士师记 9
1 耶路·巴力的儿子亚比米勒到了示剑见他的众母舅，对他们和他外祖全家的人说：
Gbe ɖeka la Abimelek, Yerubaal ƒe vi, ɖi tsa yi ɖasra nyruiawo kpɔ le Sekem
2 “请你们问示剑的众人说，是耶路·巴力的众子七十人都管理你们好呢？还是一人管理你们好呢？你们又要记念我是你们的骨肉。”
eye wòdo susu sia ɖe wo gbɔ be: Alekee, anyo na mi be Yerubaal ƒe vi blaadre sɔŋ naɖu fia ɖe mia dzi loo, alo be nye Abimelek, ame si nye mia vi ŋutɔŋutɔ la naɖu fia ɖe mia dzia, miyi ɖabia dumemetsitsiawo se.
3 他的众母舅便将这一切话为他说给示剑人听，示剑人的心就归向亚比米勒。他们说：“他原是我们的弟兄”；
Ale Abimelek nyruiawo yi dumemetsitsiwo gbɔ hetsɔ Abimelek ƒe nya la ɖo woƒe ŋkume. Woɖo be, esi Abimelek dada tso yewoƒe dua me ta la, yewoxɔ Abimelek ƒe nya la.
4 就从巴力·比利土的庙中取了七十舍客勒银子给亚比米勒；亚比米勒用以雇了些匪徒跟随他。
Ale wona gae tso esi wodzɔ le trɔ̃ Baal Berit subɔƒe la me eye fia Abimelek tsɔ ga sia ƒo gbevu aɖewo nu ƒu ɖe eɖokui ŋu.
5 他往俄弗拉到他父亲的家，将他弟兄、耶路·巴力的众子七十人都杀在一块磐石上；只剩下耶路·巴力的小儿子约坦，因为他躲藏了。
Ekplɔ wo yi fofoa ƒe aƒe me le Ofra eye wòna wowu Yerubaal ƒe vi blaadreawo ɖe kpe ɖeka dzi, ke Yerubaal ƒe vi ɖeka, Yotam, koe si ɖaɣla eɖokui.
6 示剑人和米罗人都一同聚集，往示剑橡树旁的柱子那里，立亚比米勒为王。
Esia megbe la, Sekemtɔwo kple Betmilɔtɔwo wɔ takpekpe gã aɖe le oɖumti la te le Sekem eye woɖo Abimelek fiae.
7 有人将这事告诉约坦，他就去站在基利心山顶上，向众人大声喊叫说：“示剑人哪，你们要听我的话， 神也就听你们的话。
Esi wogblɔ nya sia na Yotam la, eyi Gerizim to la tame eye wòdo ɣli gblɔ na wo be, “Miɖo tom, mi Sekemtɔwo, ale be Mawu naɖo to mi.
8 有一时，树木要膏一树为王，管理他们，就去对橄榄树说：‘请你作我们的王。’
Gbe ɖeka la, atiwo kpe ta be woaɖo fia na wo ɖokui. Wogblɔ na amiti be, ‘Ɖu fia ɖe mía dzi.’
9 橄榄树回答说：‘我岂肯止住供奉神和尊重人的油，飘摇在众树之上呢？’
“Gake amiti ɖo eŋu na wo be, ‘Ɖe madzudzɔ amidzidzi, ami si wotsɔna dea bubu mawuwo kple amegbetɔwo ŋu be mava ɖu fia ɖe atiwo dzia?’
10 树木对无花果树说：‘请你来作我们的王。’
“Emegbe la wogblɔ na gboti be, ‘Va ɖu fia ɖe mía dzi.’
11 无花果树回答说：‘我岂肯止住所结甜美的果子，飘摇在众树之上呢？’
“Ke gboti ɖo eŋu na wo be, ‘Ɖe madzudzɔ nye ku vivi ŋanɛwo tsetse be maɖu fia ɖe atiwo dzia?’
12 树木对葡萄树说：‘请你来作我们的王。’
“Wogblɔ na wainka be, ‘Va ɖu fia ɖe mía dzi.’
13 葡萄树回答说：‘我岂肯止住使神和人喜乐的新酒，飘摇在众树之上呢？’
“Ke wainka ɖo eŋu na wo be, ‘Ɖe madzudzɔ wain si doa dzidzɔ na mawuwo kple amewo siaa la tsetse ale be maɖu fia ɖe atiwo dzia.’
14 众树对荆棘说：‘请你来作我们的王。’
“Mlɔeba la, atiawo katã gblɔ na ŋuti be, ‘Va, nàɖu fia ɖe mía dzi.’
