< Luka 1 >

1 Ambuje che Teofilo: Ŵandu ŵajinji ŵatesile iŵakombwele kulemba kwa ukotopasyo asila ngani syasikopochele pa uweji.
Since muitos se comprometeram a colocar em ordem uma narrativa a respeito daqueles assuntos que foram cumpridos entre nós,
2 Ŵalembile mpela yatite pakusalilwa ni ŵandu ŵaŵasiweni ngani syo kwa meeso gao chitandile kundanda ni kuŵa achikatumetume ŵa Liloŵe lya Akunnungu.
mesmo quando aqueles que desde o início foram testemunhas oculares e servidores da palavra nos entregaram,
3 Kwapele ambuje che Teofilo, panamasile kuusosasosa usyene wose chambone kwa moŵa gamajinji, naiweni yambone kuti nannembele kwa uchenene mpela iyatite paakopochela,
it também me pareceu bom, tendo traçado o curso de todas as coisas com precisão desde o primeiro, para escrever a você em ordem, o mais excelente Teófilo;
4 kuti nomwe nkombole kuumanyilila usyene wa yeila yanjiganyikwe.
para que você possa saber a certeza a respeito das coisas em que você foi instruído.
5 Katema che Helode paŵaliji mwenye jwa ku Yudea, paliji ni jwambopesi jwa Akunnungu jumo liina lyao che Sakalia jwa mpingo wa ŵambopesi waukwimililwa ni che Abiya. Ŵankwawo ŵaŵilangagwa che Elisabeti, nombewo ŵaliji ŵa lukosyo lwa jwambopesi che Haluni.
Havia nos dias de Herodes, o rei da Judéia, um certo sacerdote chamado Zacarias, da divisão sacerdotal de Abijah. Ele tinha uma esposa das filhas de Aarão, e seu nome era Isabel.
6 Wose ŵaŵili ŵaliji ŵambone paujo pa Akunnungu, achitamaga nkukamulisya makanyo ni malajisyo ga Ambuje pangali sambi.
Ambos eram justos diante de Deus, andando sem culpa em todos os mandamentos e ordenanças do Senhor.
7 Nganaakola ŵanache pakuŵa che Elisabeti ŵaliji ngakuŵeleka, nombe wose ŵaŵili ŵaliji achekulwipe nnope.
Mas elas não tinham filhos, porque Isabel era estéril, e ambas estavam bem avançadas em anos.
8 Lyuŵa limo che Sakalia pajaliji samu jao jakupanganya masengo ga chimbopesi pa Nyuumba ja Akunnungu,
Agora, enquanto ele executava o ofício sacerdotal diante de Deus na ordem de sua divisão
9 Mpela iyatite pakusyoŵeleka che Sakalia ŵasagulikwe ni Akunnungu kwagudugudu, kuti ajinjile pa Nyuumba ja Ambuje atutumye ubani.
de acordo com o costume do ofício sacerdotal, sua sorte era entrar no templo do Senhor e queimar incenso.
10 Ŵandu wose ŵaŵasongangene ŵaliji paasa aninkupopela katema kakututumya ubani.
Toda a multidão do povo estava orando do lado de fora na hora do incenso.
11 Katumetume jwa kwinani jwa Ambuje jwankopochele che Sakalia ni kwima kundyo kwa chilisa cha kututumichisya ubani.
Apareceu-lhe um anjo do Senhor, de pé no lado direito do altar do incenso.
12 Che Sakalia paŵammweni katumetume jwa kwinani ŵasupwiche ni kukamulwa ni lipamba.
Zacarias ficou perturbado quando o viu, e o medo caiu sobre ele.
13 Nambo katumetume jwa kwinani ŵansalile, “Che Sakalia nkajogopa pakuŵa Akunnungu akupikene kupopela kwenu ni ŵankwenu che Elisabeti chammelechele mwanache jwannume, nomwe chimwaŵilanje a Yohana.
Mas o anjo lhe disse: “Não tenha medo, Zacarias, porque seu pedido foi ouvido. Sua esposa, Elizabeth, lhe dará um filho, e você chamará seu nome de João.
14 Chinsangalale nnope ni ŵandu ŵajinji chachine ligongo lya kupagwa kwakwe.
Você terá alegria e alegria, e muitos se regozijarão com seu nascimento.
15 Chachiŵa jwankulu paujo pa Ambuje. Ngaang'wa divai ng'o, chalongoswe ni Mbumu jwa Akunnungu kutyochela nnutumbo mwa achikulugwe.
