Masengo 28
1 Patwaiche kwa chitendewele ku nsanga, twaimanyi kuti chilumba chila chikuŵilanjikwa Melita.
我们终于安全上岸后，才知道这个岛叫做马尔他。
2 Ni ŵandu ŵangali lunda ŵatutendele yambone nnope. Ula jatandite kunya ni kwaliji ni mbepo, ŵatukolechesye mooto tujootele ni kutukalibisya.
当地的人对我们很友好。由于下过一场雨，天气很冷，他们还生起火让我们取暖。
3 Che Paolo ŵalokwete litenje lya sasu ni ŵasiŵisile pa mooto. Paŵaŵikaga, lijoka lyakopweche ligongo lya ntukuta wa mooto ula lyaliŵilijile pankono wakwe.
保罗捡了一捆木柴，扔进火里。但木材里藏着一条毒蛇，但是因为高温, 他爬出来咬了保罗的手。
4 Ŵandu ŵa kweleko wo paŵaliweni lijoka lili nkuliŵilijila pankono wakwe ŵasalilene, “Kusyene mundu ju ali jwakuulaga, namuno akulupwiche mmeesi nambo chisasi cha nnungu jwetu jwankongwe jwakuŵilanjikwa Haki ngachikunneka alame.”
当地人看见那条蛇悬在他手上，就对彼此说：“这人一定是个凶手，虽然从海里脱险，但正义也要取他的命！”
5 Nambo che Paolo ŵalikung'undile lijoka lyo pa mooto ni nganilimpeteka namose kanandi.
但保罗却把那条蛇抖在火里，自己毫发无损。
6 Ŵandu ŵala ŵaliji nkulolela kuti pane tuimbe nkono, pane chagwe ni kuwa papopo. Nambo paŵalolele nnope ni nganachiwona chindu chakwaŵenga chichapatile, ni ŵagalawisye ng'anisyo syao ni kuti ali jumo jwa achiminungu.
当地人等着看他伤口肿胀或者倒地死去。但很久后他仍然平安无事，于是他们就改变了想法，认为他是一个神。
7 Pachiŵandi ni pepala kwaliji ni migunda ja jwankulu jwa chilumba chila jwakuŵilanjikwa che Pabulio. Mundu ju ŵatupochele yambone ni twatemi mu nyuumba jao ja achalendo kwa moŵa gatatu.
附近的土地为岛上首领部百流所有。他很欢迎我们的到来，好心地招待了我们三天。
8 Atati ŵao che Pabulio ŵaliji agonile ali nkulwala chiilu ni mmatumbo mwa miasi. Che Paolo ŵajawile kukwalola ni paŵamasile kupopela, ŵasajichile makono gao ni kunlamya.
当时部百流的父亲患了重病，躺在床上高烧不起，同时伴有痢疾。保罗走进去看望他，为他祈祷按手，将他医好。
9 Payakopochele yeleyo, iyoyo peyo ŵakulwala ŵajinji ŵaŵatamaga mu chilumba chila ŵaiche, nombewo ŵalamiswe.
这之后，岛上其他病患都被送了过来，也被他治愈了。
10 Ŵandu ŵala ŵatuchimbichisye nnope, ni katema patwatyokaga ŵatupele yose iyatusoŵile mu ulendo wetu.
他们送给我们很多礼物。到了开船之时，又为我们准备了航程需要的所有补给。
11 Pajapite miesi jitatu, twatandite sooni ulendo wetu kwa ngalaŵa jekulungwa jimo jijasigele mu chilumba mula, jichilindililaga gapite kaje moŵa ga mbepo. Ngalaŵa jila jakopochele ku Alekisandilia ni jaŵilanjikwe “Achiminungu Maŵila.”
我们在岛上停留了三个月，然后上了一艘从亚历山太开来的船。它也在这个岛上过冬，船头装饰着宙斯双子的雕像。
12 Twaiche ku Silakusa ni twatemi pelepo moŵa gatatu.
我们随船停在叙拉古，在那里逗留了三天。
13 Kutyochela pelepo twasyungwile mumbali ni twaiche ku Legio. Malaŵi jakwe jatandite kupuga mbungo kutyochela kulujenda ni pagapite moŵa gaŵili twaiche ku Puteoli.
之后继续航行到利基翁，抵达之后的第二天刮起南风，所以我们用了一天的时间就到了达部丢利。
14 Kweleko twasimene ŵandu ŵakunkulupilila Che Yesu achinjetu ni ŵatuchondelele tutame pamo nawo chijuma chimo. Kwanti nyi ni itwatite pakwika ku Loma.
在那里我们遇到一些信徒，邀请我们在那里住了七天。 最终，我们抵达了罗马。
15 Ŵandu ŵakunkulupilila Che Yesu ŵa ku Loma paŵapilikene ngani syetu ŵaiche mpaka Pakusumichisya Malonda che Apio ni ŵane ku Majumba Gatatu ga Achalendo kukutuchingamila. Che Paolo paŵaweni ŵelewo ŵaatogolele Akunnungu ni ŵalimbiswe ntima.
罗马的信徒听说我们到来，于是赶来在亚比乌和三馆迎接我们。看到他们，保罗便感谢上帝，心中感觉更受鼓舞。
16 Patwaiche ku Loma ŵakundile kuti che Paolo atame pajikape pamo ni jwangondo juŵanlindililaga.
抵达罗马后，保罗被允许与一名士兵一起被软禁起来看管他。
17 Pagapite moŵa gatatu che Paolo ŵaaŵilasile achakulu ŵa Ŵayahudi ŵaŵatamaga kweleko. Paŵasongangene pamo ni ŵaasalile, “Achalongo achinjangu, uneji nataŵikwe ku Yelusalemu kula ni kutagwa mmakono ga Ŵaloma namuno nganindende magambo gagaligose kwa ŵandu ŵangu pane kugapwanya masyoŵelo ga achambuje ŵetu.
