Masengo 7
1 Nipele, Jwambopesi Jwankulu ŵambusisye che Stefano, “Ana yelei ni iyoyo?”
Askal o baro rašaj phučlas e Stefane: “Dali si gajda akava so mothon?”
2 Che Stefano nombe ŵaajanjile, “Achalongo achinjangu ni achatati, mumbilikanile! Akunnungu Ŵakulu ŵaakopochele atati ŵetu che Iblahimu paŵaliji ku Mesopotamia akanaŵe kwaula kukutama ku Halani.
A o Stefano phendas: “Phralalen thaj dadalen, ašunen man! O slavno Del sikadilo amare pradadešće e Avraamešće kana sas ande Mesopotamija, majsigo nego so doselisajlo ando Haran
3 Akunnungu ŵansalile che Iblahimu, ‘Ntyoche mchilambo chenu, mwaleche ŵandu ŵa lukosyo lwenu, njaule kuchilambo chatinganlanjile cho.’
thaj phendas lešće: ‘Muk akaja phuv thaj ćire familija maškar savi trajis thaj dža ande phuv savi sikavava tuće.’
4 Nipele, che Iblahimu ŵasamile chilambo cha Ŵakalidayo, ŵajawile kukutama ku Halani. Paŵawile atatigwe, Akunnungu ŵansamisye sooni ku Halani ni kwika kukutama ku chilambo chino munkutamanga ŵanyamwe sambano jino.
Thaj o Avraam gajda mukla e phuv e Haldejenđi thaj doselisajlo ando Haran. Nakon so mulo lesko dad, o Del anda les ande akaja phuv kaj tumen akana trajin.
5 Akunnungu nganiŵapa che Iblahimu namose chipande cha chilambo chi kuti chiŵe chao, nambo ŵannanjile kwapa chilambo chi chiŵe chakwe nsyene ni cha uŵelesi wakwe, namuno katema ko ŵaliji akanaŵe kola mwanache.
Ali či dija les ande late ni jek majcikno kotor phuv ando nasledstvo, nego obećisarda kaj dela e phuv lešće thaj lešće potomkonenđe posle leste, vi ako e Avraame još nas čhavra.
6 Akunnungu ŵansalile yeleyi, ‘Uŵelesi wenu chiutame mu chilambo cha chilendo, ni kweleko chachatenda achikapolo ni kwasausya yaka mia nne.
O Del gajda phendas lešće: ‘Ćire potomkurja avena strancurja ande averenđi phuv. Okote avena roburja thaj avena mučime štar šela brš.’
7 Nambo Akunnungu akuti, uneji chinjalamula ŵandu ŵa chilambo uchachatenda achikapolo. Nipele chinjakoposya mchilambo cho ni kwaikanawo apano kuti ambopele.’
Ali o Del phendas: ‘Me sudiva e themes kašće von robuina, a posle godova inkljena andar godoja phuv thaj avena te služin man pe akava than.’
8 Ni Akunnungu ŵatesile malangano ni che Iblahimu ga kuumbala gaŵe chimanyisyo cha kugakunda malangano gao. Nipele che Iblahimu ŵambumbesye che Isaka mwanagwe pa lyuŵa lya ncheche ni ncheche pakumala kupagwa. Ni che Isaka nombe ŵambumbesye che Yakobo mwanagwe, ni che Yakobo nombe ŵaatesile iyoyo peyo achambuje ŵetu likumi ni ŵaŵili ŵala.
Askal o Del ćerda savez e Avraameja thaj dija les obrezanje sago znako godole savezosko. E Avraamešće askal bijandilo o Isak saves obrežisarda ohtoto đes katar lesko bijandipe. O Isako gajda ćerda pire čhaveja e Jakoveja, a o Jakov pire dešuduje čhavenca save sas patrijahurja katar save postanisardas amaro them.
