< Luka 6 >
1 Nambo Lyuŵa lya Kupumulila, Che Yesu ŵaliji nkupita mu migunda ja ngano ni ŵakulijiganya ŵao ŵatandite kutema masache ga ngano, ŵagatikite ni kutauna.
Aru dusra Bisram dinte eneka hoise Jisu kheti majote jai thakise, aru chela khan dhaan guti ulaikene hath pora sapha kori kene khai thakise.
2 Nambo Mafalisayo ŵane ŵausisye, “Uli, ligongo chi nkupanganya indu yangaikusachilwa kupanganyikwa pa Lyuŵa lya Kupumulila?”
Kintu Pharisee khan hudise, “Tumikhan eneka kele kori ase, Bisram dinte eneka kori bole niyom nai nohoi?”
3 Che Yesu ŵaajanjile, “Uli, ana nganinsyome iŵatite pakupanganya che Daudi pamo ni achinjakwe pijakwete sala?
Jisu taikhan ke koise, “Tumikhan Isor laga kotha te pura nai naki David aru tai logote thaka manu khan bhuk laga homoi te taikhan ki korise?
4 Jwelejo ŵajinjile pa Nyuumba ja Akunnungu ni ŵajigele mikate jijaŵichikwe paali Akunnungu, ŵalile ni kwapa achinjakwe. Sooni Malajisyo gakukanya mundu jwali jose kulya mikate jo ikaŵe ŵambopesi pe.”
Tai kineka Isor ghor bhitore jaise aru pobitro jagate bhaat rakha to loi kene khaise, aru tai logote thaka khan ke bhi dise, juntu niyom pora chubo aru khabo napare, khali purohitkhan he khabo pare.”
5 Nipele Che Yesu ŵaasalile, “Mwana jwa Mundu ali Ambuje ŵa Lyuŵa lya Kupumulila.”
Tai taikhan ke koise, “Manu laga Putro to Bisram Din laga bhi Probhu ase.”
6 Lyuŵa lya Kupumulila liine, Che Yesu ŵajinjile mu nyuumba ja kupopelela ni kwiganya. Mmomo pemo, mwaliji ni mundu jwapombotele nkono wa kundyo.
Aru ekta Bisram dinte eneka hoise, Tai mondoli bhitor te jai kene sikhai thakise. Ta te ekjon manu tai laga dyna hath to murjha asele.
7 Ŵakwiganya Malajisyo ni Mafalisayo ŵalolechesyaga Che Yesu kuti alole pane channamye mundu pa Lyuŵa lya Kupumulila ni ŵanyawo akole chakwaŵechetela.
Aru Bisram dinte, Jisu pora kunba ke bhal kore na nai, etu pora golti dhori bole nimite, niyom likha manu kunba aru Pharisee khan Jisu ke sai thakise.
8 Nambo Che Yesu ŵasimanyilile ng'anisyo syao ni ŵansalile jwapombotele nkono jo kuti, “Njimuche, njime paujo pa ŵandu.” Ni mundu jula ŵajawile ni kwima pepala.
Kintu Jisu taikhan laga bhabona jani jaise, aru jun laga hath murjha asele etu ke koise, “Uthibi, amikhan majote khara hoi jabi.” Etu manu uthi kene taikhan majote khara hoi jaise.
9 Nipele Che Yesu ŵaasalile, “Ngumbusya, Ana malajisyo getu gakuti uli kwambaga Lyuŵa lya Kupumulila? Ana tukukombola kupanganya yambone pane yangalimate? Ana tukukombola kuukulupusya umi wa mundu pane kuujonanga?”
Pichete Jisu taikhan ke koise, “Moi tumikhan ke hudibo, Bisram dinte bhal kaam koribo lage na manu ke nuksan koribo lage, atma ke bachabo lage na, biya koribo lage?
10 Ŵaalolechesye ŵandu wose kosekose uŵaliji pepala ni ŵansalile mundu jo, “Njongole nkono ŵenu.” Nombejo ŵaujongwele ni nkono wakwe wakwete machili.
