< Yohana 1 >
1 Chikanaŵe gumbikwa chachilichose jwapali jumo jwaŵilanjikwe Liloŵe, nombe jwele liloŵe jo ŵaliji pamo ni Akunnungu, nombejo ŵaliji Akunnungu.
Au commencement était la Parole; et la Parole était avec Dieu; et la Parole était Dieu.
2 Chitandilile kundanda Liloŵe jo ŵaliji ni Akunnungu.
Cette Parole était au commencement avec Dieu.
3 Indu yose yagumbichikwe ni ŵelewo ni pangali ŵelewo nganichipagwa chachili chose chichagumbichikwe.
Toutes choses sont nées par elle, et absolument rien de ce qui existe n'a pris naissance sans elle.
4 Jwelejo ŵaliji ndande ja umi ni wele umi wo uichenawo lilanguka kwa ŵandu.
En elle il y avait vie, et la vie était la lumière des hommes.
5 Ni lyele lilanguka lyo likulanguchisya mu chipi atamuno chipi cho ngachikukombola kulisima lilanguka.
Et la lumière éclaire dans les ténèbres; et les ténèbres ne l'ont pas acceptée.
6 Akunnungu ŵantumile mundu jumpepe liina lyakwe Yohana,
Il a paru un homme, envoyé de la part de Dieu; il s'appelait Jean;
7 jwelejo ŵaiche kukwasalila ŵandu umboni nkati lilanguka lyo, kuti ŵandu wose apilikane ni kukulupilila.
cet homme est venu pour être témoin. Il est venu témoigner en faveur de la lumière, pour que tous devinssent croyants par lui.
8 Che Yohana nsyene nganaŵa lilanguka lyo nambo ŵaiche kukwasalila ŵandu pangasisa nkati lilanguka lyo.
Il n'était pas lui-même la lumière; mais il était là pour témoigner en faveur de la lumière.
9 Lyelelyo lili lilanguka lisyene, lilanguka lyalikwika pachilambo ni kwalanguchisya ŵandu wose.
Elle existait, cette parfaite lumière qui éclaire tout homme venant au monde.
10 Jwelejo jwapali pachilambo pano ni kwa jwelejo Akunnungu ŵachigumbile chilambo nambo ŵandu ŵa pachilambo nganiŵamanyilila.
Elle existait dans le monde; et le monde avait pris naissance par elle et le monde ne l'avait pas connue.
11 Ŵaiche kwa ŵandu ŵakwe nsyene, nambo ŵandu ŵakwe nganiŵapochela.
Elle est venue dans sa propre demeure, et les siens ne l'ont pas accueillie;
12 Nambo ŵanawose ŵaŵaapochele ni kwakulupilila, ŵaatesile akombole kuŵa ŵanache ŵa Akunnungu,
mais à tous ceux qui l'ont accueillie, elle a accordé le privilège de devenir enfants de Dieu; elle l'a accordé à ceux qui ont cru en son nom.
13 aŵele ŵanache ŵa Akunnungu ngaŵa kwa kupagwa mpela ŵandu yakuti pa kupagwa ni ngaŵa kwa kusaka kwa mundu nambo apagwile kwa usache wakwe Akunnungu.
Ceux-là ne sont pas nés au sens physique par la volonté de la chair et de l'homme, mais ils sont nés de Dieu.
14 Nombe Liloŵe jo ŵaliji mundu ni ŵatemi noweji. Ni uweji tuuweni ukulu wao, ukulu wao jwelejo jwajikape jwatyosile kwa Atati Akunnungu, aguumbele umbone ni usyene.
Oui, la Parole est devenue chair, et elle a dressé sa tente au milieu de nous, et nous avons contemplé sa gloire, la gloire parfaite d'un Fils unique envoyé par son Père, tout rempli de grâce et de vérité.
15 Che Yohana nsyene paŵambweni ŵaasalile ŵandu ngani jankati jwelejo kwa kunyanyisya achitiji, “Aju ni jwejula junangambaga katema panasasile kuti, ‘Akwika mundu jumo kanyuma kangu jwali jwankulungwa kumbunda une, pakuŵa jwapali uneji ngunaŵe kupagwa.’”
Jean lui rend son témoignage dans ce cri qu'il a jeté: «C'était de lui que je disais: Celui qui doit venir après moi, m'a devancé, parce qu'il a été avant moi.»