Pois ele será grande aos olhos do Senhor, e não beberá vinho nem bebida forte. Ele será cheio do Espírito Santo, mesmo desde o ventre de sua mãe.
16 Che Yohana chiŵausye ŵandu ŵajinji ŵa ku Isilaeli kwa Ambuje Akunnungu ŵao.
Ele voltará muitos dos filhos de Israel para o Senhor seu Deus.
17 Ŵelewo chiŵalongolele Ambuje akuno achilongoswaga ni machili ni mbumu mpela ji che Elia, kuti ŵalumbanye achatati ni achiŵana ŵao, chiŵatende ŵangakwajitichisya Akunnungu aŵanje ni nganisyo syambone ni kwaŵika chile ŵandu kwa Ambuje.”
Ele irá diante dele no espírito e no poder de Elias, 'para converter os corações dos pais aos filhos' e dos desobedientes à sabedoria dos justos; para preparar um povo preparado para o Senhor”.
18 Che Sakalia ŵammusisye katumetume jwa kwinani jo kuti, “Chichi chachichiimanyisye yeleyo? Pakuŵa uneji ni ŵankwangu tuchekulwipe.”
Zacharias disse ao anjo: “Como posso ter certeza disso? Pois eu sou um homem velho, e minha esposa está bem avançada em anos”.
19 Katumetume jwa kwinani jo ŵaajanjile che Sakalia, “Une ni Gabulieli, katumetume jwa Akunnungu, ndumikwe kuŵecheta nomwe ni kunsalila ngani jambone ji.
O anjo lhe respondeu: “Eu sou Gabriel, que estou na presença de Deus. Fui enviado para falar com vocês e trazer-lhes esta boa notícia”.
20 Mpikane, chimme jwangaŵelecheta, ngankombola kuŵecheta mpaka lyuŵa pachigakopochele gelego, pakuŵa nganingakulupilila maloŵe gangu, nombego chigatimile kwa katema kakwe.”
Eis que você ficará em silêncio e não poderá falar até o dia em que estas coisas acontecerão, porque não acreditou nas minhas palavras, que serão cumpridas no seu devido tempo”.
21 Kele katema ko ŵandu wose ŵaliji aninkwalindilila che Sakalia akuno achisimongaga kukaŵa kwao mu Nyuumba ja Akunnungu.
O povo estava esperando por Zacarias, e eles se maravilharam com o fato de ele se ter atrasado no templo.
22 Che Sakalia paŵakopweche paasa nganakombola kuŵecheta nawo. Nipele ŵandu ŵaimanyilile kuti aiweni yakwiwona mu Nyuumba ja Akunnungu. Ŵajendelechele kuŵecheta nawo kwa makono pakuŵa ŵaliji ngakuŵecheta.
Quando ele saiu, ele não podia falar com eles. Eles perceberam que ele tinha visto uma visão no templo. Ele continuou fazendo sinais para eles, e permaneceu mudo.
23 Paŵamalisisye moŵa gao ga kupanganya masengo ga umbopesi, che Sakalia ŵausile kumusi.
Quando os dias de seu serviço foram cumpridos, ele partiu para sua casa.
24 Kanyuma kanandi che Elisabeti ŵankwawo che Sakalia ŵaliji pachiilu. Nganatyoka mu nyuumba katema ka miesi nsano.
Depois desses dias Elizabeth sua esposa concebeu, e ela se escondeu cinco meses, dizendo:
25 Achiŵechetaga kuti, “Yeleyi ni yambanganyichisye Ambuje, angamwisye ni kundyosyesya soni syangu paujo pa ŵandu.”
“Assim me fez o Senhor nos dias em que olhou para mim, para tirar minha reprovação entre os homens”.
26 Pa mwesi wa sita wa chitumbo cha che Elisabeti, Akunnungu ŵantumile Gabulieli, katumetume jwa kwinani ajaule musi wa ku Nasaleti chilambo cha ku Galilaya.
Agora, no sexto mês, o anjo Gabriel foi enviado de Deus para uma cidade da Galiléia chamada Nazaré,
27 Ajaule kwa mwalimwalipe liina lyao che Maliamu juŵatomelwe ni jwannume, liina lyao che Yusufu, jwa lukosyo lwa che Daudi.
para uma virgem prometida em casamento com um homem cujo nome era José, da casa de Davi. O nome da virgem era Maria.
28 Katumetume jwa kwinani ŵanjaulile ni kwasalila, “Ngunkomasya, mmwejo jundi ni upile! Ambuje ali pamo nomwe!”
Having entre, o anjo lhe disse: “Alegre-se, você a favoreceu muito! O Senhor está com você. Abençoada sejais vós entre as mulheres”.
