ̅ ⲚⲐⲰⲦⲈⲚ ⲆⲈ ⲠϨⲘⲞⲨ ⲘⲠⲒⲔⲀϨⲒ ⲈϢⲰⲠ ⲆⲈ ⲚⲦⲈⲠⲒϨⲘⲞⲨ ⲖⲰϤ ⲀⲨⲚⲀⲘⲞⲖϨϤ ⲚⲞⲨ ⲘⲠⲀϤϢϪⲈⲘϪⲞⲘ ϪⲈ ⲈϨⲖⲒ ⲈⲂⲎⲖ ⲚⲤⲈϨⲒⲦϤ ⲈⲂⲞⲖ ⲚⲤⲈϨⲰⲘⲒ ⲈϪⲰϤ ⲚϪⲈⲚⲒⲢⲰⲘⲒ.
De er saltet på jordi! Vert saltet dove, kva skal so det saltast med? Det duger då ikkje til anna enn til å kastast ut og trakkast på.
De er ljoset i verdi. Den byen som ligg på eit fjell, kann ikkje dyljast.
15 ⲓ̅ⲉ̅ ⲞⲨⲆⲈ ⲘⲠⲀⲨϬⲈⲢⲈ ⲞⲨϦⲎⲂⲤ ⲚⲤⲈⲬⲀϤ ϦⲀ ⲞⲨⲘⲈⲚⲦ ⲀⲖⲖⲀ ⲈϢⲀⲨⲬⲀϤ ϨⲒϪⲈⲚ ϮⲖⲨⲬⲚⲒⲀ ⲞⲨⲞϨ ϢⲀϤⲈⲢⲞⲨⲰⲒⲚⲒ ⲈⲞⲨⲞⲚ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲈⲦϢⲞⲠ ϦⲈⲚⲠⲒⲎⲒ.
Ingen kveikjer eit ljos og set det under skjeppa, men i staken; då lyser det for alle som er i huset.
16 ⲓ̅ⲋ̅ ⲠⲀⲒⲢⲎϮ ⲘⲀⲢⲈ ⲠⲈⲦⲈⲚⲞⲨⲰⲒⲚⲒ ⲈⲢⲞⲨⲰⲒⲚⲒ ⲘⲠⲈⲘⲐⲞ ⲚⲚⲒⲢⲰⲘⲒ ϨⲞⲠⲰⲤ ⲚⲤⲈⲚⲀⲨ ⲈⲚⲈⲦⲈⲚϨⲂⲎ ⲞⲨⲒ ⲈⲐⲚⲀⲚⲈⲨ ⲚⲤⲈϮⲰⲞⲨ ⲘⲠⲈⲦⲈⲚⲒⲰⲦ ⲈⲦϦⲈⲚ ⲚⲒⲪⲎⲞⲨⲒ.
Soleis skal de lata ljoset dykkar lysa for folk, so dei kann sjå dei gode gjerningarne dykkar og prisa Far dykkar i himmelen!
De må ikkje tru eg er komen for å avlysa lovi eller profetarne. Eg er ikkje komen for å avlysa, men for å fullføra.
18 ⲓ̅ⲏ̅ ⲀⲘⲎⲚ ⲄⲀⲢ ϮϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ϢⲀⲦⲈ ⲦⲪⲈ ⲚⲈⲘ ⲠⲔⲀϨⲒ ⲤⲒⲚⲒ ⲞⲨⲒⲰⲦⲀ ⲒⲈ ⲞⲨϢⲰⲖϨ ⲚⲚⲈϤⲤⲒⲚⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϦⲈⲚⲠⲒⲚⲞⲘⲞⲤ ϢⲀⲦⲈ ⲚⲀⲒ ⲦⲎⲢⲞⲨ ϢⲰⲠⲒ.
For det segjer eg dykk for sant: Fyrr himmelen og jordi forgjengst, skal ikkje den minste bokstav, ikkje ein einaste prikk i lovi forgangast, fyrr alt saman er fullgjort.
