< Maliko 1 >
1 Jeleji jili ndande ja Ngani Jambone ji Che Yesu Kilisito, Mwana jwa Akunnungu.
As boas notícias sobre Jesus Cristo, o Filho de Deus, começam exatamente como o profeta Isaías [profetizou, quando ele escreveu aquilo que Deus disse a seu Filho. ]Ele escreveu assim, “Escutem, vou mandar meu mensageiro adiante de você; e, bem como as pessoas preparam o caminho para uma pessoa importante, ele vai preparar as pessoas para que estejam prontas receber você.
2 Mpela ijitite pakulembekwa mmalembo ga che Isaya juŵaliji jwakulondola jwa Akunnungu, “Akunnungu ŵatite, ‘Nguntuma jwantenga jwangu annongolele, jwejejo ni juchankolochesye litala lyenu.’
3 Mundu akunyanyisya mwipululu achitiji, ‘Mwakolochesye Ambuje litala lyao, ngolosye mwakusaka kupita.’”
Ele vai chamar às pessoas que vão aonde ele está no deserto, ‘Como as pessoas preparam o caminho para um oficial importante, preparem-se para receber o Senhor, e como as pessoas endireitam as veredas para um oficial importante[, aprontem-se para a chegada Dele’”. ]
4 Che Yohana Ŵakubatisya ŵatamaga mwipululu ni kwalalichila ŵandu aleche sambi ni kwabatisya kuti Akunnungu ŵalechelesye sambi syao.
João, [que as pessoas chamavam ]o Batizador, [aquele mensageiro vaticinado/dito anteriormente por Isaías], saiu para o deserto e pregava que, para Deus perdoar os pecados delas, as pessoas precisavam se arrepender antes de serem batizadas.
5 Ŵandu achajinji kutyochela chilambo cha Ŵayahudi ni musi wa ku Yelusalemu wose ŵajawile kukwapikanila che Yohana, ŵajitichisye sambi syao nombejo ŵabatisye mu lusulo lwa Yolodani.
Um bom número de pessoas que moravam na cidade de Jerusalém e em outras partes do distrito da Judeia foram ao deserto, onde João estava. Ali essas pessoas confessavam as coisas ruins que tinham feito, e João as batizava no Rio Jordão.
6 Che Yohana ŵaliji awasile mwinjilo uwapotekwe ni manyunya ga chinyama chachikuŵilanjikwa ngamia ni nkaanda wa lipende nchiunu. Nombejo ŵalyaga itete ni uchi.
Bem como o profeta Elias tinha feito, João vestia roupas rudes feitas de pelo de camelo; usava cinto de couro e se alimentava de gafanhotos e mel.
7 Ni ŵalalichilaga kwa ŵandu kuti, “Panyuma pangu akwika jwali ni machili kumbunda une. None nganguŵajilwa namose kukotama ni kugopola ngoji sya italawanda yakwe.
Ele pregava: - Daqui a pouco vai vir um homem muito importante; comparado com ele, eu não sou nada. Nem mereço [ser escravo dele], ajoelhando-me para descalçar as sandálias dele.
8 Uneji ngumbatisya ni meesi, nambo jwelejo chaachimbatisya kwa Mbumu jwa Akunnungu.”
Eu passo água em vocês quando batizo, mas Ele vai pôr seu Espírito Santo dentro de vocês.
9 Moŵa go, Che Yesu ŵaiche kutyochela musi wa ku Nasaleti wauli mu chilambo cha ku Galilaya ni ŵabatiswe ni che Yohana mu lusulo lwa Yolodani.
Durante aquele tempo, [quando João estava pregando], Jesus veio da [vila de ]Nazaré, no [distrito da ]Galileia. Ele foi aonde João estava pregando e foi batizado por João no [Rio ]Jordão.
10 Che Yesu paŵakopokaga mmeesi, ŵakuweni kwinani kuugwiche ni Mbumu jwa Akunnungu ŵantuluchile achiŵaga mpela nguunda.
Imediatamente depois que Jesus saiu da água, ele viu que Deus tinha aberto o céu e que o Espírito [de Deus ]vinha sobre ele em forma de pomba.
