箴言 14

1 智慧妇人建立家室； 愚妄妇人亲手拆毁。

ژنی دانا ماڵی خۆی بنیاد دەنێت، گێلیش بە دەستی خۆی کاولی دەکات.

2 行动正直的，敬畏耶和华； 行事乖僻的，却藐视他。

ئەوەی ڕاستەڕێیەکەی خۆی بگرێت لەخواترسە، بەڵام ئەوەی ڕێگای خۆی خوار بکاتەوە سووکایەتی پێ دەکات.

3 愚妄人口中骄傲，如杖责打己身； 智慧人的嘴必保守自己。

گێل بە قسەکانی خۆی تووشی گۆچانی سزادان دەبێت، بەڵام دانایان لێوەکانیان دەیانپارێزن.

4 家里无牛，槽头干净； 土产加多乃凭牛力。

کە مانگا نەبێت ئاخوڕ بەتاڵە، دروێنەی زۆریش بە هێزی گایە.

5 诚实见证人不说谎话； 假见证人吐出谎言。

شایەتی دەستپاک درۆ ناکات، بەڵام شایەتی درۆزن درۆ بڵاو دەکاتەوە.

6 亵慢人寻智慧，却寻不着； 聪明人易得知识。

گاڵتەجاڕ داوای دانایی دەکات و نایدۆزێتەوە، بەڵام زانیاری بۆ تێگەیشتوو ئاسانە.

7 到愚昧人面前， 不见他嘴中有知识。

لەبەردەم کەسی گێل دووربکەوە، چونکە لە لێوەکانی زانیاری نابیستیت.

8 通达人的智慧在乎明白己道； 愚昧人的愚妄乃是诡诈。

دانایی ژیر تێگەیشتنی ڕێگای خۆیەتی، بەڵام گێلایەتی گێلەکان فریودانە.

9 愚妄人犯罪，以为戏耍； 正直人互相喜悦。

گێلەکان گاڵتە بە تاوان دەکەن، بەڵام لەنێو سەرڕاستان ڕەزامەندی خودا دەدۆزرێتەوە.

10 心中的苦楚，自己知道； 心里的喜乐，外人无干。

هەر دڵێک تاڵیێتی گیانی خۆی دەزانێت، کەسیش لە خۆشییەکەیدا بەشداری ناکات.

11 奸恶人的房屋必倾倒； 正直人的帐棚必兴盛。

ماڵی بەدکارەکان کاول دەبێت، بەڵام ڕەشماڵی سەرڕاستان گەشە دەکات.

12 有一条路，人以为正， 至终成为死亡之路。

ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە.

13 人在喜笑中，心也忧愁； 快乐至极就生愁苦。

بگرە لە پێکەنینیشدا دڵ تەنگ دەبێت، لەوانەیە کۆتایی خۆشیش خەم بێت.

14 心中背道的，必满得自己的结果； 善人必从自己的行为得以知足。

کەسی ڕاڕا لە ڕێگای خۆی تێر دەبێت، پیاوچاکیش لەوەی کە هەیەتی.

15 愚蒙人是话都信； 通达人步步谨慎。

ساویلکە بە هەموو قسەیەک بڕوا دەکات، بەڵام ژیر دەڕوانێتە هەنگاوەکانی خۆی.

16 智慧人惧怕，就远离恶事； 愚妄人却狂傲自恃。

کەسی دانا لە خودا دەترسێت و لە خراپە لادەدات، بەڵام گێل سەرگەرمە و پشت ئەستوورە.

17 轻易发怒的，行事愚妄； 设立诡计的，被人恨恶。

کەسی هەڵەشە ڕەفتاری گێلانە دەکات، پیاوی تەڵەکەبازیش مایەی ڕقە.

18 愚蒙人得愚昧为产业； 通达人得知识为冠冕。

ساویلکەکان میراتگری گێلایەتین، بەڵام ژیرەکان سەریان بە زانیاری دەڕازێنرێتەوە.

