Luka 9
1 Che Yesu ŵaaŵilasile pamo ŵakulijiganya ŵao kumi na mbili, ŵapele machili ni ulamusi wa kugakoposya masoka gose ni kulamya ilwele.
耶稣召齐十二门徒，赋予他们力量和权力，去制伏一切妖魔，医治各样的疾病。
2 Ŵatumile ajaulangane kukwalalichila ŵandu Umwenye wa Akunnungu ni kwalamya ŵakulwala.
然后派遣他们去宣讲上帝之国和医治病人。
3 Ŵasalile, “Nkajigala chindu chachili chose mulendo atamuno ntindiso atamuno nsaku atamuno chakulya atamuno mbiya atamuno iwalo iŵili.
他对他们说：“你们路上什么都不用带，手杖、袋子、食物、银钱或是衣服都不需要。
4 Nyuumba jajili jose jichinkajinjile ni kumpochela nlonjele pelepo, mpaka pachintyoche musi wo.
无论走进谁家，就住下，直到需要离开为止。
5 Ŵandu akanaga kumpochela, ntyochanje mu musi mo nombe ŵanyamwe pachintyoche nkung'unde luundu mmakongolo mwenu kulosya kuti achinsyene asagwile kuukana utenga wa Akunnungu.”
如果那家人不接待你，在离开那座城的时候，就把脚上的灰尘跺下，以此警示他们。”
6 Nipele, ŵatandite ulendo, ŵapitaga msinda ni msinda ŵalalichilaga Ngani Jambone ni kwalamya ŵakulwala pali pose.
于是门徒们就出发走遍各乡，传讲福音，到处医治病人。
7 Ni chilongola che Helode ŵapilikene indu yose iyatendekwe ni ŵakanganiche pakuŵa ŵane ŵatiji, “Che Yohana Ŵakubatisya ŵala asyuchile!”
君王希律听到这一切，感到非常困惑，因为有人说：“约翰起死复生了。”
8 Nambo ŵane ŵatiji che Elia ŵala atyochele ni ŵane ŵatiji kuti jumo jwakwe jwa ŵakulondola ŵa Akunnungu ŵakalakala asyuchile.
又有人说：“以利亚显现了。”还有人说：“古时的一位先知复活了。”
9 Nambo che Helode ŵatite, “Ŵele che Yohana wo ngati nakatile ntwe sambano ŵele ni ŵaani ungupilikana ngani syakwesi?” Nipele ŵansosaga kuti ŵawone.
希律说：“毫无疑问我已经将约翰斩头，但他又是谁，我怎么会听到关于他的这些事呢？”于是他就设法要见耶稣。
10 Achinduna ŵala paŵausile, ŵaŵalanjile Che Yesu yose yaitesile. Che Yesu ŵaajigele ŵanyawo, ŵajawile pajika mu musi waukuŵilanjikwa Besesaida.
门徒们回来后把所做之事报告耶稣，于是他带着他们离开，去一个叫做伯赛大城的地方。
11 Nambo mpingo wa ŵandu ula paŵaimanyi kuŵajawile, ŵakuiye. Nombe Che Yesu ŵapochele ni ŵaŵechete nawo ya umwenye wa Akunnungu ni kwalamya ŵaŵasachile kulamwa.
民众知道后也跟了去。他接待他们，向他们讲述上帝之国，医好需要救治之人。
12 Lyuŵa palyatandite kutiŵila, ŵakulijiganya kumi na mbili ŵala ŵanjaulile Che Yesu kukwasalila kuti, “Mwalanje ŵandu ajaulangane mu misi ni migunda jakuŵandichila akasose yakulya ni pagona, pakuŵa patuli pa pali pajika.”
天色将晚，十二门徒来到他跟前，说：“你让众人散了吧，让他们到附近的村庄和农场去，找地方住，找东西吃，因为这里是一片荒野。”
13 Nambo Che Yesu ŵaasalile, “Ŵanyamwe mwape ŵanyawo chindu chakulya.” Nipele ŵajanjile, “Nganitukola yakupunda nambo tukwete mikate nsano ni somba siŵili pe. Panepa tujaule tukaasumile yakulya mpingo wose wu?”
