< Masengo 28 >
1 Patwaiche kwa chitendewele ku nsanga, twaimanyi kuti chilumba chila chikuŵilanjikwa Melita.
Quando chegamos em terra, sãos e salvos, descobrimos que estávamos na ilha de Malta.
2 Ni ŵandu ŵangali lunda ŵatutendele yambone nnope. Ula jatandite kunya ni kwaliji ni mbepo, ŵatukolechesye mooto tujootele ni kutukalibisya.
As pessoas de lá foram muito gentis. Elas fizeram uma fogueira e chamaram a todos nós para que nos aquecêssemos, pois chovia e fazia muito frio.
3 Che Paolo ŵalokwete litenje lya sasu ni ŵasiŵisile pa mooto. Paŵaŵikaga, lijoka lyakopweche ligongo lya ntukuta wa mooto ula lyaliŵilijile pankono wakwe.
Paulo recolheu lenha e a jogou na fogueira. Mas, uma cobra venenosa saiu do meio dos pedaços de lenha por causa do calor e o mordeu, enrolando-se em sua mão.
4 Ŵandu ŵa kweleko wo paŵaliweni lijoka lili nkuliŵilijila pankono wakwe ŵasalilene, “Kusyene mundu ju ali jwakuulaga, namuno akulupwiche mmeesi nambo chisasi cha nnungu jwetu jwankongwe jwakuŵilanjikwa Haki ngachikunneka alame.”
Quando as pessoas viram a cobra pendurada na mão dele, disseram umas para as outras: “Este homem deve ser um assassino. Mesmo tendo escapado da morte no mar, a Justiça divina não o deixará viver.”
5 Nambo che Paolo ŵalikung'undile lijoka lyo pa mooto ni nganilimpeteka namose kanandi.
Mas, Paulo sacudiu a cobra para dentro do fogo e não sentiu nada.
6 Ŵandu ŵala ŵaliji nkulolela kuti pane tuimbe nkono, pane chagwe ni kuwa papopo. Nambo paŵalolele nnope ni nganachiwona chindu chakwaŵenga chichapatile, ni ŵagalawisye ng'anisyo syao ni kuti ali jumo jwa achiminungu.
Eles esperavam que ele fosse ficar inchado ou que fosse cair morto de repente. Mas, após esperar por um longo tempo, viram que nada de ruim tinha acontecido com ele. Assim, eles mudaram de ideia e começaram a dizer que ele devia ser um deus.
7 Pachiŵandi ni pepala kwaliji ni migunda ja jwankulu jwa chilumba chila jwakuŵilanjikwa che Pabulio. Mundu ju ŵatupochele yambone ni twatemi mu nyuumba jao ja achalendo kwa moŵa gatatu.
Ali perto, havia terras que pertenciam a Públio, a principal autoridade da ilha. Ele nos recebeu muito bem e cuidou de nós durante três dias, com muita bondade.
8 Atati ŵao che Pabulio ŵaliji agonile ali nkulwala chiilu ni mmatumbo mwa miasi. Che Paolo ŵajawile kukwalola ni paŵamasile kupopela, ŵasajichile makono gao ni kunlamya.
O pai de Públio se encontrava doente, deitado em uma cama, com muita febre e disenteria. Paulo entrou para vê-lo, orou por ele e colocou suas mãos sobre o homem, que logo ficou curado.
9 Payakopochele yeleyo, iyoyo peyo ŵakulwala ŵajinji ŵaŵatamaga mu chilumba chila ŵaiche, nombewo ŵalamiswe.
Depois disso, todas as pessoas que estavam doentes na ilha vieram até Paulo e foram curadas.
10 Ŵandu ŵala ŵatuchimbichisye nnope, ni katema patwatyokaga ŵatupele yose iyatusoŵile mu ulendo wetu.
Eles nos deram muitos presentes e, quando tivemos de partir, eles nos abasteceram com tudo que precisávamos para a viagem.
11 Pajapite miesi jitatu, twatandite sooni ulendo wetu kwa ngalaŵa jekulungwa jimo jijasigele mu chilumba mula, jichilindililaga gapite kaje moŵa ga mbepo. Ngalaŵa jila jakopochele ku Alekisandilia ni jaŵilanjikwe “Achiminungu Maŵila.”
