< Yohana 1 >

1 Chikanaŵe gumbikwa chachilichose jwapali jumo jwaŵilanjikwe Liloŵe, nombe jwele liloŵe jo ŵaliji pamo ni Akunnungu, nombejo ŵaliji Akunnungu.
Aquele que expressa —[MET] [o caráter de Deus/como é Deus]— tem existido sempre —desde o começo [MTY] [de tudo/antes que tudo começasse]. Ele existia sempre com Deus e possuía a natureza de Deus.
2 Chitandilile kundanda Liloŵe jo ŵaliji ni Akunnungu.
Ele existia sempre com Deus antes de começar [MTY] a [criar qualquer coisa].
3 Indu yose yagumbichikwe ni ŵelewo ni pangali ŵelewo nganichipagwa chachili chose chichagumbichikwe.
Foi Ele por quem [Deus ]fez com que tudo existisse. Foi Ele que criou absolutamente tudo.
4 Jwelejo ŵaliji ndande ja umi ni wele umi wo uichenawo lilanguka kwa ŵandu.
É Ele que fez com que tudo vivesse. Ele, que fez com que existíssemos nós, os seres humanos, [revelou-nos a verdade sobre Deus, como ]uma luz [MET] [revela o que existe na escuridão. ]
5 Ni lyele lilanguka lyo likulanguchisya mu chipi atamuno chipi cho ngachikukombola kulisima lilanguka.
As pessoas não querem que Ele revele [que elas estão praticando o mal ][MET], [como é má ]a escuridão. Mas [bem como ]a escuridão não pode apagar a luz [MET], [as pessoas ruins nunca conseguem impedir que aquele que era como uma luz revele a verdade de Deus. ](OU, as pessoas malignas nunca conseguem entender [aquele que era como uma ]luz).
6 Akunnungu ŵantumile mundu jumpepe liina lyakwe Yohana,
Um homem chamado João foi enviado por Deus {Deus mandou um homem chamado João}.
7 jwelejo ŵaiche kukwasalila ŵandu umboni nkati lilanguka lyo, kuti ŵandu wose apilikane ni kukulupilila.
Ele veio falar às pessoas [daquele que era como ][MET] uma luz. Ele veio mostrar que era verdade tudo que dizia [aquele que era como uma luz ][MET], para poder capacitar todos os seres humanos a crerem [naquele que era como uma luz. ]
8 Che Yohana nsyene nganaŵa lilanguka lyo nambo ŵaiche kukwasalila ŵandu pangasisa nkati lilanguka lyo.
João mesmo não era [aquele que era como ]uma luz [MET]. Mas ele veio falar aos outros sobre [aquele que era como uma ]luz.
9 Lyelelyo lili lilanguka lisyene, lilanguka lyalikwika pachilambo ni kwalanguchisya ŵandu wose.
[Enquanto João fazia isso, ]aquele que era realmente [como ]uma luz estava [para ]vir ao mundo. Foi Ele que capacita todas as pessoas [a saberem de Deus, como ]uma luz [MET] [capacita as pessoas a saberem o que existe na escuridão.]
10 Jwelejo jwapali pachilambo pano ni kwa jwelejo Akunnungu ŵachigumbile chilambo nambo ŵandu ŵa pachilambo nganiŵamanyilila.
Embora aquele [que era como uma luz ]estivesse aqui na terra, e embora fosse Ele a quem [Deus ]fez criar tudo, [a maioria ]das pessoas nem se deu conta —que [era ]Ele/que Ele [tinha vindo de Deus]— (OU, não O aceitou).
11 Ŵaiche kwa ŵandu ŵakwe nsyene, nambo ŵandu ŵakwe nganiŵapochela.
Mesmo que Ele tivesse vindo ao seu próprio mundo/àquilo que lhe pertencia [por Ele tê-lo criado, a maioria ]dos membros do seu próprio povo, [os judeus], O rejeitou (OU, não O aceitou).
12 Nambo ŵanawose ŵaŵaapochele ni kwakulupilila, ŵaatesile akombole kuŵa ŵanache ŵa Akunnungu,
Mas a [nós que O acolhemos, Deus nos autorizou a ter com Ele, ]Deus [MET], [o tipo de relacionamento que as ]crianças [têm com seu pai. ]Fomos pessoas que acreditávamos [que era verdade aquilo que Ele dizia ]acerca de si mesmo [MTY].