15 荆棘回答说：‘你们若诚诚实实地膏我为王，就要投在我的荫下；不然，愿火从荆棘里出来，烧灭黎巴嫩的香柏树。’
“Ŋuti gblɔ na atiawo be, ‘Ne miaɖom fiae ɖe mia nu vavã la, ekema miva be ɖe nye vɔvɔli te, ke ne menye nenema o la, mina dzo nado tso ŋuti la me ava bi Lebanon ƒe sedatiwo.’”
16 “现在你们立亚比米勒为王，若按诚实正直善待耶路·巴力和他的全家，这就是酬他的劳。
Yotam yi edzi be, “Ɖe miewɔ nu dzɔdzɔe ɖe Yerubaal kple eƒe dzidzimeviwo ŋu be mietsɔ Abimelek ɖo fia mahã?
17 从前我父冒死为你们争战，救了你们脱离米甸人的手。
Fofonye wɔ aʋa na mi, tsɔ eƒe agbe ke eye wòɖe mi tso Midiantɔwo ƒe asi me,
18 你们如今起来攻击我的父家，将他众子七十人杀在一块磐石上，又立他婢女所生的儿子亚比米勒为示剑人的王；他原是你们的弟兄。
ke mietso ɖe eŋu eye miewu via blaadre le kpe ɖeka dzi. Azɔ la, mietsɔ via Abimelek, ame si nye fofonye ƒe kosi vi la ɖo fiae elabena miaƒe ƒometɔ wònye.
19 你们如今若按诚实正直待耶路·巴力和他的家，就可因亚比米勒得欢乐，他也可因你们得欢乐；
Ne mieka ɖe edzi be yewowɔ nu dzɔdzɔe ɖe Yerubaal kple eƒe dzidzimeviwo ŋu la, ekema agbe nadidi na mi eye eme nafa na miawo kple Abimelek siaa.
20 不然，愿火从亚比米勒发出，烧灭示剑人和米罗众人，又愿火从示剑人和米罗人中出来，烧灭亚比米勒。”
Ke ne miewɔ nu dzɔdzɔe ɖe Gideon ŋu o la, ekema Abimelek natsrɔ̃ Sekemtɔwo kple Betmilɔt ƒe amewo eye woawo hã natsrɔ̃ Abimelek!”
21 约坦因怕他弟兄亚比米勒，就逃跑，来到比珥，住在那里。
Azɔ vɔvɔ̃ na nɔvia Abimelek ta la, Yotam si yi ɖanɔ Beer.
22 亚比米勒管理以色列人三年。
Le Abimelek ƒe fiaɖuɖu le Israel ƒe etɔ̃ megbe la,
23 神使恶魔降在亚比米勒和示剑人中间，示剑人就以诡诈待亚比米勒。
Mawu na dzre va dzɔ ɖe Fia Abimelek kple Sekemtɔwo dome, ale Sekemtɔwo tso ɖe fia la ŋu.
24 这是要叫耶路·巴力七十个儿子所受的残害归与他们的哥哥亚比米勒，又叫那流他们血的罪归与帮助他杀弟兄的示剑人。
Le nya siwo va dzɔ me la, wohe to na Abimelek kple Sekemtɔ siwo kpe ɖe eŋu le Yerubaal ƒe vi blaadreawo wuwu me.
25 示剑人在山顶上设埋伏，等候亚比米勒。凡从他们那里经过的人，他们就抢夺。有人将这事告诉亚比米勒。
Sekemtɔwo be ɖe mɔ si yi to la dzi la dzi na Abimelek. Esi wonɔ elalam be wòava yi la, woda adzo ame siwo va to mɔ la dzi yina. Ke ame aɖe fi tofi na Abimelek le nugbe si woɖo ɖe eŋu la ŋuti.
26 以别的儿子迦勒和他的弟兄来到示剑，示剑人都信靠他。
Ɣe ma ɣi la, Gaal, Ebed ƒe vi, ʋu kple nɔviawo yi Sekem eye wòzu ame ŋkutawo dometɔ ɖeka le dua me.
27 示剑人出城到田间去，摘下葡萄，踹酒，设摆筵宴，进他们神的庙中吃喝，咒诅亚比米勒。
Le esime wonɔ nuŋeŋeŋkekenyui ɖum le Sekem le ƒe ma me le woƒe mawu ƒe gbedoxɔ me la, amewo no wain nyuie eye wode asi fiƒoƒo de Abimelek me.
28 以别的儿子迦勒说：“亚比米勒是谁？示剑是谁？使我们服事他呢？他不是耶路·巴力的儿子吗？他的帮手不是西布勒吗？你们可以服事示剑的父亲哈抹的后裔。我们为何服事亚比米勒呢？
Gaal do ɣli be, “Ame kae nye Abimelek eye nu ka ta wòanye míaƒe fia? Nu ka ta míanye eƒe subɔlawo? Eya kple xɔlɔ̃a, Zebul, boŋue anye míawo ƒe subɔlawo. Miɖe kɔ ɖa le Abimelek ŋu!
