路加福音 12
1 這時，有幾萬人聚集，甚至彼此踐踏。耶穌開講，先對門徒說：「你們要防備法利賽人的酵，就是假冒為善。
Ke tausin puspis mwet fahsreni ac elos asinukiyak ac longya sie sin sie, na Jesus el mutawauk in sramsram meet nu sin mwet tumal lutlut, “Kowos karinginkowosyang liki mwe pulol lun mwet Pharisee inge — nga kaskas ke wosounkas lalos uh.
2 掩蓋的事沒有不露出來的；隱藏的事沒有不被人知道的。
Kutena ma afyufi ac fah ikakla, ac ma wikla nukewa ac fah eteyuk.
3 因此，你們在暗中所說的，將要在明處被人聽見；在內室附耳所說的，將要在房上被人宣揚。」
Ke ma inge, kutena ma kowos fahkla yen lohsr uh ac fah lohngyuk in acn kalem, ac kutena ma kowos mahmai in lukma, ac fah sulkakinyuk ke pusra lulap nu sin mwet nukewa.
4 「我的朋友，我對你們說，那殺身體以後不能再做甚麼的，不要怕他們。
“Nga fahk nu suwos, mwet kawuk luk, nik kowos sangeng sin mwet su ku in uniya mano, a wangin ma elos ku in oru toko.
Nga ac fahkak nu suwos lah su fal kowos in sangeng se uh: Sangeng sin God, su tukun El uniya, oasr ku lal in sisla nu in hell. Aok, El na pa kowos in sangeng se uh! (Geenna g1067)
6 五個麻雀不是賣二分銀子嗎？但在上帝面前，一個也不忘記；
“Ya tia kukakinyukla won sparrow limekosr ke cent luo? Ne ouinge a God El tiana mulkunla siefanna selos.
7 就是你們的頭髮，也都被數過了。不要懼怕，你們比許多麻雀還貴重！」
Finne aunsifowos, oaoala nukewa tari. Ke ma inge, nik kowos sangeng; kais sie suwos arulana saok liki sparrow puspis!
8 「我又告訴你們，凡在人面前認我的，人子在上帝的使者面前也必認他；
“Nga fahk nu suwos, kutena mwet su fahkyuyak ye mutun mwet uh, nga, Wen nutin Mwet, fah oayapa fahkulak ye mutun lipufan lun God.
9 在人面前不認我的，人子在上帝的使者面前也必不認他。
A kutena mwet su lafwekinyu ye mutun mwet uh, nga, Wen nutin Mwet, fah oayapa lafwekunul ye mutun lipufan lun God.
10 凡說話干犯人子的，還可得赦免；惟獨褻瀆聖靈的，總不得赦免。
“Kutena mwet su kaskas lain Wen nutin Mwet, ac ku in nunak munas nu sel; a kutena mwet su fahk kas enum lain Ngun Mutal, ac fah tia nunak munas nu sel kac.
11 人帶你們到會堂，並官府和有權柄的人面前，不要思慮怎麼分訴，說甚麼話；
“Ke elos ac uskowosyak in nununkeyuk kowos in iwen lolngok uh, ku ye mutun governor ku mwet leum saya uh, nimet sensen lah mea kowos ac sang topkolos, ku lah mea kowos ac fahk in aksuwosye kowos.
12 因為正在那時候，聖靈要指教你們當說的話。」
Mweyen Ngun Mutal ac fah luti nu suwos in pacl sac ma kowos in fahk.”
13 眾人中有一個人對耶穌說：「夫子！請你吩咐我的兄長和我分開家業。」
Sie sin mwet ke u lulap sac fahk nu sin Jesus, “Mwet Luti, fahk nu sin tamulel luk in kitalik in fal mwe usru lasr sin papa tumasr.”
14 耶穌說：「你這個人！誰立我作你們斷事的官，給你們分家業呢？」
Jesus el topuk nu sel, “Mukul, su srisrngiyuwi in mwet nununku lomtal, ku in kitalik mwe usru inmasrlomtal uh?”