13 aŵele ŵanache ŵa Akunnungu ngaŵa kwa kupagwa mpela ŵandu yakuti pa kupagwa ni ngaŵa kwa kusaka kwa mundu nambo apagwile kwa usache wakwe Akunnungu.
Nós nos tornamos [como ]filhos de Deus, não por pertencerem nossos antepassados a Deus, ou como consequência do desejo sexual, nem porque algum homem quisesse ter filhos parecidos com Ele. Pelo contrário, Deus fez com que {nos tornássemos} [como ]filhos dele.
14 Nombe Liloŵe jo ŵaliji mundu ni ŵatemi noweji. Ni uweji tuuweni ukulu wao, ukulu wao jwelejo jwajikape jwatyosile kwa Atati Akunnungu, aguumbele umbone ni usyene.
Aquele que expressa [MET] —[o caráter de Deus/como é Deus— ]se tornou um ser humano, e viveu [por algum tempo ]entre nós. Como resultado disso, vemos como Ele é maravilhoso. Não há outra pessoa maravilhosa, vinda de [Deus ]seu pai. Ele foi maravilhoso porque sempre —agiu bondosamente para conosco/de uma forma que não merecíamos— e sempre nos falava com verdade [acerca de Deus.]
15 Che Yohana nsyene paŵambweni ŵaasalile ŵandu ngani jankati jwelejo kwa kunyanyisya achitiji, “Aju ni jwejula junangambaga katema panasasile kuti, ‘Akwika mundu jumo kanyuma kangu jwali jwankulungwa kumbunda une, pakuŵa jwapali uneji ngunaŵe kupagwa.’”
Certo dia, quando João falava dele às pessoas, [ele viu Jesus. ]Então ele gritou a eles, “Eu lhes disse [antes ]que viria mais tarde uma pessoa mais importante que eu, por ter existindo muito antes de mim. [É ]este [o homem de quem lhes falei”! ]
16 Malinga ni winji wa umbone wao, uweji wose tupochele ntuuka wejinji nnope.
Todos nós temos recebido grandes benefícios daquilo que Ele tem feito. Repetidas vezes Ele tem agido — bondosamente para conosco/de uma forma que não merecíamos.
17 Pakuŵa Akunnungu ŵagaichisye Malajisyo kwa litala li che Musa nambo umbone wa Akunnungu ni usyene ituichile kwa litala li Che Yesu Kilisito.
Deus fez com que suas leis fossem proclamadas por Moisés {fez com que Moisés proclamasse as leis dele} [a nossos antepassados]. Mas aquilo que Jesus Cristo fez por nós [foi muito melhor. ]Deus fez com que Ele agisse —bondosamente para conosco/de uma forma que não merecíamos— e nos contasse [a verdade acerda de Deus. ]
18 Ngapagwa mundu juŵambweni Akunnungu katema kakalikose. Mwana jwajikape, jwaali Akunnungu jwausyene, ni jwakunonyelwa ni Atati, jwelejo ni jwatumanyisye Akunnungu.
Ninguém nunca viu Deus. Mas o único filho dele, [Jesus], quem tem tido sempre um relacionamento muito íntimo com Deus, tem nos falado sobre Deus.
19 Au uli umboni wautyosisye che Yohana, katema ilongola ŵa Ŵayahudi kutyochela ku Yelusalemu paŵaatumile ŵambopesi ni Ŵalawi kukwausya, “Ana mmwe ndi ŵaani?”
Os [líderes ]judaicos [SYN] na [cidade de ]Jerusalém mandaram alguns sacerdotes e —levitas/homens que trabalhavam no templo— [para lá ]para fazerem perguntas ao João. Eles disseram a ele, “O que você afirma sobre si mesmo?”
20 Che Yohana nganakaana kwanga, ŵajitichisye pangasisa, “Uneji nguniŵa Kilisito Jwakuwombola.”
Por isso João lhes disse a verdade, e falou claramente [DOU]. Ele disse, “Não sou —o Messias/rei escolhido de Deus”!
21 Pelepo ŵambusisye, “Sambano mmwe ndi ŵaani? Ana mmwe ni che Elia?” Che Yohana ŵajanjile, “Une nguniŵa che Elia.” Ni ŵambusisye sooni, “Ana mmwe ndi jwakulondola jwa Akunnungu jula juŵatite akwika?” Che Yohana ŵajanjile, “Ngwamba.”
