利未記 25
1 耶和華在西奈山對摩西說：
Potem PAN powiedział do Mojżesza na górze Synaj:
2 「你曉諭以色列人說：你們到了我所賜你們那地的時候，地就要向耶和華守安息。
Przemów do synów Izraela i powiedz im: Gdy wejdziecie do ziemi, którą wam daję, wtedy ziemia będzie obchodzić szabat dla PANA.
3 六年要耕種田地，也要修理葡萄園，收藏地的出產。
Przez sześć lat będziesz obsiewał swoje pole i przez sześć lat będziesz obcinał swoją winnicę, i zbierał z niej plony;
4 第七年，地要守聖安息，就是向耶和華守的安息，不可耕種田地，也不可修理葡萄園。
Lecz w siódmym roku ziemia będzie mieć szabat odpoczynku, szabat dla PANA. Nie będziesz obsiewał swego pola ani obcinał swojej winnicy.
5 遺落自長的莊稼不可收割；沒有修理的葡萄樹也不可摘取葡萄。這年，地要守聖安息。
Nie będziesz żął tego, co samo wyrośnie po twoich żniwach, ani nie będziesz zbierał winogron twojej zaniechanej winnicy. To będzie rok odpoczynku dla ziemi.
6 地在安息年所出的，要給你和你的僕人、婢女、雇工人，並寄居的外人當食物。
I szabat ziemi będzie dla was pokarmem: dla ciebie, dla twego sługi, dla twojej służącej, dla twego najemnika i dla przybysza, który mieszka u ciebie.
7 這年的土產也要給你的牲畜和你地上的走獸當食物。」
Także dla twego bydła i zwierząt, które są w twojej ziemi; cały jej plon będzie służyć za pokarm.
8 「你要計算七個安息年，就是七七年。這便為你成了七個安息年，共是四十九年。
Policzysz też sobie siedem lat szabatowych, [to jest] siedem razy po siedem lat; okres siedmiu szabatowych lat będzie wynosił czterdzieści dziewięć lat.
9 當年七月初十日，你要大發角聲；這日就是贖罪日，要在遍地發出角聲。
Wtedy [w] dziesiątym [dniu] siódmego miesiąca każesz zatrąbić w trąbę o donośnym dźwięku; w Dniu Przebłagania zatrąbicie po całej waszej ziemi.
10 第五十年，你們要當作聖年，在遍地給一切的居民宣告自由。這年必為你們的禧年，各人要歸自己的產業，各歸本家。
Poświęcicie pięćdziesiąty rok i ogłosicie wolność w ziemi wszystkim jej mieszkańcom. Będzie to dla was rok jubileuszowy. Każdy z was wróci do swojej posiadłości i do swojej rodziny.
11 第五十年要作為你們的禧年。這年不可耕種；地中自長的，不可收割；沒有修理的葡萄樹也不可摘取葡萄。
Rok pięćdziesiąty będzie dla was rokiem jubileuszowym. Nie będziecie siać ani żąć tego, co samo wyrosło, ani zbierać winogron z winnic zaniechanych.
12 因為這是禧年，你們要當作聖年，吃地中自出的土產。
Jest to bowiem rok jubileuszowy, będzie dla was święty. Będziecie jeść to, co na polu urośnie.
13 「這禧年，你們各人要歸自己的地業。
W tym roku jubileuszowym każdy z was wróci do swojej posiadłości.
14 你若賣甚麼給鄰舍，或是從鄰舍的手中買甚麼，彼此不可虧負。
Jeśli sprzedasz coś swemu bliźniemu albo kupisz coś od niego, niech jeden nie oszukuje drugiego.
15 你要按禧年以後的年數向鄰舍買；他也要按年數的收成賣給你。
Według liczby lat po roku jubileuszowym kupisz od swego bliźniego i według liczby lat plonów on sprzeda tobie.
16 年歲若多，要照數加添價值；年歲若少，要照數減去價值，因為他照收成的數目賣給你。
Im więcej będzie lat, tym wyższa będzie cena, a im mniej będzie lat, tym niższa będzie cena, ponieważ on sprzedaje ci ilość rocznych plonów.
17 你們彼此不可虧負，只要敬畏你們的上帝，因為我是耶和華－你們的上帝。」
Nie będziecie oszukiwać jeden drugiego, lecz będziesz się bał swego Boga, gdyż ja jestem PAN, wasz Bóg.
18 「我的律例，你們要遵行，我的典章，你們要謹守，就可以在那地上安然居住。
Wykonujcie moje ustawy i przestrzegajcie moich praw, i wypełniajcie je, a będziecie mieszkać w tej ziemi bezpiecznie.
19 地必出土產，你們就要吃飽，在那地上安然居住。
Ziemia wyda swój plon i będziecie jedli do syta, i będziecie bezpiecznie w niej mieszkać.
