< 路加福音 1 >
1 提阿非羅大人哪,有好些人提筆作書,述說在我們中間所成就的事,是照傳道的人從起初親眼看見又傳給我們的。
Bi niba boncianla jagi ke ban diani, ki togdi ya bontienkaala n tieni ti siiga nni,
ti kpaagi yaaba n tie kasiednba leni bi nuni hali micilma, ki tua U Tienu maama tuonsɔla.
3 這些事我既從起頭都詳細考察了,就定意要按着次序寫給你,
Lan wani, n mo kali, ki jagi, ki buali, ki bandi bonŋanla yaali n tieni hali mi cilma, ki ba diani, ki togdi a leni mi kpaagma, fini, n buado leni n nicɔlnka Teofili.
Yeni, a ba bandi ŋan ga ya bangima mɔmɔni cain.
5 當猶太王希律的時候,亞比雅班裏有一個祭司,名叫撒迦利亞;他妻子是亞倫的後人,名叫伊利莎白。
herodi ṅ bo tie Jude badciamo ya yogu, salga yidka bo ye, ki yi Sakali, ki tie Abia salga yidkaaba cagli yua. O denpua bo tie Aron puolŋuanu, ki yi Elisabeti
6 他們二人在上帝面前都是義人,遵行主的一切誡命禮儀,沒有可指摘的,
Bi kuli bo tie nitegnkaaba U Tienu nintuali; bi kuli bo cɔlni U Tienu ñɔmabona, leni o yobdaano bali maama kuli, kaa pia kpiadma.
7 只是沒有孩子;因為伊利莎白不生育,兩個人又年紀老邁了。
Bi bo ki pia biga kelima Elisabeti bo tie ŋɔlga, ke bani bilie kuli ji bo podi o.
Dayeli, Sakali den yidi salga U Tienu dieli nni, li den tie bi cagli salga yidma yogu i;
bi den cɔlni salga yidkaaba danbogda, ki lugdi o ke wan kua salga yidkaanu, ki ŋubni li ŋubli.
Li ŋubli salga yidma yognu, ku niwulgu kuli den se niipo, ki jaandi.
O diedo maleki den ludi o, ki legdi, ki sedi li ŋubli salga binbinli jienu po.
Sakali ṅ la o, o yama ṅ pudi, ti jawaandi ṅ cuo o.
13 天使對他說:「撒迦利亞,不要害怕,因為你的祈禱已經被聽見了。你的妻子伊利莎白要給你生一個兒子,你要給他起名叫約翰。
Ama, maleki ṅ maadi o: “Da jie, Sakali, ki dugni, U Tienu gbadi a jaandi. A denpua Elisabeti ba punbi, ki mali a po bonjaga, ŋan yini o Jan.
O ba tua a po pamancianli, ke bi niba boncianla ba mangi bi pala o madi po.
15 他在主面前將要為大,淡酒濃酒都不喝,從母腹裏就被聖靈充滿了。
O ba tua niciamo O Diedo nintuali. O kan ñu daamɔngu, ki nan buali daapaama. O ba ya gbie leni U Tienu foŋanma, ki da ŋaani mi biima.
16 他要使許多以色列人回轉,歸於主-他們的上帝。
Isayeli yaaba boncianla ba guani O Diedo, bi tienu kani.
17 他必有以利亞的心志能力,行在主的前面,叫為父的心轉向兒女,叫悖逆的人轉從義人的智慧,又為主預備合用的百姓。」
O ba sɔni o tuonli ki dudi U Tienu nunbu nni leni Elia fuoma leni o paaciamu, ki cedi bibaanba leni bi bila ṅ guani ki mangi leni bi yaba, ki todi yaaba n ki tie nicɔlnkaaba, ban togdi bi nitegnkaaba maalma, ki ji bobni, ki tua ya nibuolu n ye U Tienu po.
18 撒迦利亞對天使說:「我憑着甚麼可知道這事呢?我已經老了,我的妻子也年紀老邁了。」
Sakali ṅ buali maleki: “Be n ba teni min bandi? Kelima mini nba n ciandi, ke n denpua mo podi boncianla”.
