Masengo 17
1 Nipele che Paolo ni che Sila ŵapelengenye ku Amfipoli ni ku Apolonia, ni ŵaiche ku Sesalonike kujaliji nyuumba ja kupopelela ja Ŵayahudi.
Bathi sebedlule e-Amfipholi le-Apholoniya, bafika eThesalonika lapho okwakulesinagogu yamaJuda khona.
2 Ni che Paolo malinga ni masyoŵelo gakwe ŵalumbikene nawo ni kuusyausyana nawo nkati Malembelo ga Akunnungu kwa moŵa gatatu ga Lyuŵa lya Kupumulila.
Njengenjayelo yakhe uPhawuli waya esinagogweni, kwathi ngamaSabatha amathathu wabonisana labo ngeMibhalo,
3 Ŵaagopolele ni kwasalila pangasisika kuti yaŵajilwe Kilisito asauche ni kusyuka. Ŵaasalile, “Aŵa Che Yesu ŵangwajenesya kukwenu, ŵelewo ali Kilisito.”
echaza njalo eveza obala ukuthi uKhristu wayemele ahlupheke njalo avuke kwabafileyo. Wathi, “UJesu lo engitshumayela ngaye kini unguye uKhristu.”
4 Ŵane mwa ŵanyawo ŵakulupilile ni ŵalumbikene ni che Paolo ni che Sila. Ni sooni, mpingo wekulungwa wa Ŵagiliki ŵaŵaliji nkwapopela Akunnungu ni achakongwe ŵakuchimbichikwa ŵajinji ŵaakulupilile Akunnungu.
Amanye amaJuda akukholwa lokho asehlanganyelana loPhawuli loSayilasi, njengalokho okwenziwa linani elikhulu lamaGrikhi abesaba uNkulunkulu, kugoqela lehlekanyana labesifazane abahloniphekayo.
5 Nambo Ŵayahudi ŵagumbele wiu ni ŵaajigele ŵandu ŵangalumbana ŵa pakusumichisya malonda ni ŵalumbikene pamo ni kutanda kutindiganya pamusi pose. Ŵajijimuchile nyuumba ji che Yasoni achiganisyaga kuti chiŵasimane che Paolo ni che Sila mwelemo kuti ŵakoposye kwa ŵandu.
Kodwa amaJuda aba lomona; ngakho asehuga izixhwali endaweni yokuthengisa, abalixuku elithile asevusa umsindo edolobheni. Aphuthumela endlini kaJasoni edinga uPhawuli loSayilasi efuna ukubaletha phambi kukazulu.
6 Nambo nganiŵasimana, nipele ŵaajigele che Yasoni pamo ni ŵandu ŵane ŵakunkulupilila Che Yesu ni kwakwekwelemya mpaka kwa achakulu ŵa musi achinyanyisyaga kuti, “Ŵandu ŵa akutindiganya chilambo chose ni sano alinji pamusi pano.
Kodwa kwathi sebebaswele basebedonsela uJasoni labanye abazalwane abathile kubaphathi bedolobho bememeza besithi: “Amadoda la abekade edala uhlupho emhlabeni wonke manje aseze lapha,
7 Che Yasoni ŵaapochele mu nyuumba jao. Wose akukananga kugakuya malajisyo ga Mwenye jwa ku Loma achitiji, eti, ‘Apali mwenye jwine jwakuŵilanjikwa Che Yesu.’”
uJasoni yena wawemukela endlini yakhe. Bonke bahlinikeza imithetho kaKhesari besithi kulenye inkosi ethiwa nguJesu.”
8 Achakulu ŵa musi pamo ni mpingo wa ŵandu ula paŵagapilikene maloŵe go yatindigenye mu ntwe.
Bathi bekuzwa lokhu abantu labaphathi bedolobho bazonda kakhulu.
