創世記 37
1 雅各住在迦南地，就是他父親寄居的地。
Gia-cốp định cư tại xứ Ca-na-an, nơi cha mình đã cư ngụ.
2 雅各的記略如下。 約瑟十七歲與他哥哥們一同牧羊。他是個童子，與他父親的妾辟拉、悉帕的兒子們常在一處。約瑟將他哥哥們的惡行報給他們的父親。
Giô-sép, con Gia-cốp, đã mười bảy tuổi, thường đi chăn bầy cho cha với các anh, là con của Bi-la và Xinh-ba. Giô-sép thường mách cho cha biết các việc xấu họ làm.
3 以色列原來愛約瑟過於愛他的眾子，因為約瑟是他年老生的；他給約瑟做了一件彩衣。
Gia-cốp yêu thương Giô-sép hơn các con khác vì Giô-sép sinh ra lúc ông đã cao tuổi. Một hôm, Gia-cốp cho Giô-sép món quà đặc biệt—một cái áo choàng nhiều màu sặc sỡ.
4 約瑟的哥哥們見父親愛約瑟過於愛他們，就恨約瑟，不與他說和睦的話。
Các anh Giô-sép ganh tị vì thấy cha thiên vị, nên họ không còn dịu ngọt với Giô-sép nữa.
5 約瑟做了一夢，告訴他哥哥們，他們就越發恨他。
Một đêm, Giô-sép nằm mộng; sáng dậy, Giô-sép liền thuật cho các anh nghe, nên càng bị họ ganh ghét.
6 約瑟對他們說：「請聽我所做的夢：
Giô-sép nói: “Xin các anh hãy nghe.
7 我們在田裏捆禾稼，我的捆起來站着，你們的捆來圍着我的捆下拜。」
Tối qua, tôi nằm mộng và thấy anh em chúng ta đang bó lúa ngoài đồng. Bó lúa của tôi đứng thẳng lên, còn những bó lúa của các anh đều tập hợp chung quanh và cúi mọp xuống trước bó lúa tôi.”
8 他的哥哥們回答說：「難道你真要作我們的王嗎？難道你真要管轄我們嗎？」他們就因為他的夢和他的話越發恨他。
Các anh mỉa mai: “Thế là mày muốn làm vua chúng tao sao?” Họ càng ganh ghét Giô-sép thêm vì câu chuyện chiêm bao và vì lời nói thiếu dè dặt của Giô-sép.
9 後來他又做了一夢，也告訴他的哥哥們說：「看哪，我又做了一夢，夢見太陽、月亮，與十一個星向我下拜。」
Giô-sép lại nằm mộng và thuật cho các anh: “Các anh hãy nghe chiêm bao này của tôi: Tôi thấy mặt trời, mặt trăng, và mười một ngôi sao đều cúi rạp trước mặt tôi!”
10 約瑟將這夢告訴他父親和他哥哥們，他父親就責備他說：「你做的這是甚麼夢！難道我和你母親、你弟兄果然要來俯伏在地，向你下拜嗎？」
Lần này, cha quở trách Giô-sép: “Mộng mị gì kỳ lạ thế! Không lẽ cha mẹ, anh em đều phải cúi rạp trước mặt con sao?”
11 他哥哥們都嫉妒他，他父親卻把這話存在心裏。
Các anh càng ganh tức, nhưng cha lại lưu ý tìm hiểu ý nghĩa giấc mộng ấy.
12 約瑟的哥哥們往示劍去放他們父親的羊。
Một hôm, các anh Giô-sép dắt các bầy vật đến đồng cỏ Si-chem.
13 以色列對約瑟說：「你哥哥們不是在示劍放羊嗎？你來，我要打發你往他們那裏去。」約瑟說：「我在這裏。」
Gia-cốp bảo Giô-sép: “Các anh con đang chăn bầy tại Si-chem phải không? Con hãy sửa soạn, cha sẽ sai con đến chỗ các anh con.” Giô-sép trả lời: “Thưa vâng, con sẽ đi ngay.”
14 以色列說：「你去看看你哥哥們平安不平安，群羊平安不平安，就回來報信給我」；於是打發他出希伯崙谷，他就往示劍去了。
Giô-cốp nói: “Con hãy đi thăm xem chúng nó mạnh khỏe thế nào, bầy súc vật ra sao, rồi về cho cha biết.” Từ Hếp-rôn, Giô-sép lên đường qua Si-chem.
15 有人遇見他在田野走迷了路，就問他說：「你找甚麼？」
Nhưng Giô-sép đi lạc vào một khu hoang mạc. Một người gặp được và hỏi Giô-sép: “Cậu đi tìm ai?”
16 他說：「我找我的哥哥們，求你告訴我，他們在何處放羊。」
Giô-sép đáp: “Tôi đi tìm các anh tôi. Xin ông cho biết họ chăn bầy tại đâu.”
17 那人說：「他們已經走了，我聽見他們說要往多坍去。」約瑟就去追趕他哥哥們，遇見他們在多坍。
Người ấy nói: “Họ đi nơi khác rồi. Tôi nghe họ rủ nhau đi Đô-than.” Giô-sép tìm đến Đô-than để gặp các anh.
