创世记 27
1 以撒年老，眼睛昏花，不能看见，就叫了他大儿子以扫来，说：“我儿。”以扫说：“我在这里。”
Isaki alipokuwa mzee na macho yake yalipokuwa yamekosa nguvu asiweze kuona tena, akamwita Esau mwanawe mkubwa, akamwambia, “Mwanangu.” Akajibu, “Mimi hapa.”
2 他说：“我如今老了，不知道哪一天死。
Isaki akasema, “Mimi sasa ni mzee na sijui siku ya kifo changu.
3 现在拿你的器械，就是箭囊和弓，往田野去为我打猎，
Sasa basi, chukua silaha zako, podo na upinde, uende nyikani, ukawinde nyama pori kwa ajili yangu.
4 照我所爱的做成美味，拿来给我吃，使我在未死之先给你祝福。”
Uniandalie aina ya chakula kitamu nikipendacho uniletee nile, ili niweze kukubariki kabla sijafa.”
5 以撒对他儿子以扫说话，利百加也听见了。以扫往田野去打猎，要得野味带来。
Basi Rebeka alikuwa akisikiliza Isaki alipokuwa akizungumza na mwanawe Esau. Esau alipoondoka kwenda nyikani kuwinda nyama pori na kuleta,
6 利百加就对她儿子雅各说：“我听见你父亲对你哥哥以扫说：
Rebeka akamwambia Yakobo mwanawe, “Tazama, nimemsikia baba yako akimwambia ndugu yako Esau,
7 ‘你去把野兽带来，做成美味给我吃，我好在未死之先，在耶和华面前给你祝福。’
‘Niletee mawindo, kisha ukaniandalie chakula kitamu nile, ili niweze kukubariki mbele za Bwana kabla sijafa.’
8 现在，我儿，你要照着我所吩咐你的，听从我的话。
Sasa, mwanangu, nisikilize kwa makini na ufanye yale ninayokuambia:
9 你到羊群里去，给我拿两只肥山羊羔来，我便照你父亲所爱的给他做成美味。
Nenda sasa katika kundi ukaniletee wana-mbuzi wawili wazuri, ili niandalie chakula kitamu kwa ajili ya baba yako, kama vile anavyopenda.
10 你拿到你父亲那里给他吃，使他在未死之先给你祝福。”
Kisha umpelekee baba yako ale, ili apate kukubariki kabla hajafa.”
11 雅各对他母亲利百加说：“我哥哥以扫浑身是有毛的，我身上是光滑的；
Yakobo akamwambia Rebeka mama yake, “Lakini ndugu yangu Esau ana nywele mwilini, mimi nina ngozi nyororo.
12 倘若我父亲摸着我，必以我为欺哄人的，我就招咒诅，不得祝福。”
Itakuwaje kama baba yangu akinigusa? Itaonekana kwake kama niliyemfanyia ujanja na kuleta laana juu yangu badala ya baraka.”
13 他母亲对他说：“我儿，你招的咒诅归到我身上；你只管听我的话，去把羊羔给我拿来。”
Mama yake akamwambia, “Mwanangu, laana na iwe juu yangu. Fanya tu ninalokuambia, nenda ukaniletee hao wana-mbuzi.”
14 他便去拿来，交给他母亲；他母亲就照他父亲所爱的做成美味。
Kwa hiyo alikwenda akawaleta, akampa mama yake, akaandaa chakula kitamu, kama vile alivyopenda baba yake.
15 利百加又把家里所存大儿子以扫上好的衣服给她小儿子雅各穿上，
Kisha Rebeka akachukua nguo nzuri za Esau mwanawe wa kwanza, alizokuwa nazo nyumbani, akamvika Yakobo mwanawe mdogo.
16 又用山羊羔皮包在雅各的手上和颈项的光滑处，
Pia akamfunika mikononi na sehemu laini ya shingo kwa ngozi za mbuzi.
17 就把所做的美味和饼交在她儿子雅各的手里。
Hatimaye akampa Yakobo hicho chakula kitamu pamoja na mkate aliouoka.
18 雅各到他父亲那里说：“我父亲！”他说：“我在这里。我儿，你是谁？”
Akamwendea baba yake akasema, “Baba yangu.” Akajibu, “Naam, mwanangu, wewe ni nani?”