9 Nipele ŵaatesile che Yasoni ni achinjakwe atyosye chikole ni ŵalesile ajaulangane.
Kwasekuthiwa uJasoni labanye bakhe kabakhuphe isibambiso ngemali ethile, kwayikhona bekhululwa ukuthi bahambe.
10 Chilo, ŵandu ŵakunkulupilila Che Yesu ŵa ku Sesalonike ŵala ŵachisisye che Paolo ni njakwe che Sila ajaulangane ku Belea. Ni ŵanyawo paŵaiche kweleko ŵajinjile mu nyuumba ja kupopelela ja Ŵayahudi.
Konela ukuthi kuhlwe abazalwane babasusa uPhawuli loSayilasi babasa eBheriya. Ekufikeni kwabo khona baya esinagogweni yamaJuda.
11 Nambo, ŵandu ŵa ku Belea ŵaliji ŵakupilikanichisya nnope kupunda ŵa ku Sesalonike. Ŵalipochele Liloŵe lya Akunnungu kwa lung'wanu lwekulungwa ni moŵa gose ŵaliji nkugalolechesya lolechesya Malembelo ga Akunnungu kanga yaŵaiŵechetaga che Paolo yo yaliji isyenesyene.
AmaJuda eBheriya wona ayelesimilo esingcono kulaleso esamaThesalonika, ngoba alemukela ilizwi ngomfutho omkhulu njalo ayihlola iMibhalo insuku zonke ukuze abone ukuthi lokho uPhawuli ayekutsho kwakuliqiniso na.
12 Ŵayahudi ŵajinji ŵakulupilile pamo ni achakongwe ni achalume ŵa Chigiliki ŵakuchimbichikwa.
AmaJuda amanengi akholwa, kanye labesifazane abanengi bamaGrikhi abahloniphekayo lamadoda amanengi amaGrikhi.
13 Nambo Ŵayahudi ŵa ku Sesalonike paŵaimanyi kuti che Paolo ŵaliji nkulalichila Liloŵe lya Akunnungu ku Belea ko, ŵajawile kweleko nombe ni kutanda kutindiganya ni kujichisya mipingo ja ŵandu.
Kwathi amaJuda aseThesalonika esezwile ukuthi uPhawuli wayesetshumayela ilizwi likaNkulunkulu eBheriya, aya khona futhi, athela abantu umoya omubi abadunga.
14 Papopo ŵandu ŵakunkulupilila Che Yesu ŵapechesye che Paolo ku mbwani nambo che Sila ni che Timoseo ŵasigele ku Belea.
Abazalwane bahle bathumela uPhawuli ngasokhunjini lolwandle, kodwa uSayilasi loThimothi basala eBheriya.
15 Ŵandu ŵaŵampechesye che Paolo ŵala ŵampechesye mpaka ku Asene. Nombewo ŵausile ku Belea ali ni malajisyo kutyochela ku che Paolo gagakuti che Sila ni che Timoseo ŵakuye chitema pe.
Amadoda ayephelekezela uPhawuli amtshiya e-Athene asebuyela lomlayezo wokuthi uSayilasi loThimothi bamlandele ngokuphangisa.
16 Che Paolo paŵaliji ku Asene nkwalindilila ŵanya che Sila ni che Timoseo, yachimile nnope muntima mwao pakuŵa ŵauweni musi wo ugumbele inyago ya achiminungu.
UPhawuli esabamelele e-Athene, wakhathazeka kakhulu ngokubona ukuthi idolobho lelo laligcwele izithombe.
17 Nipele ŵausyeneusyene ni Ŵayahudi ni ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi ŵaŵaliji nkwalamba Akunnungu mu nyuumba ja kupopelela, lyuŵa ni lyuŵa ŵausyeneusyene ni ŵandu ŵaŵasimanaga nawo pakusumichisya malonda.
Ngakho wabonisana lamaJuda kanye lamaGrikhi ayemesaba uNkulunkulu esinagogweni lasendaweni yokuthengisa zonke insuku lalabo ababekhonapho.
