馬可福音 14
1 過兩天是逾越節，又是除酵節，祭司長和文士想法子怎麼用詭計捉拿耶穌，殺他。
Buna bilumbu biodi bisiala muingi nyengo wu Pasika wuba ayi nyengo wowo Bayuda baba dianga mapha makambu siwu luvi. Bapfumu banganga Nzambi ayi minsoniki baba tombanga buevi balenda kangila Yesu mu luvunu muingi bamvonda.
2 只是說：「當節的日子不可，恐怕百姓生亂。」
Bila batuba: —Tubika bu vanga mu thangu yi nyengo, muingi khindu yibika bua mu batu.
3 耶穌在伯大尼長大痲瘋的西門家裏坐席的時候，有一個女人拿着一玉瓶至貴的真哪噠香膏來，打破玉瓶，把膏澆在耶穌的頭上。
Yesu bu kaba ku Betani, ku nzo Simoni mutu wowo wuba kimbevo ki buazi; mu thangu kaba va meza, nketo wumosi wuyiza ayi bungu kimosikivangulu mu ditadi di alabatele kiwala malasi ma nale makambu sobukusu, maba malasi mathalu. Wubula ntu wu bungu beni ayi wudukula malasiku ntu Yesu.
4 有幾個人心中很不喜悅，說：「何用這樣枉費香膏呢？
Batu bankaka baba vana basia mona ko khini diawu baniungutila bawu na bawu: —Bila mbi bunga malasi momo e?
5 這香膏可以賣三十多兩銀子賙濟窮人。」他們就向那女人生氣。
Nganu mboti mu sumbisa mawu viokila zikhama zitatu zidenali, bosi vana zimbongo beni kuidi minsukami. Diawu batubidila buwombo nketo beni.
6 耶穌說：「由她吧！為甚麼難為她呢？她在我身上做的是一件美事。
Vayi Yesu wuba kembi: —Lumbikanu! Bila mbi lulembo kummonisina phasi e? Diambu kaphangidi didi diambu di mboti.
7 因為常有窮人和你們同在，要向他們行善隨時都可以；只是你們不常有我。
Bila minsukami mikala kuandi yeno mu zithangu zioso ayi lulenda kueno kuba vangila mamboti mu zithangu zioso zilutidi, vayi minu ndilendi kuiza kalanga ko yeno mu zithangu zioso.
8 她所做的，是盡她所能的；她是為我安葬的事把香膏預先澆在我身上。
Nketo wawu vengi diambu kalenda vanga; wukivindidi nituꞌama malasi mu diambu di kubika nzikuluꞌama.
9 我實在告訴你們，普天之下，無論在甚麼地方傳這福音，也要述說這女人所做的，以為記念。」
Bukiedika ndikulukamba ti muamo muela longo Nsamu Wumboti va nza yimvimba, diambu divengi nketo wawu diela yolokolongo ayi diela tebokolongo moyo mu diambu diandi.
10 十二門徒之中，有一個加略人猶大去見祭司長，要把耶穌交給他們。
Buna, wumosi mu kumi mimvuala miodi, dizina diandi Yuda Isikalioti, wuyenda kuidi bapfumu zi zinganga Nzambi muingi kasumbisa Yesu.
11 他們聽見就歡喜，又應許給他銀子；他就尋思如何得便把耶穌交給他們。
Bu bawa bila kikayizila, bamona khini ayi bamvana tsila yi kumvana zimbongo. Diawu kaba tombilanga diluaku difuana di kuba yekudila Yesu.
12 除酵節的第一天，就是宰逾越羊羔的那一天，門徒對耶穌說：「你吃逾越節的筵席要我們往哪裏去預備呢？」
Mu lumbu kitheti ki nyengo wu mapha makambu tulu luvi, lumbu kioki beti vonda muana dimemi mu dia mu Pasika, minlonguki minyuvula: —Kuevi tidi tuenda kubikila ndiwulu yi Pasika e?