9 “Aŵala achambuje ŵetu ŵankolele wiu che Yusufu, ni ŵansyumisye aŵe kapolo ku chilambo cha Misili. Nambo Akunnungu ŵaliji pamo nawo,
A e Jakovešće čhave, e patrijarhurja, sas ljubomorne pe pesko phral po Josif, thaj zbog godova bićindine les sago robo ando Egipto. Ali o Del sas lesa,
10 ni kunkulupusya mmasausyo gakwe gose. Akunnungu ŵampele che Yusufu upile ni lunda paujo pa Falao, mwenye jwa ku Misili, ni mwenye Falao ŵammisile che Yusufu kuŵa jwankulu jwa chilambo ni jwa wose ŵaali mu nyuumba jao ja chimwenye.
thaj inkhalelas les andar svako lešći nevolja. O Del dija les mudrost, thaj naklonost e faraonešći, e egipatsko carošći, savo čhuta les te avel upravniko po sasto Egipto thaj pe sasto lesko dvoro.
11 Nipele kwatyochele sala jajikulungwa pa chilambo cha ku Misili ni ku Kanaani, ni ŵandu ŵalasile kwannope ligongo lya sala. Achambuje ŵetu nganakombola kuchipata chakulya chachilichose.
Askal ande sasti egipatsko phuv thaj ando Hanaan avili e bok thaj bari nevolja, gajda kaj amare pradada našti araćhenas hamasko.
12 Nipele, che Yakobo paŵapilikene kuti kwana yakulya ku Misili ko, ŵaalajisye achiŵanagwe, yaani achatati ŵetu, ajaulangane kaandanda ku Misili ko.
Kana o Jakov ašundas kaj ando Egipto si điv, bičhaldas okote amare pradaden po prvo data.
13 Ni pa ulendo wao waŵili, che Yusufu ŵalikolasile kwa achapwakwe, ni mwenye jwa ku Misili ŵalumanyilile lukosyo lu che Yusufu.
Kana đeline po dujto drom, o Josif phendas pire phralenđe ko si vo. Gajda o faraon ašundas pale Josifešći familija.
14 Ni che Yusufu ŵaalajisye ŵandu kukwaŵilanga che Yakobo atatigwe ni achalongo achinjakwe wose, ŵandu sabini na mbili aichanje ku Misili.
O Josif askal bičhaldas pale pesko dad palo Jakov thaj pale sasti piri familija save sas eftavardeš thaj pandž džene.
15 Che Yakobo ŵajawile ku Misili, kweleko ni kuŵawilile pamo ni achambuje ŵetu.
Gajda o Jakov đelo tele ando Egipat kaj mulo vo thaj amare pradada.
16 Ni malilo gao gajigalikwe mpaka ku Shekemu, ni kusikwa mwilembe liŵasumile che Iblahimu kutyochela ku lukosyo lwa Hamoli kwa mbiya simpepe.”
Lenđe telurja sas inđarde ando Sihem thaj okote sas prahome ando limori savo o Avraam ćindas pale odredime svota love katar Emorošće čhave.
17 “Nambo pikaiche katema ka chilanga chiŵalumbile Akunnungu ku che Iblahimu, ŵandu ŵala ŵatupile ni konjecheka kwa nnope ku Misili kula.
Sar avelas paše e vrjama te perdol so o Del obećisarda e Avraamešće, amaro them ando Egipto barjolas thaj množilas pe,
18 Nipele ŵajimwiche mwenye jwine ku Misili jwanganammanyilila che Yusufu.
sa dok či zavladisardas ando Egipto o nevo caro, savo či pindžarelas e Josife.
19 Mwenye jo ŵaatesile yangalumbana ni kwaonela achambuje ŵetu kwa kwakanganichisya akaajase achiŵana ŵao achanandi kuti nganasaka akole umi.
Vo lukavo postupilas amare themeja: mučilas amare pradaden thaj tradelas len te mućen pire tek bijande čhavren avri te meren.
20 Katema ko che Musa ŵapagwile, nombejo ŵaliji jwambone paujo pa Akunnungu. Ŵalelitwe pa musi pa atatigwe kwa miesi jitatu,
Ande godoja vrjama bijandilo o Mojsije, savo sas zurale šukar čhavro ande Devlešće jakha. Trin čhon sas barjardo ande pe dadesko ćher.
