撒母耳記上 17
1 非利士人招聚他們的軍旅，要來爭戰；聚集在屬猶大的梭哥，安營在梭哥和亞西加中間的以弗‧大憫。
Ary ny Filistina namory ny miaramilany hiady, ka tafavory tao Soko any Joda izy ary nitoby teo anelanelan’ i Soko sy Azeka, dia tao Efesa-damima.
2 掃羅和以色列人也聚集，在以拉谷安營，擺列隊伍，要與非利士人打仗。
Ary Saoly sy ny lehilahy amin’ ny Isiraely dia tafavory ka nitoby teo amin’ ny lohasaha Elaha ary nilahatra hiady amin’ ny Filistina.
3 非利士人站在這邊山上，以色列人站在那邊山上，當中有谷。
Ary ny Filistina dia teo am-pita teo amin’ ny tendrombohitra iray, ary ny Isiraely kosa teo am-pita teo amin’ ny tendrombohitra iray, ary lohasaha no elanelany.
4 從非利士營中出來一個討戰的人，名叫歌利亞，是迦特人，身高六肘零一虎口；
Ary nisy lehilahy iray mpihantsy ady nivoaka avy teny amin’ ny tobin’ ny Filistina, Goliata avy any Gata no anarany; enina hakiho sy irain-jehy no halavany
5 頭戴銅盔，身穿鎧甲，甲重五千舍客勒；
Ary nisatroka fiarovan-doha varahina izy, ary niakanjo fiarovan-tratra, ka ny lanjan’ ny akanjony varahina dia dimy arivo sekely.
6 腿上有銅護膝，兩肩之中背負銅戟；
Ary nanao fiarovan-dranjo varahina tamin’ ny tongony izy ary lefom-pohy varahina teo an-damosiny.
7 槍桿粗如織布的機軸，鐵槍頭重六百舍客勒。有一個拿盾牌的人在他前面走。
Ary ny haben’ ny zaran-defony dia tahaka ny vodi-tenon’ ny mpanenona; ary ny lela-lefony dia vy lanjan-tsekely enin-jato; ary nisy nitondra ny ampinga lehibe nandeha teo alohany.
8 歌利亞對着以色列的軍隊站立，呼叫說：「你們出來擺列隊伍做甚麼呢？我不是非利士人嗎？你們不是掃羅的僕人嗎？可以從你們中間揀選一人，使他下到我這裏來。
Ary nijanona izy, dia niantso ny miaramilan’ ny Isiraely ka nanao taminy hoe: Nahoana ianareo no mivoaka hilahatra hiady? Tsy Filistina va aho, ary ianareo kosa mpanompon’ i Saoly? Mifidiana lehilahy iray ianareo, ary aoka izy hidina etỳ amiko.
9 他若能與我戰鬥，將我殺死，我們就作你們的僕人；我若勝了他，將他殺死，你們就作我們的僕人，服事我們。」
Raha tàhiny maharesy ahy izy ka mahafaty ahy, dia ho mpanomponareo izahay; fa raha resiko kosa izy ka matiko, dia ho mpanomponay ianareo ka hanompo anay.
10 那非利士人又說：「我今日向以色列人的軍隊罵陣。你們叫一個人出來，與我戰鬥。」
Ary hoy ilay Filistina: Izaho efa nihaika ny miaramilan’ ny Isiraely androany; amoahy lehilahy iray aho hiady amiko.
11 掃羅和以色列眾人聽見非利士人的這些話，就驚惶，極其害怕。
Ary raha ren’ i Saoly sy ny Isiraely rehetra izany tenin’ ilay Filistina izany, dia nivadi-po izy ka raikitahotra loatra.