Aru Jisu sob phale saikene etu manu ke koise, “Tumi laga hath to sidha koribi.” Tai korise, aru tai laga hath to bhal hoise.
11 Nambo ŵanyawo yachimile kwannope, nipele ŵaŵechetesyene achinsyene pe ichiŵatende Che Yesu.
Kintu cholawta khan khong pora bhorta hoise aru Jisu ke kineka phasabo etu kotha korise.
12 Pagapite moŵa kanandi Che Yesu ŵajawile kwitumbi kukupopela ni ŵachesisye chilo chose ali nkwapopela Akunnungu.
Aru eneka hoise dusra dinte Tai ulaikene tilla uporte prathana kori bole jaise, aru Tai pura rati Isor logote prathana kori thakise.
13 Pakwachele, ŵaaŵilasile ŵakulijiganya ŵao, mwa ŵanyawo ŵaasagwile ŵandu kumi na mbili ni kwaŵilanga achinduna.
Aru jitia din hoise Jisu pora chela khan ke matise, aru baroh jonke basi loise, aru taikhan ke apostle naam dise.
14 Che Simoni, sooni ŵaŵilanjikwe che Petulo liina liŵaŵilanjikwe ni Che Yesu ni che Andulea mpwao che Simoni ni che Yakobo ni che Yohana ni che Filipo ni che Batolomayo
Simon (junke Peter naam dise) aru tai laga bhai Andrew; James aru John; Philip aru Bartholomew;
15 ni che Matayo ni che Tomasi ni che Yakobo mwana ju che Alufayo ni che Simoni, juŵaŵilanjikwe Selote, ligongo ŵaliji jwakumenyanila chilambo chakwe
Matthew aru Thomas; aru James Alphaeus laga chokra; aru Simon junke Zealot bhi mate;
16 ni che Yuda mwana ju che Yakobo ni che Yuda Isikaliote juŵangalawiche Che Yesu mmbujo.
Aru James laga chokra Judas; aru Judas Iscariot, jun he Jisu ke pichete dhoka dise.
17 Paŵatulwiche pamo nawo, Che Yesu ŵajimi pa chiŵata. Pelepo paliji ni mpingo wekulungwa wa ŵakulijiganya ŵao ni mpingo wa ŵandu ŵaŵatyosile mosemose ku Yudea ni ku Yelusalemu ni mbwani ja ku Tilo ni ku Sidoni.
Jitia Tai tilla pora namikene taikhan logote ahise, aru bisi dangor bhir manu joma hoi thakise. Aru Judea desh, Jerusalem sheher, aru samundar kinar Tyre aru Sidon sheher khan pora ahise bhi bisi manu ahise.
18 Ŵandu wo ŵaiche kukwapikanila Che Yesu ni kulamwa ilwele yao, nombewo ŵalamisye ŵaŵaliji nkulagaswa ni masoka.
Taikhan Isor kotha huni bole aru bemar pora bhal hobole nimite ahise. Kunkhan dusto atma pora dhori thakise taikhan bhi bhal hoise.
19 Ŵandu wose ŵalinjile kwakwaya, pakuŵa machili gakulamya galiji ganinkwakopoka ni kwalamya wose.
Aru manu khan Jisu ke chubole kosis korise kelemane Tai pora changai laga hokti ulai thakise.
20 Che Yesu ŵagalauchile ŵakulijiganya ŵao ni kuti, “Nkwete upile ŵanyamwe unkwakulupilila Akunnungu, pakuŵa Umwenye wa Akunnungu uli wenu!
Titia Tai chela khan ke saise, aru koise, “Dhonyo ase dukhia manu khan, kelemane Isor laga rajyo to tumikhan nimite ase.
21 Nsangalale ŵanyamwe ŵajinkwete sala sambano, pakuŵa chinjikute. Nsangalale ŵanyamwe ŵankulila sambano, pakuŵa chinseche.