19 坏人俯伏在善人面前； 恶人俯伏在义人门口。

بەدکاران لەبەردەم پیاوچاکان دەچەمێنەوە، خراپەکارانیش لە بەردەرگای کەسی ڕاستودروست.

20 贫穷人连邻舍也恨他； 富足人朋友最多。

هەژار تەنانەت دراوسێکەشی ڕقی لێی دەبێتەوە، بەڵام دەوڵەمەند دۆستی زۆرە.

21 藐视邻舍的，这人有罪； 怜悯贫穷的，这人有福。

ئەوەی سووکایەتی بە دراوسێکەی بکات گوناه دەکات، بەڵام خۆزگە دەخوازرێ بەوەی لەگەڵ هەژاران میهرەبانە.

22 谋恶的，岂非走入迷途吗？ 谋善的，必得慈爱和诚实。

ئایا وێڵ نابن ئەوانەی پیلانی خراپە دادەڕێژن؟ بەڵام خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لەگەڵ ئەوانەیە کە پلانی چاکە دادەڕێژن.

23 诸般勤劳都有益处； 嘴上多言乃致穷乏。

لە هەموو ماندووبوونێک سوود هەیە، بەڵام تەنها قسەی لێوان بێت بەرەو نەبوونییە.

24 智慧人的财为自己的冠冕； 愚妄人的愚昧终是愚昧。

دەوڵەمەندی تاجی دانایانە، بەڵام گێلایەتی نادانایان دەڕازێنێتەوە.

25 作真见证的，救人性命； 吐出谎言的，施行诡诈。

شایەتی ڕاستگۆ دەربازکەری خەڵکە، بەڵام ئەوەی درۆ بڵاو دەکاتەوە تەفرەدەرە.

26 敬畏耶和华的，大有倚靠； 他的儿女也有避难所。

ئەوەی لە یەزدان بترسێت دڵنیاییەکی بەهێزی هەیە، بۆ کوڕەکانیشی دەبێتە پەناگا.

27 敬畏耶和华就是生命的泉源， 可以使人离开死亡的网罗。

لەخواترسی کانی ژیانە، بۆ دوورکەوتنەوە لە داوی مردن.

28 帝王荣耀在乎民多； 君王衰败在乎民少。

زۆری گەل شکۆمەندییە بۆ پاشا، بەڵام نەمانی گەل شکستی میرە.

29 不轻易发怒的，大有聪明； 性情暴躁的，大显愚妄。

ئەوەی درەنگ تووڕە بێت باش تێدەگات، بەڵام ئەوەی هەڵەشە بێت گێلایەتی دەردەخات.

30 心中安静是肉体的生命； 嫉妒是骨中的朽烂。

دڵی ئارام ژیان بە جەستە دەبەخشێت، بەڵام ئیرەیی ئێسک کلۆر دەکات.

31 欺压贫寒的，是辱没造他的主； 怜悯穷乏的，乃是尊敬主。

ئەوەی ستەم لە هەژار بکات سووکایەتی بە دروستکەرەکەی دەکات، بەڵام ئەوەی لەگەڵ نەدار میهرەبانە ڕێز لە خودا دەگرێت.

32 恶人在所行的恶上必被推倒； 义人临死，有所投靠。

خراپەکار بە خراپەکانی خۆی دەکەوێنرێت، بەڵام کەسی ڕاستودروست لە مردنیشی پەناگای هەیە.

33 智慧存在聪明人心中； 愚昧人心里所存的，显而易见。

دانایی لەناو دڵی کەسی تێگەیشتوو دەحەسێتەوە، هەروەها گێلەکان تەنانەت ناواخنیشیان دەزانرێت.

34 公义使邦国高举； 罪恶是人民的羞辱。

ڕاستودروستی نەتەوە بەرز دەکاتەوە، بەڵام گوناه شەرمەزاری گەلانە.

35 智慧的臣子蒙王恩惠； 贻羞的仆人遭其震怒。

ڕەزامەندی پاشا بۆ خزمەتکاری وریایە، بەڵام تووڕەبوونی لە خزمەتکاری شەرمەزارە.