但耶稣说：“你们可以给他们吃的东西！”他们说：“我们只有五个饼和两条鱼，除非你想让我们去为所有人买食物。”
14 Ŵandu uŵaliji pepala, ŵaliji achalume mpela elufu tano. Nipele Che Yesu ŵaasalile ŵakulijiganya ŵao kuti, “Mwatamiche paasi mipingo ja ŵandu mpela hansinihansini.”
这里大概有五千名男人。他对门徒说：“让他们分组坐下，每组大概五十人。”
15 Ŵakulijiganya ŵao ŵatesile mpela iŵatite pakusalilwa ni ŵatamiche wose.
门徒就照他的话叫众人坐下。
16 Nipele Che Yesu ŵajigele mikate nsano jila ni somba siŵili sila ni ŵalolite kwinani ni kwatogolela Akunnungu ni kwipa upile ni kugaŵanya, ŵapele ŵakulijiganya ŵao kuti ŵapeleganye ŵandu.
耶稣拿起这五个饼和两条鱼，望着天，为食物祝福。然后掰开饼，持续不断地递给门徒，与众人分享。
17 Ŵandu wose ŵalile ni kwikuta. Ŵalokotenye isigasi ya mbakatika ni kugumbasya itundu kumi na mbili.
所有人都吃饱了，把剩下的食物收拾起来，装满了十二个篮子。
18 Lyuŵa limo, Che Yesu ŵaliji nkupopela jika pe ni ŵakulijiganya ŵao ŵaliji pachiŵandi. Nipele ŵausisye ŵanyawo, “Ana ŵandu akuti une ndili ŵaani?”
还有一次耶稣独自祈祷的时候，只有门徒和他在一起。他问他们：“所有这些民众是怎么看我的？”
19 Ŵajanjile, “Ŵane akuti mmwejo ni che Yohana Ŵakubatisya ni ŵane akuti che Elia ni ŵane akuti jumo jwao ŵakulondola ŵakalakala ŵa Akunnungu asyuchile.”
他们回答：“有人说是你是施洗的约翰，有人说你是以利亚，还有人说你是古时的一位先知复活。”
20 Pelepo ŵausisye ŵanyawo, “Nombe ŵanyamwe nkutinji une ndili ŵaani?” Che Petulo ŵajanjile, “Mmwejo ni Kilisito Nkulupusyo chilanga chiŵalanjile Akunnungu.”
他又问他们：“你们怎么看我？” 彼得回答：“你是上帝的基督。”
21 Che Yesu ŵalamwile ŵanyawo ni kwakanya kuti akasala kwa mundu jwalijose jele ngani jo.
耶稣严厉地嘱咐他们，不要把这事告诉其他人。
22 Ŵapundile kuŵecheta kuti Mwana jwa Mundu akusachilwa kulaga nnope ni kukanikwa ni achachekulu ni achakulu ŵambopesi ni ŵakwiganya Malajisyo ga che Musa ni kuulajikwa nambo lyuŵa lyaatatu lya chiwa chao chachisyuka.
他说：“人子必须遭受许多苦难，被长老、祭司长和宗教老师拒绝，然后被杀害，但会在第三日复活。”
23 Nipele, ŵaasalile ŵandu wose kuti, “Mundu jwalijose jwakusaka kuunguya akusachilwa alikane nsyene ni atwichile nsalaba wakwe moŵa gose ni kunguya.
耶稣又对众人说：“如果有人愿意跟从我，就必须舍弃自己，天天背着自己的十字架跟从于我。
24 Pakuŵa jwalijose jwakusaka kuukulupusya umi wakwe chaujase ni jwalijose juchaujase umi wakwe ligongo lyangune, jwelejo chaukulupusye.
