< Masengo 15 >
1 Ŵaiche ŵandu ŵane ku Antiokia kutyochela ku Yudea ni kutanda kwajiganya achalongo ŵala achitiji, “Iŵaga ngammumbala malinga ni chisyoŵelo chiŵalamwile che Musa, ngankombola kukulupuka.”
Alguns homens, que vieram da Judeia e chegaram em Antioquia, começaram a falar para os seguidores de Jesus: “Vocês só serão salvos se fizerem a circuncisão, de acordo com a regras determinadas por Moisés.”
2 Che Paolo ni che Banaba ŵakanilanaga nawo yankati ngani jo, nipele ŵaasagwile che Paolo ni che Banaba pamo ni mpingo wa ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito ŵampepe ŵa ku Antiokia ko ajaulangane kwa achinduna ni achachekulu ku Yelusalemu kukukunguluchila ngani jo.
Paulo e Barnabé não concordaram com isso e tiveram grande discussão com eles. Então, eles dois e mais alguns outros foram escolhidos para irem a Jerusalém conversar com os apóstolos e os líderes de lá sobre essa questão.
3 Nipele mpingo wa ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito ŵala ŵaalanjile, ni ŵanyawo ŵapite ku Foinike ni ku Samalia achisalaga yankati ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi iŵatite pakwagalauchila Akunnungu. Ni ngani jo jaasengwasisye nnope ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito.
A igreja os enviou e, no caminho, enquanto passavam pela Fenícia e por Samaria, eles explicavam para as pessoas como os pagãos estavam se convertendo a Deus. Isso deixava aqueles que criam em Jesus muito felizes.
4 Paŵaiche ku Yelusalemu, mpingo wa ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito ni achinduna ni achachekulu ŵaapochele ŵanyawo, nombewo ŵaasalile yanayose iŵaitesile Akunnungu pamo nawo.
Quando eles chegaram em Jerusalém, foram bem recebidos pelos membros da igreja, pelos apóstolos e pelos presbíteros. Eles, então, explicaram tudo o que Deus havia feito por intermédio deles.
5 Ni ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito ŵane ŵa mpingo wa Mafalisayo ŵajimi ni kuti, “Iŵajilwe ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi kwaumbasya ni kwajiganya kugakamulichisya Malajisyo ga Akunnungu gaŵapele che Musa.”
Mas, eles encontraram oposição entre os seguidores que pertenciam ao partido dos fariseus. Eles disseram: “Aqueles que se convertem devem ser circuncidados e obrigados a seguir a lei de Moisés.”
6 Nipele achinduna ni achachekulu ŵasongangene kuti asosesose yankati liloŵe lyo.
Os apóstolos e os presbíteros se reuniram para discutir o assunto.
7 Paŵapundaga kuusyausyana, che Petulo ŵajimi ni kuti, “Achalongo achinjangu, mwachinsyene nkumanyilila kuti moŵa gagapite Akunnungu yanonyele kuusagula une pasikati jenu nalichile Ngani Jambone kwa ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi, kuti apilikane ni kukulupilila.
Após muito debate, Pedro se levantou e lhes disse: “Irmãos, vocês sabem que há muito tempo, Deus me escolheu entre vocês para que os não-judeus pudessem ouvir a mensagem das boas novas e para crerem em Jesus.
8 Nombe Akunnungu ŵakujimanyilila mitima ja ŵandu wose, ŵalosisye pangasisa kuti ŵapochele pakwapa Mbumu jwa Akunnungu mpela iŵatite pakutupa uweji.
Deus, que sabe o que pensamos, mostrou que os aceita, dando a eles o Espírito Santo da mesma forma que fez conosco.
9 Nganatenda lusagu pasikati jetu ni ŵanyawo, ŵajiswejesye mitima jao ligongo ŵakulupilile.
Ele não fez diferença alguma entre nós e eles. Ele purificou os pensamentos deles quando passaram a crer nele.
10 Sambano, ana ligongo chi nkwalinga Akunnungu? Ana kwa chichi nkulinga kwatwika ŵakulijiganya ŵala misigo jakutopa janganakombola kutwichila achambuje ŵetu natamuno uweji?
Então, por que vocês querem se opor a Deus, colocando uma carga tão pesada nas costas dos que agora creem? Carga essa que nem nós e nem os nossos antepassados pudemos carregar?
11 Ikaŵaga yeleyo, nambo tukukulupilila kuti tutukulupuswe ni upile wa Ambuje Che Yesu, mpela ŵanyawo yakuti pakukulupilila.”
Nós estamos convencidos de que somos salvos por meio da graça do Senhor Jesus, da mesma maneira que eles são.”
12 Mpingo wose wamyalele ni kwapilikanila che Banaba ni che Paolo ŵaŵaliji nkwatanjila imanyisyo ni yakusimonjeka yose yaitesile Akunnungu ni makono gao mwa ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi.
Todos ouviram atentamente Barnabé e Paulo, enquanto eles explicavam os milagres que Deus tinha realizado por meio deles entre os não-judeus.