21 ni paŵalepele kungosa mwakupunda mu nyuumba ŵankopwesye paasa, mwali jwa mwenye jwa ku Misili ŵanjigele ni kunlela mpela mwanagwe nsyene.
Kana mukline les avri, e faraonešći čhej lija les thaj barjarda les sago pire čhaves.
22 Che Musa ŵajigenywe indu ya lunda lwa Ŵamisili nombejo ŵaliji jwakulimbangana kwa maloŵe ni masengo.
O Mojsije sas sikado ande sasti e Egipatsko mudrost thaj sas silno ande alava thaj pe dela.
23 “Paŵaliji ni yaka alobaini, ntima wakwe wasachile kwajimajimila achinjakwe Ŵaisilaeli kukulola indu iŵapanganyichiswaga.
Kana sas lešće štarvardeš brš, crdelas les o ilo te džal te dićhel pire phralen e Izraelsko themes.
24 Kweleko ŵambweni Mmisili jumo achimpanganyichisyaga yangalumbana jumo jwa achalongo achinjakwe, ŵapokasisye, ni che Musa kwakwauchisya ŵambuleje Mmisili jula.
Kana dikhla kaj varesavo Egipćano mučil e Izraelco, ačhilo ande lešći obrana thaj osvetisarda les gajda kaj mudardas e Egipćanos.
25 Ŵaganisisye kuti achalongo achinjakwe Ŵaisilaeli akaimanyilile kuti Akunnungu akuntuma jwelejo kwakulupusya, nambo nganaimanyilila.
Gindilas kaj lešće phral haćarena kaj o Del preko leste bičhalel lenđe oslobođenje, ali von godova či haćardine.
26 Malaŵi jakwe, ŵaweni Ŵaisilaeli ŵaŵili ali nkuputana achinsyene pe, ni ŵalinjile kwajilanya achitiji; ‘Ŵanyamwe ndi ŵa lukosyo lumo, ligongo chi nkusaka kuulasyana achinsyene pe?’
Thejara đes palem dija pe duj Izraelcurja sar marens pe. Probisarda te pomiril len gajda kaj phendas lenđe: ‘Manušalen, phrala sen! Sostar ćeren zlo jek avrešće?’
27 Nambo jwejula juŵamputaga njakwe jula ŵantutile pambali che Musa ni kunsalila, ‘Ana ŵaani ŵambisile mmwejo kuŵa chilongola ni jwakulamula pa uweji?
Ali okova kaj marelas pire pašutnes, spida e Mojsija thaj phendas lešće: ‘Ko čhuta tut te aves amaro vladari thaj amaro sudija?
28 Ana nkusaka kumulaga mpela imwatite pakummulaga Mmisili jula liiso?’
Kames vi man te mudares sago kaj araći mudardan okole Egipćanos?’
29 Che Musa paŵagapilikene maloŵe go ŵatisile, ŵatemi ku chilambo cha ku Midiani nti jwannendo, ni kweleko ŵaŵelechele ŵanache ŵaŵili ŵachilume.
Kana o Mojsije godova ašundas našlo ande midjansko phuv thaj okote trajilas sago stranco, kaj bijandile lešće duj čhave.
30 “Payaichile yaka alobaini, katumetume jwa kwinani jwa Ambuje jwankopochele che Musa pa chisukutu chichakolelaga mooto kwipululu kula pachiŵandi ni Litumbi lya Sinai.
Posle štarvardeš brš sikadilo lešće o anđelo ande pustinja paše ke Sinajsko gora ando grmo savo phabolas.
31 Che Musa ŵachisimonjile nnope chichaoneche cho, ŵasejelele pachiŵandi kukulolechesya uchenene, nambo ŵapilikene liloŵe lya Ambuje lilinkuti,
Kana o Mojsije dikhla godova, zadivisajlo godolešće so dićhel. Ali kana avilo majpaše te majlačhe dićhel, ašunda e Gospodesko glaso:
32 ‘Uneji ndili Akunnungu ŵa achambuje ŵenu, Akunnungu ŵa che Iblahimu ni ŵa che Isaka ni ŵa che Yakobo!’ Che Musa ŵatetemele kwa lipamba ni nganapunda kulolechesya sooni.