18 Ŵandu ŵaŵalijigenye lunda lwa Chiepikulo ni Chisitoiki ŵatesile makani ni che Paolo. Ŵane ŵatite, “Ana ujinga chi wakuusala mundu ju?” Ŵane ŵatite, “Akuwoneka mpela akulalichila ngani ja achiminungu achalendo.” Ŵatite yeleyo pakuŵa che Paolo ŵaliji nkulalichila ngani ji Che Yesu ni yatite kusyuka,
Ixuku lezazi zama-Ephikhuri lamaStoyikhi laphikisana laye. Abanye babo babuza bathi, “Uwumani lolu luzama ukuthini kanti?” Abanye bathi, “Kungathi utshumayela ngonkulunkulu bezizweni.” Bakutsho lokhu ngoba uPhawuli wayetshumayela izindaba ezinhle ngoJesu langokuvuka kwabafileyo.
19 Nipele ŵanjigele che Paolo ku Aleopago achitiji, “Tukusaka tukombole kugamanyilila gele majiganyo gasambano ginkusala ga.
Basebehamba laye enkundleni ye-Ariyophagasi, bafika bathi kuye, “Ake usitshele ukuthi imfundiso le entsha oyethulayo iyini.
20 Indu ine itwipilikene mmawiwi getu ikuwoneka kuŵa ya chilendo kukwetu. Nipele tukusaka kugamanyilila malumbo ga yele indu yo.”
Uletha ezindlebeni zethu imibono engajayelekanga, ngakho sifuna ukwazi ukuthi itshoni.”
21 Ŵandu ŵa ku Asene ni achalendo wose ŵakulonjela kweleko ŵajigele katema kakajinji kutagula ni kupilikanila ngani ja sambano.
(Wonke ama-Atheni labezizwe ababehlala khona babechitha isikhathi sabo bengenzi lutho ngaphandle kokukhuluma lokulalela imibono emitsha.)
22 Nipele che Paolo ŵajimi paujo pa nkungulu wa Aleopago ni kuti, “Ŵanyamwe ŵandu ŵa ku Asene, nguwona kuti ŵanyamwe nli ŵandu ŵa dini nnope,
UPhawuli wasukuma enkundleni ye-Ariyophagasi wathi, “Madoda ase-Atheni! Ngiyabona ukuthi kukho konke lingabantu abakhonzayo.
23 pakuŵa panaliji nkwendajenda akuno ni akunokuno napaweni peuto pankutyochesya mbopesi, ni sooni nachisimene chilisa chimo chilembekwe, ‘Kwa Akunnungu ŵangamanyika.’ Nipele ngunlalichila ŵanyamwe chele chindu chinkuchipopelela pangachimanyilila.
Ngoba ngithe ngihambahamba, ngabona izithombe zenu, ngaze ngafumana i-alithari elilombhalo othi: Kunkulunkulu Ongaziwayo. Manje-ke lokho elikukhonza njengolutho olungaziwayo yikho engizakutshumayela kini.
24 Akunnungu ŵaŵachigumbile chilambo ni yose yaili mwelemo, ŵelewo ni Ambuje ŵa kwinani ni chilambo chino, ŵelewo ngakutama mmajumba ga Akunnungu getaŵe ni ŵandu.
UNkulunkulu owenza umhlaba lakho konke okukuwo uyiNkosi yezulu lomhlaba, njalo kahlali emathempelini akhiwe ngezandla.
25 Sooni ngakutumichilwa ni makono ga ŵandu ni ngakuchisaka chachili chose, pakuŵa asyene akwapa ŵandu wose umi ni kwakombolechesya kupumula ni kwapa indu yose.
Njalo kancediswa yizandla zabantu ingathi kukhona akuswelayo, ngoba yena ngokwakhe upha bonke abantu impilo, umphefumulo lokunye konke.
