< Yohana 7 >
1 Payamasile yeleyo, Che Yesu ŵaliji nkwendajenda ku Galilaya ko. Nganasaka kwendajenda ku Yudea ligongo achakulu ŵa Ŵayahudi ŵasachile kwaulaga.
Après ces choses, Jésus se promenait en Galilée, car il ne voulait pas se promener en Judée, parce que les Juifs cherchaient à le faire mourir.
2 Chindimba cha Ŵayahudi cha masakasa chaŵandichile.
Or, la fête des Juifs, la fête des Booths, était proche.
3 Nipele achapwakwe Che Yesu ŵaasalile, “Ntyoche pelepa njaule ku Yudea kuti ŵakunkuya mmwe nombewo aiwone yakusimonjeka inkwipanganya.
Ses frères lui dirent donc: Va-t'en d'ici, et va en Judée, afin que tes disciples voient aussi les œuvres que tu fais.
4 Ngapagwa mundu jwakupanganya chindu kwakulisisa iŵaga akusaka kumanyika ni ŵandu. Pakuŵa nkupanganya yelei, nlilosye mwasyene kwa ŵandu ŵa pachilambo.”
Car personne ne fait rien en secret, alors qu'il cherche à être connu ouvertement. Si tu fais ces choses, révèle-toi au monde. »
5 Namose achapwakwe nganiŵakulupilila.
Car même ses frères ne croyaient pas en lui.
6 Nipele, Che Yesu ŵaasalile, “Katema kambone kukwangu kakanaŵe kwika, kukwenu ŵanyamwe katema kakalikose kali kambone.
Jésus leur dit donc: « Mon temps n'est pas encore venu, mais votre temps est toujours prêt.
7 Ŵandu ŵa pachilambo ngakombola kunchima ŵanyamwe, nambo uneji akunjima pakuŵa naasalile kuti yakuitendekanya yo ili yangalumbana.
Le monde ne peut pas vous haïr, mais il me hait, parce que je témoigne à son sujet que ses œuvres sont mauvaises.
8 Ŵanyamwe njaule kuchindimba cho. Uneji ngunyaula kuchindimba cho pakuŵa katema kambone kukwangu kakanaŵe kwika.”
Vous montez au festin. Moi, je ne monte pas encore à cette fête, parce que mon temps n'est pas encore accompli. »
9 Ŵaŵechete yeleyo ni kusigala pa Galilaya palapala.
Après leur avoir dit ces choses, il resta en Galilée.
10 Achapwakwe paŵamasile kwaula kuchindimba cha masakasa, Che Yesu nombe ŵajawile, nambo nganajaula kwakulilosya, ŵajawile kwakulisisa.
Mais, comme ses frères étaient montés à la fête, il y monta aussi, non pas publiquement, mais pour ainsi dire en secret.
11 Kuchindimba cho achakulu ŵa Ŵayahudi ŵaliji nkwasosasosa Che Yesu, ni ŵausyene, “Ana ali kwapi ŵelewo?”
Les Juifs le cherchèrent donc à la fête, et dirent: « Où est-il? »
12 Mpingo wa ŵandu waliji nkusongona jwine ni jwine yankati Che Yesu. Ŵandu ŵane ŵatite, “Ali mundu jwambone.” Ni ŵane ŵatite, “Ngaŵa! Akwalambusya ŵandu.”
Il y eut beaucoup de murmures parmi la foule à son sujet. Les uns disaient: C'est un homme de bien. D'autres disaient: « Non, mais il égare la foule. »
13 Atamuno yeleyo ngapagwa mundu jwalijose jwalinjile kuŵecheta ngani syakwe pelanga kwa ligongo lya kwajogopa achakulu ŵa Ŵayahudi.
Mais personne ne parlait ouvertement de lui, par crainte des Juifs.
14 Chindimba cho pichaŵandichile kumala, Che Yesu ŵajawile pa Nyuumba ja Akunnungu ni kutanda kwiganya.
Mais, comme la fête était déjà à son milieu, Jésus monta dans le temple et enseigna.
15 Nipele achakulu ŵa Ŵayahudi ŵasimosile ni kuti, “Ana mundu ju agapatile kwapi majiganyo ga, nombejo nganajaule kukulijiganya?”