15 於是對眾人說：「你們要謹慎自守，免去一切的貪心，因為人的生命不在乎家道豐富。」
Ac el sifilpa fahk nu selos nukewa, “Liyaung ac karingin kowos liki kain in rapku nukewa, mweyen moul na pwaye lun sie mwet tia ma ke ma su oasr lal, el finne arulana kasrup.”
16 就用比喻對他們說：「有一個財主田產豐盛；
Na Jesus el fahk nu selos pupulyuk se inge: “Oasr mwet kasrup se su acn lal uh oswe kain fokinsak na wowo.
17 自己心裏思想說：『我的出產沒有地方收藏，怎麼辦呢？』
El mutawauk in sifacna nunku in el, ‘Wangin acn in nwanak fokin ima nukewa luk inge we. Mea nga ac oru uh?’
18 又說：『我要這麼辦：要把我的倉房拆了，另蓋更大的，在那裏好收藏我一切的糧食和財物，
Na el sifacna nunku mu, ‘Pa inge ma nga ac oru: nga ac kunausya lohm in filma luk inge ac musaela pac kutu in yohk liki, yen nga ac filiya fokin ima ac ma luk nukewa we.
19 然後要對我的靈魂說：靈魂哪，你有許多財物積存，可作多年的費用，只管安安逸逸地吃喝快樂吧！』
Na nga fah fahk nu sik sifacna, Wo nu sum! Ma puspis ma lom ilusyukyak oan, yolyak in akfalye enenu lom nu ke yac puspis fahsru uh. Inge kom mongla na, mongo, nim ac akinsewowoye kom sifacna!’
20 上帝卻對他說：『無知的人哪，今夜必要你的靈魂；你所預備的要歸誰呢？』
A God El fahk nu sel, ‘Kom mwet lalfon! Ofong moul lom ac fah itukla liki kom; na ac lun su ma inge nukewa ma kom elosak?’”
21 凡為自己積財，在上帝面前卻不富足的，也是這樣。」
Na Jesus el fahk nu selos, “Pa inge ma ac sikyak nu sin mwet su elosak mwe kasrup nu selos sifacna, ac tia kasrup ye mutun God uh.”
22 耶穌又對門徒說：「所以我告訴你們，不要為生命憂慮吃甚麼，為身體憂慮穿甚麼；
Na Jesus el fahk nu sin mwet tumal lutlut, “Pa inge sripa se oru nga fahk nu suwos kowos in tia fosrnga ke mwe mongo ma kowos enenu nu ke moul lowos, ku ke nuknuk nu ke monuwos.
23 因為生命勝於飲食，身體勝於衣裳。
Tuh moul lowos arulana saok liki mwe mongo, ac monuwos saok liki na nuknuk.
24 你想烏鴉，也不種也不收，又沒有倉又沒有庫，上帝尚且養活牠。你們比飛鳥是何等地貴重呢！
Nunku ke won yen engyeng uh: elos tia taknelik ku kosrani, ac wangin nien filma lalos ku iwen mongo nalos, a God El kitalos. Ya kowos tia arulana saok liki won uh?
25 你們哪一個能用思慮使壽數多加一刻呢？
Su suwos ac ku in akloesye moul lal el fin fosrnga kac?
26 這最小的事，你們尚且不能做，為甚麼還憂慮其餘的事呢？
Na kowos fin kofla orala ma na srisrik ouinge, efu kowos ku fosrnga ke ma saya uh?
27 你想百合花怎麼長起來；它也不勞苦，也不紡線。然而我告訴你們，就是所羅門極榮華的時候，他所穿戴的，還不如這花一朵呢！
Liye luman kapak lun kiuf inima uh. Elos tia orekma ku tuta nuknuk lalos. Ac nga fahk nu suwos lah finne Tokosra Solomon su arulana yohk kasrup lal, nuknuk lal uh tia kato oana sie sin ros kiuf inge.
28 你們這小信的人哪，野地裏的草今天還在，明天就丟在爐裏，上帝還給它這樣的妝飾，何況你們呢！
God pa yunela mah inima inge uh, su oan misenge, na lutu isisyak ac wanginla. Ya El ac fah tia yunikowosla in arulana wo liki? Arulana srikla lulalfongi lowos uh!
29 你們不要求吃甚麼，喝甚麼，也不要掛心；
“Ke ma inge, nik kowos sisla pacl lowos in suk ac arulana fosrnga ke ma kowos ac kang ku nim.