Então eles lhe perguntaram, “Então o que você afirma sobre si mesmo? Você é por acaso [o profeta ]Elias [que —alguém/um profeta— vaticinou que voltaria antes do Messias?]” Ele respondeu, “Não, não sou”. Então eles lhe perguntaram, “Você é o profeta [parecido com Moisés que —estamos esperando/Deus prometeu mandar?]” Ele respondeu, “Não”.
22 Ni ŵanyawo ŵambusisye, “Sambano mmwe ndi ŵaani? Nkuliŵalanga ichichi? Ntusalile tukaasalile aŵala ŵatutumile kukumbusya.”
Portanto eles lhe perguntaram, “E quem você [diz que é, então? ]Diga-nos, para que possamos [voltar e ]explicar àqueles que nos mandaram. O que você afirma sobre si mesmo?”
23 Che Yohana ŵajanjile, mpela ila che Isaya jwakulondola jwa Akunnungu iŵang'ambaga, “Uneji ndili mundu jungunyanyisya liloŵe mwipululu, ‘Njongole litala lya Ambuje.’”
João respondeu, “Sou aquele que o [profeta Isaías vaticinou, ]que iria proclamar esta mensagem em voz alta [aos transeuntes ]nesta região deserta: ‘Preparem-[se para receber ]o Senhor [quando Ele vier, ][MET] [como as pessoas preparam ]o caminho [para um importante oficial’”. ]
24 Ni aŵala ŵandu ŵaŵalajiswe ni Mafalisayo,
Alguns daqueles [que interrogavam ]ao João tinham sido mandados pelo [grupo religioso dos ]fariseus {que o grupo religioso [dos fariseus ]tinha mandado}.
25 ŵambusisye che Yohana, “Iŵaga mmwe nganimma Kilisito Jwakuwombola pane che Elia pane jwakulondola jwa Akunnungu jula, kwachichi nkubatisya?”
Eles perguntaram ao João, “Já que [você diz ]que não é o Messias, nem [o profeta ]Elias, nem o profeta [parecido com Moisés, ]que autoridade você tem para batizar os [judeus, tratando-os como se fossem gentios?]”
26 Che Yohana ŵajanjile, “Uneji ngubatisya ni meesi, nambo apali jumo mwa ŵanyamwe, jwangankummanyilila.
João respondeu, “Estou apenas [batizando ]as pessoas nas águas [para prepará-las para acolher o Messias. ]Mas agora mesmo há aqui entre vocês alguém que vocês nem conhecem.
27 Ni jwejula jwakwika kanyuma, une nganguŵajilwa kuŵa katumetume jwakuugula migoji ja italawanda yao.”
Ele [vai pregar a vocês ]após minha [saída. Ele é tão importante que ]eu nem mereço [servi-lo como um escravo ][MET] que solta as sandálias dele”.
28 Yelei yatendekwe mmusi wa ku Besania peesi lusulo lwa Yolodani apala che Yohana paŵabatisyaga ŵandu.
Essas coisas aconteceram num [lugar chamada ]Betânia, na margem [oriental ]do Rio Jordão, onde João batizava as pessoas.
29 Malaŵi jakwe, che Yohana ŵambweni Che Yesu aninkwaichilila ni ŵatite, “Nnole, jweleju ali Mwanangondolo jwa Akunnungu jwakwigala sambi sya ŵandu ŵa pachilambo!
No dia seguinte, João viu Jesus se aproximando. Ele disse ao povo, “Olhem! Aqui vem o [homem quem ]Deus [nomeou para ser um sacrifício ][MET], [como ]os cordeiros [que o povo de Israel sacrifica! Sacrificando-se a si mesmo, ]Ele vai capacitar todas [as pessoas do ]mundo a ficarem [livres da culpa de terem ]pecado.
30 Ajuju ni jwejula junangambaga panatite, ‘Kanyuma akwika mundu jumo jwali jwankulungwa kuumbunda une, pakuŵa jwapali uneji ngunaŵe kupagwa!’
É Ele de quem eu disse antes, “Virá mais tarde uma pessoa mais importante que eu, por ter existido muito antes de mim”.
31 Uneji nganinaamanyilila, nambo nyiche kukubatisya ni meesi kuti ŵandu ŵa ku Isilaeli ŵaamanyilile.”
Eu mesmo nem reconheci [anteriormente ]que [era Ele o Messias. ]Mas [agora sei quem Ele é, ]e batizei as pessoas nas águas para que [vocês, o povo de ]Israel, pudessem {que [eu ]pudesse capacitar [vocês ]israelitas a} reconhecer quem Ele é”.