12 大衛是猶大伯利恆的以法他人耶西的兒子。耶西有八個兒子。當掃羅的時候，耶西已經老邁。
Ary Davida dia zanak’ ilay Efratita avy any Betlehema-joda atao hoe Jese, izay nanana zanaka valo mirahalahy; ary Jese dia efa zokiolona sy anti-panahy tamin’ ny andron’ i Saoly;
13 耶西的三個大兒子跟隨掃羅出征。這出征的三個兒子：長子名叫以利押，次子名叫亞比拿達，三子名叫沙瑪。
ary ny zokiny telo lahy tamin’ ny zanak’ i Jese lasa nanaraka an’ i Saoly nankany an-tafika; ary ny anaran’ ny zanany telo lahy lasa nankany an-tafika dia Eliaba, lahimatoa, sy Abinadaba, lahiaivo, ary Sama no fahatelony;
14 大衛是最小的；那三個大兒子跟隨掃羅。
ary Davida no faralahy; ary izy telo lahy zokiny lasa nanaraka an’ i Saoly;
15 大衛有時離開掃羅，回伯利恆放他父親的羊。
fa Davida kosa nivoivoy avy tany amin’ i Saoly hiandry ny ondrin-drainy tany Betlehema.
16 那非利士人早晚都出來站着，如此四十日。
Ary ilay Filistina nanatona marain-tsy hariva ka niseho efa-polo andro.
17 一日，耶西對他兒子大衛說：「你拿一伊法烘了的穗子和十個餅，速速地送到營裏去，交給你哥哥們；
Ary hoy Jese tamin’ i Davida zanany: Ento ity lango eran’ ny efaha ity sy ireto mofo folo ireto ho an’ ny rahalahinao; ka dia atero faingana ho any an-toby ho any amin’ ny rahalahinao.
18 再拿這十塊奶餅，送給他們的千夫長，且問你哥哥們好，向他們要一封信來。」
Ary ento ho an’ ny mpifehy arivony ireto fromazy didiny folo ireto, dia izahao na tsara ihany ny rahalahinao, na manao ahoana, ary itondray izay hahafantarako ny toeny aho.
19 掃羅與大衛的三個哥哥和以色列眾人，在以拉谷與非利士人打仗。
Ary Saoly sy izy telo lahy mbamin’ ny lehilahy rehetra amin’ ny Isiraely dia teo amin’ ny lohasaha Elaha niady tamin’ ny Filistina.
20 大衛早晨起來，將羊交託一個看守的人，照着他父親所吩咐的話，帶着食物去了。到了輜重營，軍兵剛出到戰場，吶喊要戰。
Dia nifoha maraina koa Davida ka namela ny ondriny hotandreman’ olona, ary naka ny entany izy ka lasa nandeha araka ny nandidian’ i Jese azy; ary tonga teo amin’ ny sehatra-sariety izy; ary ny antokon’ ny miaramila izay efa hivoaka hilahatra dia nanakora hiady tamin’ izay.
21 以色列人和非利士人都擺列隊伍，彼此相對。
Fa ny Isiraely sy ny Filistina efa nilahatra hiady ka nifanatrika ny miaramila.
22 大衛把他帶來的食物留在看守物件人的手下，跑到戰場，問他哥哥們安。
Ary Davida namela ny entany teo anilan’ ny mpiambina entana, dia nihazakazaka nankeny amin’ ny laharan’ ny miaramila, ary tonga ka nanontany ny amin’ izay toetry ny rahalahiny.
23 與他們說話的時候，那討戰的，就是屬迦特的非利士人歌利亞，從非利士隊中出來，說從前所說的話；大衛都聽見了。
Ary raha mbola niresaka taminy izy, indro, tamy niakatra avy teo amin’ ny laharan’ ny miaramilan’ ny Filistina ilay mpihantsy ady, lehilahy Filistina avy any Gata, Goliata no anarany; ary niteny tahaka ny teo aloha ihany izy ka ren’ i Davida.
24 以色列眾人看見那人，就逃跑，極其害怕。
ary ny lehilahy rehetra amin’ ny Isiraely, raha nahita io lehilahy io, dia nandositra azy, fa natahotra indrindra izy.
25 以色列人彼此說：「這上來的人你看見了嗎？他上來是要向以色列人罵陣。若有能殺他的，王必賞賜他大財，將自己的女兒給他為妻，並在以色列人中免他父家納糧當差。」
Ary hoy ny lehilahy amin’ ny Isiraely: Efa hitanareo va io lehilahy miakatra io? Hihaika ny Isiraely no iakarany; koa izay lehilahy mahafaty io dia hataon’ ny mpanjaka manan-karem-bevava, ary dia homeny koa ny zananivavy ho vadiny, sady tsy hampandoavin-ketra amin’ ny Isiraely ny tarana-drainy.