19 ⲓ̅ⲑ̅ ⲪⲎ ⲞⲨⲚ ⲈⲐⲚⲀⲂⲈⲖ ⲞⲨⲒ ⲚⲚⲀⲒⲔⲞⲨϪⲒ ⲚⲈⲚⲦⲞⲖⲎ ⲈⲂⲞⲖ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈϤϮⲤⲂⲰ ⲚⲚⲒⲢⲰⲘⲒ ⲘⲠⲀⲒⲢⲎϮ ⲈⲨⲈⲘⲞⲨϮ ⲈⲢⲞϤ ϪⲈ ⲠⲒⲔⲞⲨϪⲒ ϦⲈⲚϮⲘⲈⲦⲞⲨⲢⲞ ⲚⲦⲈⲚⲒⲪⲎⲞⲨⲒ ⲪⲎ ⲆⲈ ⲈⲐⲚⲀⲒⲢⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈϤϮⲤⲂⲰ ⲪⲀⲒ ⲈⲨⲈⲘⲞⲨϮ ⲈⲢⲞϤ ϪⲈ ⲞⲨⲚⲒϢϮ ϦⲈⲚϮⲘⲈⲦⲞⲨⲢⲞ ⲚⲦⲈⲚⲒⲪⲎⲞⲨⲒ.
Um då nokon bryt eit einaste av desse minste bodi, og lærer folk soleis, so skal han kallast den minste i himmelriket; men den som held deim og lærer deim ifrå seg, han skal kallast stor i himmelriket.
20 ⲕ̅ ϮϪⲰ ⲄⲀⲢ ⲘⲘⲞⲤ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲀⲢⲈϢⲦⲈⲘ ⲦⲈⲦⲈⲚⲘⲈⲐⲘⲎⲒ ⲈⲢϨⲞⲨⲞ ⲈⲐⲀ ⲚⲒⲤⲀϦ ⲚⲈⲘ ⲚⲒⲪⲀⲢⲒⲤⲈⲞⲤ ⲚⲚⲈⲦⲈⲚⲒ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲈϮⲘⲈⲦⲞⲨⲢⲞ ⲚⲦⲈⲚⲒⲪⲎⲞⲨⲒ.
For det segjer eg dykk, at er ikkje dykkar rettferd mykje større enn rettferdi åt dei skriftlærde og farisæarane, so kjem de aldri inn i himmelriket.
De hev høyrt det er sagt til dei gamle: «Du skal ikkje drepa! Den som drep, skal koma for retten.»
22 ⲕ̅ⲃ̅ ⲀⲚⲞⲔ ⲆⲈ ϮϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲞⲨⲞⲚ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲈⲐⲚⲀϪⲰⲚⲦ ⲈⲠⲈϤⲤⲞⲚ ϨⲒⲔⲎ ⲈϤⲈϢⲰⲠⲒ ⲈϤⲞⲒ ⲚⲈⲚⲞⲬⲞⲤ ⲈϮⲔⲢⲒⲤⲒⲤ ⲪⲎ ⲈⲐⲚⲀϪⲞⲤ ⲘⲠⲈϤⲤⲞⲚ ϪⲈ ⲢⲀⲔⲀ ⲈϤⲈϢⲰⲠⲒ ⲈϤⲞⲒ ⲚⲈⲚⲞⲬⲞⲤ ⲈⲠⲒⲘⲀⲚϮϨⲀⲠ ⲪⲎ ⲆⲈ ⲈⲐⲚⲀϪⲞⲤ ⲘⲠⲈϤⲤⲞⲚ ϪⲈ ⲠⲒⲤⲞϪ ⲈϤⲈϢⲰⲠⲒ ⲈϤⲞⲒ ⲚⲈⲚⲞⲬⲞⲤ ⲈϮⲄⲈⲈⲚⲚⲀ ⲚⲦⲈⲠⲒⲬⲢⲰⲘ. (Geenna g1067)
Men eg segjer dykk at den som er vond på bror sin forutan grunn, han skal koma for retten; og den som segjer til bror sin: «Din stakar!» han skal koma for rådet; og den som segjer: «Din dåre!» han skal koma i helviteselden. (Geenna g1067)
23 ⲕ̅ⲅ̅ ⲈϢⲰⲠ ⲞⲨⲚ ⲈⲔⲚⲀⲒⲚⲒ ⲘⲠⲈⲔⲆⲰⲢⲞⲚ ⲈϨⲢⲎⲒ ⲈϪⲈⲚ ⲠⲒⲘⲀⲚⲈⲢϢⲰⲞⲨϢⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈⲔⲈⲢⲪⲘⲈⲨⲒ ⲘⲘⲀⲨ ϪⲈ ⲞⲨⲞⲚ ⲞⲨⲀⲢⲒⲔⲒ ⲞⲨⲦⲰⲔ ⲚⲈⲘ ⲠⲈⲔⲤⲞⲚ.