13 Paŵamyalele, ŵatandite kuŵecheta che Yakobo kuti, “Achalongo achinjangu, mumbilikanile,
Assim que eles terminaram de falar, Tiago disse: “Irmãos, ouçam!
14 Che Simoni jwakuŵilanjikwa che Petulo atusalile iŵatite Akunnungu kundanda pakwalola ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi ni kwasagula ŵampepe mwa ŵelewo kuti aŵeje ŵao.
Simão explicou como Deus primeiro mostrou a sua preocupação com os não-judeus, ao escolher entre eles um povo comprometido com ele.
15 Chelechi chikwilana ni maloŵe ga ŵakulondola ŵa Akunnungu mpela Malembelo ga Akunnungu yagakuti pakusala,
Isso aconteceu de acordo com as palavras dos profetas, que escreveram:
16 Akunnungu akuti ‘Pakumala yelei chinjiuja, ni kutaŵa sooni lisakasa li che Daudi lilyagwile, chinjikolosya masame gakwe ni kutaŵa sooni.
‘No futuro, eu irei voltar e reconstruirei a casa de Davi, que caiu. Eu juntarei os seus pedaços e a colocarei em pé.
17 Pelepo ŵandu ŵaŵasigele wose, ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi wose unaŵilasile aŵeje ŵandu ŵangu chiŵasose Ambuje.
Eu farei isso para que os que foram deixados possam buscar o Senhor, incluindo os não-judeus que chamam pelo meu nome.
18 Ambuje ni iyakuti pakusala, ŵelewo ni ŵaŵatesile yelei imanyiche chitandile kalakala ko.’” (aiōn )
Foi assim que o Senhor falou, anunciando essas coisas há muito tempo.’ (aiōn )
19 Che Yakobo ŵapundile kuŵecheta, “Une ngulamula kuti, tukaasakalisya ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi ŵakwagalauchila Akunnungu.
Então, a minha opinião é a de que nós não deveríamos atrapalhar os não-judeus que se convertem a Deus.
20 Nambo twalembele chikalata ni kwasalila kuti analye yakulya yaitajikwe mbopesi ku inyago, aleche chikululu ni akalya inyama yakupopotola ni kuleka kulya miasi.
Deveríamos escrever a eles e lhes dizer para evitarem comer a carne dos animais sacrificados aos ídolos, que não pratiquem imoralidade sexual, que não comam carne de animais que foram estrangulados e não consumam sangue.
21 Pakuŵa chitandile kalakala Malajisyo ga Akunnungu gaŵapele che Musa galiji nkusyomekwa moŵa gose mmajumba ga kupopelela pa Lyuŵa lya Kupumulila lyalili lyose ni kulalichilwa mmisi jajili jose.”
Pois a lei de Moisés está sendo ensinada em todas as cidades já há muito tempo e é lida todos os sábados nas sinagogas.”
22 Nipele, achinduna ni achachekulu pamo ni mpingo wa ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito wose ŵa ku Yelusalemu ŵalamwile kwasagula ŵandu ŵampepe mwa achinsyene pe ni kwalajisya ku Antiokia pamo ni che Paolo ni che Banaba. Nipele ŵaasagwile che Yuda pane akummilanga che Balisaba ni che Sila, ŵanyawo ŵaliji ilongola mwa ŵa ŵandu ŵaŵankulupilile Kilisito.
Então, os apóstolos e os presbíteros, juntamente com toda a igreja, decidiram que seria bom escolher alguns representantes e enviá-los até Antioquia com Paulo e Barnabé. Os escolhidos foram Judas, conhecido como Barsabás, e Silas, os quais eram muito respeitados entre os irmãos.
23 Nipele ŵapele chikalata chichalembekwe yele, “Uweji achinduna ni achachekulu, achalongo achinjenu, tukunkomasya mwanya achalongo achinjetu ŵandu ŵangaŵa Ŵayahudi ŵa Ku Antiokia ni ku Silia ni ku Kilikia.
Junto com eles, foi enviada a seguinte carta: “Nós, os apóstolos, os presbíteros e os irmãos mandamos saudações aos não-judeus de Antioquia, da Síria e da Cilícia.
24 Tupilikene kuti ŵandu ŵane ŵaŵatyosile kukwetu uwe ŵansakalisye ŵanyamwe ni kuntaga lipamba mitima jenu kwa maloŵe gao. Nambo ŵanyawo nganitwatuma kose.
Nós ouvimos que alguns membros do nosso grupo os confundiram com as palavras que disseram, causando problemas para vocês. Nós podemos lhes garantir que não dissemos para eles fazerem isso.
25 Nipele, tujilene kwa pamo kwasagula ŵandu ŵampepe ni kwatuma kukwenu pamo ni ŵakunonyelwa ŵetu che Banaba ni che Paolo,
Então, concordamos em escolher alguns representantes para enviá-los até vocês, juntamente com os nossos queridos irmãos Barnabé e Paulo,
26 ŵandu ŵautyosisye umi wao kwaligongo lya masengo ga Ambuje ŵetu Che Yesu Kilisito.
que arriscaram a vida pelo nome do nosso Senhor Jesus Cristo.
