箴言 1
1 以色列王大衛兒子所羅門的箴言：
Ang kawikaan ni Solomon na anak na lalaki ni David, ang hari ng Israel.
2 要使人曉得智慧和訓誨， 分辨通達的言語，
Ang mga kawikaan na ito ay para magturo ng karunungan at tagubilin, para magturo ng mga salita ng kaalaman,
3 使人處事領受智慧、 仁義、公平、正直的訓誨，
upang kayo ay makatanggap nang pagtutuwid para mamuhay kayo sa paggawa ng kung ano ang tama, makatarungan at patas.
4 使愚人靈明， 使少年人有知識和謀略，
Ang mga kawikaan ay para din magbigay ng karunungan sa mga hindi pa naituro at para magbigay kaalaman at mabuting pagpapasya sa mga kabataan.
5 使智慧人聽見，增長學問， 使聰明人得着智謀，
Hayaan ang mga matatalinong tao na makinig at dagdagan ang kanilang nalalaman, at hayaan ang mga nakakaintinding tao na makakuha ng patnubay,
6 使人明白箴言和譬喻， 懂得智慧人的言詞和謎語。
para maunawaan ang mga kawikaan, mga kasabihan, at mga salita ng matatalinong tao at kanilang mga palaisipan.
7 敬畏耶和華是知識的開端； 愚妄人藐視智慧和訓誨。
Ang pagkatakot kay Yahweh ay ang simula ng kaalaman - ang mga hangal ay kinamumuhian ang karunungan at disiplina.
8 我兒，要聽你父親的訓誨， 不可離棄你母親的法則；
Aking anak, pakinggan ang tagubilin ng iyong ama at huwag isang tabi ang mga utos ng iyong ina;
9 因為這要作你頭上的華冠， 你項上的金鍊。
ito ay magiging kaaya-ayang korona sa iyong ulo at mga palawit sa iyong leeg.
10 我兒，惡人若引誘你， 你不可隨從。
Aking anak, kung sinusubukan kang udyukan ng mga makasalanan sa kanilang mga pagkakasala, tumangging sumunod sa kanila.
11 他們若說：你與我們同去， 我們要埋伏流人之血， 要蹲伏害無罪之人；
Kung kanilang sasabihin na, “Sumama ka sa amin, tayo ay mag-abang upang makagawa ng pagpatay, tayo ay magtago at sugurin ang mga walang malay na mga tao ng walang kadahilanan.
Lunukin natin sila ng buhay, katulad ng paglayo ng sheol sa mga malulusog at gawin silang katulad ng mga nahulog sa hukay. (Sheol h7585)
13 我們必得各樣寶物， 將所擄來的，裝滿房屋；
Dapat nating hanapin ang lahat ng klaseng mga mahahalagang bagay; pupunuin natin ang ating tahanan ng mga bagay na ating ninakaw sa iba,
14 你與我們大家同分， 我們共用一個囊袋；
Makipagsapalaran ka sa amin, tayo ay magkakaroon ng iisang lalagyanan.”
15 我兒，不要與他們同行一道， 禁止你腳走他們的路。
Aking anak, huwag kang maglalakad sa daanang iyon kasama nila; huwag mong hayaang dumampi ang iyong paa kung saan sila naglalakad;
16 因為，他們的腳奔跑行惡； 他們急速流人的血，
ang kanilang mga paa ay tumatakbo sa kasamaan at sila ay nagmamadali para sa pagdanak ng dugo.
17 好像飛鳥， 網羅設在眼前仍不躲避。
Sapagkat walang saysay na ikalat ang lambat upang bumitag ng isang ibon habang nanonood ang ibon.
18 這些人埋伏，是為自流己血； 蹲伏，是為自害己命。
Ang mga lalaking ito ay nag-aabang para patayin ang kanilang mga sarili - sila ay naglagay ng bitag para sa kanilang mga sarili.
19 凡貪戀財利的，所行之路都是如此； 這貪戀之心乃奪去得財者之命。
Ganoon din ang mga paraan ng lahat na nagtamo ng kayaman sa pamamagitan ng hindi makatarungan; ang hindi makatuwirang pagtamo ay nag-aalis ng buhay sa mga kumakapit dito.
20 智慧在街市上呼喊， 在寬闊處發聲，
Umiiyak ng malakas sa lansangan ang karunungan, kaniyang nilalakasan ang kaniyang boses sa isang liwasang-bayan,
21 在熱鬧街頭喊叫， 在城門口，在城中發出言語，
sa gitna ng maingay na lansangan siya ay umiyak, sa pasukan ng lungsod ng tarangkahan siya ay nagsalita.
22 說：你們愚昧人喜愛愚昧， 褻慢人喜歡褻慢， 愚頑人恨惡知識，要到幾時呢？
“Kayong mga walang karunungan, Gaano katagal ninyo mamahalin ang inyong hindi naiintindihan? Kayong mga nangungutya, gaano kayo katagal magalak sa pangungutya at kayong mga hangal, gaano kayo katagal mamumuhi sa kaalaman?
23 你們當因我的責備回轉； 我要將我的靈澆灌你們， 將我的話指示你們。
Bigyang pansin ang aking paninita; ibubuhos ko ang aking saloobin sa inyo, ipapaalam ko ang salita ko sa inyo.
24 我呼喚，你們不肯聽從； 我伸手，無人理會；
Ako ay tumawag, at kayo ay tumangging makinig; inaabot ko sila ng aking kamay, ngunit walang nagbigay pansin.
25 反輕棄我一切的勸戒， 不肯受我的責備。
Ngunit isinawalang bahala ninyo ang aking mga bilin at hindi ninyo binigyan ng pansin ang aking pagsasaway.
26 你們遭災難，我就發笑； 驚恐臨到你們，我必嗤笑。
Tatawanan ko kayo sa inyong kapamahakan, kukutyain ko kayo kapag dumating ang malaking takot —
27 驚恐臨到你們，好像狂風； 災難來到，如同暴風； 急難痛苦臨到你們身上。
kapag dumating ang inyong kinakatakutang pangamba tulad ng bagyo at tinangay kayo ng sakuna na parang buhawi, kapag ang kabalisahan at dalamhati ay dumating sa inyo.
28 那時，你們必呼求我，我卻不答應， 懇切地尋找我，卻尋不見。
Pagkatapos sila ay tatawag sa akin at hindi ako sasagot; desperado silang tatawag sa akin, ngunit hindi nila ako mahahanap.
29 因為，你們恨惡知識， 不喜愛敬畏耶和華，
Dahil kanilang kinapopootan ang karunungan at hindi pinili ang pagkatakot kay Yahweh,
30 不聽我的勸戒， 藐視我一切的責備，
hindi nila susundin ang aking tagubilin, at kanilang kinamuhian ang aking mga pagtatama.
31 所以必吃自結的果子， 充滿自設的計謀。
Kakainin nila ang bunga sa kanilang pamamaraan, at sa bunga ng kanilang mga balak sila ay maaaring mabusog.
32 愚昧人背道，必殺己身； 愚頑人安逸，必害己命。
Ang mga hindi naturuan ay pinapatay kapag sila ay umalis, at ang kakulangan ng mga hangal ang sisira sa kanila.
33 惟有聽從我的，必安然居住， 得享安靜，不怕災禍。
Pero ang sinumang makikinig sa akin ay mamumuhay nang ligtas at magtatamo ng walang pagkatakot sa mga sakuna.”