30 這都是外邦人所求的。你們必須用這些東西，你們的父是知道的。
(Tuh mwet pegan fin faclu elos suk ma inge in pacl nukewa.) Papa tomowos El etu lah kowos enenu ma inge.
31 你們只要求他的國，這些東西就必加給你們了。
A kowos in suk Tokosrai lal, ac El ac fah asot pac ma inge nu suwos.
32 你們這小群，不要懼怕，因為你們的父樂意把國賜給你們。
Nikmet sangeng, kowos finne u srisrik se, tuh Papa tomowos El insewowo in asot Tokosrai nu suwos.
33 你們要變賣所有的賙濟人，為自己預備永不壞的錢囊，用不盡的財寶在天上，就是賊不能近、蟲不能蛀的地方。
Kukakunla ma lowos nukewa ac sang mani an nu sin mwet sukasrup uh. Akoela nu suwos mwe neinyuk mani ma ac tia kulawi, ac elosak mwe kasrup lowos inkusrao, yen ma ac fah tiana srikeni we, mweyen wangin mwet pisrapasr ac fah utyak nu we, ac wangin watil ac fah kunausla.
34 因為，你們的財寶在哪裏，你們的心也在那裏。」
Tuh yen ma saok lowos oasr we, insiowos ac fah oan pac we.
35 「你們腰裏要束上帶，燈也要點着，
“Loseni infulwowos in ku, ac akosak lam lowos an, tuh kowos in akola nu ke kutena ma ac sikyak,
36 自己好像僕人等候主人從婚姻的筵席上回來。他來到，叩門，就立刻給他開門。
oana mwet kulansap su tupan foloko lun mwet kacto lalos liki kufwen marut uh. Ke pacl se leum lalos el tuku ac towol srungul uh, elos ac sa na ikasla nu sel.
37 主人來了，看見僕人警醒，那僕人就有福了。我實在告訴你們，主人必叫他們坐席，自己束上帶，進前伺候他們。
Insewowo mwet kulansap inge su ke leum lalos tuku el konalosyak tuh elos na ngetnget ac akola! Nga fahk nu suwos, el ac sarukla coat lal, sap elos in muta ke tepu in mongo, na el ac sang ma nalos.
38 或是二更天來，或是三更天來，看見僕人這樣，那僕人就有福了。
Ac fuka lupan engan lalos el fin konauk tuh elos na akola, el finne tuku ke infulwen fong ku paht liki!
39 家主若知道賊甚麼時候來，就必警醒，不容賊挖透房屋，這是你們所知道的。
Kowos arulana etu lah mwet se la lohm se fin etu ke pacl sie mwet pisrapasr ac tuku, el tia ku in lela elan utyak nu in lohm uh.
40 你們也要預備；因為你們想不到的時候，人子就來了。」
Ke ma inge, kowos pac, kowos in akola, tuh Wen nutin Mwet el ac fah sikme ke ao se su kowos tia etu kac.”
41 彼得說：「主啊，這比喻是為我們說的呢？還是為眾人呢？」
Peter el fahk, “Leum, ku pupulyuk se inge ma na nu sesr, ku kom fahk nu ke mwet nukewa?”
42 主說：「誰是那忠心有見識的管家，主人派他管理家裏的人，按時分糧給他們呢？
Ac Leum el topuk, “Su sie mwet kulansap oaru ac lalmwetmet? El pa mwet se ma leum lal ac filiya in kol mwet kulansap wial, ac sang mwe mongo nalos in pacl fal uh.
43 主人來到，看見僕人這樣行，那僕人就有福了。
Fuka lupan insewowo lun mwet kulansap se inge leum lal fin foloko nu lohm sel ac konauk lah el oru ma inge!
44 我實在告訴你們，主人要派他管理一切所有的。
Pwayena nga fahk nu suwos, leum sac el ac sang tuh mwet kulansap se inge in liyaung ma lal nukewa.