三天后，保罗请犹太人首领前来见面。所有人都到了之后，保罗说：“兄弟们，我没有做过任何违背人民或者祖先习俗的错事，却像囚犯一样被逮捕，被他们从耶路撒冷送到罗马人的手里。
18 Paŵamasile kuusyausya, Ŵaloma ŵasakaga kung'opola pakuŵa kwangu une nganagasimana magambo gakuŵajilwa kuulajikwa.
他们在审讯我之后，由于没有找到判处死刑的罪过，就想释放我。
19 Nambo Ŵayahudi paŵakanile yeleyo, nasachile kulamulikwa ni Mwenye jwa ku Loma, nachiŵamuno nganingola chakwaŵechetela ŵandu ŵa musi wangu.
但犹太人首领却反对这么做，所以我迫不得已才要求向凯撒上诉，并非我想要对抗我的同胞。
20 Kwaligongo lyo nanchondelele ŵanyamwe kuti tuonegane ni kuŵecheta nomwe pakuŵa ndaŵikwe kwa nyolo si ligongo lya chilolelo cha Ŵaisilaeli chiŵalanjile Akunnungu.”
因此我请求与你们见面谈谈这件事情，因为我之所以像这样被捆绑起来，就是为了以色列的希望。”
21 Ni ŵanyawo ŵatite “Uweji nganitupochele chikalata kutyochela ku Yudea nkati alakwe atamuno achinjetu ŵaŵaiche akuno kukutusalila pane kuŵecheta chindu chakusakala nkati alakwe.
众人对他说：“我们没有收到任何关于你的犹太来信，今天赶过来的这些人，也没有人想要指控你或说你的坏话。
22 Nambo tukusaka kupilikana pakang'wa penu inkuti paaganisya pakuŵa tukumanyilila kuti palipose akusala kuti mpingo wo uli wangalumbana.”
但我们想听听你相信什么，尤其是关于这教派的态度，要知道它在所有地方都受到了抵制。”
23 Nipele ŵasagwile lyuŵa lya kuchingangana ni che Paolo ni ŵaiche ŵandu ŵajinji nnope ku nyuumba kuŵatamaga. Kutandila kundaŵi mpaka ligulo che Paolo ŵaliji nkwasalila yejinji ya Umwenye wa Akunnungu ni kwajiganya ngani sya Che Yesu kutyochela mmalajisyo ga Akunnungu gaŵapele che Musa ni itabu ya ŵakulondola ŵa Akunnungu achisakaga kwanyenga kuti ŵaakulupilile Che Yesu.
于是他们和保罗约了个见面的日子。在那天有很多人来到他的住所与他见面。他从早到晚不停地向众人讲解，告诉他们上帝之国的一切，通过引用摩西的律法和先知的预言，规劝他们信奉耶稣。
24 Ŵane ŵajitichisye iŵasalilaga yo nambo ŵane ŵakanile.
对于他所说的一切，有人信服，也有人不愿相信。
25 Nipele nganajiilana achinsyene pe, ni ŵatyosile pelepo pakuŵa che Paolo ŵaasalile, “Mbumu jwa Akunnungu ŵasasile usyene kwa achambuje ŵenu kwa kang'wa ja jwakulondola jwa Akunnungu che Isaya,
众人无法达成一致的意见，于是就纷纷离开了。在他们走之前，保罗这样说：“圣灵通过赛亚先知告诉你们祖先的话一点不错：
26 achitiji, ‘Njaule kwa ŵandu ŵa nkaasalile, kupilikana chimpilikane, nambo ngasammanyilila, Kulola chinnole nambo ngasambona.
‘去民众那里告诉他们，尽管你们听到了，却从未理解，纵使看见了，却从未领悟。
27 Pakuŵa mitima ja ŵandu ŵa jilimbile, asiŵilile mawiwi gao ni meeso gao gasisine. Melepe akasaona kwa meeso gao, akasapilikana kwa mawiwi gao, akasamanyilila kwa mitima jao, akasapitikuchila kwa une, noneji ngalamisye.’”
因为这些人的心灵顽固不化，有耳朵却无法听到，双眼紧闭，不想用双眼看见，用耳朵听到，用心理解。如果他们回到我身边，我会治愈他们。’
28 Nombe che Paolo ŵatite sooni, “Mmanyilile ŵanyamwe kuti, ukulupusyo wa Akunnungu wu wejausye kwa ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi, nombewo chaupilikane!”
所以你们应当知道，来自上帝的救赎已经赐予异教徒，他们将会仔细聆听。”
29 Che Paolo paŵamasile kuŵecheta yeleyo Ŵayahudi ŵakopweche ali nkukanilana nnope achinsyene pe.
30 Nipele che Paolo ŵatemi yaka iŵili mu nyuumba jiŵalipilaga jila. Ni ŵaapochele ŵandu wose ŵaŵaikaga kukwalola.
保罗在自己租的房子里住了整整两年，接待所有上门拜访之人。
31 Ŵalalichilaga ŵandu ngani ja Umwenye wa Akunnungu ni kwajiganya ŵandu nkati Ambuje Che Yesu Kilisito pangajogopa ni nganapagwa jwannekasisye.
他放胆传讲神的国，教导有关主耶稣基督的事。 没有人阻止他。