26 大衛問站在旁邊的人說：「有人殺這非利士人，除掉以色列人的恥辱，怎樣待他呢？這未受割禮的非利士人是誰呢？竟敢向永生上帝的軍隊罵陣嗎？」
Ary hoy Davida tamin’ ny olona teo anilany: Ahoana sy ahoana ange no hatao amin’ izay lehilahy mahafaty io Filistina io ka mahafa-tondromaso ny Isiraely? Fa zinona moa io Filistina tsy mifora io, no dia hihaika ny miaramilan’ Andriamanitra velona?
27 百姓照先前的話回答他說：「有人能殺這非利士人，必如此如此待他。」
Ary ny olona namaly hoe: Izany ka izany no hatao amin’ izay lehilahy mahafaty azy.
28 大衛的長兄以利押聽見大衛與他們所說的話，就向他發怒，說：「你下來做甚麼呢？在曠野的那幾隻羊，你交託了誰呢？我知道你的驕傲和你心裏的惡意，你下來特為要看爭戰！」
Ary Eliaba zokiny nandre azy niteny tamin’ ny olona dia nirehitra tamin’ i Davida ny fahatezerany, ka hoy izy: Nahoana ianao no midìna etỳ? Ary amin’ iza moa no namelanao ireny ondry vitsy ireny any an-efitra? fantatro ny avonavonao sy ny faharatsian’ ny fonao, fa hizaha ny ady no idinanao etỳ.
29 大衛說：「我做了甚麼呢？我來豈沒有緣故嗎？」
Ary hoy Davida: Moa maninona aho izao? Mba miteny aho, ka nahoana moa?
30 大衛就離開他轉向別人，照先前的話而問；百姓仍照先前的話回答他。
Ary niala teo aminy hankany amin’ ny sasany koa izy ka niteny tahaka ny teo; ary ny olona namaly azy tahaka ny teo ihany indray.
31 有人聽見大衛所說的話，就告訴了掃羅；掃羅便打發人叫他來。
Ary nony ren’ ny olona ny teny izay nataon’ i Davida, dia nambarany tamin’ i Saoly; ka dia naniraka naka azy izy.
32 大衛對掃羅說：「人都不必因那非利士人膽怯。你的僕人要去與那非利士人戰鬥。」
Ary hoy Davida tamin’ i Saoly: Aoka tsy ho ketraka amin’ ilehio ny fon’ ny olona; fa ny mpanomponao handeha hiady amin’ io Filistina io.
33 掃羅對大衛說：「你不能去與那非利士人戰鬥；因為你年紀太輕，他自幼就作戰士。」
Fa hoy Saoly tamin’ i Davida: Tsy tohanao ny handeha hiady amin’ io Filistina io, satria mbola zaza ianao, fa izy efa mpiady hatrizay niainany.
34 大衛對掃羅說：「你僕人為父親放羊，有時來了獅子，有時來了熊，從群中啣一隻羊羔去。
Fa hoy Davida tamin’ i Saoly: Ny mpanomponao niandry ny ondrin-drainy, ary nisy liona sy bera tonga tao ka nahalasa zanak’ ondry teo amin’ ny ondry,
35 我就追趕牠，擊打牠，將羊羔從牠口中救出來。牠起來要害我，我就揪着牠的鬍子，將牠打死。
dia nanenjika azy aho ka namely azy, ary azoko teny am-bavany ilay zanak’ ondry; ary nony handramatra ahy izy, dia nohazoniko tamin’ ny somony, ary nasiako ka matiko.
36 你僕人曾打死獅子和熊，這未受割禮的非利士人向永生上帝的軍隊罵陣，也必像獅子和熊一般。」
Ny liona sy ny bera samy novonoin’ ny mpanomponao; ary io Filistina tsy mifora io dia ho tahaka ny anankiray amin’ ireny, satria nihaika ny miaramilan’ Andriamanitra velona izy.
37 大衛又說：「耶和華救我脫離獅子和熊的爪，也必救我脫離這非利士人的手。」掃羅對大衛說：「你可以去吧！耶和華必與你同在。」
Ary hoy koa Davida; Jehovah, Izay namonjy ahy tamin’ ny tanan’ ny liona sy ny bera, Izy no hamonjy ahy amin’ ny tanan’ io Filistina io. Dia hoy Saoly tamin’ i Davida; Mandehana, ary homba anao anie Jehovah.
