路加福音 11
1 耶穌在一個地方禱告；禱告完了，有個門徒對他說：「求主教導我們禱告，像約翰教導他的門徒。」
Nabumbi busuba Yesu walikapaila kumusena umo. Mpwalapwisha, umo weshikwiya wakendi wamwambileti, “Mwami, kamutwiyishani kupaila mbuli Yohane ncalaisha beshikwiya bakendi.”
2 耶穌說：「你們禱告的時候，要說： 我們在天上的父： 願人都尊你的名為聖。 願你的國降臨； 願你的旨意行在地上， 如同行在天上。
Yesu walabambileti, “Pakupaila kamwambangeti, “Ta, lilemekwe lina lyenu lyaswepa, Bwami bwenu bwise.
3 我們日用的飲食， 天天賜給我們。
Mutupenga byakulya bilayandikinga lelo, kayi ne masuba onse.
4 赦免我們的罪， 因為我們也赦免凡虧欠我們的人。 不叫我們遇見試探； 救我們脫離凶惡。」
Mutulekelele bwipishi bwetu mbuli ncotukute kulekelela bantu beshikutwipishila, Kamutatutwala mumasunko.”
5 耶穌又說：「你們中間誰有一個朋友半夜到他那裏去，說：『朋友！請借給我三個餅；
Lino walabambileti, Nomba na umbi popele pano uya kung'anda yamunendi pakati pamashiku nekwambeti, Mwana, kombwelekako shinkwa utatu,
6 因為我有一個朋友行路，來到我這裏，我沒有甚麼給他擺上。』
pakwinga ndapolelwa mwensu uli pabulwendo. Lino ndiya cakumupa kwambeti alye!
7 那人在裏面回答說：『不要攪擾我，門已經關閉，孩子們也同我在床上了，我不能起來給你。』
Lino munobe akumbwila mukati eti, utanshupa! Kucishinga tulacalako kendi kayi ame nebana bakame tulono kendi. Nkandelela kupunduka kwambeti nkupe shinkwa.
8 我告訴你們，雖不因他是朋友起來給他，但因他情詞迫切地直求，就必起來照他所需用的給他。
Ndamwambilingeti, nakapunduke nekumupa, kwakubula kwambeti nimunendi nsombi pakwinga lakakatili kumusenga. Nakamupe byonse mbyabula.
9 我又告訴你們，你們祈求，就給你們；尋找，就尋見；叩門，就給你們開門。
Weco ndamwambilinga, kamusengani nimukapewe, kamulangolani nimukacane kayi kamukonkoshani nibakamucalilwe.
10 因為，凡祈求的，就得着；尋找的，就尋見；叩門的，就給他開門。
“Pakwinga uyo weshi kusenga ukute kupewa, ne uyo weshi kulangola ukute kucana neye weshi kukonkosha nibakamucalwile.
11 你們中間作父親的，誰有兒子求餅，反給他石頭呢？求魚，反拿蛇當魚給他呢？
lino niyani mushali pakati penu, na mwanendi umusenga inswi, sena ngomupa injoka?
12 求雞蛋，反給他蠍子呢？
Nambi amusenga liyi, sena ngomupa kapilili?
13 你們雖然不好，尚且知道拿好東西給兒女；何況天父，豈不更將聖靈給求他的人嗎？」
Nomba amwe, mobantu baipa, mukute kupa bana benu byaina, nomba bata ba kwilu ngabalilweconi kupa Mushimu Uswepa kuli abo balamusengenga?”
14 耶穌趕出一個叫人啞巴的鬼；鬼出去了，啞巴就說出話來；眾人都希奇。
Yesu walikafunya mushimu waipa walikukanisha muntuyo kwamba. Mushimu uyo mpowalafumamo, muntuyo walatatika kwamba. Neco bantu bonse balikubapo balakankamana.
15 內中卻有人說：「他是靠着鬼王別西卜趕鬼。」
Nsombi bambi balambeti, “Ukute kufunya mishimu yaipa pakwinga Belezebulu emwami wa mishimu yaipa, eukute kumupa ngofu.”
