< Maliko 13 >
1 Che Yesu paŵaliji nkukopoka pa Nyuumba ja Akunnungu, jumo jwa ŵakulijiganya ŵao ŵatite, “Jwakwiganya, nlole maganga ga ni nyuumba si isitite pakusalala ni kusimosya!”
Basa ma, Yesus no mana tungga nara rae lao hela Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a. Ara kalua, ma mana tungga na esa dudu ume hule-oꞌe naa, de nafadꞌe nae, “Papa, e! Mete dei! Ume ia meulau na seli! Ara dama fatu monaeꞌ nara malole na seli!
2 Che Yesu ŵansalile, “Ana nkugawona majumba gamakulungwa ga? Ngalisigalila liganga pa liganga liine, liganga lyalililyose chilityochekwe.”
Te Yesus nataa nae, “Ume ia memaꞌ maloleꞌ! Nda doo saꞌ te, atahori raseaꞌ hendi fatu ia ra.”
3 Che Yesu paŵatemi pa chitumbi chachigumbele itela ya Miseituni chachikulolegana ni Nyuumba ja Akunnungu, che Petulo ni che Yakobo ni che Yohana ni che Andulea ŵausisye Che Yesu paŵaliji jika pe.
Basa boe ma, Yesus se lao risiꞌ Lete Saitun, de endoꞌ mbali Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a. Basa ma, mana tungga nara haa rema ola-olaꞌ ro mesaꞌ ne. Sira ia ra, Petrus, Yakobis, Yohanis, ma Anderias.
4 “Choonde ntusalile, gelego chigakopochele chakachi? Ana chimanyisyo chi chachichilosye kuti gaŵandichile kukopochela gelego?”
Ratane rae, “Papa! Sobꞌa mufadꞌe seluꞌ oꞌola ma faꞌ ra. Fai hiraꞌ fo fai na losa? No tatanda nara, onaꞌ beeꞌ?”
5 Che Yesu ŵaasalile, “Nlilolechesye, mundu akanlambusya.
Basa ma Yesus nataa nae, “Sadꞌi hei minea matalolole! Fo afiꞌ edi rala hei.
6 Ŵandu ŵajinji chaaiche kwa liina lyangu, achitiji, ‘Une ndili Kilisito!’ Nombewo chiŵalambusye ŵandu ŵajinji.
Te atahori mataꞌ-mataꞌ rema toꞌo tenda nara rae, ‘Au ia, Kristus, atahori fo Lamatualain helu-fuli mia fai maꞌahulu na!’ Boe ma ara edꞌi rala atahori naeꞌ.
7 Ni ŵanyamwe pachinchipikana ya ngondo ni usone wa ngani ja ngondo, ngasinjogopa. Gelego gakusachilwa gatyochele, nambo mbesi jila jikanaŵe kwika.
Mete ma hei mita atahori ratati, do hei rena siuꞌ rae, hambu netatiꞌ sia bee-bꞌee na, hei afiꞌ mimitau. Te mana onaꞌ naa ka, musi dadꞌi dei. Te huu fai mateteꞌe na, nda feꞌe losa sa.
8 Ŵandu ŵa chilambo chimo chaachimenyana ni ŵandu ŵa chilambo chine, ni ŵandu ŵa umwenye umo chaputane ni ŵandu ŵa umwenye wine. Chichityochele chindendemesi cha chilambo ni sala jajikulungwa panepane. Yele yose chiiŵe mpela ndande ja chilungusi cha kuligopola.
Leleꞌ naa, leo esa natati no leo laen. Nusa esa natati labꞌan no nusaꞌ laen. Hambu rae a nanggenggo sia bee-bꞌee. Ndoe-laꞌas o sia bee-bꞌee. Basa tatanda ia ra, onaꞌ inaꞌ mana feꞌe namedꞌa nae bꞌonggi.
9 “Ŵanyamwe nlilolechesye, pakuŵa ŵandu chankamule ni kunjausya mmikungulu ni kumputanga mmajumba ga kupopelela Ŵayahudi. Chaachinjausya paujo pa ŵakulamula ni mamwenye ligongo lyangu kuti nkombole kuuŵalanjila umboni wa ngani syangu.