13 耶穌就打發兩個門徒，對他們說：「你們進城去，必有人拿着一瓶水迎面而來，你們就跟着他。
Buna wufidisa minlonguki miandi miodi ayi wuba kamba: —Yendanu ku divula, maludengana mutu wumosi neti mvungu wunlangu, buna lunlandakana.
14 他進哪家去，你們就對那家的主人說：『夫子說：客房在哪裏？我與門徒好在那裏吃逾越節的筵席。』
Yoso nzo yika nkota buna lukamba kuidi pfumu yi nzo beni ti: “Nlongi wututumini muingi tuyuvula: Kuevi kuidi vinga kiama kiokimfueti dila Pasika ayi minlonguki miama e?”
15 他必指給你們擺設整齊的一間大樓，你們就在那裏為我們預備。」
Buna ma kalumonisa vinga kidi ku yilu banga; vinga beni kikubuku ayi kidi kinneni. Kuawu ma luvangila khubukulu mu diambu dieto.
16 門徒出去，進了城，所遇見的正如耶穌所說的。他們就預備了逾越節的筵席。
Minlonguki miandi miyenda. Mitula ku divula ayi miyenda bata mamo banga bu kambila Yesu. Bosi mikubika bidia bi Pasika.
17 到了晚上，耶穌和十二個門徒都來了。
Mu thangu masika, Yesu wuyiza ayi kumi mimvuala miodi.
18 他們坐席正吃的時候，耶穌說：「我實在告訴你們，你們中間有一個與我同吃的人要賣我了。」
Mu thangu baba dia va meza, Yesu wuba kamba: —Bukiedika ndikulukamba ti buna luidi vava mutu wumosi mu beno, mutu wowo wundia yama va kimosi, weka kunduekula.
19 他們就憂愁起來，一個一個地問他說：「是我嗎？」
Baboso beka mona kiadi, wumosi-mosi weka kunyuvula: —Buna minu e?
20 耶穌對他們說：「是十二個門徒中同我蘸手在盤子裏的那個人。
Yesu wuba vutudila: —Wumosi mu kumi mimvuala miodio; mutu wowo wumbuika tini kiandi va kimosi mu dilonga ayi minu.
21 人子必要去世，正如經上指着他所寫的；但賣人子的人有禍了！那人不生在世上倒好。」
Bila Muana mutu wulembo yendi banga busonimina mu masonuku mu diambu diandi vayi mabienga kuidi mutu wowo wunkumvakula! Nganu bufueni kuidi mutu beni mu kambu kuandi butuka.
22 他們吃的時候，耶穌拿起餅來，祝了福，就擘開，遞給他們，說：「你們拿着吃，這是我的身體」；
Mu thangu baba dia, Yesu wubonga dipha wudisakumuna, wudibukuna mu bitini ayi wuvana minlonguki miandi ayi wuba kamba: —Bonganu, yayi yawu nituꞌama.
23 又拿起杯來，祝謝了，遞給他們；他們都喝了。
Bosi wubonga mbungu, wuvutudila Nzambi matondo, wuba vana yawu. Bawu boso banua.
24 耶穌說：「這是我立約的血，為多人流出來的。
Buna wuba kamba: —Mama mawu menga mama, menga ma Nguizani, madukulu mu diambu di batu bawombo.
25 我實在告訴你們，我不再喝這葡萄汁，直到我在上帝的國裏喝新的那日子。」
Bukiedika ndikulukamba ti ndilendi buela ko nua vinu nate mu lumbu kioki ndiela nua vinu mu phila yinkaka mu Kipfumu ki Nzambi.
26 他們唱了詩，就出來，往橄欖山去。
Bu bamanisa yimbila nkunga. Batotuka mu kuenda ku mongo minti mi olive.
27 耶穌對他們說：「你們都要跌倒了，因為經上記着說： 我要擊打牧人， 羊就分散了。
Yesu wuba kamba: —Beno boso luela nikunu mu minu bila disonama ti: Ndiela beta nsungi mamemi ayi mamemi moso mela mana tiakana.
28 但我復活以後，要在你們以先往加利利去。」
Vayi bu ndiela fuluka, ndiela ku lutuaminina ku Ngalili.