16 又有人試探耶穌，向他求從天上來的神蹟。
Cindi copeleco bambi balelesha kusunka Yesu eti ababoneshe cikankamanisho ceshi cifuma kwilu.
17 他曉得他們的意念，便對他們說：「凡一國自相紛爭，就成為荒場；凡一家自相紛爭，就必敗落。
Nsombi Yesu walenshiba miyeyo yabo, Lino walabambileti, “Bulelo bonse bwabukilana ne kutatika kulwana, bulelo ubo bukute kumwaika. Na bantu ba mukowa umo babukilana, mukowa uwo ngomwaika.
18 若撒但自相紛爭，他的國怎能站得住呢？因為你們說我是靠着別西卜趕鬼。
Nomba na bwami bwa Satana bubukilana, nomba bwami ubo ngabuyuma econi? Amwe mulambangeti, nkute kupulisha mishimu yaipa ne ngofu sha Belezebulu.
19 我若靠着別西卜趕鬼，你們的子弟趕鬼又靠着誰呢？這樣，他們就要斷定你們的是非。
Lino na ame ndapulishinga mishimu yaipa mbuli ncobalenshinga beshikwiya benu, nomba ame ngamung'ambeconi eti ndapulishinga mishimu yaipa ne ngofu sha Belezebulu, nomba beshikwiya benu balapulishinga mishimu yaipa nengofu shabani? Palico beshikwiya benu nibakamulesheti mwalubila.
20 我若靠着上帝的能力趕鬼，這就是上帝的國臨到你們了。
Nsombi na ame nkute kupulisha mishimu yaipa mungofu sha Lesa, ekwambeti Bwami bwa Lesa buli pakati penu.”
21 壯士披掛整齊，看守自己的住宅，他所有的都平安無事；
Na muntu wangofu kalangilila ng'anda yakendi ne byensho, buboni bwakendi nkabwela kwibwapo.
22 但有一個比他更壯的來，勝過他，就奪去他所倚靠的盔甲兵器，又分了他的贓。
Nsombi umbi wapitapo ngofu na lesa, nekumukoma, ukute kumanta bibya byakendi byonse mbyacinkilamo ne kuyabanya buboni mbwalebila bantu.
23 不與我相合的，就是敵我的；不同我收聚的，就是分散的。」
“Muntu uliyense labulunga kwikatishana nenjame nimulwani wakame, uyo labulunga kunyamfwa kubunganisha mbelele, nendi niweshi kupalanganya.”
24 「污鬼離了人身，就在無水之地過來過去，尋求安歇之處；既尋不着，便說：『我要回到我所出來的屋裏去。』
“Na mushimu waipa ulafumu mumuntu, ukute kuya mumalundu a kuyandaula kwakupumwinina. Nakulabulu kucanika, ukute kwambeti, nimbwelele mung'anda yakame mondalafuma.
25 到了，就看見裏面打掃乾淨，修飾好了，
Lino na ulabwelele ukute kucana ng'anda iyo yaswepa cena.
26 便去另帶了七個比自己更惡的鬼來，都進去住在那裏。那人末後的景況比先前更不好了。」
Lino ukute kuletelapo imbi isanu ne ibili yapitapo pali nayo, kwambeti bengile nekwikala mumuntu uyo. Neco bwikalo bwamuntu uyo bukute kwipa kupita bwakutanguna.”
27 耶穌正說這話的時候，眾人中間有一個女人大聲說：「懷你胎的和乳養你的有福了！」
Yesu mpwalapwisha kwambeco mutukashi umbi mulikoto walolobesheti, walelekwa mutukashi walakusema nekukuyamwisha.
28 耶穌說：「是，卻還不如聽上帝之道而遵守的人有福。」
Lino Yesu walakumbuleti, “bakute colwe abo balanyumfunga Maswi a Lesa ne kwinsa ncalambanga!”
