箴言 14

1 智慧婦人建立家室； 愚妄婦人親手拆毀。

ژنی دانا ماڵی خۆی بنیاد دەنێت، گێلیش بە دەستی خۆی کاولی دەکات.

2 行動正直的，敬畏耶和華； 行事乖僻的，卻藐視他。

ئەوەی ڕاستەڕێیەکەی خۆی بگرێت لەخواترسە، بەڵام ئەوەی ڕێگای خۆی خوار بکاتەوە سووکایەتی پێ دەکات.

3 愚妄人口中驕傲，如杖責打己身； 智慧人的嘴必保守自己。

گێل بە قسەکانی خۆی تووشی گۆچانی سزادان دەبێت، بەڵام دانایان لێوەکانیان دەیانپارێزن.

4 家裏無牛，槽頭乾淨； 土產加多乃憑牛力。

کە مانگا نەبێت ئاخوڕ بەتاڵە، دروێنەی زۆریش بە هێزی گایە.

5 誠實見證人不說謊話； 假見證人吐出謊言。

شایەتی دەستپاک درۆ ناکات، بەڵام شایەتی درۆزن درۆ بڵاو دەکاتەوە.

6 褻慢人尋智慧，卻尋不着； 聰明人易得知識。

گاڵتەجاڕ داوای دانایی دەکات و نایدۆزێتەوە، بەڵام زانیاری بۆ تێگەیشتوو ئاسانە.

7 到愚昧人面前， 不見他嘴中有知識。

لەبەردەم کەسی گێل دووربکەوە، چونکە لە لێوەکانی زانیاری نابیستیت.

8 通達人的智慧在乎明白己道； 愚昧人的愚妄乃是詭詐。

دانایی ژیر تێگەیشتنی ڕێگای خۆیەتی، بەڵام گێلایەتی گێلەکان فریودانە.

9 愚妄人犯罪，以為戲耍； 正直人互相喜悅。

گێلەکان گاڵتە بە تاوان دەکەن، بەڵام لەنێو سەرڕاستان ڕەزامەندی خودا دەدۆزرێتەوە.

10 心中的苦楚，自己知道； 心裏的喜樂，外人無干。

هەر دڵێک تاڵیێتی گیانی خۆی دەزانێت، کەسیش لە خۆشییەکەیدا بەشداری ناکات.

11 奸惡人的房屋必傾倒； 正直人的帳棚必興盛。

ماڵی بەدکارەکان کاول دەبێت، بەڵام ڕەشماڵی سەرڕاستان گەشە دەکات.

12 有一條路，人以為正， 至終成為死亡之路。

ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە.

13 人在喜笑中，心也憂愁； 快樂至極就生愁苦。

بگرە لە پێکەنینیشدا دڵ تەنگ دەبێت، لەوانەیە کۆتایی خۆشیش خەم بێت.

14 心中背道的，必滿得自己的結果； 善人必從自己的行為得以知足。

کەسی ڕاڕا لە ڕێگای خۆی تێر دەبێت، پیاوچاکیش لەوەی کە هەیەتی.

15 愚蒙人是話都信； 通達人步步謹慎。

ساویلکە بە هەموو قسەیەک بڕوا دەکات، بەڵام ژیر دەڕوانێتە هەنگاوەکانی خۆی.

16 智慧人懼怕，就遠離惡事； 愚妄人卻狂傲自恃。

کەسی دانا لە خودا دەترسێت و لە خراپە لادەدات، بەڵام گێل سەرگەرمە و پشت ئەستوورە.

17 輕易發怒的，行事愚妄； 設立詭計的，被人恨惡。

کەسی هەڵەشە ڕەفتاری گێلانە دەکات، پیاوی تەڵەکەبازیش مایەی ڕقە.

18 愚蒙人得愚昧為產業； 通達人得知識為冠冕。

ساویلکەکان میراتگری گێلایەتین، بەڵام ژیرەکان سەریان بە زانیاری دەڕازێنرێتەوە.