29 彼得說：「眾人雖然跌倒，我總不能。」
Piela wunkamba: —Ka diambu ko baboso bela nikunu mu minu vayi minu ndilendi ko.
30 耶穌對他說：「我實在告訴你，就在今天夜裏，雞叫兩遍以先，你要三次不認我。」
Yesu wumvutudila: —Bukiedika ndikukamba, buabu kuandi va builu, sumbu tsusu yinkuiza kokula mu zikhumbu zizole, ngeyo mawu thunukina mu zikhumbu zitatu!
31 彼得卻極力地說：「我就是必須和你同死，也總不能不認你。」眾門徒都是這樣說。
Vayi Piela wuvutula mu ngolo: —Ka diambu ko; fua, ndifua yaku vayi ndilendi kutunuka ko. Baboso phila yimosi batubila.
32 他們來到一個地方，名叫客西馬尼。耶穌對門徒說：「你們坐在這裏，等我禱告。」
Bosi batula ku buangu beti tedila Ngetesemane. Yesu wukamba minlonguki miandi: —Lukala vava minu, ndiedi ku sambila.
33 於是帶着彼得、雅各、約翰同去，就驚恐起來，極其難過，
Wunata Piela, Yowani ayi Zaki. Wutona mona kiadi ayi maniongo.
34 對他們說：「我心裏甚是憂傷，幾乎要死；你們在這裏等候，警醒。」
Bosi wuba kamba: —Muelꞌama weka kiadi nate nduka mu fua. Lusiala vava; luleka nkielo.
35 他就稍往前走，俯伏在地，禱告說：「倘若可行，便叫那時候過去。」
Wuyenda thama fioti, wufukama ayi wuyinika zizi mu tsi, wusambila Nzambi ti baka bubela muingi thangu yoyi yintatukila.
36 他說：「阿爸！父啊！在你凡事都能；求你將這杯撤去。然而，不要從我的意思，只要從你的意思。」
Buna wutuba: Aba! Tata! Kuidi ngeyo mambu moso malenda vangama. Thatudila mbungu yayi. Muaki bika sia ti boso bunzodidi vayi boso bu zodidi!
37 耶穌回來，見他們睡着了，就對彼得說：「西門，你睡覺嗎？不能警醒片時嗎？
Wuvutuka vaba minlonguki miandi. Wuyenda babata balembo lekitulu. Buna wukamba Piela: —A Simoni, wulembo leki e? Wusi nunga ko mu leka nkielo mu thangu yimosi ko e?
38 總要警醒禱告，免得入了迷惑。你們心靈固然願意，肉體卻軟弱了。」
Luleka nkielo ayi lusambila muingi luedi bua mu phukumunu. Bila pheve yidi ayi luzolo lu mboti vayi nitu yidi yilebakana.
39 耶穌又去禱告，說的話還是與先前一樣，
Wuyenda diaka ayi wubuela sambila lusambulu banga lolo katuama sambila.
40 又來見他們睡着了，因為他們的眼睛甚是困倦；他們也不知道怎麼回答。
Bu kavutuka diaka, wuyiza buela babata buna balekidi bila mesomatulu maba yawu. Basia baka diambu di nkumvutudila ko.
41 第三次來，對他們說：「現在你們仍然睡覺安歇吧！夠了，時候到了。看哪，人子被賣在罪人手裏了。
Bu kavutuka mu khumbu yintatu, wuba kamba ti: —Lukidi leka ayi lulembo vundi e? Bufueni. Thangu yifueni. Muana Mutu yekolo mu mioko mi bankua masumu.
42 起來！我們走吧。看哪，那賣我的人近了！ 」
Telamanu! Tuendianu! Bila mutu wowo wukundiekula fikimini.
43 說話之間，忽然那十二個門徒裏的猶大來了，並有許多人帶着刀棒，從祭司長和文士並長老那裏與他同來。
Buna kamanisini ko yoluka, tala Yuda, wumosi mu kumi mimvuala miodiwuyiza va kimosi ayi nkangu wu batu banata zimbedi ayi zimbondo, batumu kuidi bapfumu banganga Nzambi, minsoniki ayi kuidi bakulutu ba Bayuda.