19 天使回答說:「我是站在上帝面前的加百列,奉差而來對你說話,將這好信息報給你。
Maleki ṅ guani ki jiini o: Mini n tie Gabiyeli, ki ye U Tienu kani, ki tuuni o po. Wani n sɔni nni ke min caa u tondu, ki pa ŋa ya laabaalŋamo ne.
20 到了時候,這話必然應驗;只因你不信,你必啞巴,不能說話,直到這事成就的日子。」
Lanwani, lan ba tieni maama n ne: A ba tua muulo, ki kan fidi ki maadi, hali ki tuoni ya daali ke min puni a ya laabaalŋamo ne yogu ba pundi, lan tieni ki dudi.
Lan kuli ṅ den tie ya yognu, bi niba den guu Sakali, ke li pagi ba leni wan waagi salga binbinli dieli nni.
22 及至他出來,不能和他們說話,他們就知道他在殿裏見了異象;因為他直向他們打手式,竟成了啞巴。
Wan ji den ñani, o ji den kan fidi ki maadi leni li nitaanli. Bi ji den bandi ke o la bonlegdikaali salga binbinli dieli nni. Wani ji den tua muulo, ki ji maadi leni o nui.
Wan gbeni o salga yidma dana, ke o guani, ki kuni o denpo.
24 這些日子以後,他的妻子伊利莎白懷了孕,就隱藏了五個月,
Lan tieni danaba, o denpua Elisabeti ṅ punbi, ki tieni ŋmaali mu, ki ye deni, kaa ña. O den maadi o pali nni,
25 說:「主在眷顧我的日子,這樣看待我,要把我在人間的羞恥除掉。」
“Ne tie O Diedo tuonli i. O diidi nni leni mi yanbuama, ki piini yaali n den tie n po fee, bi niba kuli siiga.
26 到了第六個月,天使加百列奉上帝的差遣往加利利的一座城去(這城名叫拿撒勒),
ŋmaali luoba ṅ pendi, Elisabeti tugpunbdi puoli, U Tienu ṅ sɔni maleki Gabyeli Galile dociamu nni, ke bi yi li dogu Nasareti.
27 到一個童女那裏,是已經許配大衛家的一個人,名叫約瑟。童女的名字叫馬利亞;
jifaano kani, ke o tie ja cikpenga, ke bi yi o Josefi, ke o tie o badciamo, Davidi puolŋuanu. Li jifaano den yi Maari.
28 天使進去,對她說:「蒙大恩的女子,我問你安,主和你同在了!」
Maleki ṅ kua o kani, ki yedi o: “Mangi a pali, fini yua ke U Tienu cabi a o ŋanbili; O Diedo ye leni a.”
29 馬利亞因這話就很驚慌,又反覆思想這樣問安是甚麼意思。
Mari yama ṅ yagi boncianla, li maama po; wan buali o pali nni lan ya fuodi niima nni.
30 天使對她說:「馬利亞,不要怕!你在上帝面前已經蒙恩了。
Maleki ṅ maadi o: Da jie, Maari, kelima U Tienu n cabi a o ŋanbili.
Yaali n ba tieni n ne: Li kan kandi dana, a ba punbi, ki mali bonjaga, ki yini o Jesu.
32 他要為大,稱為至高者的兒子;主上帝要把他祖大衛的位給他。
O ba tua niciamo, ban yini o “Tanpojoma Tienu Bijua” O Diedo U Tienu ba teni o o yaja, o badciamo Dafidi badkpagli.
33 他要作雅各家的王,直到永遠;他的國也沒有窮盡。」 (aiōn )
O ba diedi ya buolu n ñani Jakobo kani hali ya yogu n ki pia juodma. (aiōn )
34 馬利亞對天使說:「我沒有出嫁,怎麼有這事呢?」
Maari ṅ maadi maleki, li ba tieni ledi, kelima n tie powandiali i, n ki bani ja?
35 天使回答說:「聖靈要臨到你身上,至高者的能力要蔭庇你,因此所要生的聖者必稱為上帝的兒子 。
Maleki ṅ guani ki jiini o, “U Tienu foŋanma ba jiidi a po, ke Tanpojoma Tienu paaciamu ṅ fibni a leni o junjungu. Lan ya po i, ke bi ba yini ŋan ba mali ya biga U Tienu Biga.