19 壞人俯伏在善人面前； 惡人俯伏在義人門口。

بەدکاران لەبەردەم پیاوچاکان دەچەمێنەوە، خراپەکارانیش لە بەردەرگای کەسی ڕاستودروست.

20 貧窮人連鄰舍也恨他； 富足人朋友最多。

هەژار تەنانەت دراوسێکەشی ڕقی لێی دەبێتەوە، بەڵام دەوڵەمەند دۆستی زۆرە.

21 藐視鄰舍的，這人有罪； 憐憫貧窮的，這人有福。

ئەوەی سووکایەتی بە دراوسێکەی بکات گوناه دەکات، بەڵام خۆزگە دەخوازرێ بەوەی لەگەڵ هەژاران میهرەبانە.

22 謀惡的，豈非走入迷途嗎？ 謀善的，必得慈愛和誠實。

ئایا وێڵ نابن ئەوانەی پیلانی خراپە دادەڕێژن؟ بەڵام خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لەگەڵ ئەوانەیە کە پلانی چاکە دادەڕێژن.

23 諸般勤勞都有益處； 嘴上多言乃致窮乏。

لە هەموو ماندووبوونێک سوود هەیە، بەڵام تەنها قسەی لێوان بێت بەرەو نەبوونییە.

24 智慧人的財為自己的冠冕； 愚妄人的愚昧終是愚昧。

دەوڵەمەندی تاجی دانایانە، بەڵام گێلایەتی نادانایان دەڕازێنێتەوە.

25 作真見證的，救人性命； 吐出謊言的，施行詭詐。

شایەتی ڕاستگۆ دەربازکەری خەڵکە، بەڵام ئەوەی درۆ بڵاو دەکاتەوە تەفرەدەرە.

26 敬畏耶和華的，大有倚靠； 他的兒女也有避難所。

ئەوەی لە یەزدان بترسێت دڵنیاییەکی بەهێزی هەیە، بۆ کوڕەکانیشی دەبێتە پەناگا.

27 敬畏耶和華就是生命的泉源， 可以使人離開死亡的網羅。

لەخواترسی کانی ژیانە، بۆ دوورکەوتنەوە لە داوی مردن.

28 帝王榮耀在乎民多； 君王衰敗在乎民少。

زۆری گەل شکۆمەندییە بۆ پاشا، بەڵام نەمانی گەل شکستی میرە.

29 不輕易發怒的，大有聰明； 性情暴躁的，大顯愚妄。

ئەوەی درەنگ تووڕە بێت باش تێدەگات، بەڵام ئەوەی هەڵەشە بێت گێلایەتی دەردەخات.

30 心中安靜是肉體的生命； 嫉妒是骨中的朽爛。

دڵی ئارام ژیان بە جەستە دەبەخشێت، بەڵام ئیرەیی ئێسک کلۆر دەکات.

31 欺壓貧寒的，是辱沒造他的主； 憐憫窮乏的，乃是尊敬主。

ئەوەی ستەم لە هەژار بکات سووکایەتی بە دروستکەرەکەی دەکات، بەڵام ئەوەی لەگەڵ نەدار میهرەبانە ڕێز لە خودا دەگرێت.

32 惡人在所行的惡上必被推倒； 義人臨死，有所投靠。

خراپەکار بە خراپەکانی خۆی دەکەوێنرێت، بەڵام کەسی ڕاستودروست لە مردنیشی پەناگای هەیە.

33 智慧存在聰明人心中； 愚昧人心裏所存的，顯而易見。

دانایی لەناو دڵی کەسی تێگەیشتوو دەحەسێتەوە، هەروەها گێلەکان تەنانەت ناواخنیشیان دەزانرێت.

34 公義使邦國高舉； 罪惡是人民的羞辱。

ڕاستودروستی نەتەوە بەرز دەکاتەوە، بەڵام گوناه شەرمەزاری گەلانە.

35 智慧的臣子蒙王恩惠； 貽羞的僕人遭其震怒。

ڕەزامەندی پاشا بۆ خزمەتکاری وریایە، بەڵام تووڕەبوونی لە خزمەتکاری شەرمەزارە.