箴言 25
1 以下也是所羅門的箴言，是猶大王希西家的人所謄錄的。
Kini ang dugang pa nga mga panultihon ni Solomon, nga gikopya sa mga tawo ni Ezequias, ang hari sa Juda.
2 將事隱祕乃上帝的榮耀； 將事察清乃君王的榮耀。
Mao kini ang himaya sa Dios aron itago ang usa ka butang, apan ang himaya sa mga hari ang mosusi niini.
3 天之高，地之厚， 君王之心也測不透。
Sama nga ang kalangitan alang sa kahitas-an ug ang kalibotan alang sa kinahiladman, busa dili matukib ang kasingkasing sa mga hari.
4 除去銀子的渣滓就有銀子出來， 銀匠能以做器皿。
Tanggala ang hugaw gikan sa plata ug ang magbubuhat ug puthaw makagamit sa plata sa iyang binuhat.
5 除去王面前的惡人， 國位就靠公義堅立。
Bisan pa niana, tanggala ang mga tawong daotan gikan sa presensya sa hari ug ang iyang trono matukod pinaagi sa pagbuhat ug matarong.
6 不要在王面前妄自尊大； 不要在大人的位上站立。
Ayaw pasidunggi ang imong kaugalingon diha sa presensya sa hari ug ayaw pagbarog diha sa dapit nga gitagana alang sa bantogan nga mga tawo.
7 寧可有人說：請你上來， 強如在你覲見的王子面前叫你退下。
Mas maayo nga moingon siya alang kanimo, “Saka ngari,” kaysa pakaulawan ka diha sa presensya sa halangdon. Kung unsa imong nasaksihan,
8 不要冒失出去與人爭競， 免得至終被他羞辱， 你就不知道怎樣行了。
ayaw dayon dad-a sa hukmanan. Kay unsa man ang imong buhaton sa kataposan, sa dihang pakaulawan ka sa imong silingan?
9 你與鄰舍爭訟， 要與他一人辯論， 不可洩漏人的密事，
Pakiglantugi sa imong katungod tali lamang kanimo ug sa imong silingan ug ayaw ibutyag ang tinago sa uban,
10 恐怕聽見的人罵你， 你的臭名就難以脫離。
o tingali ang usa nga nakadungog kanimo magdala ug kaulawan nganha kanimo ug ang daotang balita mahitungod kanimo dili mahilom.
11 一句話說得合宜， 就如金蘋果在銀網子裏。
Ang pagsulti ug pulong nga maayo ang pagkapili, sama sa hulmahan sa bulawan nga nahimutang sa plata.
12 智慧人的勸戒，在順從的人耳中， 好像金耳環和精金的妝飾。
Sama sa bulawan nga singsing o alahas nga hinimo sa labing maayo nga bulawan mao ang maalamon nga pagbadlong alang sa nagapatalinghog nga dalunggan.
13 忠信的使者叫差他的人心裏舒暢， 就如在收割時有冰雪的涼氣。
Sama sa kabugnaw sa niyebe sa panahon sa ting-ani mao ang matinumanon nga mensahero alang niadtong nagpadala kaniya; gipasig-uli niya ang kinabuhi sa iyang mga agalon.
14 空誇贈送禮物的， 好像無雨的風雲。
nga mapasigarbuhon mahitungod sa gasa nga wala niya gihatag sama sa mga panganod ug hangin nga walay ulan.
15 恆常忍耐可以勸動君王； 柔和的舌頭能折斷骨頭。
Pinaagi sa pagpailob ang magmamando mahimong malukmay ug ang malumo nga dila makadugmok sa bukog.
16 你得了蜜嗎？只可吃夠而已， 恐怕你過飽就嘔吐出來。
Kung makakaplag ka ug dugos, pagkaon ug insakto lang— kondili, ang pagpasobra niini, masuka mo lamang kini.
17 你的腳要少進鄰舍的家， 恐怕他厭煩你，恨惡你。
Ayaw pakanunaya ang imong tiil sa balay sa imong silingan, kay mahimong kapoyon siya kanimo ug masilag kanimo.
18 作假見證陷害鄰舍的， 就是大槌，是利刀，是快箭。
Ang tawo nga nagdala ug bakak nga pagsaksi batok sa iyang silingan sama sa usa ka puspos nga gigamit sa pagpakiggubat, o sa espada, o sa hait nga pana.
19 患難時倚靠不忠誠的人， 好像破壞的牙，錯骨縫的腳。
Ang tawo nga dili matinud-anon nga imong gisaligan sa panahon sa kasamok sama sa daot nga ngipon o sa tiil nga madakin-as.
20 對傷心的人唱歌， 就如冷天脫衣服， 又如鹼上倒醋。
Sama sa usa ka tawo nga naghukas ug bisti sa bugnaw nga panahon, o sama sa suka nga gibubo sa ibabaw sa nagbulabula nga soda, siya nga nagaawit ug mga alawiton diha sa gibug-atan nga kasingkasing.
21 你的仇敵若餓了，就給他飯吃； 若渴了，就給他水喝；
Kung gigutom ang imong kaaway, hatagi siya ug pagkaon aron makakaon ug kung giuhaw siya, hatagi siya ug tubig aron makainom,
22 因為，你這樣行就是把炭火堆在他的頭上； 耶和華也必賞賜你。
kay palahon nimo ang mga baga sa kalayo ngadto sa iyang ulo ug gantihan ka ni Yahweh.
23 北風生雨， 讒謗人的舌頭也生怒容。
Ingon kasigurado nga magdala gayod ug ulan ang hangin sa amihan, ang usa ka tawo nga magsulti ug mga tinago makapasuko sa mga panagway.
24 寧可住在房頂的角上， 不在寬闊的房屋與爭吵的婦人同住。
Mas maayo pa nga magpuyo sa suok sa atop kay sa makig-ipon sa balay kauban ang babaye nga malalison.
25 有好消息從遠方來， 就如拿涼水給口渴的人喝。
Sama sa bugnaw nga mga tubig alang sa tawo nga giuhaw, mao man usab ang maayo nga balita gikan sa halayo nga nasod.
26 義人在惡人面前退縮， 好像詵渾之泉，弄濁之井。
Sama sa nahugaw nga tinubdan o sa nadaot nga tuboran mao ang tawo nga maayo nga nadaog atubangan sa daotan nga mga tawo.
27 吃蜜過多是不好的； 考究自己的榮耀也是可厭的。
Dili maayo ang paghinobra ug kaon sa dugos; sama kana sa pagpangita ug dungog human sa kadungganan.
28 人不制伏自己的心， 好像毀壞的城邑沒有牆垣。
Ang tawo nga walay pagpugong sa kaugalingon sama sa siyudad nga nalumpag ug walay mga paril.
