箴言 1
1 以色列王大卫儿子所罗门的箴言：
Iyi ndi miyambi ya Solomoni mwana wa Davide, mfumu ya Israeli:
2 要使人晓得智慧和训诲， 分辨通达的言语，
Ndi yothandiza kuti munthu adziwe nzeru ndi malangizo; kuti amvetse mawu a matanthauzo ozama;
3 使人处事领受智慧、 仁义、公平、正直的训诲，
kuti alandire malangizo othandiza kuti achite zinthu mwanzeru, akhale wangwiro, wachilungamo ndiponso wosakondera.
4 使愚人灵明， 使少年人有知识和谋略，
Ndi yothandiza munthu wamba kuti aphunzire nzeru za kuchenjera, achinyamata kudziwa zinthu bwino ndi kulingalira.
5 使智慧人听见，增长学问， 使聪明人得着智谋，
Munthu wanzeru amvetse bwino miyamboyi kuti awonjezere kuphunzira kwake, ndi munthu womvetsa zinthu bwino apatepo luso,
6 使人明白箴言和譬喻， 懂得智慧人的言词和谜语。
kuti azimvetsa miyambi ndi mafanizo, mawu a anthu anzeru ndi mikuluwiko.
7 敬畏耶和华是知识的开端； 愚妄人藐视智慧和训诲。
Kuopa Yehova ndiye chiyambi cha nzeru. Zitsiru zimanyoza nzeru ndi malangizo.
8 我儿，要听你父亲的训诲， 不可离弃你母亲的法则；
Mwana wanga, mvera malangizo a abambo ako ndipo usakane mawu okuwongolera a amayi ako.
9 因为这要作你头上的华冠， 你项上的金链。
Ali ngati sangamutu yokongola ya maluwa pamutu pako ndiponso ali ngati mkanda mʼkhosi mwako.
10 我儿，恶人若引诱你， 你不可随从。
Mwana wanga, ngati anthu oyipa afuna kukukopa usamawamvere.
11 他们若说：你与我们同去， 我们要埋伏流人之血， 要蹲伏害无罪之人；
Akadzati, “Tiye kuno; tikabisale kuti tiphe anthu, tikabisalire anthu osalakwa;
tiwameze amoyo ngati manda, ndi athunthu ngati anthu otsikira mʼdzenje. (Sheol h7585)
13 我们必得各样宝物， 将所掳来的，装满房屋；
Motero tidzapeza zinthu zosiyanasiyana zamtengowapatali ndi kudzaza nyumba zathu ndi zolanda;
14 你与我们大家同分， 我们共用一个囊袋；
Bwera, chita nafe maere, ndipo tidzagawana chuma chathu tonse.”
15 我儿，不要与他们同行一道， 禁止你脚走他们的路。
Mwana wanga, usayende nawo pamodzi, usatsagane nawo mʼnjira zawozo.
16 因为，他们的脚奔跑行恶； 他们急速流人的血，
Iwowatu amangofuna zoyipa zokhazokha, amathamangira kukhetsa magazi.
17 好像飞鸟， 网罗设在眼前仍不躲避。
Nʼkopanda phindu kutchera msampha mbalame zikuona!
18 这些人埋伏，是为自流己血； 蹲伏，是为自害己命。
Koma anthu amenewa amangobisalira miyoyo yawo yomwe; amangodzitchera okha msampha!
19 凡贪恋财利的，所行之路都是如此； 这贪恋之心乃夺去得财者之命。
Awa ndiwo mathero a anthu opeza chuma mwankhanza; chumacho chimapha mwiniwake.
20 智慧在街市上呼喊， 在宽阔处发声，
Nzeru ikufuwula mu msewu, ikuyankhula mokweza mawu mʼmisika;
21 在热闹街头喊叫， 在城门口，在城中发出言语，
ikufuwula pa mphambano ya misewu, ikuyankhula pa zipata za mzinda kuti,
22 说：你们愚昧人喜爱愚昧， 亵慢人喜欢亵慢， 愚顽人恨恶知识，要到几时呢？
“Kodi inu anthu osachangamukanu, mudzakondwera ndi kusachangamuka mpaka liti? Nanga anthu onyogodola adzakondabe kunyogodola mpaka liti? Kapena opusa adzadana ndi nzeru mpaka liti?
23 你们当因我的责备回转； 我要将我的灵浇灌你们， 将我的话指示你们。
Tamverani mawu anga a chidzudzulo. Ine ndikukuwuzani maganizo anga ndi kukudziwitsani mawu anga.
24 我呼唤，你们不肯听从； 我伸手，无人理会；
Popeza ndinakuyitanani koma inu munakana kumvera. Ndinayesa kukuthandizani koma panalibe amene anasamala.
25 反轻弃我一切的劝戒， 不肯受我的责备。
Uphungu wanga munawunyoza. Kudzudzula kwanga simunakusamale.
26 你们遭灾难，我就发笑； 惊恐临到你们，我必嗤笑。
Ndiye inenso ndidzakusekani mukadzakhala mʼmavuto; ndidzakunyogodolani chikadzakugwerani chimene mumachiopacho.
27 惊恐临到你们，好像狂风； 灾难来到，如同暴风； 急难痛苦临到你们身上。
Chiwonongeko chikadzakugwerani ngati namondwe, tsoka likadzakufikirani ngati kamvuluvulu, mavuto ndi masautso akadzakugwerani.
28 那时，你们必呼求我，我却不答应， 恳切地寻找我，却寻不见。
“Tsono mudzandiyitana koma sindidzayankha; mudzandifunafuna, koma simudzandipeza.
29 因为，你们恨恶知识， 不喜爱敬畏耶和华，
Popeza iwo anadana ndi chidziwitso ndipo sanasankhe kuopa Yehova,
30 不听我的劝戒， 藐视我一切的责备，
popeza iwo sanasamale malangizo anga ndipo ananyoza chidzudzulo changa.
31 所以必吃自结的果子， 充满自设的计谋。
Tsono adzadya zipatso zoyenera mayendedwe awo ndi kukhuta ndi ntchito zimene anachita kwa ena.
32 愚昧人背道，必杀己身； 愚顽人安逸，必害己命。
Pakuti anthu osachangamuka amaphedwa chifukwa cha kusochera kwawo, ndipo zitsiru zimadziwononga zokha chifukwa cha mphwayi zawo.
33 惟有听从我的，必安然居住， 得享安静，不怕灾祸。
Koma aliyense wondimvera adzakhala mwa bata; adzakhala mosatekeseka posaopa chilichonse.”