‘Me sem o Del ćire pradadengo, o Del e Avraamesko, e Isakosko, thaj e Jakovesko.’ O Mojsije izralas e daratar thaj či tromaja e jakha te vazdel te dićhel.
33 Ambuje ŵansalile, ‘Mmuule italawanda yenu pakuŵa pelepo panjimi pali papaswela.
O Gospod phendas lešće: ‘Fuljar e sandale katar ćire pungre! Kaj o than pe savo ačhes, si sveto.
34 Naiweni yangalumbana yakwapanganyichisya ŵandu ŵangu ŵakutama ku Misili. Mbilikene kulilasika kwao none ndulwiche kukwakulupusya, ni sambano chinantume ku Misili.’
Dikhlem e muka mungre themešći ando Egipat thaj ašundem lengo jauk. Andar godova fuljistem te inkalav len okotar. A akana, ajde dža, me bičhalav tut ando Egipat!’
35 “Che Musa aju ni jwejula juŵankanile Ŵaisilaeli paŵansalile, ‘Ana ŵaani ŵambisile mmwejo kuŵa chilongola ni jwakulamula pa uweji?’ Kwa litala lya julajula katumetume jwa kwinani juŵankopochele che Musa mu chisukutu chichakolelaga mooto, Akunnungu ŵantumile che Musa wo aŵe chilongola ni nkulupusyo.
Akale Mojsija saves e Židovurja odbacisardine kana phendine: ‘Ko čhuta tut te aves amaro vladari thaj amaro sudija?’, o Del baš akana les bičhaldas prekal o anđelo savo sikadilo lešće ando grmo te avel vladari thaj izbavitelj.
36 Jwelejo ni juŵaalongwesye ŵandu akopoche ku Misili kwa kupanganya imanyisyo ni yakusimonjeka mu chilambo cha ku Misili ni mu bahali ja Shamu ni mwipululu, kwa yaka alobaini.
Vo inkalda len okotar gajda kaj ćerelas čudurja thaj znakurja ande egipatsko phuv, po Lolo more thaj štarvardeš brš ande pustinja.
37 Che Musa ni juŵaasalile Ŵaisilaeli, ‘Akunnungu chanjimuchisye jwakulondola mpela uneji kutyochela mwa achalongo achinjenu mwachinsyene.’
Isto godova Mojsije phendas e Izraelošće themešće: ‘O Del vazdela tumenđe prorokos sago kaj sem me andar tumaro them.’
38 Ŵaisilaeli paŵasongangene mwipululu mula, che Musa ŵaliji kweleko pamo ni achambuje ŵetu ni katumetume jwa kwinani juŵaŵechete najo mu Litumbi lya Sinai. Jweleju ni juŵagapochele maloŵe gagakwikanawo umi kutupa uweji.
Isto godova Mojsije si okova savo sas posredniko maškar amare pradada ande pustinja thaj maškar o anđelo savo dija les o alav e trajosko pe Sinajsko gora te predail godola alava amenđe.
39 “Nambo achambuje ŵetu nganasakanga kumpilikanila che Musa, ŵantutile pambali ni ŵasachile mmitima jao kuujila ku Misili.
Amare pradada či kamline te pokorin pe lešće, nego odbacisardine les thaj e ileja palem boldine pe ando Egipat.
40 Ŵansalile che Haluni, ‘Ntupanganyichisye achiminungu jati tujipopelele ni jitulongosye mwitala, pakuŵa che Musa juŵatulongwesye kopoka ku Misili ngatukuchimanyilila chichasimene!’
Phendine e Aronešće: ‘Ćer amenđe devlen save džana angle amende! Kaj či džanas so si okole Mojsijava savo inkalda men andar o Egipat.’