45 那僕人若心裏說：『我的主人必來得遲』，就動手打僕人和使女，並且吃喝醉酒；
Tusruk, mwet kulansap sac fin sifacna nunku sel mu leum se lal inge ac tia sa in foloko, ac el fin mutawauk in uni mwet kulansap wial — kewana mukul ac mutan — ac el mongo, nimnim ac sruhila,
46 在他想不到的日子，不知道的時辰，那僕人的主人要來，重重地處治他，定他和不忠心的人同罪。
na leum lal el ac foloko ke sie len ma mwet kulansap sac tia nunku mu el ac tuku, ac el tiana akola. Leum sac ac fah sang kai na upa nu sel, ac eisalang tuh elan keok yurin mwet sululalfongi ac seakos.
47 僕人知道主人的意思，卻不預備，又不順他的意思行，那僕人必多受責打；
“Sie mwet kulansap su etu ma leum lal lungse elan oru, a el tiana akola in oru, ac fah sringsring el upa na.
48 惟有那不知道的，做了當受責打的事，必少受責打；因為多給誰，就向誰多取；多託誰，就向誰多要。」
A sie mwet kulansap su tia etu ma leum lal lungse elan oru, a el orala sie ouiya ma fal in sringsring el kac, ac fah sringsring el fisrasr na. Mwet se ma itukyang ma pus nu se, ac fah siyukyuk ma pus sel; ac el su eis arulana yohk, arulana yohk pac ma enenu in ituk sel.
49 「我來要把火丟在地上，倘若已經着起來，不也是我所願意的嗎？
“Nga tuku in akosak sie e fin faclu, ac nga kena in tari tayak!
50 我有當受的洗還沒有成就，我是何等地迫切呢？
Oasr baptais se nga enenu in baptais kac, ac nga ac arulana toasr nwe ke na orekla!
51 你們以為我來，是叫地上太平嗎？我告訴你們，不是，乃是叫人紛爭。
Ya kowos nunku mu nga tuku in ase misla nu faclu? Mo, tia misla, a sraclik.
52 從今以後，一家五個人將要紛爭：三個人和兩個人相爭，兩個人和三個人相爭；
In pacl se ingela, sou ma oasr mwet limekosr kac ac fah srisrielik, tolu lain luo, ac luo lain tolu.
53 父親和兒子相爭， 兒子和父親相爭； 母親和女兒相爭， 女兒和母親相爭； 婆婆和媳婦相爭， 媳婦和婆婆相爭。」
Papa ac fah lain wen natulos, ac wen ac fah lain papa tumalos; nina ac fah lain acn natulos ac acn ac fah lain nina kialos; nina ac fah lain mutan kien mukul natulos, ac mutan payuk fah lain nina kien mukul tumalos.”
54 耶穌又對眾人說：「你們看見西邊起了雲彩，就說：『要下一陣雨』；果然就有。
Jesus el fahk pac nu sin mwet uh, “Ke kowos liye sie pukunyeng sikyak roto, pacl sacn na kowos ac fahk mu ac afi — na mu afi.
55 起了南風，就說：『將要燥熱』；也就有了。
Ac ke kowos ac pula ke eng eir ac tuhme uh, na kowos fahk mu ac arulana fol — na mu fol na.
56 假冒為善的人哪，你們知道分辨天地的氣色，怎麼不知道分辨這時候呢？」
Kowos mwet wosounkas! Kowos ku in liye faclu ac kusrao, ac aketeya pulan pacl uh, na efu kowos ku tia etu kalmen pacl se inge?”
57 「你們又為何不自己審量甚麼是合理的呢？
“Efu ku kowos tia sifacna nunku lah mea fal kowos in oru?
58 你同告你的對頭去見官，還在路上，務要盡力地和他了結；恐怕他拉你到官面前，官交付差役，差役把你下在監裏。
Fin oasr mwet se akola in us kom nu ke nununku, srike na in akmisye inmasrlomtal meet liki komtal sun acn in nununku. Kom fin tia, na el ac amakin kom nu ye mutun mwet nununku, su ac eiskomyang nu sin mwet liyaung presin, na ac fah sisiyang kom nu in presin.
59 我告訴你，若有半文錢沒有還清，你斷不能從那裏出來。」
Nga fahk nu sum, kom ac fah muta we nwe ke na kom akfalyela ma nukewa pakpuki kom in moli uh.”