36 況且你的親戚伊利莎白,在年老的時候也懷了男胎,就是那素來稱為不生育的,現在有孕六個月了。
Diidi, a kpiilo Elisabeti mo punbi, ki guu bonjaga yeni wan ciandi maama kuli, ke bi tua ke o ji kan baa biga; o ji ye o ŋmaaluobidi n yeni.
Kelima U Tienu ki pia wan gbali yaala.
38 馬利亞說:「我是主的使女,情願照你的話成就在我身上。」天使就離開她去了。
Maari ṅ maadi: “N tie O Diedo tuonsɔnlo i, ŋan yedi nni yaala ṅ tieni ki dudi nani lan buali maama. Ke maleki ñani ki ŋa o.
39 那時候,馬利亞起身,急忙往山地裏去,來到猶大的一座城;
Li ki waagi ke Maari fii, ki ŋmaa tonma, ki gedi Jude juana dociamu nni.
Ki kua Sakali deni, ki fuondi Elisabeti.
41 伊利莎白一聽馬利亞問安,所懷的胎就在腹裏跳動。伊利莎白且被聖靈充滿,
Wan gbadi Maari fuondi ya yognu, ke o biga yugi ki ciidi o tugu nni, ke Elisabeti gbie leni U Tienu foŋanma.
42 高聲喊着說:「你在婦女中是有福的!你所懷的胎也是有福的!
Ke o fiini u nialu, ki kpaandi, ki yedi: “A baa mi yedŋanma bi puoba kuli siiga, ke a tugu nni biga mo gbie leni mi yedŋanma.
Be n teni ke n dagdi yeni li seli, ke O Diedo naa cua n kani ki bua la nni.
44 因為你問安的聲音一入我耳,我腹裏的胎就歡喜跳動。
Kelima diidi min gbadi ke a fuondi nni ya yognu, ke n biga jeli leni li pamanli n tugu nni.
45 這相信的女子是有福的!因為主對她所說的話都要應驗。」
U yenyienŋamu (mi yedŋama) ye leni fini yua n dugi ke U Tienu ṅ sɔni a po ya tondu ba tieni ki dudi”
Lan yognu, Ke Maari yedi: “N naano yiini O Diedo kpiagdi.
Ke n yantiali mangdi li pali, O Diedo U Tienu, n candaano po.
48 因為他顧念他使女的卑微; 從今以後, 萬代要稱我有福。
Kelima o tuo ki tibni ki diidi mini talga, o tuonsɔnlo. Lan ya po, lan fii lan faa, leni yogu kuli, bi ba yini nni o cabŋandaano.
Kelima U Tienu, U Paaciamu daano tieni n po yaali n yabi.
O ŋanma ba tandi nifiima ṅ tuu nifiima yaaba n cɔlni o po.
51 他用膀臂施展大能; 那狂傲的人正心裏妄想就被他趕散了。
O tandi o nuu leni u paaciamu, ki yadi yaaba ya pala n gbie leni ti japaadi'
O tudi ki jiini bi paadanba bi badkpaga po. ki nan duoni talganba.
O gbieni a konkonba leni a bonŋana, ki nan deli ki yaani bi ŋalmandanba i nuukuomi.
Nn, O puni Isayeli, mi todma o pakɔnli kuli po, ki waani o ŋanma ya nibuolu n tie o tuonsɔnba po.
55 為要記念亞伯拉罕和他的後裔, 施憐憫直到永遠, 正如從前對我們列祖所說的話。 (aiōn )
(Nani wan bo niani ti yajanba) Abalahama leni o puolŋuani hali ya yogu n ki pia gbenma. (aiōn )
56 馬利亞和伊利莎白同住,約有三個月,就回家去了。
Maari kali leni Elisabeti nani ŋmaali taa yeni, ki guani ki kuni o denpo
Elisabeti madi ji bo nagi n yeni, ke o mali bonjaga.
58 鄰里親族聽見主向她大施憐憫,就和她一同歡樂。
O kuantalieba leni o kpiiba den bandi O Diedo ṅ tieni o po ya ŋanbli. ki tieni u badu leni o, ki waani bi pamanli ṅ dagdi maama.