16 Malinga ni winji wa umbone wao, uweji wose tupochele ntuuka wejinji nnope.
En effet, de sa plénitude nous avons tous reçu, et grâce après grâce.
17 Pakuŵa Akunnungu ŵagaichisye Malajisyo kwa litala li che Musa nambo umbone wa Akunnungu ni usyene ituichile kwa litala li Che Yesu Kilisito.
Car la Loi a été donnée par Moïse; la grâce et la vérité sont venues par Jésus-Christ.
18 Ngapagwa mundu juŵambweni Akunnungu katema kakalikose. Mwana jwajikape, jwaali Akunnungu jwausyene, ni jwakunonyelwa ni Atati, jwelejo ni jwatumanyisye Akunnungu.
Personne n'a jamais vu Dieu; le Fils unique qui est dans le sein du Père, voilà celui qui l'a expliqué.
19 Au uli umboni wautyosisye che Yohana, katema ilongola ŵa Ŵayahudi kutyochela ku Yelusalemu paŵaatumile ŵambopesi ni Ŵalawi kukwausya, “Ana mmwe ndi ŵaani?”
Voici quel fut le témoignage de Jean lorsque les Juifs envoyèrent de Jérusalem des prêtres et des lévites lui poser cette question: «Qui es-tu?»
20 Che Yohana nganakaana kwanga, ŵajitichisye pangasisa, “Uneji nguniŵa Kilisito Jwakuwombola.”
Il s'expliqua formellement et sans réserve; il s'expliqua ainsi: «Je ne suis pas, moi, le Christ.» —
21 Pelepo ŵambusisye, “Sambano mmwe ndi ŵaani? Ana mmwe ni che Elia?” Che Yohana ŵajanjile, “Une nguniŵa che Elia.” Ni ŵambusisye sooni, “Ana mmwe ndi jwakulondola jwa Akunnungu jula juŵatite akwika?” Che Yohana ŵajanjile, “Ngwamba.”
«Qui donc?» lui demandèrent-ils alors. «Serais-tu Élie?» — Il répondit: «Je ne le suis pas.» — «Es-tu le Prophète?» — Et il répondit: «Non.» —
22 Ni ŵanyawo ŵambusisye, “Sambano mmwe ndi ŵaani? Nkuliŵalanga ichichi? Ntusalile tukaasalile aŵala ŵatutumile kukumbusya.”
Ils lui dirent alors: «Qui es-tu? pour que nous rendions réponse à ceux qui nous ont envoyés. Que dis-tu de toi-même?» —
23 Che Yohana ŵajanjile, mpela ila che Isaya jwakulondola jwa Akunnungu iŵang'ambaga, “Uneji ndili mundu jungunyanyisya liloŵe mwipululu, ‘Njongole litala lya Ambuje.’”
«Moi, répondit-il, je suis «Une voix qui crie dans le désert: Aplanissez la voie du Seigneur comme l'a dit le prophète Ésaïe.»
24 Ni aŵala ŵandu ŵaŵalajiswe ni Mafalisayo,
Les envoyés étaient des Pharisiens.
25 ŵambusisye che Yohana, “Iŵaga mmwe nganimma Kilisito Jwakuwombola pane che Elia pane jwakulondola jwa Akunnungu jula, kwachichi nkubatisya?”
Ils continuèrent à l'interroger: «Pourquoi donc, lui dirent-ils, baptises-tu, si tu n'es ni le Christ, ni Élie, ni le Prophète?»
26 Che Yohana ŵajanjile, “Uneji ngubatisya ni meesi, nambo apali jumo mwa ŵanyamwe, jwangankummanyilila.
La réponse de Jean fut celle-ci: «Moi, je baptise avec l'eau; mais, au milieu de vous, se tient quelqu'un que vous ne connaissez pas.
27 Ni jwejula jwakwika kanyuma, une nganguŵajilwa kuŵa katumetume jwakuugula migoji ja italawanda yao.”
C'est celui qui doit venir après moi; je ne suis pas digne de défier la courroie de sa sandale!»
28 Yelei yatendekwe mmusi wa ku Besania peesi lusulo lwa Yolodani apala che Yohana paŵabatisyaga ŵandu.
Ceci se passait à Béthanie, au delà du Jourdain, là où Jean baptisait.