Dhonyo ase jun bhuk lagi ase, kele koile tumikhan bhorta hobo. Dhonyo ase kun etiya kandi ase, kele koile tumikhan hasibo.
22 “Nsangalale ŵanyamwe iŵaga chanchime ŵandu ni kulekangana nomwe ni kuntukana ni kunsala mwanyamwe kuti ŵangalumbana ligongo lya Mwana jwa Mundu.
Dhonyo ase jitia manu pora tumikhan ke ghin koribo, tumikhan ke chari dibo aru bodnam kori kene naam biya kori dibo, Manu laga Putro karone.
23 Nsangalale ni kutyala katema pachigakopochele gelego pakuŵa mbote jenu jili jekulungwa kwinani. Pakuŵa achambuje ŵao ŵapanganyichisye iyoyo peyo ŵakulondola ŵa Akunnungu.
Etu din aha somoite khushi anondo pora nachibi, sabi, tumi laga inam to sorgote dangor ase. Kelemane taikhan baba laga baba khan bhi bhabobadi khan ke eneka he dukh dise.
24 Nambo ulaje chiuŵe kukwenu ŵanyamwe ŵakusichila, pakuŵa upoche ŵenu chiuŵe wemale.
Kintu dhun thaka manu khan, hai ase, kele koile tumikhan aram pai loise.
25 Ulaje chiuŵe kukwenu ŵanyamwe ŵankwikuta sambano, pakuŵa chijinkole sala. Ulaje chiuŵe kukwenu ŵanyamwe ŵankuseka sambano, pakuŵa chinchilila malilo ni kulila.
Hai ase kun manu etiya pet bhorta ase, kele koile tumi bhuk lagibo. Hai ase tumi kun etiya hasi ase, kele koile tumi dukh koribo aru kandibo.
26 Ulaje chiuŵe kukwenu ŵanyamwe iŵaga ŵandu wose akunlapa, pakuŵa achambuje ŵao ŵaapanganyichisye iyoyo peyo ŵakulondola ŵa unami.
Hai ase jitia manu pora tumikhan ke bhal ase koi, kele koile taikhan baba laga baba khan bhi misa bhabobadi khan ke bhi eneka koi thakise.
27 “Nambo ngunsalila ŵanyamwe ŵankumbikanila une kuti mwanonyele ŵammagongo ŵenu, mwapanganyichisye yambone ŵaakunchima.
Kintu kun huni ase, tumikhan ke Moi koi ase, tumi laga dushman khan ke morom koribi aru jun khan pora tumikhan ke ghin kore, taikhan ke bhal kaam dikhai dibi.
28 Mwasachile upile ŵaakunlwesya ni mwapopelele ŵaakumpanganyichisya wamba.
Jun manu tumikhan ke shrap diye aru tumike digdar kore, tai nimite prathana koribi.
29 Mundu amputaga lijanda pa lijeje limo mwagalauchisye ni liine. Ni mundu ansumulaga likoti lyenu munnechele ni mwinjilo wenu.
Jun manu tumike ekta thapor mare, taike aru alag gaal phale bhi mari bole dibi, jun manu tumi laga kapra ekta loijai, dusra ula bhi taike lobole dibi.
30 Mundu jwalijose jwakummenda mumpe ni mundu ansumulaga chipanje chenu munansalile ammuchisye.
Tumike ki mange, etu di thaki bhi, aru jun manu tumi laga saman loijai, itu aru wapas namangibi.
31 Chinkusaka kuti ŵandu ampanganyichisye ŵanyamwe, iyoyo peyo mwapanganyichisye ŵanyawo.
Manu ki korile tumi khushi pai, tumi bhi eneka taikhan logot koribi.
32 “Iŵaga nkwanonyela pe ŵakunnonyela ŵanyamwe, ana chimpate mbote chi? Ngapagwa! Atamuno ŵaali ni sambi nombewo akwanonyela ŵakwanonyela.