Les Juifs étaient donc dans l'étonnement, disant: « Comment cet homme connaît-il les lettres, sans avoir jamais été instruit? »
16 Pelepo Che Yesu ŵaajanjile, “Majiganyo gungwiganya nganigaŵa gangu, nambo gakutyochela kwa ŵelewo ŵandumile une.
Jésus leur répondit donc: « Ma doctrine n'est pas de moi, mais de celui qui m'a envoyé.
17 Mundu asakaga kupanganya yakusaka Akunnungu, chaimanyilile kuti majiganyo gungwiganya gatyosile kwa Akunnungu pane nguŵecheta kwa ukombole wangu nansyene.
Si quelqu'un veut faire sa volonté, il connaîtra la doctrine, savoir si elle vient de Dieu ou si je parle de moi-même.
18 Jwelejo jwakuŵecheta ngani syakwe nsyene akusosasosa ukulu wakwe nsyene, nambo jwakusosasosa ukulu wa jwannajisye jula, jwelejo ali jwausyene ni mwa jwelejo ngapagwa unami.
Celui qui parle de lui-même cherche sa propre gloire, mais celui qui cherche la gloire de celui qui l'a envoyé est vrai, et il n'y a pas d'injustice en lui.
19 Ana che Musa nganampanga malajisyo? Atamuno yeleyo, ngapagwa jwalijose mwa ŵanyamwe jwakugatendekanya gagalembekwe mmalajisyo go. Ana ligongo chi nkusaka kumulaga?”
Moïse ne vous a-t-il pas donné la loi, et aucun de vous ne l'observe? Pourquoi cherchez-vous à me tuer? »
20 Papopo mpingo wekulungwa wa ŵandu wajanjile, “Ana mmwe nkwete masoka! Nduni jwakusaka kummulaga mmwe?”
La foule répondit: « Tu as un démon! Qui cherche à te tuer? »
21 Che Yesu ŵaajanjile, “Mbanganyisye chakusimonjeka chimo ni ŵanyamwe nkuchisimonga.
Jésus leur répondit: « J'ai fait une seule œuvre, et vous vous étonnez tous à cause d'elle.
22 Che Musa ŵampele chisyoŵelo cha kwaumbasya achiŵana ŵenu. Nambo chisyoŵelo cho nganichityochela ku che Musa nambo chatyochele kwa achambuje ŵenu. Sambano ŵanyamwe nkummumbasya mwanache pa Lyuŵa lya Kupumulila.
Moïse vous a donné la circoncision (non pas qu'elle vienne de Moïse, mais des pères), et le jour du sabbat vous circoncisez un garçon.
23 Iŵaga mundu akuumbala pa Lyuŵa lya Kupumulila kuti ganatemeche malajisyo, sambano kwa chichi nkuundumbilila une ligongo nannamisye mundu pa Lyuŵa lya Kupumulila?
Si un garçon est circoncis le jour du sabbat, afin que la loi de Moïse ne soit pas violée, êtes-vous fâchés contre moi parce que j'ai rendu un homme complètement sain le jour du sabbat?
24 Kasinlamula kwa meeso pe, nambo nlamule kwa goloka.”
Ne jugez pas selon l'apparence, mais jugez selon la justice. »
25 Ŵandu ŵane ŵa ku Yelusalemu ŵatandite kuliusya, “Ana mundu ju ngaŵa ajula jwakusosekwa ni ilongola kuti ammulaje?
C'est pourquoi quelques-uns de ceux de Jérusalem dirent: N'est-ce pas là celui qu'ils cherchent à faire mourir?
26 Nnole, sambano akuŵecheta pelanga, nombe ngapagwa mundu jwakuntanjila chachilichose. Uli, ilongola akwimanyilila kuti aju ali Kilisito Jwakuwombola?
Voici qu'il parle ouvertement, et ils ne lui disent rien. Se peut-il que les chefs sachent que c'est vraiment le Christ?