29 Malaŵi jakwe, che Yohana ŵambweni Che Yesu aninkwaichilila ni ŵatite, “Nnole, jweleju ali Mwanangondolo jwa Akunnungu jwakwigala sambi sya ŵandu ŵa pachilambo!
Le lendemain, Jean voit Jésus qui s'avance vers lui, et il dit: «Voici l'agneau de Dieu qui ôte le péché du monde!
30 Ajuju ni jwejula junangambaga panatite, ‘Kanyuma akwika mundu jumo jwali jwankulungwa kuumbunda une, pakuŵa jwapali uneji ngunaŵe kupagwa!’
c'est de lui que j'ai dit: «Après moi vient un homme qui m'a devancé, parce qu'il a été avant moi.»
31 Uneji nganinaamanyilila, nambo nyiche kukubatisya ni meesi kuti ŵandu ŵa ku Isilaeli ŵaamanyilile.”
Moi, je ne le connaissais pas, mais c'est pour qu'il fût manifesté à Israël que je suis venu baptiser avec l'eau»
32 Che Yohana ŵatusalile indu iyaiweni achitiji, “Nambweni Mbumu jwa Akunnungu achitulukaga kutyochela kwinani mpela nguunda ni kwatula pachanya pao.
Jean rendit encore ce témoignage: «J'ai vu, dit-il, l'Esprit descendre du ciel sous la figure d'une colombe et demeurer sur lui.
33 Uneji nganinaamanyilila nambo jwelejo juŵandumile ngabatisye ni meesi ŵaasalile, ‘Jwelejo juchimwaone ali nkutuluchilwa ni Mbumu jwa Akunnungu ni kwatula pachanya pao, jwelejo ni juchabatisye ni Mbumu jwa Akunnungu.’”
Moi, je ne le connaissais pas, mais celui qui m'a envoyé baptiser avec l'eau m'a dit lui-même: «C'est l'homme sur lequel tu verras l'Esprit descendre et demeurer, qui baptise avec l'Esprit saint.»
34 Nipele che Yohana ŵatite, “Uneji naiweni yeleyi ni malasile umboni kuti ajuju ni Mwana jwa Akunnungu.”
Or je l'ai vu et j'ai rendu ce témoignage: «C'est lui qui est le Fils de Dieu.»
35 Malaŵi jakwe, che Yohana ŵaliji sooni ni ŵakulijiganya ŵao ŵaŵili.
Le lendemain Jean était de nouveau au même endroit avec deux de ses disciples
36 Paŵaweni Che Yesu ali nkupita, ŵatite, “Munnole, ajuju ali Mwanangondolo jwa Akunnungu.”
et, arrêtant son regard sur Jésus qui passait, il dit: «Voici l'agneau de Dieu!»
37 Ni aŵala ŵakulijiganya ŵaŵili paŵampilikene che Yohana achiŵechetaga maloŵe go, ŵaakuiye Che Yesu.
Les deux disciples entendirent ces paroles et suivirent Jésus.
38 Nipele, Che Yesu ŵagalawiche, ŵaweni ŵakulijiganya ŵaŵili ŵa che Yohana achakuyaga ŵausisye, “Ana nkusosanga ichichi?” Ni ŵanyawo ŵajanjile, “Labi, ana nkutama kwapi?” Labi malumbo gakwe Jwakwiganya.
Celui-ci, s'étant retourné et s'étant aperçu qu'ils le suivaient, leur dit: «Qui cherchez-vous?» — Ils lui répondirent: «Rabbi (ce mot veut dire: maître), où demeures-tu?» —
39 Che Yesu ŵajanjile, “Njisangane ni ŵanyamwe chimmone.” Ŵakulijiganya wo ŵaakuiye, ŵapaweni paŵatamaga, jaliji mpela saa kumi ja ligulo ni ŵanyawo ŵatemi nawo lyuŵa lila.
«Venez, leur dit-il, et vous le verrez.» Alors ils allèrent avec lui, virent où il demeurait et restèrent auprès de lui ce jour-là; c'était vers la dixième heure.
40 Jumo jwa aŵala ŵakulijiganya ŵaŵili ŵaŵampilikene che Yohana achiŵechetaga maloŵe go ni kwakuya Che Yesu ŵaliji che Andulea, mpwao che Simoni Petulo.