41 Katema ko ŵapanganyisye chinyago cha ng'ombe ja mwana, ni ŵatasile mbopesi kwa chinyago ni kuchijangalila chindu chichaliji masengo ga makono gao achinsyene.
Godola đesa ćerdine kipo ando oblik terne guruvesko, dine lešće žrtva thaj slavinas godova so ćerdine pire vastenca.
42 Nambo Akunnungu ŵatyosile pa ŵanyawo, ŵaalesile asipopele ndondwa sya kwiunde, mpela yaitite pakulembekwa mchitabu cha ŵakulondola ŵa Akunnungu, ‘Ŵanyamwe ŵandu ŵa chilambo cha ku Isilaeli! Ana ŵanyamwe mwambelechele inyama yesinje ni sadaka kwa yaka alobaini mwipululu mula?
Askal o Del bolda pes lendar thaj mukla len te klanjin pe e khamešće thaj e čerejenđe, sago vi kaj ačhel ramome ando lil e prorokonengo: ‘Zar manđe dijan žrtve thaj darurja ande pustinja štarvardeš brš, manušalen andar o Izrael?
43 Ŵanyamwe mwalijigele lisakasa lya nnungu jwenu Moleki, ni chinyago cha ndondwa ja nnungu jwenu Lefani. Inyago imwaipanganyisye ni iyoyo imwaipopele. Kwa ligongo lyo chinansamichisye ku ukapolo kwakutalika kupita ku Babeli!’
Na, nego inđarenas o šator e Molohosko e hohamne devlesko thaj e čerain katar tumaro del o Refan; kipurja save ćerdine te klanjin tumen lenđe. Zato inđarava tumen ando progonstvo’, majdur katar o Vavilon!
44 Achambuje ŵenu ŵakwete lisakasa lya umboni lyalikulosya kuti Akunnungu ali mwele mwipululu. Lisakasa lila lyakolochekwe mpela Akunnungu iŵatite pakwasalila che Musa akolosye, chisau ni achila chiŵachiweni.
Amare predaden sas Šator svedočanstva ande pustinja. O Del phendas e Mojsijašće sar te ćerel o šator thaj o Mojsija ćerda o šator gajda sar sas lešće sikado.
45 Nipele achambuje ŵetu ŵapochelangene achinsyene pe mpaka katema ka che Yoshua, paŵachipatile chilambo chi kutyochela kwa ŵandu ŵaŵaŵinjikwe ni Akunnungu paujo pao. Lyatemi pelepo mpaka katema ka che Daudi.
Kana amare pradada primisardine o Šator, inđardine les pesa ande phuv, savi line katar o them saven o Del angle lende trada, a o Isus Navin sas lengo vođa. O Šator ačhilo okote sa dži e vrjama e carošći Davidešći.
46 Che Daudi ŵanonyelwe ni Akunnungu nombe che Daudi ŵaŵendile Akunnungu ŵaataŵile nyuumba ŵele ŵaali Akunnungu ŵa che Yakobo.
O David arakhlas milost ko Del thaj zamolisarda e Devle te šaj sagradil Hramo palo Del e Jakovesko,
47 Nambo che Selemani ni juŵantaŵile Akunnungu nyuumba.”
ali tek o Solomon vazdas lešće o Hramo.
48 “Natamuno yeleyo, Akumanani ngakutama mmajumba gagataŵikwe ni ŵandu, mpela yakuti jwakulondola jwa Akunnungu,
Ipak o majbaro Del či trajil ande Hramurja save si ćerde e manušenđe vastenca, sago kaj phenel o proroko:
49 Ambuje akuti, ‘Kwinani kuli chitengu changu cha umwenye ni chilambo chili pakuŵichila makongolo gangu. Nyuumba jati uli jichimundaŵile une, ni liuto chi pachimbumulile?
‘O nebo si mungro prestolje, a e phuv si tale mungre pungre: Sosko ćher vazdena manđe? Phenel o Gospod, thaj kaj si o than kaj me odmoriva?