27 Pachaiche Kilisito ngapagwa mundu juchakumanye kwakopochele, nambo uweji tukumanyi kwakopochele mundu ju!”
Cependant, nous savons d'où vient cet homme, mais quand le Christ viendra, personne ne saura d'où il vient. »
28 Nipele Che Yesu paŵaliji nkwiganya pa Nyuumba ja Akunnungu ŵanyanyisye achitiji, “Ana ŵanyamwe nkuumanyilila une ni sooni nkumanyi kungopochele? Une nguniika kwa ulamusi wangu nansyene, nambo ŵandumile une wo ali ŵausyenesyene, ni ŵanyamwe ngunkwamanyilila,
Jésus s'écria donc dans le temple, enseignant et disant: « Vous me connaissez, et vous savez d'où je suis. Je ne suis pas venu de moi-même, mais celui qui m'a envoyé est vrai, celui que vous ne connaissez pas.
29 uneji ngwamanyilila pakuŵa ngopochele kwa ŵelewo, nombewo ni ŵandumile une.”
Je le connais, parce que je suis de lui, et qu'il m'a envoyé. »
30 Nipele ŵandu ŵasachile kwakamula, nambo nganapagwa mundu jwalijose jwalinjile kunkwaya, ligongo katema kakwe kaliji kakanaŵe kwika.
Ils cherchaient donc à le prendre; mais personne ne mit la main sur lui, parce que son heure n'était pas encore venue.
31 Mumpingo wa ŵandu mula, ŵandu ŵajinji ŵakulupilile ni kuti, “Ana aikaga Kilisito Jwakuwombola chapanganye imanyisyo yekulungwa kupunda ayiyi yakuitendekanya aŵa?”
Mais, parmi la foule, beaucoup crurent en lui. Ils disaient: « Quand le Christ viendra, il ne fera pas plus de signes que ceux que cet homme a faits, n'est-ce pas? »
32 Mafalisayo ŵapilikene ŵandu achisongonaga jwine ni jwine yankati Che Yesu. Nipele achakulu ŵambopesi pamo ni Mafalisayo ŵatumile ŵakulindilila Nyuumba ja Akunnungu akaakamule Che Yesu.
Les pharisiens entendirent la foule murmurer ces choses à son sujet, et les principaux sacrificateurs et les pharisiens envoyèrent des agents pour l'arrêter.
33 Che Yesu ŵaasalile, “Chindame ni ŵanyamwe kwa katema kakajipi, nipele chinyaule kwa ŵandumile ŵala.
Alors Jésus dit: « Je vais rester encore un peu avec vous, puis je m'en irai vers celui qui m'a envoyé.
34 Chimuusose nambo ngamuuwona, pakuŵa pepala pachime ŵanyamwe ngankombolanga kwika.”
Vous me chercherez et vous ne me trouverez pas. Vous ne pouvez pas venir là où je suis. »
35 Achakulu ŵa Ŵayahudi ŵausyanaga achinsyene pe, “Ana mundu ju chajaule kwapi kwakuti ngatukombola kwawona? Ana chajaule kwa Ŵayahudi ŵapwilingene ni kutama mu misi ja Ŵagiliki ni kwajiganya Ŵagiliki?
Les Juifs disaient donc entre eux: « Où ira cet homme, pour que nous ne le trouvions pas? Ira-t-il à la Dispersion parmi les Grecs, et enseignera-t-il les Grecs?
36 Ana malumbo gakwe chichi pakuti, ‘Chimuusose nambo ngamuuwona, ni pepala pachime ŵanyamwe ngankombola kwika?’”
Quelle est cette parole qu'il a dite: 'Vous me chercherez, et vous ne me trouverez pas', et 'Là où je suis, vous ne pouvez pas venir'? ».
37 Lyuŵa lya mbesi lya chindimba cho lyaliji lyuŵa lyekulungwa. Che Yesu ŵajimi ni kuŵecheta kwa liloŵe lyakunyanyisya, “Mundu jwalijose jwakwete njota aiche kung'wa kukwangu.
Or, le dernier et le plus grand jour de la fête, Jésus, debout, s'écria: « Si quelqu'un a soif, qu'il vienne à moi et qu'il boive!
38 Mpela Malembelo ga Akunnungu yagakuti pakusala, ‘Jwakungulupilila uneji, sulo sya meesi gagakwikanawo umi chigajilime kutyochela nkati mwao!’”
Celui qui croit en moi, comme l'a dit l'Écriture, des fleuves d'eau vive couleront de son sein. »
39 Ŵaŵechete yeleyo nkati Mbumu jwa Akunnungu juchapochelwe ni aŵala ŵakwakulupilila Che Yesu. Mpaka katema ko ŵandu ŵaliji nganampochele Mbumu jwa Akunnungu pakuŵa Akunnungu ŵaliji akanaŵe kunkusya Che Yesu.