Når du då gjeng fram til altaret med offeret ditt, og du der kjem i hug at bror din hev noko imot deg,
24 ⲕ̅ⲇ̅ ⲬⲰ ⲘⲠⲈⲔⲆⲰⲢⲞⲚ ⲘⲘⲀⲨ ⲘⲠⲈⲘⲐⲞ ⲘⲠⲒⲘⲀⲚⲈⲢϢⲰⲞⲨϢⲒ ⲞⲨⲞϨ ⲘⲀϢⲈ ⲚⲀⲔ ⲚϢⲞⲢⲠ ϨⲰⲦⲠ ⲈⲠⲈⲔⲤⲞⲚ ⲞⲨⲞϨ ⲦⲞⲦⲈ ⲀⲘⲞⲨ ⲀⲚⲒⲞⲨⲒ ⲘⲠⲈⲔⲆⲰⲢⲞⲚ ⲈϦⲞⲨⲚ.
so lat offeret ditt liggja der framfor altaret - gakk fyrst burt og gjer det godt at med bror din, og kom so og ber fram offeret ditt!
25 ⲕ̅ⲉ̅ ϢⲰⲠⲒ ⲈⲔⲔⲀϮ ⲈⲠⲈⲔⲀⲚⲦⲒⲆⲒⲔⲞⲤ ⲚⲬⲰⲖⲈⲘ ϨⲰⲤ ⲈϤⲬⲎ ⲚⲈⲘⲀⲔ ϨⲒ ⲠⲒⲘⲰⲒⲦ ⲘⲎⲠⲞⲦⲈ ⲚⲦⲈⲠⲒⲀⲚⲦⲒⲆⲒⲔⲞⲤ ⲦⲎⲒⲔ ⲈⲠⲒⲔⲢⲒⲦⲎⲤ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈⲠⲒⲔⲢⲒⲦⲎⲤ ⲦⲎⲒⲔ ⲈⲠⲒϨⲨⲠⲎⲢⲈⲦⲎⲤ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲤⲈϨⲒⲦⲔ ⲈⲠⲒϢⲦⲈⲔⲞ
Ver snar til å laga deg etter motparten din den stundi du er med honom på vegen! Elles stemner han deg for domaren, og domaren sender deg yver til futen, og du vert kasta i fengsel;
det segjer eg deg for visst: Du slepp ikkje ut att fyrr du hev greidt siste kvitten.
De hev høyrt det er sagt: «Du skal ikkje gjera hor!»
28 ⲕ̅ⲏ̅ ⲀⲚⲞⲔ ⲆⲈ ϮϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲞⲨⲞⲚ ⲚⲒⲂⲈⲚ ⲈⲐⲚⲀϪⲞⲨϢⲦ ⲚⲤⲀⲞⲨⲤϨⲒⲘⲒ ⲈⲠϪⲒⲚⲈⲢⲈⲠⲒⲐⲨⲘⲒⲚ ⲈⲢⲞⲤ ⲀϤⲔⲎⲚ ⲈϤⲞⲒ ⲚⲚⲰⲒⲔ ⲈⲢⲞⲤ ϦⲈⲚⲠⲈϤϨⲎⲦ.