50 Ana ngaŵa uneji jumbanganyisye yelei yose?’”
Či li sa akava mungro vas stvorisarda?’
51 Che Stefano ŵapundile kuŵecheta, “Ŵakukanila achakulungwa ŵanyamwe! Mitima ni mawiwi genu gali mpela ga ŵandu ŵangakwamanyilila Akunnungu. Ŵanyamwe nli mpela achambuje ŵenu, moŵa gose nkukanilana ni Mbumu jwa Akunnungu.
O tumen tvrdoglave manušalen save či pindžaren e Devle thaj či čhon kan leste! Tumen uvek protivin tumen e Sveto Duhošće, sago kaj godova ćerenas vi tumare pradada!
52 Ana jwapi mwa ŵakulondola jwangananlagasya achambuje ŵenu? Ŵaauleje ŵelewo ŵaŵalajiswe kalakala ni Akunnungu asale kwika kwa ajula jwakupanganya yaili yambone. Ni sambano ŵanyamwe mungalawiche ni kumbulaga.
Kas katar e prorokurja tumare pradada či progonisardine? Mudardine čak vi okolen save majsigo phendine kaj avela o Pravedniko, saves tumen izdaisardine thaj mudardine.
53 Ŵanyamwe mwagapochele Malajisyo ga Akunnungu gagaiche kukwenu ni achikatumetume ŵa kwinani, nambo nganingakamulichisya.”
Prekal o anđelo dobisardine o zakon, ali či inćardine les!”
54 Achakulu ŵa Nkungulu paŵagapilikene maloŵe go, yachimile nnope ni kuchilimya meeno.
Kana godova ašundine e židovske vođe, gajda holjajle po Stefan kaj počnisardine te škripin e dandenca pe leste.
55 Nambo che Stefano ali aguumbele Mbumu jwa Akunnungu, ŵalolite kwinani, ŵauweni ukulu wa Akunnungu ni Che Yesu ali ajimi kundyo kwa Akunnungu.
A o Stefano pherdo e Sveto Duhosa, vazda pire jakha po nebo thaj dikhla e slava e Devlešći thaj e Isuse sar ačhel pe desno rig e Devlešći.
56 Ni ŵatite, “Nnole! Ngukuwona kwinani kwakuugule ni Mwana jwa Mundu ajimi kundyo kwa Akunnungu.”
Askal phendas: “Ake dikhav o nebo putardo thaj e Čhave e Manušešće sar ačhel pe desno rig e Devlešći.”
57 Pelepo ŵandu wose ŵaŵaliji pa Nkungulu ula ŵagumisile kwa liloŵe lyekulungwa ni kusiŵila mawiwi ni makono gao. Nipele ŵanguluchile ŵanawose kwana kamo,
Pe godova von učhardine pire kan e vastenca thaj počnisardine te čhon muj andar sasto glaso, thaj savora sar jek navalisardine pe leste.
58 Ni ŵankopwesye mmusi ni kumponya maganga. Ŵaumboni ŵala ŵaŵisile yakuwala yao kwa jwanchanda jumo liina lyakwe che Sauli kuti aigose.
Inkaldine les andar o gav thaj čhudenas bara pe leste. A e svedokurja protiv o Stefano mukline pire ogrtačurja jeće terne manušešće savo akhardolas Savle te lel sama pe lende.
59 Paŵapundile kwaponya maganga, che Stefano ŵapopele achitiji, “Alakwe Ambuje Che Yesu, mpochele mbumu jangu!”
Dok čhudenas bara pe leste te mudaren les, o Stefano zavapisardas: “Gospode Isuse, primisar o mungro duho!”
60 Ŵatindiŵele ni ŵanyanyisye achitiji, “Ambuje nkaaŵalanjila sambi si.” Paŵaŵechete yeleyo ŵajasiche. Ni che Sauli ŵakundile kuti che Stefano akuŵajilwa kuulajikwa.
Askal pelo pe pire koča thaj čhuta muj andar sasto glaso: “Gospode, na le lenđe kava palo bezeh!” Sar godova phendas, mukla pesko đi.