11 Liloŵe lya Akunnungu lyapikaniche kutyochela kwinani lichitiji, “Mmwejo ni Mwanangu jungunnonyela, nonyelwe nomwe.”
E Deus falou com ele do céu, dizendo: - Você é meu Filho que muito amo; estou bem contente com você.
12 Papopo Mbumu jwa Akunnungu ŵanlongwesye Che Yesu kwaula mwipululu.
E imediatamente o Espírito [de Deus ]mandou Jesus ao deserto.
13 Ni ŵatemi mwipululu mo moŵa alobaini achilinjikwaga ni Shetani. Kukoko ŵatamaga pamo ni inyama ya mwitinji, nambo achikatumetume ŵa kwinani ŵaliji nkwakamuchisya.
Ali ele foi tentado por Satanás durante quarenta dias e morava entre os animais selvagens. Mas os anjos cuidavam dele.
14 Che Yohana paŵataŵikwe mu nyuumba jakutaŵilwa ŵandu, Che Yesu ŵajawile ku chilambo cha ku Galilaya kwalalichila ŵandu Ngani Jambone ja Akunnungu.
Depois que [os soldados ]prenderam o João [porque ele tinha ralhado com o Rei Herodes por causa do pecado deste], Jesus foi ao distrito da Galileia. Então ele pregava as boas notícias que vieram de Deus.
15 Ŵatite, “Katema kaiche ni Umwenye wa Akunnungu uŵandichile. Nneche sambi syenu ni kujikulupilila Ngani Jambone!”
Ele dizia: - [Já ]que o momento escolhido [por Deus ]acaba de chegar, e está chegando o momento quando Deus vai reinar supremo, arrependam-se e creiam nas boas notícias [para não serem rejeitados por Deus]!
16 Che Yesu paŵapitaga mungulugulu litanda lya Galilaya, ŵaweni ŵakukoka ŵaŵili, che Simoni pamo ni che Andulea mpwakwe ali nkukoka somba kwa lwau.
Ao caminhar Jesus pelo Lago Galileia, viu dois homens, Simão e seu irmão menor André. Eles estavam jogando suas redes [de pescar ]no lago, pois eles [ganhavam dinheiro pela ]pesca e a venda de peixes.
17 Che Yesu ŵaasalile, “Munguye, none chinantende ŵanyamwe mme ŵakwaikanawo ŵandu kwa Ambuje.”
Então Jesus disse a eles: - Bem como vocês costumavam pegar peixes, venham comigo e eu farei vocês pregadores para que essas pessoas também possam ser meus discípulos.
18 Papopo ŵalesile nyau syao ni kwakuya.
Imediatamente, eles largaram o trabalho com as redes e acompanharam Jesus.
19 Che Yesu paŵajawile mmbujo kanandi, ŵaweni che Yakobo ni che Yohana, ŵanache ŵa che Sebedayo. Ni ŵanyawo ŵaliji mu ngalaŵa jao achisaulaga nyau syao.
Depois de andarem um pouco mais, Jesus viu outros homens; dois deles eram Tiago e seu irmão menor João, os quais eram filhos de Zebedeu. Eles estavam num barco, consertando suas redes.
20 Papopo Che Yesu paŵaweni, ŵaaŵilasile, ni ŵanyawo ŵalesile che Sebedayo atati ŵao mu ngalaŵa pamo ni ŵakwapanganyichisya masengo, ni ŵakuiye Che Yesu.
E imediatamente, ele chamou os dois [para irem com ele. ]Eles deixavam seu pai Zebedeu, [que ficou ]no barco com os empregados, e se foram com Jesus.
21 Che Yesu pamo ni ŵakulijiganya ŵao ŵaiche musi wa Kapelenaumu, ni palyaiche Lyuŵa lya Kupumulila, Che Yesu ŵajinjile mu nyuumba ja kusimanilana Ŵayahudi, ni ŵatandite kwajiganya ŵandu maloŵe gambone ga Akunnungu.
Jesus [e os discípulos ]chegaram na vila de Cafarnaum. No próximo sábado, após entrar na sinagoga, Jesus começou a ensinar [as pessoas ali reunidas].