De hei musi minea matalolole! Te ara rema humu rala hei fo ro hei misiꞌ mamana nggenggero agama. Ma ara poko-paru hei sia ume-ume hule-oꞌe rala. Ara o paꞌa rendi hei misiꞌ atahori mana toꞌu koasa, huu hei tungga Au. Sia naa hei kaꞌe mala fo mifadꞌe Au dala malole ngga neu se.
10 Nambo mbesi jikanaŵe kwika, Ngani Jambone jikusachilwa jilalichilwe kaje kwa ŵandu wose.
Te Lamatualain atahori nara musi reu rafadꞌe raꞌahuluꞌ Au Hara-lii Malole ngga neu basa leo sia raefafoꞌ ia, dei fo fai mateteꞌe na losa.
11 Nombewo pachachinkamula ni kunjausya pankungulu, nkaganisya kaje ichimmechete. Mmecheteje chachili chose chachimpegwe katema ko, pakuŵa ngaŵa ŵanyamwe uchimmechete nambo Mbumu jwa Akunnungu.
Misinedꞌa! Mete ma ara paꞌa rendi hei misiꞌ mamana nggenggero a, hei afiꞌ mimitau mae, ‘Au olaꞌ taꞌo bee? Au utaa ae saa?’ Mete ma fai naa losa ena, hei olaꞌ tungga saa fo Lamatualain Dula-Dale Meumareꞌ na nafadꞌe hei.
12 Nlongo changalauche nlongo njakwe aulajikwe, nombe atati changalauche mwanagwe aulajikwe, nombe ŵanache chiŵakane ni kwaulaga achaŵelesi ŵao.
Sia ume sa rala, mete ma hambu atahori ramahere Au, odꞌi-aꞌa nara mesaꞌ se sangga dalaꞌ fo risa e. Mete ma anaꞌ a namahere, ama na mesaꞌ ne nisa e. Mete ma papa no mama ramahere, ana nara tao risa se.
13 Ŵandu wose chaachinchima ŵanyamwe kwa ligongo lya liina lyangu. Nambo juchapililile mpaka kumbesi jo chakulupuswe mu kulamulikwa moŵa gose pangali mbesi.
Atahori ra ramanasa hei, huu mimihere Au. Te seka naꞌatataaꞌ losa basa, dei fo Lamatualain fee ne masodꞌa.”
14 “Nambo pachinchione, ‘Chindu cha uchimwa chachikwikanawo uwonasi,’ chijimi pangaŵa pakwe.” Jwakusyoma amanyilile malumbo gakwe. “Ŵandu ŵaali kuchilambo cha ku Yudea autuchile kumatumbi.
Yesus olaꞌ nakandoo nae, “Atahori esa nae nema. Eni deꞌulaka na seli. Ana nambariiꞌ sia mamanaꞌ meumare sia Ume Hule-oꞌe Huuꞌ a. Ana nda nandaa no mananaꞌ naa sa, losa eni tao melu-mudꞌu. Naa de, Lamatualain hiruꞌ nasadea hela mamanaꞌ naa. Mete ma hei mita taꞌo naa, besa-bꞌesa! (Seka mana baca ia, musi besa-bꞌesa o!) Naa dadꞌi netudꞌuꞌ nae fai-fai sususaꞌ a losa lelesu a bafa na ena. Mete ma mita taꞌo naa ena, atahori sia propinsi Yudea, fela mela misiꞌ leteꞌ a leo.
15 Mundu jwali paasa nyuumba jao, akalikaŵisya kwinjila nkati kukujigala chindu, nambo agambe kuutuka!
Musti melaꞌ lai-lai, fo afiꞌ doidꞌoso. Mete ma kalua hela ume ena, afiꞌ baliꞌ haꞌi bua-loꞌas fai.
16 Ni mundu jwali kumigunda, akauja sooni kumusi kukujigala mwinjilo wakwe.
Atahori mana sia osi a, afiꞌ baliꞌ haꞌi lafe fai. Te mela mikindoo leo.
17 Ngwakolela chanasa achakongwe ŵachakole itumbo ni ŵachajonjesye pa moŵa go, pakuŵa chalaje kwannope!
Kasian lenaꞌ ina mairuꞌ, no mama mana rasusu ana diki mana mbilaꞌ ra. Te sira nda bisa relaꞌ haelai sa.