18 他們遠遠地看見他，趁他還沒有走到跟前，大家就同謀要害死他，
Thấy Giô-sép còn ở đàng xa, các anh đã âm mưu giết cậu.
19 彼此說：「你看！那做夢的來了。
Họ bàn tính với nhau: “Kìa, thằng chuyên nằm mộng sắp đến đây.
20 來吧！我們將他殺了，丟在一個坑裏，就說有惡獸把他吃了。我們且看他的夢將來怎麼樣。」
Ta hãy giết nó đi, vứt xác dưới đáy giếng, và báo cho cha rằng nó bị cọp ăn, để xem các giấc mộng của nó có thành không.”
21 呂便聽見了，要救他脫離他們的手，說：「我們不可害他的性命」；
Ru-bên muốn cứu Giô-sép, ông liền bàn ra: “Đừng giết nó!
22 又說：「不可流他的血，可以把他丟在這野地的坑裏，不可下手害他。」呂便的意思是要救他脫離他們的手，把他歸還他的父親。
Đổ máu nó ra làm chi? Chỉ cần quăng nó vào giếng cạn là nó chết rồi.” Thật ra, Ru-bên lập mưu cứu Giô-sép để đưa nó về với cha an toàn.
23 約瑟到了他哥哥們那裏，他們就剝了他的外衣，就是他穿的那件彩衣，
Giô-sép vừa đến nơi, các anh xúm nhau lột chiếc áo choàng sặc sỡ
24 把他丟在坑裏；那坑是空的，裏頭沒有水。
và quăng Giô-sép vào một cái giếng cạn, không có một giọt nước.
25 他們坐下吃飯，舉目觀看，見有一夥米甸 的以實瑪利人從基列來，用駱駝馱着香料、乳香、沒藥，要帶下埃及去。
Khi các anh của Giô-sép đang ngồi ăn, họ chợt thấy một đoàn lái buôn A-rập cỡi lạc đà chở nhũ hương, dầu thơm, và nhựa thơm từ xứ Ga-la-át thẳng tiến xuống Ai Cập.
26 猶大對眾弟兄說：「我們殺我們的兄弟，藏了他的血有甚麼益處呢？
Giu-đa đề nghị: “Đem bán nó đi cho bọn lái buôn A-rập là lợi nhất,
27 我們不如將他賣給以實瑪利人，不可下手害他；因為他是我們的兄弟，我們的骨肉。」眾弟兄就聽從了他。
chứ giết nó, rồi tìm cách phi tang khéo đến mấy cũng chẳng ích gì. Anh em đừng giết nó, vì nó là đứa em ruột thịt của chúng ta.” Họ đều chấp thuận đề nghị ấy.
28 有些米甸的商人從那裏經過，哥哥們就把約瑟從坑裏拉上來，講定二十舍客勒銀子，把約瑟賣給以實瑪利人。他們就把約瑟帶到埃及去了。
Khi các lái buôn A-rập đến nơi, họ kéo Giô-sép lên khỏi giếng và bán em cho người A-rập được hai mươi lạng bạc. Giô-sép bị đem xuống Ai Cập.
29 呂便回到坑邊，見約瑟不在坑裏，就撕裂衣服，
Ru-bên không hay biết vụ bán em, nên quay lại giếng cạn tìm Giô-sép.
30 回到兄弟們那裏，說：「童子沒有了。我往哪裏去才好呢？」
Không thấy em đâu cả, Ru-bên thất vọng, xé áo, và chạy đến bảo các em: “Đứa bé mất tích rồi. Biết làm sao bây giờ.”
31 他們宰了一隻公山羊，把約瑟的那件彩衣染了血，
Các anh em giết một con dê, nhúng áo choàng của Giô-sép vào máu,
32 打發人送到他們的父親那裏，說：「我們撿了這個；請認一認是你兒子的外衣不是？」
rồi gửi áo về cho cha với lời nhắn: “Chúng con tìm được chiếc áo này. Xin cha xem có phải áo của Giô-sép không?”
33 他認得，就說：「這是我兒子的外衣。有惡獸把他吃了，約瑟被撕碎了！撕碎了！」
Gia-cốp nhận ra áo của con nên than rằng: “Đúng là áo của con ta. Một con thú dữ đã xé xác và ăn thịt nó rồi. Giô-sép chắc chắn đã bị xé ra từng mảnh rồi!”
34 雅各便撕裂衣服，腰間圍上麻布，為他兒子悲哀了多日。
Gia-cốp xé áo xống, mặc bao gai, và để tang cho con mình một thời gian dài.
Các con trai và con gái cố gắng an ủi cha, nhưng ông gạt đi: “Không! Cha cứ khóc nó cho đến ngày xuôi tay nhắm mắt.” Gia-cốp thương tiếc Giô-sép vô cùng. (Sheol h7585)
36 米甸人帶約瑟到埃及，把他賣給法老的內臣－護衛長波提乏。
Trong khi đó, bọn lái buôn A-rập xuống Ai Cập, và họ bán Giô-sép cho Phô-ti-pha, viên quan chỉ huy đoàn thị vệ của Pha-ra-ôn, vua Ai Cập.