Mais il a dit ceci au sujet de l'Esprit que devaient recevoir ceux qui croyaient en lui. Car le Saint-Esprit n'était pas encore donné, parce que Jésus n'était pas encore glorifié.
40 Ŵandu ŵane mu mpingo ula ŵapilikene maloŵe go, ni ŵatite, “Isyene mundu ju ali jwakulondola jula!”
Beaucoup de gens de la foule, en entendant ces paroles, dirent: Celui-ci est vraiment le prophète. »
41 Ŵandu ŵane ŵatite, “Aju ali Kilisito Jwakuwombola!” Nambo ŵandu ŵane ŵaliji nkuliusya, “Ana ikukomboleka Kilisito akopochele ku Galilaya?
D'autres disaient: « C'est le Christ. » Mais quelques-uns disaient: « Quoi, le Christ vient-il de la Galilée?
42 Ana Malembelo ga Akunnungu ngagakuti, ‘Kilisito Jwakuwombola chakopochele mu lukosyo lwa mwenye che Daudi, ni chapagwe ku Beselehemu, musi uŵatemi mwenye che Daudi?’”
L'Écriture n'a-t-elle pas dit que le Christ vient de la postérité de David, et de Bethléem, le village où était David? »
43 Nipele, ŵandu ŵa mumpingo ŵalekangene kwa ligongo lya Che Yesu.
Il y eut donc une division dans la foule à cause de lui.
44 Ŵandu ŵane ŵasachile kwakamula nambo ngapagwa mundu jwalijose juŵankwaiye.
Certains d'entre eux voulaient l'arrêter, mais personne ne mit la main sur lui.
45 Nipele ŵakulindilila Nyuumba ja Akunnungu paŵausile, achakulu ŵambopesi ni Mafalisayo, ŵausisye, “Kwachichi nganimwaichisya Che Yesu?”
Les huissiers allèrent donc trouver les principaux sacrificateurs et les pharisiens, et ils leur dirent: « Pourquoi ne l'avez-vous pas amené? »
46 Ŵakulindilila ŵala ŵajanjile, “Nganapagwe mundu jwalijose jwakombwele kuŵecheta mpela mundu ju!”
Les officiers répondirent: « Jamais personne n'a parlé comme cet homme! »
47 Nipele Mafalisayo ŵausisye, “Ana annambwisye ni ŵanyamwe ŵakwe?
Les pharisiens leur répondirent donc: « Vous aussi, vous n'êtes pas égarés, n'est-ce pas?
48 Ana mpatile kumbona jumo jwa ilongola, pane jumo jwa Mafalisayo jwankulupilile jwelejo?
Est-ce qu'un seul des chefs, ou un seul des pharisiens, a cru en lui?
49 Ngwamba, nambo ŵandu ŵa ngakugamanyilila malajisyo ga Akunnungu gaŵapele che Musa, kwayele Akunnungu ŵalwesisye!”
Mais cette multitude qui ne connaît pas la loi est maudite. »
50 Jumo jwao ŵaliji che Nikodemu jumo jwa Mafalisayo juŵajaulile Che Yesu kundanda, ŵaasalile achinjakwe,
Nicodème, qui était l'un d'eux et qui était venu le trouver de nuit, leur dit:
51 “Malajisyo getu gakusala kuti, ngatukukombola kunlamula mundu jwalijose pangampilikanila kaje ni kwimanyilila chichi chakupanganya.”
« Notre loi juge-t-elle un homme sans l'avoir d'abord entendu personnellement et sans savoir ce qu'il fait? »
52 Ni ŵanyawo ŵanjanjile, “Ni ŵanyamwe ŵakwe ntyochele ku Galilaya? Nsosesose Mmalembelo Gamaswela nomwe chinnole kuti ku Galilaya ngaakopochela jwakulondola jwa Akunnungu!”
Ils lui répondirent: « Es-tu aussi de la Galilée? Cherche et vois qu'aucun prophète n'a surgi de la Galilée. »
53 Nipele kila mundu ŵausile kumangwakwe.
Chacun est allé dans sa propre maison,