Depois de uma parada de três meses, embarcamos em um navio da cidade de Alexandria, que tinha na proa a figura dos Gêmeos Celestiais. Esse navio tinha passado todo o inverno na ilha.
12 Twaiche ku Silakusa ni twatemi pelepo moŵa gatatu.
Paramos na cidade de Siracusa, onde ficamos por três dias.
13 Kutyochela pelepo twasyungwile mumbali ni twaiche ku Legio. Malaŵi jakwe jatandite kupuga mbungo kutyochela kulujenda ni pagapite moŵa gaŵili twaiche ku Puteoli.
De lá, navegamos até a cidade de Régio. No dia seguinte, soprou um vento do sul e, em dois dias, chegamos ao porto de Putéoli,
14 Kweleko twasimene ŵandu ŵakunkulupilila Che Yesu achinjetu ni ŵatuchondelele tutame pamo nawo chijuma chimo. Kwanti nyi ni itwatite pakwika ku Loma.
onde encontramos alguns irmãos de fé. Eles nos pediram para que ficássemos com eles por uma semana. Então, finalmente, chegamos em Roma.
15 Ŵandu ŵakunkulupilila Che Yesu ŵa ku Loma paŵapilikene ngani syetu ŵaiche mpaka Pakusumichisya Malonda che Apio ni ŵane ku Majumba Gatatu ga Achalendo kukutuchingamila. Che Paolo paŵaweni ŵelewo ŵaatogolele Akunnungu ni ŵalimbiswe ntima.
Quando alguns dos irmãos em Roma ouviram dizer que havíamos chegado, eles vieram nos encontrar na Praça de Ápio e de Três Vendas. Quando Paulo os viu, ficou muito agradecido a Deus e também muito animado.
16 Patwaiche ku Loma ŵakundile kuti che Paolo atame pajikape pamo ni jwangondo juŵanlindililaga.
Quando entramos em Roma, Paulo recebeu permissão para ficar em uma casa, sendo vigiado por um soldado.
17 Pagapite moŵa gatatu che Paolo ŵaaŵilasile achakulu ŵa Ŵayahudi ŵaŵatamaga kweleko. Paŵasongangene pamo ni ŵaasalile, “Achalongo achinjangu, uneji nataŵikwe ku Yelusalemu kula ni kutagwa mmakono ga Ŵaloma namuno nganindende magambo gagaligose kwa ŵandu ŵangu pane kugapwanya masyoŵelo ga achambuje ŵetu.
Três dias depois, Paulo convidou os líderes judeus de Roma para virem vê-lo. Quando estavam todos reunidos, Paulo lhes disse: “Irmãos, muito embora eu não tenha feito nada de errado contra o nosso povo ou contra os costumes dos nossos antepassados, fui preso em Jerusalém e entregue às autoridades romanas.
18 Paŵamasile kuusyausya, Ŵaloma ŵasakaga kung'opola pakuŵa kwangu une nganagasimana magambo gakuŵajilwa kuulajikwa.
Após terem me interrogado, os romanos queriam me soltar, por eu não ter feito nada que justificasse minha condenação à morte.
19 Nambo Ŵayahudi paŵakanile yeleyo, nasachile kulamulikwa ni Mwenye jwa ku Loma, nachiŵamuno nganingola chakwaŵechetela ŵandu ŵa musi wangu.
Mas, os líderes judeus foram contra a minha libertação. Assim, fui obrigado a apelar ao imperador, embora não tenha qualquer acusação contra o meu próprio povo.
20 Kwaligongo lyo nanchondelele ŵanyamwe kuti tuonegane ni kuŵecheta nomwe pakuŵa ndaŵikwe kwa nyolo si ligongo lya chilolelo cha Ŵaisilaeli chiŵalanjile Akunnungu.”
Por isso pedi para encontrá-los e falar com os senhores, pois é por causa da esperança de Israel que eu me encontro acorrentado desta maneira.”
21 Ni ŵanyawo ŵatite “Uweji nganitupochele chikalata kutyochela ku Yudea nkati alakwe atamuno achinjetu ŵaŵaiche akuno kukutusalila pane kuŵecheta chindu chakusakala nkati alakwe.