44 賣耶穌的人曾給他們一個暗號，說：「我與誰親嘴，誰就是他。你們把他拿住，牢牢靠靠地帶去。」
Yuda, mutu wuyekula Yesu, wuba vana dimbu kiaki: —Woso mutu ndikuiza fifi besi buna niandi; lufueti kanga ayi lunnata bumboti.
45 猶大來了，隨即到耶穌跟前，說：「拉比」，便與他親嘴。
Yuda bu katula, wufikama vaba Yesu bosi wuntela: “A mueni Nlongi!” Bosi wumfifa besi.
46 他們就下手拿住他。
Buna bosi bambuila ayi bankanga.
47 旁邊站着的人，有一個拔出刀來，將大祭司的僕人砍了一刀，削掉了他一個耳朵。
Vayi mutu wumosi mu bawu baba vana, wutotula mbedi andi, wuzuba kisadi kimosi ki pfumu yi zinganga Nzambi ayi wunzenga dikutu.
48 耶穌對他們說：「你們帶着刀棒出來拿我，如同拿強盜嗎？
Yesu wuba yuvula: —Ndieka dovula muingi luiza khangi ayi zimbedi ayi zimbondo zi minti mu mioko e?
49 我天天教訓人，同你們在殿裏，你們並沒有拿我。但這事成就，為要應驗經上的話。」
Keti bilumbu bioso ndibedi kalanga yeno va kimosi, ndibedi longangamu Nzo Nzambi ayi lusia kukhanga ko. Vayi mambu moso mama mavangimini mu diambu di dedikisa masonuku.
50 門徒都離開他，逃走了。
Mu thangu beni, baboso basia kumbika ayi batina.
51 有一個少年人，赤身披着一塊麻布，跟隨耶穌，眾人就捉拿他。
Ditoko dimosi divuata kaka diphiya di nledi, niandiwunlandakana. Bu bankanga,
52 他卻丟了麻布，赤身逃走了。
wuyekula diphiya beni ayi pheni nkua katina.
53 他們把耶穌帶到大祭司那裏，又有眾祭司長和長老並文士都來和大祭司一同聚集。
Banata Yesu kuidi pfumu yi banganga Nzambi, kuna ku kutakana bapfumuzioso zi banganga Nzambi, bakulutu ba dibundu ayi minsoniki.
54 彼得遠遠地跟着耶穌，一直進入大祭司的院裏，和差役一同坐在火光裏烤火。
Piela wunlandakana kuna manima, nate ku luphangu lu pfumu yi banganga Nzambi. Wuvuanda va kimosi ayi minsungi va muenda mbazu yi bayota.
55 祭司長和全公會尋找見證控告耶穌，要治死他，卻尋不着。
Bapfumu banganga Nzambi ayi batu boso ba lukutukunu lunneni batomba kimbangi mu diambu di Yesu muingi babaka bila ki kumvondisila vayi basi baka ko.
56 因為有好些人作假見證告他，只是他們的見證各不相合。
Bila bawombo batuba bimbangi bi luvunu mu diambu diandi, vayibimbangi beni bisia dedakana ko.
57 又有幾個人站起來作假見證告他，說：
Buna ndambu yi batu bankaka batelama mu telama kimbangi ki luvunu, bawu bakamba:
58 「我們聽見他說：『我要拆毀這人手所造的殿，三日內就另造一座不是人手所造的。』」
—Tunwa bu katuba ti: “Ndiela tiolumona Nzo Nzambi yayi yitungulu mu mioko mi batu vayi mu bilumbu bitatu, ndiela tungayinkaka yoyo yela kambu tungulu mu mioko mi batu.”
59 他們就是這麼作見證，也是各不相合。
Vayi ka diambu ko batuba bobo, bimbangi biawu bisia dedakana ko.