20 你們若說：『這第七年我們不耕種，也不收藏土產，吃甚麼呢？』
A jeśli powiecie: Cóż będziemy jeść w siódmym roku, jeśli nie będziemy siać ani zbierać naszych plonów?
21 我必在第六年將我所命的福賜給你們，地便生三年的土產。
Wtedy rozkażę, żeby moje błogosławieństwo [przyszło] na was w szóstym roku i wyda plon na trzy lata.
22 第八年，你們要耕種，也要吃陳糧，等到第九年出產收來的時候，你們還吃陳糧。」
I będziecie siać w ósmym roku, ale będziecie jeść ze starego plonu aż do dziewiątego roku; dopóki nie nadejdą jego plony, będziecie jeść stare.
23 「地不可永賣，因為地是我的；你們在我面前是客旅，是寄居的。
Ziemia nie będzie sprzedawana na zawsze, gdyż ziemia należy do mnie, a wy jesteście u mnie gośćmi i przybyszami.
24 在你們所得為業的全地，也要准人將地贖回。
A w całej ziemi waszej posiadłości ustanowicie dla ziemi prawo wykupu.
25 你的弟兄若漸漸窮乏，賣了幾分地業，他至近的親屬就要來把弟兄所賣的贖回。
Jeśli twój brat zubożeje, a sprzeda [coś] ze swojej własności i przyjdzie najbliższy krewny, mający prawo wykupu, to niech wykupi, co jego brat sprzedał.
26 若沒有能給他贖回的，他自己漸漸富足，能夠贖回，
A jeśli ktoś nie ma nikogo, kto może to wykupić, lecz sam będzie mógł i znajdzie środki na wykup;
27 就要算出賣地的年數，把餘剩年數的價值還那買主，自己便歸回自己的地業。
To odliczy lat od swojej sprzedaży, zwróci resztę temu, komu sprzedał, i wróci do swojej posiadłości.
28 倘若不能為自己得回所賣的，仍要存在買主的手裏直到禧年；到了禧年，地業要出買主的手，自己便歸回自己的地業。
Lecz jeśli nie ma środków, aby zwrócić, to pozostanie to, co sprzedał, w ręku tego, który to kupił aż do roku jubileuszowego. W roku jubileuszowym zwolni mu to, a ten wróci do swojej posiadłości.
29 「人若賣城內的住宅，賣了以後，一年之內可以贖回；在一整年，必有贖回的權柄。
Jeśli ktoś sprzeda dom mieszkalny w mieście otoczonym murami, będzie miał prawo wykupu do końca roku sprzedaży; będzie miał prawo wykupu przez cały rok.
30 若在一整年之內不贖回，這城內的房屋就定准永歸買主，世世代代為業；在禧年也不得出買主的手。
A jeśli nie zostanie wykupiony do końca roku, wtedy ten dom w mieście otoczonym murami zostanie własnością na zawsze tego, który go kupił, oraz jego potomków. Nie będzie zwolniony w roku jubileuszowym.
31 但房屋在無城牆的村莊裏，要看如鄉下的田地一樣，可以贖回；到了禧年，都要出買主的手。
Ale domy we wsiach, które nie są otoczone murami, będą traktowane na równi z polami ziemi. Będą podlegały prawu wykupu i w roku jubileuszowym zostaną zwolnione.
32 然而利未人所得為業的城邑，其中的房屋，利未人可以隨時贖回。
Co do miast Lewitów i domów w miastach ich posiadłości, to Lewitom zawsze przysługuje prawo wykupu.
33 若是一個利未人不將所賣的房屋贖回，是在所得為業的城內，到了禧年就要出買主的手，因為利未人城邑的房屋是他們在以色列人中的產業。
A jeśli ktoś kupuje od Lewitów, to kupiony dom lub miejska posiadłość zostaną zwolnione w roku jubileuszowym, gdyż domy miast Lewitów są ich posiadłością pośród synów Izraela.
34 只是他們各城郊野之地不可賣，因為是他們永遠的產業。」
Ale pole wokół ich miast nie będzie sprzedawane, gdyż jest ich wieczystą posiadłością.
35 「你的弟兄在你那裏若漸漸貧窮，手中缺乏，你就要幫補他，使他與你同住，像外人和寄居的一樣。
Jeśli twój brat zubożeje i jego ręka osłabnie przy tobie, wspomożesz go, aby mógł żyć przy tobie jako gość lub przybysz.
36 不可向他取利，也不可向他多要；只要敬畏你的上帝，使你的弟兄與你同住。
Nie bierz od niego lichwy ani odsetek, lecz bój się swego Boga, aby twój brat mógł się żywić przy tobie.
37 你借錢給他，不可向他取利；借糧給他，也不可向他多要。
Nie dasz mu swoich pieniędzy na lichwę ani nie pożyczysz mu swojej żywności dla zysku.