André, le frère de Simon Pierre, était l'un de ces deux qui, sur le mot de Jean, s'étaient mis à suivre Jésus.
41 Che Andulea ŵansimene kaje che Simoni mpwakwe, ni ŵansalile, “Tummweni Masiya,” yaani “Kilisito Jwakuwombola”.
Il fut le premier à trouver son propre frère Simon et lui dit: «Nous avons trouvé le Messie (ce mot se traduit: Christ).»
42 Nipele, ŵanjawisye ku Che Yesu. Ni Che Yesu ŵannolite che Simoni ni ŵatite, “Mmwejo ni che Simoni mwanagwao che Yohana. Sano chimmilanjikwe che Kefa.” Mchigiliki Petulo, malumbo gakwe, “Lwala.”
Il l'amena à Jésus qui, arrêtant sur lui son regard, lui dit: «Tu es Simon, le fils de Jean, tu seras appelé Képhas (ce qui veut dire Pierre).»
43 Malaŵi jakwe Che Yesu ŵapite ku chilambo cha Galilaya. Nipele ŵansimene che Filipo ni kunsalila, “Munguye.”
Le lendemain, Jésus résolut de partir pour la Galilée. Il trouva Philippe et lui dit: «Suis-moi!»
44 Che Filipo ŵaliji mundu jwa musi wa ku Besesaida, musi uŵatamaga che Andulea ni che Petulo.
Philippe était de Bethsaida, de la même ville qu'André et Pierre.
45 Nipele che Filipo ŵansosile che Nasanieli, ni paŵammweni ŵansalile, “Tummweni ajula juŵalembekwe mmalajisyo ga Akunnungu gaŵapele che Musa ni mu itabu ya ŵakulondola ŵa Akunnungu, Che Yesu kutyochela musi wa ku Nasaleti Mwana ju che Yusufu.”
Il trouva Nathanaël et lui dit: «Celui dont a parlé Moïse dans «la Loin, dont ont parlé «les Prophètes», nous l'avons trouvé! C'est Jésus de Nazareth, le fils de Joseph.»
46 Nombe che Nasanieli ŵambusisye che Filipo, “Ana chindu chambone chikukomboleka kutyochela ku Nasaleti?” Che Filipo ŵansalile, “Njise kunnole.”
Nathanaël lui répondit: «Peut-il venir quelque chose de bon de Nazareth?» — «Viens et vois», lui répliqua Philippe.
47 Che Yesu paŵambweni che Nasanieli achaichililaga ŵatite, “Nnole! Jwele ali Mwisilaeli nsyenesyene, nkati mwakwe mwangali unami.”
Apercevant Nathanaël qui s'avançait vers lui, Jésus dit de lui: «Voici un véritable Israélite, un homme qui est sans fraude!» —
48 Che Nasanieli ŵausisye Che Yesu, “Ana mumanyilile chinauli?” Che Yesu ŵajanjile, “Akanammilanje che Filipo, nambweni ndi ntemi paasi pa chitela cha ntini pala.”
«D'où me connais-tu?» lui demanda Nathanaël. Jésus lui répondit, par ces paroles: «Avant que Philippe t'appelât, quand tu étais sous le figuier, je t'ai vu.» —
49 Pelepo che Nasanieli ŵatite, “Jwakwiganya, mmwe ndi Mwana jwa Akunnungu, mmwe ndi Mwenye jwa ku Isilaeli!”
«Rabbi, répliqua Nathanaël, tu es le Fils de Dieu! tu es le Roi d'Israël!»
50 Che Yesu ŵansalile, “Ana mungulupilile pakuŵa nansalile kuti nammweni paasi pa chitela cha ntini pala? Chingawone gamakulungwa kupunda gelega.”
Jésus reprit en ces termes: «Parce que je t'ai dit que je t'ai vu sous le figuier, voilà que tu crois! Tu verras de plus grandes choses que celles-là.»
51 Che Yesu ŵajendelechele kusala, “Isyene ngunsalila, chinkuwone kwinani kweugule ni achikatumetume ŵa kwinani ŵa Akunnungu achikwelaga ni kutuluka pa Mwana jwa Mundu.”
Et il ajouta: «En vérité, en vérité, je vous le dis, vous verrez le ciel ouvert et les anges de Dieu montant et descendant sur le Fils de l'homme.»