Jodi apuni pora jun manu tumike morom kore, tumi bhi etu manu ke he morom korile, apuni nimite ki labh ase? Paapi manu bhi eitu khan ke he morom kore jun manu taikhan ke morom diye.
33 Ni iŵaga chimwapanganyichisye yaili yambone ŵeŵala pe ŵakumpanganyichisya yambone, chimpate mbote chi? Nombe ŵaali ni sambi akupanganya iyoyo peyo.
Jun manu tumi karone bhal kaam kore, aru tumi bhi etu manu nimite he bhal kaam kore, eneka hoile tumi nimite ki labh ase? Kile mane dusra paapi manu bhi eneka he kore.
34 Ni iŵaga chimwakongosye ŵeŵala pe ŵankwalolela kuti chachimuchisya, ana chimpate mbote chi? Nombe ŵaali ni sambi akwakongosya ŵaali ni sambi achinjao kuti ŵauchisye mpela chila chila.
Jun manu pora wapas pabole asha ase, taike he dile, tumi nimite ki labh ase? Dusra paapi manu pora bhi paapi manu ke dhar diye, taikhan bi etu sob pabole nimite.
35 Nambo ŵanyamwe mwanonyele ŵammagongo ŵenu ni mwapanganyichisye yaili yambone. Nkongosye pangalolela kummuchisya. Ni mbote syenu sisiŵe syekulungwa ni ŵanyamwe chimme ŵanache ŵa Akunnungu Ŵakulu. Pakuŵa ŵelewo ali ŵambone kwa ŵeŵala ŵachigongomalo ŵangakutogolela.
Kintu dushman ke morom koribi aru bhal kaam to dikhai dibi, aru bodli te kiba pabo nimite bhabona nokoribi, eneka korile, tumi laga inam to dangor thakibo, aru tumi Sobse Mohan laga bacha khan hobo, kele koile paapi khan kun Isor ke dhanyavad nadiya, Tai pora eitu khan sobke morom kore.
36 Mmeje ni chanasa mpela Atati ŵenu yatite pakuŵa ni chanasa.
Dayalu thakibi, jineka tumi laga Baba bhi dayalu ase.
37 “Ngasimwalamula ŵane nombe ŵanyamwe nganlamulikwa, ngasimwalalatila ŵane nombe ŵanyamwe nganlalatilwa ni mwalechelesye ŵane ni ŵanyamwe chinnecheleswe.
Bisar nokoribi, tumike bhi bisar nokorile. Bodnam na koribi, aru tumike bhi bodnam nakoribo, maph dibi, tumi bhi maph pabo.
38 Mwapeje ŵane yakusaka ni Akunnungu chachimpa ŵanyamwe. Elo, chinchipochela chipimo chambone chakugumbala, chechinyindile ni chekusangwisye ni kumwasika chichitajikwe mu misaku jenu. Pakuŵa chilachila chimpimile kwa ŵane ni chichocho chinchipimilwa ŵanyamwe ni Akunnungu.”
Di thaki bhi, tumi bhi pai thakibo: bhal pora dabai kene aru bhorta hoi kene dibi, aru bisi hoi kene tumi laga theng uporte giri bo. Ki hisab pora tumikhan dibo etu hisab te tumikhan bhi pabo.”
39 Che Yesu ŵaatanjile achi chitagu chi, “Ana ŵangalola akukombola kwalongosya ŵangalola ajao? Ngaikomboleka! Wose chagwilile mwisimbo.
Aru Tai taikhan ke ekta dristanto koise. “Ekjon andha manu pora aru ekjon andha manu ke rasta dikha bo pare naki? Taikhan jai kene nalah te nagiribo naki?
40 Jwakulijiganya ngakumpunda jwakwiganya jwao, nambo jwalijose jwakulijiganya amalisyaga kulijiganya akuŵa mpela jwakwiganya jwao.
Ekjon chela to guru pora dangor nohoi, kintu jun manu bhal kori kene sikhi loi tai guru nisena hoijai.
41 “Ligongo chi nkulolechesya chiswani chachili mu liso lya mpwenu nambo papopo ngankulola chitela chachili mu liso lyenu?