29 當眾人聚集的時候，耶穌開講說：「這世代是一個邪惡的世代。他們求看神蹟，除了約拿的神蹟以外，再沒有神蹟給他們看。
Bantu mpobalikuya kufula, Yesu walatatika kwambeti, “Bantu bacino cindi baipa, bakute kuyanda kubona cingashilo cishikufuma kwilu, lino nteshibakacibonepo cingashilo ico, nsombi ca mushinshimi Yona.
30 約拿怎樣為尼尼微人成了神蹟，人子也要照樣為這世代的人成了神蹟。
Mbuli Yona ncalikuba cingashilo ku Ninive, neye Mwana Muntu nakabe cingashilo capewa kubantu ba cino cindi.
31 當審判的時候，南方的女王要起來定這世代的罪；因為她從地極而來，要聽所羅門的智慧話。看哪，在這裏有一人比所羅門更大。
Pabusuba bwakubeteka mwami mutukashi wa kumbonshi kwa cishi ca Sheba nakamutoteke pakwinga walafuma kwakuma cishi kwisa akunyumfwa mano a Solomoni. Kamubonani pano mpwali wapita Solomoni
32 當審判的時候，尼尼微人要起來定這世代的罪，因為尼尼微人聽了約拿所傳的就悔改了。看哪，在這裏有一人比約拿更大。」
Pabusuba bwakubetekwa, bantu baku Ninive nibakapunduke pamo ne bantu bamusemano uwu, nibakabatoteke. Pakwinga balo balasanduka kufuma kubwipishi, mpwalabakambaukila Yona. Lino mpwali pano wapita Yona.”
33 「沒有人點燈放在地窨子裏，或是斗底下，總是放在燈臺上，使進來的人得見亮光。
“Kuliya muntu wela kumunika lampi ne kwisoleka nambi kwifwekelela ne nongo, nsombi ukute kwibika pelu kwambeti imunikile bonse balengilinga mung'anda.
34 你眼睛就是身上的燈。你的眼睛若瞭亮，全身就光明；眼睛若昏花，全身就黑暗。
Menso enu emumuni wa mubili wenu. Na menso enu ali cena. Ne mubili wonse ukute kuba mu mumuni. Nsombi na menso enu abula kuba cena, mubili wonse ukute kuba mumunshinshe.
35 所以，你要省察，恐怕你裏頭的光或者黑暗了。
Lino kamucenjelani kwambeti mumuni uli muli njamwe utaba mushinshe.
36 若是你全身光明，毫無黑暗，就必全然光明，如同燈的明光照亮你。」
Neco na mubili wonse kauli mumuni kwakubula mushinshe, mubili wonse ukutekuba mumuni mbuli lampi lilakumunikilinga.”
37 說話的時候，有一個法利賽人請耶穌同他吃飯，耶穌就進去坐席。
Yesu mpwalapwisha kwamba, Mufalisi walamukuwa eti alye nendiye. Neco Yesu walaya mung'anda nekwikala kwambeti kulya.
38 這法利賽人看見耶穌飯前不洗手便詫異。
Mufalisi uyo walakankamana mpwalaboneti Yesu latatiki kulya katana asamba kumakasa kwelena ne myambo yabo.
39 主對他說：「如今你們法利賽人洗淨杯盤的外面，你們裏面卻滿了勒索和邪惡。
Popelapo Mwami Yesu walamwambileti, “Lino amwe Bafalisi mukute kusuka kunsa kwambale nenkomeshi, nsombi mumyoyo yenu mwesula kulisuna ne nebukapondo.
40 無知的人哪，造外面的，不也造裏面嗎？
Amwe mobantu baluya! Sena Lesa walalenga byakunsa ntendiye walalenga ne byamukati?
41 只要把裏面的施捨給人，凡物於你們就都潔淨了。
Pakupa bapenga, mubapenga bintu ibyo bili mukati munkomeshi ne mumbale, Lino byonse bintu byenu nibikabe byaswepa.”