29 Che Maliamu paŵagapilikene gele maloŵe go ŵasupwiche nnope ni kuganisya kuti chikomasyo chi malumbo gakwe chichi?
Mas quando ela o viu, ficou muito perturbada com o ditado, e considerou que tipo de saudação isso poderia ser.
30 Katumetume jwa kwinani ŵansalile, “Che Maliamu, nkajogopa pakuŵa Akunnungu anonyelwe nomwe.
O anjo lhe disse: “Não tenha medo, Maria, pois você encontrou favor com Deus.
31 Mpikane, chimme ŵa pachiilu, chimummeleche mwanache jwannume, nomwe chimummilanje Che Yesu.
Eis que conceberás em teu ventre e darás à luz um filho, e lhe darás o nome de “Jesus”.
32 Jwelejo chaŵe jwankulu ni chaŵilanjikwe Mwana jwa Akumanani. Ambuje Akunnungu chiŵape umwenye wa che Daudi, Ambuje ŵao.
Ele será grande e será chamado o Filho do Altíssimo. O Senhor Deus lhe dará o trono de seu pai David,
33 Pelepo chachilulongosya lukosyo lwa che Yakobo moŵa gose pangali mbesi, ni umwenye wakwe ngauika kumbesi.” (aiōn g165)
e ele reinará sobre a casa de Jacó para sempre. Não haverá fim para o seu Reino”. (aiōn g165)
34 Che Maliamu ŵanjanjile Katumetume jwa kwinani, “Ana chiikomboleche chinauli pakuŵa une ngangummanyilila jwannume?”
Mary disse ao anjo: “Como isso pode ser, vendo que sou virgem”?
35 Katumetume jwa kwinani ŵanjanjile che Maliamu, “Mbumu jwa Akunnungu chantuluchile ni machili ga Akumanani chigammunichile mpela mmwilili, kwaligongo lyo, mwanache juchapagwe chaŵilanjikwe Jwanswela ni Mwana jwa Akunnungu.
O anjo lhe respondeu: “O Espírito Santo virá sobre você, e o poder do Altíssimo o ofuscará”. Portanto, também o santo que nascer de vós será chamado Filho de Deus.
36 Atamuno che Elisabeti, alongo ajenu nombe ŵana chiilu cha mwana jwannume atamuno achekulwipe, awu mwesi wao wa sita kwa jwelejo juŵamanyiche ni ŵandu kuti ngakuŵeleka.
Eis que Isabel, sua parente, também concebeu um filho em sua velhice; e este é o sexto mês com ela que foi chamada estéril.
37 Pakuŵa ngapagwa chindu changachikukomboleka kwa Akunnungu.”
Pois nada do que Deus diz é impossível”.
38 Che Maliamu ŵatite, “Une ndili apano kapolo jwa Ambuje, ipanganyiche kwa une mpela intite pakusala.” Nipele katumetume jwa kwinani jula ŵajawile.
Maria disse: “Eis o servo do Senhor; faça-se em mim segundo a vossa palavra”. Então o anjo se afastou dela.
39 Pangakaŵa, che Maliamu ŵalinganyisye ulendo ni ŵajawile kwa kwanguya mu musi umo wauli mu ikwesya ya ku Yuda.
Maria levantou-se naqueles dias e entrou apressadamente no país das colinas, em uma cidade de Judá,
40 Kweleko, che Maliamu ŵajinjile mu nyuumba ji che Sakalia ni kwakomasya che Elisabeti.
e entrou na casa de Zacarias e cumprimentou Isabel.
41 Che Elisabeti paŵapilikene chikomasyo chi che Maliamu, papopo mwanache juŵaliji nnutumbo mu che Elisabeti jwatungunyiche kwa kusangalala. Nombe che Elisabeti ŵalongweswe ni Mbumu jwa Akunnungu,
Quando Elizabeth ouviu a saudação de Maria, o bebê saltou em seu ventre; e Elizabeth foi cheia do Espírito Santo.
42 ŵanyanyisye, “Mpegwile upile kwapunda achakongwe wose ni jwele juchimummeleche jwana upile.
Ela chamou em voz alta e disse: “Bendita és tu entre as mulheres, e bendito é o fruto do teu ventre!
43 Une ni ŵaani atamuno achikulugwe Ambuje ŵangu aiche kukwangu?
Why sou tão favorecida, que a mãe de meu Senhor deveria vir a mim?