38 掃羅就把自己的戰衣給大衛穿上，將銅盔給他戴上，又給他穿上鎧甲。
Ary Saoly nampiakanjo an’ i Davida ny akanjo fiadiany ary nanisy fiarovan-doha varahina tamin’ ny lohany sy nampiakanjo azy akanjo fiarovan-tratra.
39 大衛把刀跨在戰衣外，試試能走不能走；因為素來沒有穿慣，就對掃羅說：「我穿戴這些不能走，因為素來沒有穿慣。」於是摘脫了。
Ary Davida namehy ny sabany tamin’ ny akanjo fiadiany, dia nanandrana handeha; fa tsy mbola nahazatra azy izany, ka hoy izy tamin’ i Saoly: Tsy afa-mandeha amin’ ireto aho, fa tsy mbola nahazatra ahy; ary dia nesorin’ i Davida izany.
40 他手中拿杖，又在溪中挑選了五塊光滑石子，放在袋裏，就是牧人帶的囊裏；手中拿着甩石的機弦，就去迎那非利士人。
Dia nitondra ny tehiny teny an-tànany izy sady nifidy vato kilonjy dimy tao amin’ ny lohasahan-driaka, ka nataony tao anatin’ ny kitapo fitondran’ ny mpiandry ondry, izay teny aminy, ary ny antsamotadiny koa teny an-tànany; dia nanatona ilay Filistina izy.
41 非利士人也漸漸地迎着大衛來，拿盾牌的走在前頭。
Ary ilay Filistina nandroso nanatona an’ i Davida, sady teo alohany ilay lehilahy mitondra ny ampinga lehibe.
42 非利士人觀看，見了大衛，就藐視他；因為他年輕，面色光紅，容貌俊美。
Ary nony nijerijery an’ i Davida ilay Filistina ka nahita azy, dia nianjonanjona taminy, fa tanora izy sady mena volo no tsara tarehy.
43 非利士人對大衛說：「你拿杖到我這裏來，我豈是狗呢？」非利士人就指着自己的神咒詛大衛。
Ary hoy ilay Filistina tamin’ i Davida: Alika angaha aho, no hatonin’ ialahy amin’ ny tehina? Ary nanozona an’ i Davida tamin’ ireo andriamaniny ilay Filistina
44 非利士人又對大衛說：「來吧！我將你的肉給空中的飛鳥、田野的走獸吃。」
sady nanao tamin’ i Davida hoe: Avia etỳ amiko, dia homeko ny voro-manidina sy ny bibi-dia ny nofon’ ialahy.
45 大衛對非利士人說：「你來攻擊我，是靠着刀槍和銅戟；我來攻擊你，是靠着萬軍之耶和華的名，就是你所怒罵帶領以色列軍隊的上帝。
Fa hoy kosa Davida tamin’ ilay Filistina: Hianao manatona ahy amin’ ny sabatra sy ny lefona ary ny lefom-pohy; fa izaho kosa manatona anao amin’ ny anaran’ i Jehovah, Tompon’ ny maro, Andriamanitry ny miaramilan’ ny Isiraely, Izay efa nohaikainao.
46 今日耶和華必將你交在我手裏。我必殺你，斬你的頭，又將非利士軍兵的屍首給空中的飛鳥、地上的野獸吃，使普天下的人都知道以色列中有上帝；
Anio no hanoloran’ i Jehovah anao amin’ ny tanako, ary hamely anao aho ka hanapaka ny lohanao, dia homeko ny voro-manidina sy ny bibi-dia ny fatin’ ny miaramilan’ ny Filistina anio, mba ho fantatry ny tany rehetra fa manana Andriamanitra tokoa ny Isiraely.
47 又使這眾人知道耶和華使人得勝，不是用刀用槍，因為爭戰的勝敗全在乎耶和華。他必將你們交在我們手裏。」
Ary ho fantatr’ izao fiangonana rehetra izao fa tsy sabatra sy lefona no amonjen’ i Jehovah; fa an’ i Jehovah ny ady, ary hanolotra anareo ho eo an-tananay Izy.