42 「你們法利賽人有禍了！因為你們將薄荷、芸香並各樣菜蔬獻上十分之一，那公義和愛上帝的事反倒不行了。這原是你們當行的；那也是不可不行的。
“Mapensho, kuli amwe Bafalisi! Pakwinga mulabikilinga mano kwambeti mupe Lesa ca likumi pa tuntu tungana tungangana tweshikulengesha kwambeti buchisa bununkile cena. Nsombi nkamukute kwinshila bantu bintu byalulama nambi kusuna Lesa. Pakwinga bintu ibi mwelela kubinsa, kwakubula kusula nabimbi ibyo.”
43 你們法利賽人有禍了！因為你們喜愛會堂裏的首位，又喜愛人在街市上問你們的安。
“Mapensho nakabe pali njamwe Bafalisi! Pakwinga mukute kusala bipuna byabulemu mumanda akupaililamo, ne kusuna kupewa mitende yabulemu mumisena yakulishilamo.”
44 你們有禍了！因為你們如同不顯露的墳墓，走在上面的人並不知道。」
“Mapensho nakabe pali njamwe bafalisi, pakwinga mulyeti manda ataboneke ngobakute kulyatapo cakubula kwinshiba.”
45 律法師中有一個回答耶穌說：「夫子！你這樣說也把我們糟蹋了。」
Lino shikwiyisha Milawo umbi walakumbuleti, “Amwe mobeshikwiyisha pakwambeco nenjafwe mulatusampulunga.”
46 耶穌說：「你們律法師也有禍了！因為你們把難擔的擔子放在人身上，自己一個指頭卻不肯動。
Yesu walambeti mapensho kuli abo beshikwiyisha Milawo pakwinga mukute kupa bantu mikuli yalema, nsombi amwe mobene nkamukumyuko nambi pang'ana.
47 你們有禍了！因為你們修造先知的墳墓，那先知正是你們的祖宗所殺的。
Mapensho nakbe pali njamwe, pakwinga mukute kwibaka byumbwe byaina byabashinshimi, kakuli bamashali benu ebalashina bashinshimi.
48 可見你們祖宗所做的事，你們又證明又喜歡；因為他們殺了先知，你們修造先知的墳墓。
Lino ekwambeti ico calensa bamashali benu cilaleshengeti mukute kucisuminisha kwambeti balo balashina bashinshimi amwe mwalebaka byumbwe.
49 所以上帝用智慧曾說：『我要差遣先知和使徒到他們那裏去，有的他們要殺害，有的他們要逼迫』，
Weco Lesa mu mano akendi walambeti, ninkabatume bashinshimi ne batumwa, Lino nabambi pakati pabo nibakabashine kayi nabambi nibakabapenshewe.
50 使創世以來所流眾先知血的罪都要問在這世代的人身上，
Nomba bantu bacino cindi nibakapewe mulandu wa bashinshimi bonse balashinwa kufuma kumatatikilo a cishi capanshi,
51 就是從亞伯的血起，直到被殺在壇和殿中間撒迦利亞的血為止。我實在告訴你們，這都要問在這世代的人身上。
Kutatikila kukushinwa kwa Abelo kushikila kukushinwa kwa Sakaliya, uyo walashinwa pakati pa cipaililo kayi ne Musena Uswepa wa Ng'anda yakendi Lesa. Ndamwambilingeti bantu ba musemano uwu nibakapewe mulandu palibi byonse.
52 你們律法師有禍了！因為你們把知識的鑰匙奪了去，自己不進去，正要進去的人你們也阻擋他們。」
“Malele kuli abo beshikwiyisha milawo! Mwalamanta maki akucalwila bantu bamano. Amwe mobene muliya kwingila, mwalakanisha abo balikuyanda kwingila.”
53 耶穌從那裏出來，文士和法利賽人就極力地催逼他，引動他多說話，
Yesu mpwalafuma mung'anda umo, beshikwiyisha Milawo kayi ne Bafalisi balatatika kumutongokila ne kumwipusha mipusho ingi yapusana pusana.
54 私下窺聽，要拿他的話柄。
Balikuyanda kumucaninapo mulandu mumyambo yakendi.