27 Nipele, twatumile che Yuda ni che Sila kukwenu, ŵele ŵanyawo chansalile itulembile yo kwa kang'wa syao.
Assim, enviamos Judas e Silas, que podem lhes confirmar pessoalmente o que estamos dizendo.
28 Pakuŵa Mbumu jwa Akunnungu pamo ni uweji tujitichisye kuti tukaatwika nsigo wine wakutopela kupunda ayi inkusachilwa kuimanyilila.
Pareceu bem ao Espírito Santo e a nós não colocar sobre vocês nenhuma carga mais pesada do que estas importantes exigências:
29 Nkalya yakulya yaitajikwe mbopesi ku inyago ni nkalya miasi ni nkalya nyama ja inyama yakupopotola ni nneche chikululu. Chintende yambone naga chintende yeleyo, ntame kwa chitendewele.”
Vocês devem evitar comer a carne dos animais sacrificados aos ídolos, consumir sangue, comer a carne de animais estrangulados e não praticar imoralidade sexual. Vocês estarão agindo bem se obedecerem a essas exigências. Deus os abençoe!”
30 Paŵalanjile, ŵanyawo ŵatyosile ku Yelusalemu ni kutuluchila ku Antiokia, kwele ŵauŵilasile pamo mpingo wa ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito wose, ni kwapa chikalata chila.
Assim, enviaram os homens para Antioquia. Quando eles chegaram lá, reuniram a todos e entregaram a carta.
31 Ni paŵachisyomile chikalata chila, ŵasangalele kwannope ligongo maloŵe gakwe gaatulesye mitima.
Após lerem o que estava escrito, as pessoas ficaram muito felizes pela mensagem encorajadora.
32 Che Yuda ni che Sila ŵaŵaliji ŵakulondola ŵa Akunnungu, ŵaajamwiche achalongo kwa maloŵe gamajinji ni kwalimbisya ŵandu ŵakukulupilila.
Judas e Silas, que também eram profetas, incentivaram os irmãos, explicando a eles muitas coisas e fortalecendo a sua fé.
33 Paŵatemi moŵa gampepe ku Antiokia, ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito ŵaalanjile ajaulangane kwa chitendewele, kuuja kwa ŵaŵatumile ŵala.
Após passarem algum tempo lá, os irmãos os mandaram de volta, desejando que enviassem as suas bênçãos para aqueles que os tinham enviado de Jerusalém.
34 Nambo che Sila ŵasachile kusigala.
35 Che Paolo ni che Banaba ŵasigele ku Antiokia kwa moŵa, achijiganyaga ni kulalichila Liloŵe lya Ambuje pamo ni ŵandu ŵane.
Mas, Paulo e Barnabé continuaram em Antioquia, ensinando e anunciando a palavra de Deus, juntamente com muitos outros.
36 Pagapite moŵa gampepe, che Paolo ŵansalile che Banaba, “Twende tuuje, tukaalole achinjetu ŵakunkulupilila Che Yesu ŵala ku misi jajili jose kutwalalichile Liloŵe lya Ambuje ni kulola yakuti pakwendelechela.”
Algum tempo depois, Paulo disse a Barnabé: “Vamos voltar e visitar os irmãos nas cidades em que compartilhamos a palavra do Senhor e ver como eles estão.”
37 Nipele, che Banaba ŵasachile kwajigala che Yohana Maliko kuti alongane nawo.
Barnabé queria levar João Marcos também.
38 Nambo che Paolo nganasaka kulongana ni che Maliko, ligongo ŵanlesile ku Pamfilia kundanda ni nganasaka kukamulangana pa masengo gao.
Mas Paulo não achou uma boa ideia que ele os acompanhasse, pois ele os tinha deixado na Panfília e não tinha continuado o trabalho com eles.
39 Nipele, ŵakanilene kwannope ni kulekangana matala. Che Banaba ŵalongene ni che Maliko, ŵakwesile ngalaŵa ni kwaula ku Kupulo.
Eles se desentenderam tão profundamente que se separaram. Barnabé levou Marcos com ele e navegaram para a ilha de Chipre.
40 Nombe che Paolo ŵansagwile che Sila, ni ŵandu ŵakwakulupilila Che Yesu ŵa pelepo ŵampopelele apegwe upile wa Ambuje ni kwaula.
Paulo escolheu Silas e, quando eles partiram, os irmãos pediram ao Senhor que a sua bênção seguisse com eles.
41 Ni mu ulendo wo ŵajesile mu ilambo ya ku Silia ni ku Kilikia achalimbisyaga mipingo ja ŵandu ŵakunkulupilila Kilisito mu ilambo yo.
Paulo viajou pela Síria e pela Cilícia, incentivando as igrejas de lá.