29 惟愿这民归我的手下，我就除掉亚比米勒。”迦勒又对亚比米勒说：“增添你的军兵出来吧。”
Mitsɔm ɖo fiae eye enumake miakpɔ nu si adzɔ ɖe Abimelek dzi! Magblɔ na Abimelek be, ‘Ƒo aʋawɔlawo nu ƒu eye nàho aʋa!’”
30 邑宰西布勒听见以别的儿子迦勒的话，就发怒，
Ke esi dumegã Zebul se nya si Gaal gblɔ la, edo dɔmedzoe.
31 悄悄地打发人去见亚比米勒，说：“以别的儿子迦勒和他的弟兄到了示剑，煽惑城中的民攻击你。
Enumake eɖo du ɖe Abimelek le Aruma be, “Gaal, Ebed ƒe vi kple eƒe ƒometɔwo ʋu va le Sekem eye wole aɖaŋu vɔ̃ ɖom na amewo be woatso ɖe ŋuwò.
32 现在你和跟随你的人今夜起来，在田间埋伏。
Wò kple wò aʋakɔ miva be ɖe gbedzi le zã me
33 到早晨太阳一出，你就起来闯城。迦勒和跟随他的人出来攻击你的时候，你便向他们见机而做。”
eye ne ŋu ke ko la, mige ɖe dua me. Ne Gaal kple eƒe amewo do va kpe mi la, ekema miate ŋu awɔ nu sia nu si dze mia ŋu la kpli wo!”
34 于是，亚比米勒和跟随他的众人夜间起来，分作四队，埋伏等候示剑人。
Abimelek kple eƒe amewo zɔ mɔ le zã me, woma ɖe akpa ene me eye wode xa ɖe teƒe vovovowo ƒo xlã dua.
35 以别的儿子迦勒出去，站在城门口。亚比米勒和跟随他的人从埋伏之处起来。
Esi ŋu ke, le ŋdi me la, esime Gaal nɔ anyi ɖe dua ƒe agbo nu henɔ aɖaŋu dem kple dumemetsitsiawo la, Abimelek kple eƒe amewo lũ ɖe dua dzi.
36 迦勒看见那些人，就对西布勒说：“看哪，有人从山顶上下来了。”西布勒说：“你看见山的影子，以为是人。”
Esi Gaal kpɔ wo la, edo ɣli gblɔ na Zebul be, “Kpɔ to ma dzi ɖa! Medze abe amewoe le ɖiɖim tso afi ma gbɔna ene oa?” Zebul ɖo eŋu be, “Ao! Vɔvɔliwo ko kpɔm nèle abe amewo ene!”
37 迦勒又说：“看哪，有人从高处下来，又有一队从米恶尼尼橡树的路上而来。”
Gaal yi edzi be, “Kpɔ afi ma nyuie, meka ɖe edzi be mekpɔ amewo le lulũm ɖe mía dzi gbɔna. Kpɔ afi sia hã ɖa, ame bubuwo hã gbɔna; wodze le Meomenim ƒe oɖumti la ŋu!”
38 西布勒对他说：“你曾说，亚比米勒是谁，叫我们服事他？你所夸的口在哪里呢？这不是你所藐视的民吗？你现在出去，与他们交战吧！”
Tete Zebul biae be, “Afi ka wò numeɖiɖi gbogboawo le azɔ? Ame kae gblɔ be, ‘Ame ka gɔ̃e nye Abimelek eye nu ka ta wòaɖu fia ɖe mía dzi?’ Ame siwo ŋu nèɖu fewu le eye nèƒo fi de wo la le dua godo fifi laa! Do go nàkpe aʋa kpli wo!”
39 于是迦勒率领示剑人出去，与亚比米勒交战。
Enumake Gaal kplɔ Sekemtɔwo eye wowɔ aʋa kple Abimelek.
40 亚比米勒追赶迦勒；迦勒在他面前逃跑，有许多受伤仆倒的，直到城门。
Ke Abimelek ƒe amewo ɖu Gaal dzi. Sekemtɔ geɖewo xɔ abi eye womlɔ aʋagbe la dzi va se ɖe keke dua ƒe agbo nu ke.
41 亚比米勒住在亚鲁玛。西布勒赶出迦勒和他弟兄，不准他们住在示剑。
Abimelek nɔ Aruma ɣe ma ɣi. Zebul nya Gaal kple eƒe ƒometɔwo le Sekem eye meɖe mɔ be woaganɔ afi ma o.
42 次日，民出到田间，有人告诉亚比米勒；
Le ŋufɔke la, Sekemtɔwo gayi aʋa, ke ame aɖe fi tofi na Abimelek tso woƒe ɖoɖowo ŋu.