Men eg segjer dykk at den som ser på ei kvinna og lyster etter henne, han hev alt gjort hor med henne i hjarta sitt.
29 ⲕ̅ⲑ̅ ⲒⲤϪⲈ ⲠⲈⲔⲂⲀⲖ ⲚⲞⲨⲒⲚⲀⲘ ⲈⲢⲤⲔⲀⲚⲆⲀⲖⲒⲌⲈⲤⲐⲈ ⲘⲘⲞⲔ ⲪⲞⲢⲔϤ ϨⲒⲦϤ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲀⲢⲞⲔ ⲤⲈⲢⲚⲞϤⲢⲒ ⲄⲀⲢ ⲚⲀⲔ ⲚⲦⲈⲞⲨⲀⲒ ⲚⲚⲈⲔⲘⲈⲖⲞⲤ ⲦⲀⲔⲞ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈϢⲦⲈⲘ ⲠⲈⲔⲤⲰⲘⲀ ⲦⲎⲢϤ ϢⲈ ⲚⲀϤ ⲈϮⲄⲈⲈⲚⲚⲀ. (Geenna g1067)
Um det høgre auga ditt freistar deg, so riv det ut og kasta det frå deg! Du er betre faren du misser ein av lemerne dine, enn at heile likamen vert kasta i helvite. (Geenna g1067)
30 ⲗ̅ ⲞⲨⲞϨ ⲒⲤϪⲈ ⲦⲈⲔϪⲒϪ ⲚⲞⲨⲒⲚⲀⲘ ⲈⲢⲤⲔⲀⲚⲆⲀⲖⲒⲌⲈⲤⲐⲈ ⲘⲘⲞⲔ ϪⲞϪⲤ ϨⲒⲦⲤ ⲈⲂⲞⲖ ϨⲀⲢⲞⲔ ⲤⲈⲢⲚⲞϤⲢⲒ ⲄⲀⲢ ⲚⲀⲔ ⲚⲦⲈⲞⲨⲀⲒ ⲚⲚⲈⲔⲘⲈⲖⲞⲤ ⲦⲀⲔⲞ ⲞⲨⲞϨ ⲚⲦⲈϢⲦⲈⲘ ⲠⲈⲔⲤⲰⲘⲀ ⲦⲎⲢϤ ϢⲈ ⲚⲀϤ ⲈϮⲄⲈⲈⲚⲚⲀ. (Geenna g1067)
Og um den høgre handi freistar deg, so hogg henne av og kasta henne frå deg! Du er betre faren du misser ein lem enn at heile likamen din kjem i helvite. (Geenna g1067)
Det er sagt: «Den som skil seg frå kona si, skal gjeve henne skilsmålsbrev.»
32 ⲗ̅ⲃ̅ ⲀⲚⲞⲔ ⲆⲈ ϮϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲪⲎ ⲈⲐⲚⲀϨⲒ ⲦⲈϤⲤϨⲒⲘⲒ ⲈⲂⲞⲖ ⲚⲞⲨⲈϢⲈ ⲚⲤⲀϪⲒ ⲘⲠⲞⲢⲚⲒⲀ ⲀϤⲐⲢⲞ ⲘⲘⲞⲤ ⲈϪⲪⲈ ⲚⲰⲒⲔ ⲞⲨⲞϨ ⲪⲎ ⲈⲐⲚⲀϬⲒ ⲚⲐⲎ ⲈⲦϨⲰⲞⲨⲒ ⲈⲂⲞⲖ ϤⲞⲒ ⲚⲚⲰⲒⲔ.
Men eg segjer dykk at den som skil seg frå kona si for anna enn utruskap, han valdar at ho gjer hor, og den som gifter seg med ei fråskild kona, han gjer hor.
Sameleis hev de høyrt det er sagt til dei gamle: «Du skal ikkje gjera rang eid, men svara Herren for eidarne dine!»
Men eg segjer dykk at de aldri skal sverja, korkje ved himmelen, for det er Guds høgsæte,
eller ved jordi, for det er fotbenken hans, eller ved Jerusalem, for det er staden åt den store kongen.