38 我是耶和華－你們的上帝，曾領你們從埃及地出來，為要把迦南地賜給你們，要作你們的上帝。」
Ja jestem PAN, wasz Bóg, który was wyprowadził z ziemi Egiptu, aby dać wam ziemię Kanaan i być waszym Bogiem.
39 「你的弟兄若在你那裏漸漸窮乏，將自己賣給你，不可叫他像奴僕服事你。
Jeśli też zubożeje twój brat przy tobie i zaprzeda się tobie, nie będziesz go obarczał niewolniczą pracą;
40 他要在你那裏像雇工人和寄居的一樣，要服事你直到禧年。
Będzie u ciebie jako najemnik i jako przybysz; aż do roku jubileuszowego będzie ci służyć.
41 到了禧年，他和他兒女要離開你，一同出去歸回本家，到他祖宗的地業那裏去。
Potem odejdzie od ciebie, on i jego dzieci z nim, i wróci do swojej rodziny i do posiadłości swoich przodków.
42 因為他們是我的僕人，是我從埃及地領出來的，不可賣為奴僕。
Oni bowiem są moimi sługami, których wyprowadziłem z ziemi Egiptu. Nie będą sprzedawani jako niewolnicy.
43 不可嚴嚴地轄管他，只要敬畏你的上帝。
Nie będziesz srogo panował nad nimi, ale będziesz się bał swego Boga.
44 至於你的奴僕、婢女，可以從你四圍的國中買。
Twój niewolnik i twoja niewolnica, których będziesz miał, [będą] z tych narodów, które są wokoło was; od nich będziecie kupować niewolnika i niewolnicę.
45 並且那寄居在你們中間的外人和他們的家屬，在你們地上所生的，你們也可以從其中買人；他們要作你們的產業。
Także spośród synów przybyszów mieszkających wśród was będziecie kupować i z potomstwa tych, którzy są z wami, urodzonych w waszej ziemi. Oni będą waszą własnością.
46 你們要將他們遺留給你們的子孫為產業，要永遠從他們中間揀出奴僕；只是你們的弟兄以色列人，你們不可嚴嚴地轄管。
Będziecie ich przekazywać waszym dzieciom w dziedzictwie, na dziedziczną własność; będą wam służyć na zawsze. Lecz nad waszymi braćmi, synami Izraela, nikt z was nie będzie srogo panował.
47 「住在你那裏的外人，或是寄居的，若漸漸富足，你的弟兄卻漸漸窮乏，將自己賣給那外人，或是寄居的，或是外人的宗族，
A jeśli gość lub przybysz wzbogaci się przy tobie, a twój brat zubożeje przy nim i sprzeda się gościowi lub przybyszowi przy tobie lub potomstwu rodziny przybysza;
48 賣了以後，可以將他贖回。無論是他的弟兄，
To po sprzedaniu może zostać wykupiony; ktokolwiek z jego braci może go wykupić;
49 或伯叔、伯叔的兒子，本家的近支，都可以贖他。他自己若漸漸富足，也可以自贖。
Albo jego stryj, albo syn jego stryja może go wykupić, albo ktokolwiek z jego bliskich krewnych z jego rodziny może go wykupić, albo jeśli go stać, sam siebie wykupi.
50 他要和買主計算，從賣自己的那年起，算到禧年；所賣的價值照着年數多少，好像工人每年的工價。
I rozliczy się ze swoim nabywcą od roku swego sprzedania aż do roku jubileuszowego; a pieniądze, za które się sprzedał, zostaną obliczone według liczby lat; postąpi z nim jak z najemnikiem.
51 若缺少的年數多，就要按着年數從買價中償還他的贖價。
Jeśli zostało jeszcze wiele lat, to według ich liczby zwróci swój wykup z pieniędzy, za które został kupiony.
52 若到禧年只缺少幾年，就要按着年數和買主計算，償還他的贖價。
A jeśli do roku jubileuszowego zostało niewiele lat, to rozliczy się z nim i według ich liczby tych lat zwróci swój wykup.
53 他和買主同住，要像每年雇的工人，買主不可嚴嚴地轄管他。
Będzie u niego jako najemnik, rok po roku; nie będzie nad nim srogo panował na twoich oczach.
54 他若不這樣被贖，到了禧年，要和他的兒女一同出去。
A jeśli nie zostanie wykupiony tymi sposobami, wtedy wyjdzie wolny w roku jubileuszowym, on razem ze swoimi dziećmi;
55 因為以色列人都是我的僕人，是我從埃及地領出來的。我是耶和華－你們的上帝。」
Bo synowie Izraela są moimi sługami. Są moimi sługami, których wyprowadziłem z ziemi Egiptu. Ja jestem PAN, wasz Bóg.