43 他就把他的人分作三队，埋伏在田间，看见示剑人从城里出来，就起来击杀他们。
Ale wòma eƒe aʋawɔlawo ɖe akpa etɔ̃ eye wòɣla wo ɖe gbedzi. Esi Sekemtɔwo do ta ɖa la, Abimelek ƒe amewo dze wo dzi eye wode asi wo wuwu me.
44 亚比米勒和跟随他的一队向前闯去，站在城门口；那两队直闯到田间，击杀了众人。
Abimelek da aʋalɔgo ɖeka ɖe dua ƒe agbo nu ale be Sekemtɔwo ƒe aʋawɔlawo mate ŋu atrɔ, asi yi dua me o, le esime aʋalɔgo eve bubuawo nɔ wo wum le gbedzi.
45 亚比米勒整天攻打城，将城夺取，杀了其中的居民，将城拆毁，撒上了盐。
Wowɔ aʋa ŋkeke blibo la hafi Abimelek te ŋu xɔ du la. Ewu amewo eye wògbã du la.
46 示剑楼的人听见了，就躲入巴力·比利土庙的卫所。
Esi Migdaltɔwo kpɔ nu si dzɔ la, wosi yi mɔ si te ɖe Baal Berit, ƒe subɔƒe la me.
47 有人告诉亚比米勒说：“示剑楼的人都聚在一处。”
Esi Abimelek se be ameawo si yi mɔ la me la,
48 亚比米勒和跟随他的人就都上撒们山。亚比米勒手拿斧子，砍下一根树枝，扛在肩上，对跟随他的人说：“你们看我所行的，也当赶紧照样行。”
Abimelek yi Zalmɔn to dzi. Efɔ nake lé ɖe abɔta eye wòɖe gbe na eƒe ameawo bena woawɔ nu si tututu yewɔ.
49 众人就各砍一枝，跟随亚比米勒，把树枝堆在卫所的四围，放火烧了卫所，以致示剑楼的人都死了，男女约有一千。
Ale ameawo dometɔ ɖe sia ɖe fɔ nake yi dua me. Abimelek tsɔ eƒe nake tu mɔ la ƒe gli ŋu eya ta ameawo hã wɔ nenema ke. Woli kɔ woƒe nakewo ɖe glia ŋu eye wode dzo nakekɔ la me. Ale ame abe akpe ɖeka ene, ŋutsuwo kple nyɔnuwo siaa, ame siwo nɔ mɔ la me la katã ku.
50 亚比米勒到提备斯，向提备斯安营，就攻取了那城。
Abimelek ho aʋa ɖe Tebez du la ŋu azɔ eye wòxɔe.
51 城中有一座坚固的楼；城里的众人，无论男女，都逃进楼去，关上门，上了楼顶。
Mɔ sesẽ aɖe nɔ dua me eya ta dua me tɔwo katã si yi eme. Wotu agbo la heyi mɔ la tame ke henɔ ŋku lém ɖe Abimelek kple eƒe amewo ŋu.
52 亚比米勒到了楼前攻打，挨近楼门，要用火焚烧。
Esi Abimelek va mɔ la te eye wònɔ dzadzram ɖo be yeatɔ dzoe la,
53 有一个妇人把一块上磨石抛在亚比米勒的头上，打破了他的脑骨。
nyɔnu aɖe ɖe asi le nutukpe gã aɖe ŋu tso mɔ la tame ɖo ɖe anyigba eye kpea ge dze Abimelek dzi eye wogbã ta nɛ.
54 他就急忙喊叫拿他兵器的少年人，对他说：“拔出你的刀来，杀了我吧！免得人议论我说，他为一个妇人所杀。”于是少年人把他刺透，他就死了。
Abimelek gblɔ na eƒe adekplɔvi be, “Wum! Elabena menyo be woase be nyɔnue wu Abimelek o!” Ale adekplɔvi la tɔ hɛe wòku.
55 以色列人见亚比米勒死了，便各回自己的地方去了。
Esi Israelviwo kpɔ be Abimelek ku la, wokaka yi wo de.
56 这样， 神报应亚比米勒向他父亲所行的恶，就是杀了弟兄七十个人的恶。
Ale Mawu he to na Abimelek le nu vɔ̃ si wòwɔ ɖe fofoa ŋu, to fofoa ƒe vi blaadreawo wuwu me la ta.
57 示剑人的一切恶， 神也都报应在他们头上；耶路·巴力的儿子约坦的咒诅归到他们身上了。
Mawu na Sekemtɔwo hã kpe fu ɖe woƒe ŋutasesẽ ta, abe ale si Yotam, Yerubaal ƒe vi gblɔe do ŋgɔ, esi wòƒo fi de wo la ene.