18 Mpopele kuti indu yo ikakopochela pa moŵa ga mbepo.
De malole lenaꞌ hei hule-oꞌe fo moꞌe dala deꞌulakaꞌ naa, afiꞌ tudꞌa nandaa no fai udꞌan.
19 Pakuŵa pa moŵa go ŵandu chalaje ulaje wanganiutyochele chitandile kundanda, Akunnungu paŵagumbile chilambo mpaka lelo, ni ngautyochela sooni.
Te faiꞌ naa, sususa na seli! Eniꞌ a mia Lamatualain tao raefafoꞌ losa ia, atahori-atahori nda feꞌe hambu rita sususa monaeꞌ mataꞌ naa saꞌ bee. De atahori nda rita seluꞌ sususaꞌ mataꞌ naa saꞌ ena.
20 Nambo ikaliji Ambuje ngakapungusye moŵa go, ngapagwa mundu jwakakulupwiche. Nambo kwa ligongo lya ŵandu ŵao ŵaŵasagwile, apungwisye moŵa go.
Mete ma Lamatualain nda naꞌaꞌeꞌeku fai naa sa, nda hambu atahori esa o naꞌatataaꞌ nasodꞌa saꞌ bee. Te huu Lamatualain sue atahori fo Ana tengga nalaꞌ ra, naa de Ana naꞌaꞌeꞌeku fai susa-sonaꞌ naa ra.
21 “Nipele, pa moŵa go ansalilaga mundu, ‘Nnole, Kilisito ali apano,’ pane ‘Ali apala,’ ngasimwakulupilila.
Mete ma fai naa losa, hei rena atahori rae, ‘Mete dei! Kristus sia ia!’ Te atahori feꞌa ra rae, ‘Kristus sia naa!’ Te hei onaꞌ rena e!
22 Pakuŵa chachikopochela ŵanya Kilisito ŵa unami ni ŵakulondola ŵa unami. Chachitenda imanyisyo ni yakusimosya, yakombolekaga, ŵalyungasye ŵandu ŵasagulikwe ni Akunnungu.
Te hambu atahori kalua fo toꞌo tenda nara rae, ‘Au ia, Kristus!’ Ruma fali rae, ‘Au ia, Lamatualain mana dui-bꞌengga na.’ Ara ratudꞌu mana dadꞌi mataꞌ-mataꞌ pake nitu a koasa na, fo ara peko-lelekoꞌ atahori. Ara sobꞌa-sobꞌa Lamatualain atahori nara fo edꞌi rala se!
23 Nambo ŵanyamwe nlilolechesye. Une masile kunsalila chile gose gakanaŵe kukopochela.
De hei musi minea matalolole! Fai sususaꞌ naa ra nda feꞌe losa sa, te Au fee hela nesenenedꞌaꞌ neu hei!
24 “Nambo gamalaga moŵa ga malagasyo go, lyuŵa chilipilile ni lwesi ngalulanguchisya.
Basa ma Yesus tute nafadꞌe mbali mana tungga nara nae, “Mete ma faiꞌ sususaꞌ naa ra basa, ‘Relo a dadꞌi maꞌahatuꞌ. Fulan o nda manggareloꞌ saꞌ ena.
25 Ndondwa sisipatuche kutyochela kwinani ni indu yose yaili ni machili kumaunde chiitinganyikwe.
Nduuꞌ ra tudꞌa mia lalai a, no basa koasa sia lalai a dadꞌi sea-sasaraꞌ!
26 Pelepo chachimmona Mwana jwa Mundu, achiikaga mwiunde kwa machili gamakulungwa ni ukulu.
Basa naa, dei fo basa atahori mete-rita Au, Atahori Matetuꞌ ia. Te Au onda mia lalai a o leleeꞌ fo basa atahori ra rita Au koasa ngga, ma mandete-masaꞌa ngga!
27 Chiŵatume achikatumetume ŵao ŵa kwinani kukwasonganya ŵandu ŵaŵasagulikwe ni Akunnungu kutyochela mbande syose ncheche sya chilambo. Kutyochela kwakulikose pa chilambo.
Basa naa, Au denu Lamatualain ate nara mia sorga reu raꞌabꞌue atahori fo Au tengga alaꞌ ra mia raefafoꞌa suu na, mia rulu losa muri, mia dii losa ona.