Os líderes disseram a Paulo: “Nós não recebemos carta alguma vinda da Judeia sobre você. E ninguém do nosso povo veio até aqui relatar algo contra você ou falar algo de ruim sobre você.
22 Nambo tukusaka kupilikana pakang'wa penu inkuti paaganisya pakuŵa tukumanyilila kuti palipose akusala kuti mpingo wo uli wangalumbana.”
Mas, queremos ouvir de você em que acredita, especialmente em relação a essa seita, que sabemos ser condenada em todos os lugares.”
23 Nipele ŵasagwile lyuŵa lya kuchingangana ni che Paolo ni ŵaiche ŵandu ŵajinji nnope ku nyuumba kuŵatamaga. Kutandila kundaŵi mpaka ligulo che Paolo ŵaliji nkwasalila yejinji ya Umwenye wa Akunnungu ni kwajiganya ngani sya Che Yesu kutyochela mmalajisyo ga Akunnungu gaŵapele che Musa ni itabu ya ŵakulondola ŵa Akunnungu achisakaga kwanyenga kuti ŵaakulupilile Che Yesu.
Então, marcaram um encontro com Paulo. No dia marcado, muitas pessoas foram ao lugar em que Paulo estava. Paulo ficou desde a manhã até à noite dando explicações e falando com eles a respeito do Reino de Deus. Ele tentou convencê-los a respeito de Jesus, usando os textos da lei de Moisés e dos livros dos profetas.
24 Ŵane ŵajitichisye iŵasalilaga yo nambo ŵane ŵakanile.
Alguns aceitaram o que Paulo dizia, mas outros se recusaram a crer.
25 Nipele nganajiilana achinsyene pe, ni ŵatyosile pelepo pakuŵa che Paolo ŵaasalile, “Mbumu jwa Akunnungu ŵasasile usyene kwa achambuje ŵenu kwa kang'wa ja jwakulondola jwa Akunnungu che Isaya,
Eles não conseguiam chegar a um acordo. Então, resolveram ir embora depois que Paulo lhes disse: “O Espírito Santo estava certo quando falou, por intermédio de Isaías, o profeta, com respeito aos seus antepassados:
26 achitiji, ‘Njaule kwa ŵandu ŵa nkaasalile, kupilikana chimpilikane, nambo ngasammanyilila, Kulola chinnole nambo ngasambona.
‘Vá e diga a essas pessoas: Mesmo que ouçam, vocês não entenderão, e mesmo que vejam, vocês não perceberão.
27 Pakuŵa mitima ja ŵandu ŵa jilimbile, asiŵilile mawiwi gao ni meeso gao gasisine. Melepe akasaona kwa meeso gao, akasapilikana kwa mawiwi gao, akasamanyilila kwa mitima jao, akasapitikuchila kwa une, noneji ngalamisye.’”
Pois a mente dessas pessoas está fechada, os seus ouvidos não conseguem ouvir e fecharam os seus olhos. Caso elas pudessem enxergar com os seus olhos, ouvir com os seus ouvidos e compreender com as suas mentes e se voltassem para mim, eu iria curá-las.’
28 Nombe che Paolo ŵatite sooni, “Mmanyilile ŵanyamwe kuti, ukulupusyo wa Akunnungu wu wejausye kwa ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi, nombewo chaupilikane!”
Assim, os senhores deveriam saber que esta salvação, que vem de Deus, foi enviada para os não-judeus e eles ouvirão.”
29 Che Paolo paŵamasile kuŵecheta yeleyo Ŵayahudi ŵakopweche ali nkukanilana nnope achinsyene pe.
30 Nipele che Paolo ŵatemi yaka iŵili mu nyuumba jiŵalipilaga jila. Ni ŵaapochele ŵandu wose ŵaŵaikaga kukwalola.
Durante dois anos Paulo morou na casa que havia alugado, recebendo bem a todos os que queriam encontrá-lo.
31 Ŵalalichilaga ŵandu ngani ja Umwenye wa Akunnungu ni kwajiganya ŵandu nkati Ambuje Che Yesu Kilisito pangajogopa ni nganapagwa jwannekasisye.
Ele falava sobre o Reino de Deus e ensinava a respeito do Senhor Jesus Cristo, com muita coragem e sem impedimento algum.