32 Che Yohana ŵatusalile indu iyaiweni achitiji, “Nambweni Mbumu jwa Akunnungu achitulukaga kutyochela kwinani mpela nguunda ni kwatula pachanya pao.
João falou claramente sobre [aquilo que Deus lhe tinha mostrado acerca de Jesus. ]Ele disse, “Vi o Espírito de Deus que descia do céu em forma de pomba. O Espírito pousava sobre Ele.
33 Uneji nganinaamanyilila nambo jwelejo juŵandumile ngabatisye ni meesi ŵaasalile, ‘Jwelejo juchimwaone ali nkutuluchilwa ni Mbumu jwa Akunnungu ni kwatula pachanya pao, jwelejo ni juchabatisye ni Mbumu jwa Akunnungu.’”
Eu mesmo não sabia [antes ]que era Ele [o Messias. ]Porém, [Deus], que me enviou a batizar as pessoas nas águas [por afirmarem que desejavam abandonar seus maus caminhos], me disse, “O homem sobre quem você vir descer e pousar meu Espírito é aquele que vai infundir-lhes o Espírito Santo [para realmente transformar suas vidas”.]
34 Nipele che Yohana ŵatite, “Uneji naiweni yeleyi ni malasile umboni kuti ajuju ni Mwana jwa Akunnungu.”
Vi [o Espírito descer sobre Ele, ]e agora lhes digo que Ele é —o Filho de Deus/o homem que é também Deus”.
35 Malaŵi jakwe, che Yohana ŵaliji sooni ni ŵakulijiganya ŵao ŵaŵili.
No dia seguinte, João estava novamente no mesmo lugar com dois de nós/seus discípulos.
36 Paŵaweni Che Yesu ali nkupita, ŵatite, “Munnole, ajuju ali Mwanangondolo jwa Akunnungu.”
Ao ver Jesus passar, ele disse, “Olhem! Lá vai o homem que Deus [nomeou para ser um sacrifício, como ]os cordeiros [MET] [que os israelitas sacrificam”! ]
37 Ni aŵala ŵakulijiganya ŵaŵili paŵampilikene che Yohana achiŵechetaga maloŵe go, ŵaakuiye Che Yesu.
Ao ouvirmos/ouvirem João dizer isso, nós/os dois discípulos fomos/foram ter com Jesus.
38 Nipele, Che Yesu ŵagalawiche, ŵaweni ŵakulijiganya ŵaŵili ŵa che Yohana achakuyaga ŵausisye, “Ana nkusosanga ichichi?” Ni ŵanyawo ŵajanjile, “Labi, ana nkutama kwapi?” Labi malumbo gakwe Jwakwiganya.
Jesus voltou e (n)os viu. Então Ele perguntou, “O que vocês desejam?” Nós/Eles respondemos/responderam, “Mestre, [diga-nos ]onde o Senhor está hospedado, [pois desejamos falar consigo”. ]
39 Che Yesu ŵajanjile, “Njisangane ni ŵanyamwe chimmone.” Ŵakulijiganya wo ŵaakuiye, ŵapaweni paŵatamaga, jaliji mpela saa kumi ja ligulo ni ŵanyawo ŵatemi nawo lyuŵa lila.
Ele respondeu, “Venham [comigo], e verão [onde estou hospedado”! ]Por isso fomos/foram com Ele e vimos/viram onde Ele estava hospedado. Nós/Eles ficaram com Ele até às 16h00 (OU, desde as 16h00 até o dia seguinte).
40 Jumo jwa aŵala ŵakulijiganya ŵaŵili ŵaŵampilikene che Yohana achiŵechetaga maloŵe go ni kwakuya Che Yesu ŵaliji che Andulea, mpwao che Simoni Petulo.
Um de nós/dos dois homens que ouvimos/ouviram o que João tinha dito, e acompanhamos/acompanharam Jesus, foi André, irmão [menor] de Simão Pedro.
41 Che Andulea ŵansimene kaje che Simoni mpwakwe, ni ŵansalile, “Tummweni Masiya,” yaani “Kilisito Jwakuwombola”.
[Depois que André saiu de onde estava Jesus], foi ter imediatamente com seu irmão mais velho, Simão, dizendo-lhe, “Acabamos de encontrar o Messias”!