如果你想拯救自己的生命，就必会丢掉生命。但如果你为我牺牲生命，必拯救生命。
25 Ana mundu chapate chichi, aŵaga ni ipanje yose ya pachilambo kwa kulijasa natamuno kulijonanga nsyene?
即使赢得全世界，但你最终却迷失或毁灭，又有什么好处呢？
26 Pakuŵa mundu jwalijose jutachingolela soni une ni majiganyo gangu, Mwana jwa Mundu tachinkolela soni mundu jo pachachiika mu ukulu wakwe ni wa Atati ni wa achikatumetume ŵa kwinani ŵaswela.
如果你因为我和我所授之道而感到耻辱，当人子带着荣耀以及天父和天使的荣耀降临时，也必把你视为耻辱。
27 Ngunsalila isyene kuti, apali ŵane mwa ŵanyaŵa ngaawa pangauwona Umwenye wa Akunnungu.”
告诉你们真相，这里的人群中，有人在死亡之前就能看到上帝之国。”
28 Galiji moŵa nane paŵamasile kuŵecheta gelego, Che Yesu ŵaajigele che Petulo ni che Yohana ni che Yakobo, ŵakwesile nawo pa chitumbi kukupopela.
在他说出这番话约八天后，耶稣带着彼得、约翰和雅各上山去祷告。
29 Paŵaliji nkupopela, kuloleka kwa ku meeso kwao kwagalawiche ni iwalo yao yaliji yeswela ni kung'alima nnope.
在祷告的过程中，他的面貌忽然改变，衣服散发着洁白的光芒。
30 Papopo ŵandu ŵaŵili ŵaoneche aninkukunguluka nawo, nombe ŵandu wo ŵaliji che Elia ni che Musa,
摩西和以利亚显现在荣光之中，开始与耶稣交流，
31 ŵaŵakopochele ali ni ukulu, uŵaŵechetaga nawo Che Yesu yankati ichiyaakopochele ku Yelusalemu ko kuti agumbalichisye yailembekwe nkati ŵelewo.
谈论他去世的事，这也是他在耶路撒冷需要完成的事情。
32 Che Petulo ni achinjakwe ŵatopelwe ni lugono, nambo paŵajimwiche, ŵauweni ukulu wa Che Yesu ni ŵandu ŵaŵili uŵajimi nawo.
彼得和同伴都在打盹。醒过来之后，就看见他的荣光，也认出了与耶稣站在一起的那两个人。
33 Ŵandu ŵaŵili wo paŵaliji aninkulekangana ni Che Yesu, che Petulo ŵaasalile Che Yesu, “Ambuje, ili yambone uwe kutama apano! Tutaŵe masakasa gatatu, limo lyenu ni limo li che Musa ni line li che Elia.” Nganaimanyililaga chaŵaŵechetaga cho.
那二人正要离开他的时候，彼得对耶稣说：“主啊，能来到这里太好了！我们可以搭三个庇护所，一个为你，一个为摩西，一个为以利亚。”但他其实并不知道自己在说什么。
34 Che Petulo paŵaliji aninkuŵecheta yeleyo, liunde lyaichilile ni ŵakulijiganya ŵala ŵajogwepe pakuŵa liunde lyo lyaliji lininkwaichilila.
就在他说话的时候，有一片云笼罩在他们上方，这让门徒们很害怕。
35 Lyakopochele liloŵe mwiunde mula, lichitiji, “Aju ni Mwanangu junansagwile, mumpilikanichisye.”
云里飘出来一个声音，说：“这是我的天选之子，你们要听从他！”
36 Palyamasile kupilikanika liloŵe lyo, Che Yesu ŵaoneche ali jika pe. Ŵakulijiganya ŵao ŵamyalele ni nganansalila mundu jwalijose gele moŵa go yankati yele yose iŵaiweni yo.
声音消失后，众人只看到耶稣自己。关于这一刻所见之事，门徒们没有说出去，没有告诉任何人。
37 Malaŵi jakwe Che Yesu ni ŵakulijiganya ŵatatu ŵala paŵaliji aninkutuluka mwitumbi, mpingo wekulungwa wa ŵandu ŵaichilile.