28 “Nlijiganye yeleyi kutyochela mu chitagu cha chitela cha ntini. Pankusiona nyambi syakwe sitepetele ni kusipuka masamba, nkumanyilila kuti katema ka ula kaŵandichile.
Yesus olaꞌ nakandoo nae, “Au haꞌi nekendandaaꞌ mia hau. Mete ma roo na sangga fula, naa tatandaꞌ fai matobꞌiꞌ a deka-deka nema.
29 Iyoyo peyo, ŵanyamwe pachinchiiona yeleyo ichikopochelaga, mmanyilile kuti, Mwana jwa Mundu aŵandichile nnope kwika.
Taꞌo naa boe, mete ma hei mita fai-fai sususaꞌ naa nema, naa tatanda Au deka-deka uma.
30 Isyene ngunsalila, uŵelesi wu ngaumala gakanaŵe kukopochela gele gose.
Rena matalolole! Mia basa atahori mana masodꞌaꞌ leleꞌ ia, hambu ruma nda feꞌe mate sa, te fai sususaꞌ naa nema ena.
31 Kwinani ni chilambo chiimale, nambo maloŵe gangu chigakopochele isyene mpela indite pa kusala.
Mae lalai no raefafoꞌ a mopo, te Au oꞌola ngga ia nda basa sai-sai sa.
32 “Nambo, pachanya lyuŵa lya mbesi namose saa jakwe, ngapagwa mundu jwakumanyilila, atamuno achikatumetume ŵa kwinani ngakumanyilila, namose Mwana jwa Akunnungu ngakumanyilila. Ikaŵe Atati Akunnungu pe ni ŵakumanyilila.
Yesus o olaꞌ nae, “Nda hambu atahori esa fo bubꞌuluꞌ faiꞌ bee no leleꞌ bee Au uma baliꞌ sa. Lamatualain ate nara sia sorga, o nda rahine sa. Au ia o, nda uhine sa. Akaꞌ a Au Ama ngga nahine.
33 Nlilolechesye ni kuliŵika chile, pakuŵa ngankukamanyilila katema ko chikaiche chakachi.
Naa de, hei musi minea matalolole, te hei nda bubꞌuluꞌ faiꞌ bee Au baliꞌ sa.
34 Chiichiŵa mpela mundu jwakwaula ulendo, kujileka nyuumba jakwe ni kwalechela ulamusi achikapolo ŵao, jwalijose ni masengo gakwe, nipele ŵannajisye jwakulindilila pannango kuti aŵeje meeso pe.
Nda doo saꞌ te, Au lao hela hei, te Au heoꞌ baliꞌ. Onaꞌ atahori mana lao hela ume na, fo lao nisiꞌ mamana dodꞌooꞌ. Ana denu mana tungga nara fo tao malolole ume naa. Boe ma ana banggi fee se esa-esaꞌ no ue-tatao na. Ana parenda mana manea lelesu a, fo nanea matalolole, losa eni baliꞌ.
35 Nipele nliŵiche chile, pakuŵa ngankumanyilila nsyene nyuumba chauje katema chi. Pane chauje ligulo, pane pasikati chilo, pane kuninkucha ni pane kundaŵi.
Hei o musi minea hatuꞌ-rerelon, te hei nda bubꞌuluꞌ fain saa tenu umeꞌ a nema sa. Baliꞌ bobꞌoꞌ do, fai banggi ruaꞌ do, relo mamatetuꞌ do, relo a todꞌa saa. Hei nda bubꞌuluꞌ fain saa saꞌ boe.
36 Nliŵiche chile, aujaga chisisimuchile, ansimane ndi meeso pe.
Afiꞌ losa ana nema aiboiꞌ, te hambu hei sungguꞌ masambetaꞌ.
37 Ingunsalila ŵanyamwe ni ingwasalila wose, nliŵiche chile!”
De saaꞌ fo Au ufadꞌe hei ia, Au o ufadꞌe basa atahori feaꞌ ra ae, ‘Hei musi minea matalolole fo simbo Au nenema ngga.’” (Losa naa, Lamatuaꞌ Yesus naloeꞌ ola-olaꞌ no mana tungga nara mia Lete Saitun.)