22 Ŵandu wose ŵaŵampilikene ŵasimosile ni uwiganye wakwe, pakuŵa nganajiganya mpela ŵakwiganya Malajisyo, nambo ŵajiganyaga nti mundu jwali ni ulamusi.
Elas se admiravam do ensino dele, pois ensinava com autoridade; especificamente, ele não ensinava somente o que os outros ensinavam, como os professores da lei que Deus tinha dado a Moisés.
23 Papopo mundu jwakamwilwe ni lisoka juŵaliji mu nyuumba ja kusimanilana jila ŵanyanyisye,
De repente, [enquanto ele ensinava], apareceu na sinagoga um homem dominado por um espírito mau. O homem gritou:
24 achitiji, “Ana nkusaka kututenda ichichi, mmwe Che Yesu jwa ku Nasaleti? Ana nnyiche kukutujonanga? Ngummanyilila kuti mmwejo ndi Jwanswela jwa Akunnungu!”
– Jesus, [que vem da vila ]de Nazaré, nós não temos nada em comum. [Portanto, não mexa conosco, os espíritos maus]! Não nos destrua [ainda]! Sei quem é você. Sei que você é o Santo [que vem ]de Deus.
25 Che Yesu ŵalikalipile lisoka lyo achitiji, “Mmyalale! Munkopoche mundu jo.”
Jesus repreendeu [o espírito mau], dizendo: - Fique calado! Saia [desse homem]!
26 Nipele lisoka lyo lyantinganyisye mundu jula kwa machili ni kunyanyisya, ni lyakopweche.
O espírito mau sacudiu o homem; gritou em voz alta, e depois saiu do homem [e do local].
27 Ŵandu wose ŵasimosile nnope ni ŵaliji nkuusyana, “Ana yelei ni yatiuli? Uli, gelega gali majiganyo ga sambano? Mundu ju akwete ulamusi wa kugakoposya namose masoka, nombego gakwajitichisya!”
Todas as pessoas ali reunidas ficaram espantadas, e passaram a falar entre si, dizendo: - É incrível! Ele ensina de uma maneira nova e com autoridade; não somente faz coisas milagrosas como também manda nos espíritos maus e eles lhe obedecem!
28 Nipele, ngani jakwe Che Yesu jajenele kwachitema palipose, kuchilambo chose cha ku Galilaya.
As pessoas contaram imediatamente a [muitos outros], por todo o distrito da Galileia, o que [Jesus tinha feito].
29 Che Yesu ni ŵakulijiganya ŵao pamo ni che Yakobo ni che Yohana ŵakopweche mu nyuumba ja kusimanilana jila ni kwaula ku nyuumba ja ŵanya che Simoni ni che Andulea.
Depois de saírem da sinagoga, [Jesus, Simão e André], em companhia de Tiago e João, foram logo para casa de Simão e André.
30 Akwegwao che Simoni jwankongwe, ŵagonile pachindanda ali nkulwala chiilu, ni Che Yesu naikape ŵasalilwe yankati jwakulwala jo.
A sogra de Simão estava de cama porque tinha febre. Alguém informou Jesus da doença dela.
31 Nipele Che Yesu ŵanjaulile jwankongwe jo ni ŵankamwile nkono ni kunjinamukula. Ulwele ula wannesile nipele ŵatandite kwatelechela.
Ele foi ter com ela e a levantou pela mão. Ela ficou boa da febre [na hora, e passou a ]servir [uma refeição ]a eles.
32 Ligulo, lyuŵa lili litiŵile, ŵandu ŵaajauchisye Che Yesu ŵakulwala wose ni ŵaŵakamwilwe ni masoka.
À tardinha, depois do pôr-do-sol, algumas pessoas levaram a Jesus muitos doentes e outros que tinham espíritos maus.
33 Ŵandu wose ŵa musi wo ŵasongangene paluŵala lwa nyuumba.
Parecia que todos os habitantes da vila estavam reunidos à porta da casa.
34 Che Yesu ŵalamisye ŵandu ŵajinji ŵaŵaliji ni ilwele yakupisyangana ni kugakoposya masoka gamajinji gagaliji mwa ŵandu ŵala. Nganiŵapa masoka lipesa lyakuŵecheta chachilichose ligongo gaamanyilile ali ŵaani.