他们下山后的第二天，有一大群人等在那里迎接耶稣。
38 Mundu jumo mu mpingo mwa ŵandu mula ŵanyanyisye achitiji, “Jwakwiganya, ngunchondelela munkolele chanasa mwanangu ju pakuŵa ali mwanangu jwa jika pe!
人群中有一个人喊着：“老师，求你看看我儿子吧，他是我的独子。
39 Nnole lisoka lyakwe likusomoka ni chitema pe likuntenda agumile ni kuntaga njilinjili ni kunkopoka chiulo nkang'wa. Likupunda kunnagasya nnope ni ngalikunneka kwakwepepala.
一个恶灵附上了他的身体，他会忽然喊叫，身体抽搐，口吐白沫。恶灵会折磨糟践他，不肯放过他。
40 Nipele, nachondelele ŵakulijiganya ŵenu kuti akalityosye, nambo nganakombolanga.”
我求过你的门徒把他赶出去，他们却办不到。”
41 Che Yesu ŵajanjile, “Ŵanyamwe uŵelesi wangali chikulupi, ni ŵakusochela, chindame ni ŵanyamwe ni kumpililila mpaka chaka chi?” Nipele, Che Yesu ŵansalile mundu jo kuti, “Munjise nawo apano mwanagwenu jo.”
耶稣说：“唉！这没有信仰的腐朽世界啊！我还要和你们在一起多久，忍受你们到几时？把你儿子带到这里来吧！”
42 Katema jwele mwanache jo paŵaliji aninkwaichilila Che Yesu, lisoka lila lyangwisisye paasi ni kuntaga njilinjili. Nambo Che Yesu ŵalikalipile lisoka lila ni kunnamya mwanache ni kwauchisya atatigwe.
那孩子走过来的时候，恶鬼把他摔倒，让他不停抽搐。耶稣斥责那恶灵，然后把孩子医好，交给他父亲。
43 Ŵandu wose ŵasimosile nnope kugalola machili gamakulungwa ga Akunnungu. Ŵandu ŵala paŵaliji nkusimonga yankati yose yaitesile, Che Yesu ŵaasalile ŵakulijiganya ŵao,
众人都惊奇上帝的力量。就在大家还在惊讶耶稣所做的一切时，耶稣对门徒说：
44 “Ngasinliŵalila chingusaka kuŵecheta ni ŵanyamwe chi, Mwana jwa Mundu chatagwe mmakono ga ŵandu.”
“仔细听好我将要说的话：人子将遭受人的背叛。”
45 Nambo ŵanyawo nganagamanyilila malumbo ga maloŵe gaŵaŵechete. Lyele lyaliji lyakusisika kwa ŵanyawo kuti anamanyichisye, nombe ŵanyawo ŵajogwepe kwausya malumbo ga maloŵe go.
门徒不明白，因为这话的真实意思被隐藏起来了，他们无法理解其隐喻之意，也不敢多问。
46 Gatyochele makani kwa ŵakulijiganya ŵala gati ŵaani ŵaali ŵakulungwa kupunda achinjakwe.
后来，门徒之间开始争论谁最伟大。
47 Nambo Che Yesu ŵasimanyilile nganisyo sisyaliji mmitima jao nipele ŵanjigele mwanache jwannandi ni ŵanjimiche chiŵandika nawo,
耶稣知道他们在争论什么，就找了一个小孩子过来，叫他站在自己旁边，
48 ŵaasalile, “Mundu jwalijose jwakumpochela aju mwanache jwannandi ju kwa liina lyangu, jwelejo akumbochela une ni jwalijose jwakumbochela une, akumpochela jwelejo jwandumile une. Pakuŵa jwali jwannandi kupunda wose pasikati jenu, jwelejo ni jwali jwankulungwa.”