19 雅各对他父亲说：“我是你的长子以扫；我已照你所吩咐我的行了。请起来坐着，吃我的野味，好给我祝福。”
Yakobo akamwambia baba yake, “Mimi ni Esau mzaliwa wako wa kwanza. Nimefanya kama ulivyoniambia. Tafadhali uketi, ule sehemu ya mawindo yangu ili uweze kunibariki.”
20 以撒对他儿子说：“我儿，你如何找得这么快呢？”他说：“因为耶和华—你的 神使我遇见好机会得着的。”
Isaki akamuuliza mwanawe. “Umepataje haraka namna hii, mwanangu?” Akajibu, “Bwana Mungu wako amenifanikisha.”
21 以撒对雅各说：“我儿，你近前来，我摸摸你，知道你真是我的儿子以扫不是。”
Kisha Isaki akamwambia Yakobo, “Mwanangu tafadhali sogea karibu nami ili nikupapase, nione kama hakika ndiwe Esau mwanangu, au la.”
22 雅各就挨近他父亲以撒。以撒摸着他，说：“声音是雅各的声音，手却是以扫的手。”
Yakobo akasogea karibu na baba yake Isaki, ambaye alimpapasa na kusema, “Sauti ni ya Yakobo, bali mikono ni ya Esau.”
23 以撒就辨不出他来；因为他手上有毛，像他哥哥以扫的手一样，就给他祝福；
Hakumtambua, kwa sababu mikono yake ilikuwa na nywele kama ya ndugu yake Esau, kwa hiyo akambariki.
24 又说：“你真是我儿子以扫吗？”他说：“我是。”
Akamuuliza, “Hivi kweli wewe ni mwanangu Esau?” Akajibu, “Mimi ndiye.”
25 以撒说：“你递给我，我好吃我儿子的野味，给你祝福。”雅各就递给他，他便吃了，又拿酒给他，他也喝了。
Kisha akasema, “Mwanangu, niletee sehemu ya mawindo yako nile, ili nipate kukubariki.” Yakobo akamletea naye akala, akamletea na divai akanywa.
26 他父亲以撒对他说：“我儿，你上前来与我亲嘴。”
Kisha Isaki baba yake akamwambia, “Njoo hapa, mwanangu, unibusu.”
27 他就上前与父亲亲嘴。他父亲一闻他衣服上的香气，就给他祝福，说： 我儿的香气 如同耶和华赐福之田地的香气一样。
Kwa hiyo akamwendea akambusu. Isaki aliposikia harufu ya nguo zake, akambariki, akasema, “Aha, harufu ya mwanangu ni kama harufu ya shamba ambalo Bwana amelibariki.
28 愿 神赐你天上的甘露， 地上的肥土， 并许多五谷新酒。
Mungu na akupe umande kutoka mbinguni na utajiri wa duniani: wingi wa nafaka na divai mpya.
29 愿多民事奉你， 多国跪拜你。 愿你作你弟兄的主； 你母亲的儿子向你跪拜。 凡咒诅你的，愿他受咒诅； 为你祝福的，愿他蒙福。
Mataifa na yakutumikie na mataifa yakusujudie. Uwe bwana juu ya ndugu zako, na wana wa mama yako wakusujudie. Walaaniwe wale wakulaanio, nao wale wakubarikio wabarikiwe.”
30 以撒为雅各祝福已毕，雅各从他父亲那里才出来，他哥哥以扫正打猎回来，
Baada ya Isaki kumaliza kumbariki na baada tu ya Yakobo kuondoka kwa baba yake, ndugu yake Esau akaingia kutoka mawindoni.
31 也做了美味，拿来给他父亲，说：“请父亲起来，吃你儿子的野味，好给我祝福。”
Naye pia akaandaa chakula kitamu akamletea baba yake. Kisha akamwambia, “Baba yangu, keti ule sehemu ya mawindo yangu, ili upate kunibariki.”
32 他父亲以撒对他说：“你是谁？”他说：“我是你的长子以扫。”
Isaki baba yake akamuuliza, “Wewe ni nani?” Akajibu, “Mimi ni mwanao, mzaliwa wako wa kwanza, Esau.”
33 以撒就大大地战兢，说：“你未来之先，是谁得了野味拿来给我呢？我已经吃了，为他祝福；他将来也必蒙福。”
Isaki akatetemeka kwa nguvu sana, akasema, “Alikuwa nani basi, ambaye aliwinda mawindo akaniletea? Nilikula kabla tu hujaja na nikambariki, naye hakika atabarikiwa!”