E Jesus curou muitos doentes de todo tipo de doenças e expulsou muitos espíritos maus das pessoas; ele não deixava os espíritos maus falarem sobre ele, porque eles sabiam que ele tinha vindo de Deus.
35 Kundaŵipe kukanaŵe kucha, Che Yesu ŵakopweche mu nyuumba jo ni kwaula paasa musi, pangali ŵandu kukupopela.
Jesus se levantou [bem cedo no dia seguinte], enquanto ainda estava escuro. Ele saiu [da casa e da vila], e foi para um lugar onde não havia gente; lá ele começou a orar.
36 Che Simoni ni achinjakwe ŵala ŵajawile kukwasosa.
Simão e seus companheiros foram procurar Jesus e lá o encontraram. Logo eles disseram a ele:
37 Paŵammweni ŵansalile, “Ŵandu wose ali nkunsosa mmwe.”
– [Já que ]muitas pessoas [de Cafarnaum ]estão procurando você, [volte conosco para ajudá-las].
38 Che Yesu ŵaasalile, “Tukusachilwa tujaule mmisinda jine jajiŵandichile akuno, ni kweleko ngusachilwa ngalalichile Ngani Jambone, pakuŵa yelei ni inyichile.”
Ele disse a eles: [– Não], vamos às vilas que ficam perto daqui para eu pregar lá também, pois foi para [pregar a muitas pessoas ]que vim [ao mundo].
39 Nipele, Che Yesu ŵajesilejesile ku Galilaya kose, achilalichilaga mmajumba gao ga kupopelela ni kugakoposya masoka.
Ele andava por todo [o distrito da ]Galileia, pregando nas sinagogas e expulsando espíritos maus das pessoas.
40 Lyuŵa limo mundu jwa matana ŵaiche ku Che Yesu ni kwatindiŵalila ni kwachondelela kuti, “Mwasakaga muuswejesye!”
Um dia um leproso veio a Jesus. Ele se ajoelhou diante de Jesus e fez o seguinte pedido a ele: - Se você quiser me curar, [faça por favor, pois sei que ]é capaz de fazer.
41 Che Yesu ŵankolele chanasa, ŵajongwele nkono wao ni ŵankwaiye ni kwasalila, “Ngusaka, Nswejele!”
Por ter pena dele, Jesus [deixou de lado os tabus contra contatos com leprosos], estendeu a mão e tocou no leproso; depois disse a ele: - Já que estou disposto [a curar você], seja curado!
42 Papopo matana gakwe gala gannesile ni ŵaswejele.
Imediatamente o homem deixou de ser leproso e foi curado.
43 Nipele Che Yesu ŵansalile ajaule achinjamukaga kwa machili, achinsalilaga,
Para ele fazer as coisas necessárias para garantir contatos com as demais pessoas, Jesus falou severamente com ele antes de o mandar embora.
44 “Nnole, munansalile mundu jwalijose chindu chi, nambo njaule nkalilosye kwa jwambopesi, nkatyosye mbopesi mpela iŵatite pakusala che Musa kwalosya ŵandu wose kuti nnamile.”
Jesus disse: - Não conte a ninguém [o que aconteceu]. Ao invés disso, vá ao sacerdote [em Jerusalém ]e peça para ele [fazer um exame em você para verificar a sua cura]. Leve para ele aquilo que Moisés mandou que [os curados oferecessem, como sacrifício a Deus ]e também para que [os moradores, depois de ouvirem o que o sacerdote diz], possam saber que [você foi curado].
45 Nambo mundu jula paŵakopweche, ŵatandite kwenesya ngani jo papalipose, namose Che Yesu nganakombola kwinjila sooni mmusi kwakulilosya. Nambo ŵatemi paasa musi, pangali ŵandu, atamuno yeleyo ŵandu kopochela papalipose ŵanjaulile kukokopeko.
Porém, depois que o homem se foi e [consultou o sacerdote], ele começou a contar a muitas pessoas como Jesus o tinha curado. Como resultado, Jesus já não podia entrar abertamente em nenhuma vila [por causa das multidões que o cercavam]. Ao invés disso, ele ficava fora [das vilas], em lugares [onde não havia gente]. E as pessoas vinham a ele de toda aquela região.