60 大祭司起來站在中間，問耶穌說：「你甚麼都不回答嗎？這些人作見證告你的是甚麼呢？」
Buna pfumu yi banganga Nzambi wutelama va khatitsika batu boso; wuyuvula Yesu: —Kadi diambu wukadi vutula e? Kimbangi mbi kioki batu baba balembo kutelimina e?
61 耶穌卻不言語，一句也不回答。大祭司又問他說：「你是那當稱頌者的兒子基督不是？」
Vayi Yesu kasia vutula kadi diambu ko. Pfumu yi banganga Nzambi wunyuvula diaka: —Ngeyo widi Klisto, Muana wu mutu wowo wusakumunu e?
62 耶穌說：「我是。你們必看見人子坐在那權能者的右邊，駕着天上的雲降臨。」
Yesu wumvutudila: —Nyinga, ndidi Klisto! Ayi luela mona Muana Mutu vuendi va koko ku lubakala lu Nzambi, nkua lulendo boso ayi luela mona phila kela kuizila mu nkembo mu matuti.
63 大祭司就撕開衣服，說：「我們何必再用見證人呢？
Buna Pfumu yi banganga Nzambi, wukanzuna minledi miandi ayi wukamba: —Bila mbi tufueti buela tombila bambangi bankaka e?
64 你們已經聽見他這僭妄的話了。你們的意見如何？」他們都定他該死的罪。
Beno veka luwilu phila kavuezidi Nzambi. Beno buevi lumbanzila e? Babo banzengila nkanu wu lufua.
65 就有人吐唾沫在他臉上，又蒙着他的臉，用拳頭打他，對他說：「你說預言吧！」差役接過他來，用手掌打他。
Buna bankaka banlobudila madita, bamfukidila busu bosi banzuba zikhomi ayi bankamba: —A ngeyo, bikula e! Bosi minsungi minnata ayi mimbeta.
66 彼得在下邊院子裏；來了大祭司的一個使女，
Mu thangu Piela kaba ku ndimba, ku khati luphangu, kisadi kimosi ki nketo kiba nsalanga kuidi pfumu yi banganga Nzambi kiyiza.
67 見彼得烤火，就看着他，說：「你素來也是同拿撒勒人耶穌一夥的。」
Bu kamona Piela wunyota mbazu, wunsungamana mboti ayi wukamba: —Ngeyo Mamvaku bedingi va kimosi ayi Yesu muisi Nazaleti!
68 彼得卻不承認，說：「我不知道，也不明白你說的是甚麼。」於是出來，到了前院， 雞就叫了。
Vayi Piela wutunuka kuandi ayi wukamba: —Ndisi zaba ko ayi ndikadi sudika mambu momo wuntuba. Bosi wutotuka ku nganda, wuyenda telama ku ndambu muelo wu luphangu. Muna thangu beni tsusu yikokula.
69 那使女看見他，又對旁邊站着的人說：「這也是他們一黨的。」
Kisadi beni ki nketo bu kamona diaka Piela, weka kamba batu bobo baba vana: —A beno! Mutu wowo widi wumosi mu batu bana!
70 彼得又不承認。過了不多的時候，旁邊站着的人又對彼得說：「你真是他們一黨的！因為你是加利利人。」
Vayi Piela wubuela tunuka diaka. Buela kala fioti, batu bobo baba vana, bakamba Piela: —Bukiedika ti ngeyo widi wumosi mu batu bobo bila widi muisi Ngalili.
71 彼得就發咒起誓地說：「我不認得你們說的這個人。」
Buna wutona kukitombila tsingulu ayi wuleva ndefi ti: —Ndisi zaba ko mutu wowo lulembo yolukila.
72 立時雞叫了第二遍。彼得想起耶穌對他所說的話：「雞叫兩遍以先，你要三次不認我。」思想起來，就哭了。
Muna thangu beni, tsusu yikokula mu khumbu yimmuadi. Bosi Piela keka ntebukila moyo mambu makamba Yesu ti: “Sumbu tsusuyinkuiza kokula mu zikhumbu zizole, ngeyo mawu thunukina mu zikhumbu zitatu.” Bu kayindula bobo buna wudila ngolo.
