箴言 23
1 你若与官长坐席， 要留意在你面前的是谁。
Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
2 你若是贪食的， 就当拿刀放在喉咙上。
na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
3 不可贪恋他的美食， 因为是哄人的食物。
Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
4 不要劳碌求富， 休仗自己的聪明。
Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
5 你岂要定睛在虚无的钱财上吗？ 因钱财必长翅膀，如鹰向天飞去。
Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
6 不要吃恶眼人的饭， 也不要贪他的美味；
Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
7 因为他心怎样思量， 他为人就是怎样。 他虽对你说，请吃，请喝， 他的心却与你相背。
kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
8 你所吃的那点食物必吐出来； 你所说的甘美言语也必落空。
Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
9 你不要说话给愚昧人听， 因他必藐视你智慧的言语。
Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
10 不可挪移古时的地界， 也不可侵入孤儿的田地；
Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
11 因他们的救赎主大有能力， 他必向你为他们辨屈。
kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
12 你要留心领受训诲， 侧耳听从知识的言语。
Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
13 不可不管教孩童； 你用杖打他，他必不至于死。
Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
Mwadhibu kwa fimbo na kuiokoa nafsi yake kutoka mautini. (Sheol h7585)
15 我儿，你心若存智慧， 我的心也甚欢喜。
Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
16 你的嘴若说正直话， 我的心肠也必快乐。
utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
17 你心中不要嫉妒罪人， 只要终日敬畏耶和华；
Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
18 因为至终必有善报， 你的指望也不致断绝。
Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
19 我儿，你当听，当存智慧， 好在正道上引导你的心。
Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
20 好饮酒的，好吃肉的， 不要与他们来往；
Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
21 因为好酒贪食的，必致贫穷； 好睡觉的，必穿破烂衣服。
kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
22 你要听从生你的父亲； 你母亲老了，也不可藐视她。
Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
23 你当买真理； 就是智慧、训诲，和聪明也都不可卖。
Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
24 义人的父亲必大得快乐； 人生智慧的儿子，必因他欢喜。
Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
25 你要使父母欢喜， 使生你的快乐。
Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
26 我儿，要将你的心归我； 你的眼目也要喜悦我的道路。
Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
27 妓女是深坑； 外女是窄阱。
kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
28 她埋伏好像强盗； 她使人中多有奸诈的。
Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
29 谁有祸患？谁有忧愁？ 谁有争斗？谁有哀叹？ 谁无故受伤？谁眼目红赤？
Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
30 就是那流连饮酒、 常去寻找调和酒的人。
Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
31 酒发红，在杯中闪烁， 你不可观看， 虽然下咽舒畅， 终久是咬你如蛇，刺你如毒蛇。
Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
33 你眼必看见异怪的事； 你心必发出乖谬的话。
Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
34 你必像躺在海中， 或像卧在桅杆上。
Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
35 你必说：人打我，我却未受伤； 人鞭打我，我竟不觉得。 我几时清醒，我仍去寻酒。
Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”