42 Nipele, ŵanjawisye ku Che Yesu. Ni Che Yesu ŵannolite che Simoni ni ŵatite, “Mmwejo ni che Simoni mwanagwao che Yohana. Sano chimmilanjikwe che Kefa.” Mchigiliki Petulo, malumbo gakwe, “Lwala.”
Então ele levou Simão para Jesus. Jesus olhou fixamente para ele. Então disse, “Você é Simão. Seu pai se chama João. Você receberá {[Eu ]vou lhe dar} o nome ‘Pedro’, [que significa ‘rocha/pedra firme’”.]
43 Malaŵi jakwe Che Yesu ŵapite ku chilambo cha Galilaya. Nipele ŵansimene che Filipo ni kunsalila, “Munguye.”
No dia seguinte, Jesus resolveu deixar o [vale do Rio Jordão]. Dirigiu-se ao [distrito da ]Galileia e lá encontrou um homem chamado Filipe. Jesus lhe disse, “Venha comigo”!
44 Che Filipo ŵaliji mundu jwa musi wa ku Besesaida, musi uŵatamaga che Andulea ni che Petulo.
Filipe e André e Pedro eram todos da [cidadezinha de ]Betsaida.
45 Nipele che Filipo ŵansosile che Nasanieli, ni paŵammweni ŵansalile, “Tummweni ajula juŵalembekwe mmalajisyo ga Akunnungu gaŵapele che Musa ni mu itabu ya ŵakulondola ŵa Akunnungu, Che Yesu kutyochela musi wa ku Nasaleti Mwana ju che Yusufu.”
Então Filipe foi ter com Natanael e lhe disse, “Encontramos aquele que foi [prometido ]por Moisés nas Escrituras, aquele [que Deus iria mandar! ]Os profetas também [vaticinaram que Ele viria. ]É Jesus, da [cidadezinha de ]Nazaré. O pai dele se chama José”.
46 Nombe che Nasanieli ŵambusisye che Filipo, “Ana chindu chambone chikukomboleka kutyochela ku Nasaleti?” Che Filipo ŵansalile, “Njise kunnole.”
Natanael respondeu, “Nazaré? —Nada de bom pode vir/Pode vir algo de bom— [RHQ] de [um lugar tão sem importância]!?” Respondeu Filipe, “Venha ver”!
47 Che Yesu paŵambweni che Nasanieli achaichililaga ŵatite, “Nnole! Jwele ali Mwisilaeli nsyenesyene, nkati mwakwe mwangali unami.”
Quando Jesus viu Natanael, que se aproximava dele, comentou sobre ele, “Aqui se vê um exemplo de um bom israelita! Ele nunca engana as pessoas”!
48 Che Nasanieli ŵausisye Che Yesu, “Ana mumanyilile chinauli?” Che Yesu ŵajanjile, “Akanammilanje che Filipo, nambweni ndi ntemi paasi pa chitela cha ntini pala.”
Natanael lhe perguntou, “Como é que o Senhor sabe como [sou eu]?” Jesus respondeu, “Vi você antes de Filipe o chamar, quando você estava sentado, [meditando sozinho, ]debaixo da figueira”.
49 Pelepo che Nasanieli ŵatite, “Jwakwiganya, mmwe ndi Mwana jwa Akunnungu, mmwe ndi Mwenye jwa ku Isilaeli!”
Então Natanael declarou, “Mestre, o Senhor [deve ser o ]—Filho de Deus/homem que é também Deus! O Senhor é o Rei de Israel que [aguardamos]”!
50 Che Yesu ŵansalile, “Ana mungulupilile pakuŵa nansalile kuti nammweni paasi pa chitela cha ntini pala? Chingawone gamakulungwa kupunda gelega.”
Jesus lhe respondeu, “Você/Será que você— [RHQ] acredita [isso sobre mim ]porque eu lhe disse que o tinha visto quando ainda estava debaixo da figueira, [mesmo que estivesse lá sozinho. ]Mas você vai ver-[me fazer ]coisas ainda mais surpreendentes que isso”!
51 Che Yesu ŵajendelechele kusala, “Isyene ngunsalila, chinkuwone kwinani kweugule ni achikatumetume ŵa kwinani ŵa Akunnungu achikwelaga ni kutuluka pa Mwana jwa Mundu.”
Então Jesus disse a ele, “Escute o seguinte: [Bem como aquilo que seu antepassado Jacó viu há muito tempo numa visão, ]vocês vão ver abrir-se o céu, e verão os anjos de Deus subindo de mim e descendo sobre mim, aquele que veio do céu”.

< Yohana 1 >