Ikkje skal du heller sverja ved hovudet ditt; for du kann ikkje gjera eit hår kvitt eller svart.
Når de talar, so lat det vera «Ja, ja!» og «Nei, nei!» Alt som gjeng yver det, kjem av det vonde.
De hev høyrt det er sagt: «Auga for auga og tonn for tonn!»
39 ⲗ̅ⲑ̅ ⲀⲚⲞⲔ ⲆⲈ ϮϪⲰ ⲘⲘⲞⲤ ⲚⲰⲦⲈⲚ ϪⲈ ⲘⲠⲈⲢϮ ⲈϦⲞⲨⲚ ⲈϨⲢⲈⲚ ⲠⲒⲠⲈⲦϨⲰⲞⲨ ⲀⲖⲖⲀ ⲪⲎ ⲈⲐⲚⲀϮ ⲚⲞⲨⲔⲞⲨⲢ ⲚⲀⲔ ϦⲈⲚⲦⲈⲔⲞⲨⲞϪⲒ ⲚⲞⲨⲒⲚⲀⲘ ⲪⲈⲚϨ ϮⲬⲈϮ ⲈⲢⲞϤ.
Men eg segjer dykk at de ikkje skal setja dykk imot den som gjer vondt. Um ein slær deg på den høgre kinni, so snu den vinstre og til honom.
Og vil nokon trætta til seg trøya di, so lat honom få kjolen med.
Og trugar nokon deg til å fylgja honom ei mil, so fylg du honom tvo mil.
Gjev den som bed deg, og snu deg ikkje frå den som vil låna av deg!
De hev høyrt det er sagt: «Du skal elska næsten din og hata fienden din!»
Men eg segjer dykk: Elska fiendarne dykkar, velsigna deim som bannar dykk, gjer vel mot deim som hatar dykk, og bed for deim som forfylgjer dykk!
45 ⲙ̅ⲉ̅ ϨⲒⲚⲀ ⲚⲦⲈⲦⲈⲚⲈⲢϢⲎⲢⲒ ⲘⲠⲈⲦⲈⲚⲒⲰⲦ ⲈⲦϦⲈⲚ ⲚⲒⲪⲎⲞⲨⲒ ϪⲈ ⲈϤⲐⲢⲞ ⲘⲠⲈϤⲢⲎ ϢⲀⲒ ⲈϪⲈⲚ ⲚⲒⲤⲀⲘⲠⲈⲦϨⲰⲞⲨ ⲚⲈⲘ ⲚⲒⲤⲀⲘⲠⲈⲐⲚⲀⲚⲈⲨ ⲞⲨⲞϨ ⲈϤϨⲰⲞⲨ ⲈϪⲈⲚ ⲚⲒⲐⲘⲎⲒ ⲚⲈⲘ ⲚⲒⲞϪⲒ.
då er de rette borni åt far dykkar i himmelen; for han let soli si skina yver vonde og gode, og let det regna yver rettferdige og urettferdige.
For um de elskar deim som elskar dykk, kva løn kann de venta for det? Gjer ikkje tollmennerne like eins?
47 ⲙ̅ⲍ̅ ⲞⲨⲞϨ ⲈϢⲰⲠ ⲚⲦⲈⲦⲈⲚϢⲈⲠ ⲦⲞⲦⲞⲨ ⲚⲚⲈⲦⲈⲚⲤⲚⲎ ⲞⲨ ⲘⲘⲀⲨⲀⲦⲞⲨ ⲞⲨ ⲘⲘⲈⲦϨⲞⲨⲞ ⲈⲦⲈⲦⲈⲚⲒⲢⲒ ⲘⲘⲞϤ ⲚⲒⲔⲈⲈⲐⲚⲒⲔⲞⲤ ϨⲰⲞⲨ ϢⲀⲨⲒⲢⲒ ⲘⲠⲀⲒⲢⲎϮ.
Og um de helsar «Guds fred» berre til brørne dykkar, kva stort gjer de då? Gjer ikkje heidningarne det same?
Ver då de fullkomne, som far dykkar i himmelen er!