26 Kutyochela mwa mundu jumo ŵapanganyisye ŵandu wose ŵa pachilambo pano ni kwakombolechesya kutama palipose pachilambo pano. Ŵalamwile kutyochela kundanda katema chi ni papi pachatame ŵandu wo.
Ngomuntu oyedwa wenza zonke izizwe zabantu, ukuthi zakhe emhlabeni wonke; njalo wamisa izikhathi abazilungiselweyo lazo kanye izindawo abamele bahlale kuzo.
27 Ŵatesile yeleyo kuti ŵandu ŵa ilambo yo ŵasoseje Akunnungu namuno kwakwapapasya ŵasimane. Natamuno yeleyo Akunnungu ngakutalikangana ni jwalijose.
UNkulunkulu wakwenza lokhu ukuze abantu bamdinge lokuthi mhlawumbe bamfinyelele bamfumane, loba nje uvele engakhatshana komunye lomunye wethu.
28 Mpela ila mundu jumo iŵatite pakusala, ‘Mwa ŵelewo uweji tukwete umi, tukwenda ni kutama!’ Mpela ila ŵakwimba ŵenu ŵane, ŵatite, ‘Uweji wose tuli ŵanache ŵao.’
‘Ngoba siphila kuye, sihambe ngaye njalo sipheleliswe nguye.’ Njengokutsho kwezinye izimbongi zakini ukuthi, ‘Singabantwabakhe.’
29 Nipele pakuŵa tuli ŵanache ŵao Akunnungu, ngaikuŵajilwa kuganisya kuti Akunnungu akulandana ni sahabu ni madini ga mbiya atamuno liganga lyesepe uchenene kwa lunda lwa ŵandu.
Ngakho-ke njengoba singabantwana bakaNkulunkulu, kasingacabangini ukuthi ubuNkulunkulu bunjengegolide, loba isiliva kumbe ilitshe; umfanekiso obunjwe ngobungcitshi bomuntu.
30 Ndema sya ungamanyilila wao, Akunnungu ŵalitesile nti ngakulola. Nambo sambano akulajisya kuti ŵandu wose ŵa palipose aleche sambi.
Endulo uNkulunkulu kakunakanga ukungazi lokhu, kodwa khathesi uselaya bonke abantu ezindaweni zonke ukuba baphenduke.
31 Pakuŵa aŵisile lyuŵa lichiŵalamule ŵandu ŵa pachilambo kwa goloka, kwa litala lya mundu jumo jwansagwile. Nombe Akunnungu ŵaalosisye pangasisa ŵandu wose ngani ji, pakunsyusya mundu jo!”
Ngoba uselumisile usuku lapho azakwahlulela khona umhlaba ngokulunga ngaye umuntu amkhethileyo. Usebuvezile ubufakazi balokhu kubo bonke abantu ngokumvusa kwabafileyo.”
32 Nipele paŵampilikene che Paolo achiŵechetaga yankati kusyuka kwa ŵawe, ŵane mwa ŵanyawo ŵatesile chanache, nambo ŵane ŵatite, “Tukusaka tumpikanile sooni nkati yeleyo.”
Bathi besizwa ngokuvuka kwabafileyo, abanye babo bamklolodela, kodwa abanye bathi, “Sifuna ukuphinda sikuzwe ukhuluma ngale indaba njalo.”
33 Che Paolo ŵatyosile pankungulu ni kwalekanga.
Ngalokho-ke, uPhawuli wasesuka enkundleni.
34 Nambo ŵandu ŵampepe ŵalongene nawo ni kwakulupilila Che Yesu. Mwa ŵandu wo ŵapali che Dionisio jumo jwa mpingo waukuŵilanjikwa Aleopago ni jwankongwe liina lyakwe che Damali ni ŵandu ŵane.
Abantu abathile baba ngabalandeli bakaPhawuli, bakholwa. Phakathi kwabo kwakuloDiyonisiyu owayelilunga le-Ariyophagasi, njalo lowesifazane okwakuthiwa nguDamari kanye labanye abalinani elithile.