59 到了第八日,他們來要給孩子行割禮,並要照他父親的名字叫他撒迦利亞。
O madi n ́pendi daaniili daali, ban cua ki ba kuani ki canpandga ku kɔnciagu. Bi den bua ban yini ki biga “Sakali” nani o báa n ́yi maama,
ama ke o naá jiini ki maadi, “N N, O baa yi Jan i.”
Ama ke bi maadi o, “Nilo ki ye i diegu nni ki gaani lan ya yeli”
62 他們就向他父親打手式,問他要叫這孩子甚麼名字。
Lan wani, ke bi buali bibáa mi muulma nni, wan bua yini ki biga maama.
63 他要了一塊寫字的板,就寫上,說:「他的名字是約翰。」他們便都希奇。
O báa ń buali, ban teni o ki kpagdiankaaga (walga), wan diani ya lanbona ne, “O yeli tie Jan.” Lan tua bi kuli ya po pagili.
64 撒迦利亞的口立時開了,舌頭也舒展了,就說出話來,稱頌上帝。
Lan yognu liga, o ñɔbu ń mubdi, o lanbu ń tabdi. Wan ji ya maadi, ki kpiagdi U Tienu.
65 周圍居住的人都懼怕;這一切的事就傳遍了猶太的山地。
Ti jawaandi den cuo yaaba n den gaani ki lindi ba. Li laabaali den yadi i kaani kuli, Jude juana dogi nni.
66 凡聽見的人都將這事放在心裏,說:「這個孩子將來怎麼樣呢?因為有主與他同在。」
Yaaba n den gbadi li maama den maadi: “Ya biga ne ba tua be?” kelima U Tienu den ye leni o.
Sakali ki biga báa den gbie leni U Tienu foŋanma, ke o pua sawali, ki yedi:
68 主-以色列的上帝是應當稱頌的! 因他眷顧他的百姓,為他們施行救贖,
Dondi mani O Diedo, Isayeli tienu, kelima, o todi o buolu, ki faabi u.
Ti ya po, o candaano yua n gbie leni u paaciamu mali o tuonsɔnlo, o badciamo Dafidi puolŋuani siiga.
70 正如主藉着從創世以來聖先知的口所說的話, (aiōn )
Wan den sɔni o sawalpuaba yaaba n gbie leni U Tienu foŋanma, ke bi niani ti yajanba yaala hali mi cilma, tieni ki dudi. (aiōn )
Ke o ba faabi ti ti yibalinba nui nni, leni ti nantieba gbanmanu kani.
O tie bonli kuli ke li wangi o ŋancianma ti yajanba po, ki gɔa ki tiadi o n̄ɔnianu.
Wan den niani ti yaja, Abalahama yaali tieni ki dudi.
O poli ke o ya fie ti ti yibalinba nui nni, o ba cabi ti ki nunmanga, tin ya jaandi o kaa jie
75 就可以終身在他面前, 坦然無懼地用聖潔、公義事奉他。
Ki tuuni o tuona, ki tie o buolŋamu, ki tie nitegnkaaba o nintuali daali kuli ti yenyienu nni.
76 孩子啊!你要稱為至高者的先知; 因為你要行在主的前面, 預備他的道路,
Nn, Ke fini, ki biñidga, bi ba yini a Tanpojoma sawalpualo, kelima, a ba ga sanliiga, ki cuoni U Tienu nintuali, ki bobni o sanu
Ki teni o buolu ń bandi ke U Tienu puni u mi faabma, ki tieni u tuonbiidi po sugli.
78 因我們上帝憐憫的心腸, 叫清晨的日光從高天臨到我們,
Kelima ti tienu gbie leni ti niñinpadi leni mi ŋanma. Lanyapo, ku yenpudkaagu ba ña tanpoli, ki yendi ti po.
79 要照亮坐在黑暗中死蔭裏的人, 把我們的腳引到平安的路上。
Ki yendi yaaba kuli n ye li biigli nni leni mi kuuma junjungu nni, ki pegdi ti taaŋmaadi mi yanduanma (li yanŋaali) sanu po
80 那孩子漸漸長大,心靈強健,住在曠野,直到他顯明在以色列人面前的日子。
Ki biga den yabdi, ke o yantiali mo paagdi ki pugdi. O den ti juodi ki ye ki tinkuonga nni i, hali yeni ya yogu ke o ti legdi ki waani o yuli Isayeli buolu po.