44 Nnole pambilikene pe chikomasyo chenu, kanache kakali nnutumbo mwangu katungunyiche nkusangalala.
Pois eis que, quando a voz de vossa saudação chegou a meus ouvidos, o bebê saltou de alegria em meu ventre!
45 Ndi ni upile mmwejo unkulupilile kuti chigatyochele gantanjile Ambuje.”
Bem-aventurada aquela que acreditou, pois haverá um cumprimento das coisas que lhe foram ditas pelo Senhor”!
46 Nombe che Maliamu ŵatite, “Ntima wangu ukwakusya Ambuje,
Disse Mary, “Minha alma engrandece o Senhor”.
47 ni mbumu jangu jikusangalala ligongo lya Akunnungu, Nkulupusyo jwangu.
Meu espírito rejubilou em Deus, meu Salvador,
48 Pakuŵa Akunnungu akulolite kwa chanasa kulitulusya kwa kapolo jwao. Kwa yeleyo kutandilila sambano iŵelesi yose chachimilanga jundi ni upile,
pois ele olhou para o humilde estado de seu servo. Pois eis que de agora em diante, todas as gerações me chamarão de abençoado.
49 pakuŵa Akunnungu ŵaali ni Ukombole ambanganyichisye gamakulungwa, liina lyao lili lyeswela.
Para aquele que é poderoso, fez grandes coisas por mim. Santo é seu nome.
50 Chanasa chao ngachikumala kwa chiŵelesi ni chiŵelesi, kwa ŵandu ŵakwachimbichisya.
Sua misericórdia é por gerações e gerações para com aqueles que o temem.
51 Atesile yekulungwa kwa nkono wao, ŵapwilingenye ŵakulikanganichila mu ng'anisyo sya mitima jao.
Ele mostrou força com seu braço. Ele espalhou o orgulho na imaginação de seus corações.
52 Ŵatulwisye mamwenye mu itengu yao ya umwenye, ni ŵakwesisye ŵandu ŵakulitulusya.
Ele derrubou príncipes de seus tronos, e tem exaltado os humildes.
53 Ŵakulaga ŵajikutisye indu yambone, ni ŵaali ni ipanje ŵalesile ajaule makono pe.
Ele encheu os famintos de coisas boas. Ele mandou os ricos embora vazios.
54 Achikamwisye chilambo cha ku Isilaeli katumetume jwao, achikumbuchilaga kwalosya chanasa chao,
Ele deu ajuda a Israel, seu servo, para que ele pudesse se lembrar da misericórdia,
55 kwa che Iblahimu ni uŵelesi wao moŵa gose pangali mbesi mpela iŵatite pakwalanga achambuje ŵetu.” (aiōn g165)
enquanto ele falava com nossos pais, a Abraão e sua descendência para sempre”. (aiōn g165)
56 Che Maliamu ŵatemi ni che Elisabeti mpela miesi jitatu ni ŵausile kumangwao.
Mary ficou com ela cerca de três meses, e depois voltou para sua casa.
57 Kaaiche katema kakuligopola che Elisabeti, ŵaligopwele mwanache jwannume.
Agora o tempo em que Elizabeth deveria dar à luz foi cumprido, e ela deu à luz a um filho.
58 Ŵapachiŵandi pao ni achalongo achinjao paŵapikene kuti Ambuje ammonele chanasa ni ŵasangalele pamo nawo.
Seus vizinhos e parentes ouviram que o Senhor tinha aumentado sua misericórdia para com ela, e se regozijaram com ela.
59 Pagaiche moŵa nane chitandile mwanache kupagwa ŵaiche kukummumbasya. Ŵasachile kwapa liina lya che Sakalia, atatigwe.
No oitavo dia, eles vieram para circuncidar a criança; e o teriam chamado de Zacarias, depois do nome de seu pai.
60 Nambo achikulugwe ŵatite, “Ngaŵa, nambo chaŵilanjikwe a Yohana.”
Sua mãe respondeu: “Não é assim; mas ele será chamado João”.
61 Ŵanyawo ŵansalile, “Nambo, ngapagwa mundu jwalijose jwali ni lyele liina mulukosyo lwao.”
Eles disseram a ela: “Não há ninguém entre seus parentes que seja chamado por este nome”.
62 Pelepo ŵammusisye atatigwe kwa imanyisyo kuti asale liina chi lyasachile ŵaŵilanjile mwanagwao.
Eles fizeram sinais para seu pai, como ele gostaria que ele o chamasse.