48 非利士人起身，迎着大衛前來。大衛急忙迎着非利士人，往戰場跑去。
Ary nony niainga ilay Filistina ka nanatona hitsena an’ i Davida, dia nandroso faingana Davida ka nihazakazaka ho eo amin’ ny laharan’ ny miaramila hitsena ilay Filistina.
49 大衛用手從囊中掏出一塊石子來，用機弦甩去，打中非利士人的額，石子進入額內，他就仆倒，面伏於地。
Ary natsofok’ i Davida tao an-kitapo ny tananay, ka naka vato tao izy, ka dia nalefany tamin’ ny antsamotady, ka nahavoa ilay Filistina tamin’ ny handriny, ary nilentika tamin’ ny handriny ny vato, dia potraka niankohoka tamin’ ny tany izy.
50 這樣，大衛用機弦甩石，勝了那非利士人，打死他；大衛手中卻沒有刀。
Toy izany no nandresen’ i Davida ilay Filistina tamin’ ny vaton’ antsamotady, fa namely ilay Filistina izy ka nahafaty azy, ary tsy nisy sabatra teny an-tànan’ i Davida.
51 大衛跑去，站在非利士人身旁，將他的刀從鞘中拔出來，殺死他，割了他的頭。非利士眾人看見他們討戰的勇士死了，就都逃跑。
Dia nihazakazaka Davida ka nitsangana teo anilan’ ilay Filistina, dia nalainy ny sabatr’ ilehio ka notsoahany tamin’ ny tranony, dia namonoany azy, sy nanapahany ny lohany. Ary nony hitan’ ny Filistina fa maty ilay lehilahy maheriny, dia vaky nandositra izy.
52 以色列人和猶大人便起身吶喊，追趕非利士人，直到迦特和以革倫的城門。被殺的非利士人倒在沙拉音的路上，直到迦特和以革倫。
Ary ny lehilahy amin’ ny Isiraely sy ny Joda dia nitsangana ka nanakora sy nanenjika ny Filistina hatrany akaikin’ i Gay sy ny vavahadin’ i Ekrona; ary izay voa tamin’ ny Filistina dia niampatrampatra teny amin’ ny lalana mankany Saraima ary hatrany Gata ka hatrany Ekrona.
53 以色列人追趕非利士人回來，就奪了他們的營盤。
Ary ny Zanak’ Isiraely niverina avy nanenjika mafy ny Filistina ka namabo ny tobiny koa.
54 大衛將那非利士人的頭拿到耶路撒冷，卻將他軍裝放在自己的帳棚裏。
Ary ny lohan’ ilay Filistina dia noraisin’ i Davida ka nentiny tany Jerosalema; fa ny fiadiany napetrany tao amin’ ny lainy.
55 掃羅看見大衛去攻擊非利士人，就問元帥押尼珥說：「押尼珥啊，那少年人是誰的兒子？」押尼珥說：「我敢在王面前起誓，我不知道。」
Ary nony nahita an’ i Davida nandeha hiady tamin’ ny Filistina Saoly, dia hoy izy tamin’ i Abnera, komandin’ ny miaramila: Ry Abnera, zanak’ iza moa iny zaza iny? Ary hoy Abnera: Raha velona koa ny ainao, ry mpanjaka, tsy fantatro velively.
56 王說：「你可以問問那幼年人是誰的兒子。」
Ary hoy ny mpanjaka: Anontanionao na zanak’ iza na zanak’ iza iny zaza iny.
57 大衛打死非利士人回來，押尼珥領他到掃羅面前，他手中拿着非利士人的頭。
Ary nony niverina avy namono ilay Filistina Davida, dia nalain’ i Abnera izy ka nentiny teo anatrehan’ i Saoly, ary mbola teny an-tànany ihany ny lohan’ ilay Filistina.
58 掃羅問他說：「少年人哪，你是誰的兒子？」大衛說：「我是你僕人伯利恆人耶西的兒子。」
Dia hoy Saoly taminy: Zanak’ iza moa ianao, ry zatovo? Ary hoy Davida: Zanak’ i Jese Betlehemita mpanomponao aho.