Tumi bhai laga suku letera ke kele sai thake, kintu tumi nijor suku laga dangor letera to nadikhe?
42 Pane nkukombola chinauli kunsalila mpwenu kuti, ‘Mpwanga, nninde kaje nantyosye chiswani chachili mu liso lyenu,’ ni akuno ngankulola chitela chachili mu liso lyenu mwasyene? Jwaulamba mmwejo! Ntyosye kaje chitela chachili mu liso lyenu, nipele chinlole uchenene pakuchityosya chiswani chachili mu liso lya mpwenu.
Tumi laga bhai ke etu kineka kobo, ‘Bhai, tumi laga suku te ki letera ase etu ami sapha kori dibo’; aru tumi laga suku te dangor letera thaka to tumi dikha nai? Kopoti khan! Poila tumi suku te letera thaka to ulabi, titia he tumi sapha pora tumi bhai laga suku te letera thaka to ulabole paribo.
43 “Iyoyo peyo ngapagwa chitela chambone chachikusogola isogosi yangalimate ni ngapagwa chitela changalimate chachikusogola isogosi yambone.
Kelemane bhal ghas te biya phol naulai aru etu nisena biya ghas te bhi bhal phol naulai.
44 Chitela chachili chose chikumanyika kwa isogosi yakwe. Ŵandu ngakukombola kukaŵa isogosi ya tini pa chisukutu cha miiŵa atamuno sabibu pa nkwanga.
Sob ghas to tai laga phol pora he jani jai. Manu khan kata ghas pora dimoru nakate, aru jongol ghas pora angur phol nakate.
45 Mundu jwambone akutyosya indu yambone yagosile mu ntima wakwe. Ni mundu jwangalumbana akutyosya yangalumbana yagosile mu ntima wakwe. Pakuŵa mundu akuŵecheta kutyochela mu yaigumbele mu ntima wakwe.”
Bhal manu laga mon pora bhal bostu ulai diye, aru paapi manu bhitor pora biya he ulai diye. Kelemane mon bhitor te ki ase, tai mukh pora koi.
46 “Kwachichi nkumilanga une, ‘Ambuje, Ambuje,’ nambo ngankupanganya ingusaka?
Tumikhan kele Moike ‘Probhu, Probhu,’ mate aru Moi ki koi etu nakore?
47 Chinannosye chitagu cha mundu jwalijose jwakwika kwangune ni kugapilikana maloŵe gangu ni kugapanganya,
Aru jun manu Moi logote ahe aru Moi laga kotha to huni kene kore, Moi tumikhan ke dikhai dibo tai kineka ase.
48 jwelejo akulandana ni mundu jwataŵile nyuumba, juŵasolesye paasi nnope mpaka palwala ni kutanda kutaŵa pepala. Pajanyele ula jekulungwa nnope meesi gasewiche ni kujigomba nyuumba jila nambo nganijitinganyika, pakuŵa jaliji jetaŵe kwakulimbila.
Tai ghor bonai thaka ekjon manu nisena ase aru bhal kori kene pathor uporte ghor bonaise aru jitia ban-pani ahise, ghor to pani pora bhorta hoi jaise, kintu ghor ke hila bo para nai, kele koile etu ghor to bhal kori kene bonaise.
49 Nambo mundu jwalijose jwakugapikanila maloŵe gangu nombejo anapanganye chachili chose, jwelejo akulandana ni mundu jwataŵile nyuumba jakwe pa nsanga, pangasolesya paasi nnope. Pajanyele ula jekulungwa nnope meesi gasewiche ni kujigomba nyuumba jila ni jagwile ni kugumuka jose!”
Kintu kun manu huni kene kaam nakore, etu manu eneka ase, jun ghor bonaise hoilebi bhetimul to bhal diya nai. Aru jitia etu ghor te dangor hawa pani lagise, achanak pora etu ghor to purah bhangikena pura barbad hoi jaise.”