他对门徒们说：“凡以我之名接待这孩子，就是接待我，凡接待我者，就是接待派我来到这里的上帝。你们中间谁的年龄最小，谁就最伟大。”
49 Che Yohana ŵaŵechete kuti, “Ambuje, tummweni mundu jumo achikoposyaga masoka mu liina lyenu nombe uweji twalinjile kunnekasya ligongo jwelejo nganaŵa jumo jwetu.”
约翰说：“主啊，我们看见有一个人以你的名驱鬼，我们就制止他，因为他不是我们中的一员。”
50 Nambo Che Yesu ŵaasalile ŵanyawo kuti, “Nkannekasya, pakuŵa jwalijose jwangankanila ŵanyamwe, jwelejo ali pamo ni ŵanyamwe.”
耶稣说：“不要制止他，因为没有人能以我之名行神迹，同时又诅咒我。”
51 Nipele, pagaŵandichile moŵa ga Che Yesu kujigalikwa kwinani ŵasachile kwaula ku Yelusalemu.
耶稣升入天堂的日子即将来临，他决意去耶路撒冷。
52 Ŵatumile ŵantenga ŵalongolele, nombewo ŵajawile ni kwinjila mu musi umo wa Ŵasamalia kukuŵika chile indu yose kwa ligongo lyao.
他派信使先走一步，造访撒玛利亚的一个村庄，为他做准备。
53 Nambo ŵandu ŵa wele musi wo ŵakanile kumpochela ligongo ŵaimanyilile kuti ŵasachile kwaula ku Yelusalemu.
但那里的人不欢迎他，因为他决定去耶路撒冷。
54 Katema ŵakulijiganya ŵakwe paŵaiweni yeleyo, che Yohana ni che Yakobo ŵatite, “Ambuje, ana nkusaka tuŵilasye mooto kutyochela kwinani kuti wajonanje ŵanyaŵa?”
他的门徒雅各和约翰看见了，就说：“主啊，你要我们呼唤从天而降的火烧死他们吗？”
55 Nambo Che Yesu ŵagalauchile ŵanyawo ni kwakalipila.
但耶稣转过身斥责他们。
56 Che Yesu ni ŵakulijiganya ŵao ŵatyosile ni kwaula kunsinda wine.
然后一行人就开始去其他的村庄。
57 Paŵaliji mu ulendo, mundu jumpepe ŵansalile Che Yesu kuti, “Chinankuye kwakulikose kuchinjaule.”
在路上，有一个人对耶稣说：“你无论去哪里，我都要跟随你！”
58 Che Yesu ŵatite, “Macheto gakwete masomwa ni ijuni ikwete isusi, nambo Mwana jwa Mundu nganakola pagona ni kupumulila.”
耶稣对那人说：“狐狸有洞，飞鸟有窝，人子却没有栖身之地。”
59 Nipele, ŵansalile mundu jwine kuti, “Munguye.” Nambo jwelejo ŵatite, “Ambuje, muuneche kaje nyaule ngaasiche atati ŵangu.”
他对另一个人说：“跟随我吧！”那人说：“主啊，先让我先回去安葬我的父亲吧。”
60 Nambo Che Yesu ŵansalile jwelejo kuti, “Mwaleche ŵawe ŵaasiche ŵawe ŵao, nambo mmwejo njaule nkalalichile ngani ja Umwenye wa Akunnungu.”
耶稣说：“让死人去埋葬他们的死人吧，你应该去传扬上帝之国。”
61 Ni mundu jwine ŵansalile Che Yesu kuti, “Ambuje chinankuye, nambo muuneche kaje ngaalanje ŵaali kumusi kwangu ŵala.”
又有一个人说：“主啊，我要跟随你，但容我先回去与家人道别。”
62 Nambo Che Yesu ŵajanjile, “Jwalijose jwakamwile lijela ni kotama kulima agalaukaga ni kulola panyuma, jwelejo ngakuŵajilwa mu Umwenye wa Akunnungu.”
耶稣说：“如果你已经开始耕犁，就不要向后看，否则就不适合进入上帝之国。”