63 Nombewo ŵaŵilasisye chibao pa kulembelela, ni ŵalembile yeleyi, “Liina lyakwe a Yohana.” Wose ni ŵasimonjile.
Ele pediu uma tábua de escrever, e escreveu: “Seu nome é John”. Todos eles se maravilharam.
64 Papopo pepo che Sakalia ŵatandite sooni kuŵecheta achalapaga Akunnungu.
Sua boca foi aberta imediatamente e sua língua libertada, e ele falou, abençoando a Deus.
65 Ŵandu wose ŵaŵatamaga pachiŵandi nawo ŵajinjilwe ni lipamba ni ngani syo syakunguluchilwe mbande syose mu chilambo cha ikwesya ya ku Yudea.
O medo veio sobre todos os que viviam ao seu redor, e todos estes ditados foram falados em toda a região montanhosa da Judéia.
66 Ŵandu wose ŵaŵapikene yeleyo, ŵaganisisye mmitima jao achiliusyaga, “Ana mwanache ju chaaŵe jwantiuli?” Pakuŵa, isyene machili ga Ambuje galiji pamo nawo.
Todos os que os ouviram os deitaram em seu coração, dizendo: “O que será então esta criança”? A mão do Senhor estava com ele.
67 Che Sakalia, atatigwe jwele mwanache jo, ŵalongweswe ni Mbumu jwa Akunnungu ni ŵalondwele achitiji,
Seu pai Zacharias foi cheio do Espírito Santo, e profetizou, dizendo,
68 “Twakusye Ambuje, Akunnungu ŵa ku Isilaeli, pakuŵa ŵaichilile ni kwawombola ŵandu ŵakwe.
“Bendito seja o Senhor, o Deus de Israel”, pois ele visitou e resgatou seu povo;
69 Atupele Nkulupusyo jwaali ni machili, jwa uŵelesi u che Daudi katumetume jwao.
e levantou um chifre de salvação para nós na casa de seu servo David
70 Mpela iŵatite pakusala kalakala, kwa kang'wa sya ŵakulondola ŵao ŵaswela, (aiōn g165)
(como ele falou pela boca de seus santos profetas que foram de outrora), (aiōn g165)
71 kuti chachitukulupusya mmakono mwa ŵammagongo ŵetu, ni ŵandu ŵakutuchima.
salvação de nossos inimigos e da mão de todos os que nos odeiam;
72 Ŵaŵechete kuti chalosye chanasa chao kwa achambuje ŵetu, ni kulikumbuchila lilangano lyao lyeswela.
para mostrar misericórdia para com nossos pais, para lembrar seu santo pacto,
73 Ŵaalumbilile ambuje ŵetu che Iblahimu, kuti chatupe uwe upile.
o juramento que ele fez a Abraão, nosso pai,
74 Chatukulupusye mmakono mwa ŵammagongo ŵetu, ni kwapopelela pangali lipamba,
para nos conceder que nós, sendo libertados das mãos de nossos inimigos, deve servi-lo sem medo,
75 mu uswela ni umbone, moŵa gose ga umi wetu.
em santidade e retidão diante dele todos os dias de nossa vida.
76 Nomwe mwanangu chimmilanjikwe, jwakulondola jwa Akumanani, chimwalongolele Ambuje ni kwakolochesya litala lyao,
E você, criança, será chamada de profeta do Altíssimo; pois você irá diante da face do Senhor para preparar seus caminhos,
77 ni kwamanyisya ŵandu ŵao kuti chiŵakulupusye kwa kwalechelesya sambi syao.
para dar conhecimento da salvação a seu povo através da remissão de seus pecados,
78 Akunnungu ŵetu chatende yeleyo ligongo akwete ntima wa unonyelo ni wa chanasa, ni chiwombolo kutyochela kwinani chichituichilile mpela lulanga lwa lyuŵa lya kundaŵi,
por causa da terna misericórdia de nosso Deus, pelo qual o amanhecer do alto nos visitará,
79 ni kwalanguchisya wose ŵakutama mu chipi chekulungwa cha chiwa, chatulongosye kutama mu utame wa chitendewele.”
para brilhar sobre aqueles que se sentam na escuridão e na sombra da morte; para guiar nossos pés para o caminho da paz”.
80 Mwanache jwakusile ni kulimbichika mmbumu mwakwe. Jwatemi mwipululu mpaka lyuŵa liŵalilosisye kwa ŵandu ŵa ku Isilaeli.
A criança estava crescendo e se tornando forte em espírito, e esteve no deserto até o dia de sua aparição pública em Israel.

< Luka 1 >