34 以扫听了他父亲的话，就放声痛哭，说：“我父啊，求你也为我祝福！”
Esau aliposikia maneno haya ya baba yake, akalia sauti kubwa na ya uchungu, na kumwambia baba yake, “Nibariki mimi, mimi pia, baba yangu!”
35 以撒说：“你兄弟已经用诡计来将你的福分夺去了。”
Lakini akasema, “Ndugu yako amekuja kwa udanganyifu na akachukua baraka yako.”
36 以扫说：“他名雅各，岂不是正对吗？因为他欺骗了我两次：他从前夺了我长子的名分，你看，他现在又夺了我的福分。”以扫又说：“你没有留下为我可祝的福吗？”
Esau akasema, “Si ndiyo sababu anaitwa Yakobo? Amenidanganya mara hizi mbili: Alichukua haki yangu ya kuzaliwa na sasa amechukua baraka yangu!” Kisha akauliza, “Hukubakiza hata baraka moja kwa ajili yangu?”
37 以撒回答以扫说：“我已立他为你的主，使他的弟兄都给他作仆人，并赐他五谷新酒可以养生。我儿，现在我还能为你做什么呢？”
Isaki akamjibu Esau, “Nimemfanya yeye kuwa bwana juu yako, pia nimewafanya ndugu zako wote kuwa watumishi wake, nimemtegemeza kwa nafaka na divai mpya. Sasa nitaweza kukufanyia nini, mwanangu?”
38 以扫对他父亲说：“父啊，你只有一样可祝的福吗？我父啊，求你也为我祝福！”以扫就放声而哭。
Esau akamwambia baba yake, “Je, baba yangu una baraka moja tu? Unibariki mimi pia, baba yangu!” Kisha Esau akalia kwa sauti kubwa.
39 他父亲以撒说： 地上的肥土必为你所住； 天上的甘露必为你所得。
Baba yake Isaki akamjibu, akamwambia, “Makao yako yatakuwa mbali na utajiri wa dunia, mbali na umande wa mbinguni juu.
40 你必倚靠刀剑度日， 又必事奉你的兄弟； 到你强盛的时候， 必从你颈项上挣开他的轭。
Utaishi kwa upanga, nawe utamtumikia ndugu yako, lakini wakati utakapokuwa umejikomboa, utatupa nira yake kutoka shingoni mwako.”
41 以扫因他父亲给雅各祝的福，就怨恨雅各，心里说：“为我父亲居丧的日子近了，到那时候，我要杀我的兄弟雅各。”
Esau akawa na kinyongo dhidi ya Yakobo kwa ajili ya baraka ambazo baba yake alikuwa amembariki. Akasema moyoni mwake, “Siku za kuomboleza kwa ajili ya baba yangu zimekaribia, ndipo nitamuua ndugu yangu Yakobo.”
42 有人把利百加大儿子以扫的话告诉利百加，她就打发人去，叫了她小儿子雅各来，对他说：“你哥哥以扫想要杀你，报仇雪恨。
Rebeka alipokwisha kuambiwa yale aliyoyasema Esau mwanawe mkubwa, alimwita Yakobo mwanawe mdogo, akamwambia, “Ndugu yako Esau anajifariji kwa wazo la kukuua.
43 现在，我儿，你要听我的话：起来，逃往哈兰、我哥哥拉班那里去，
Sasa basi, mwanangu, fanya nisemalo: Kimbilia haraka kwa Labani ndugu yangu kule Harani.
44 同他住些日子，直等你哥哥的怒气消了。
Ukae naye kwa muda mpaka ghadhabu ya ndugu yako itulie.
45 你哥哥向你消了怒气，忘了你向他所做的事，我便打发人去把你从那里带回来。为什么一日丧你们二人呢？”
Wakati ndugu yako atakapokuwa hana hasira nawe tena na amesahau uliyomtendea, nitakupelekea ujumbe urudi. Kwa nini niwapoteze wote wawili kwa siku moja?”
46 利百加对以撒说：“我因这赫人的女子连性命都厌烦了；倘若雅各也娶赫人的女子为妻，像这些一样，我活着还有什么益处呢？”
Kisha Rebeka akamwambia Isaki, “Nimechukia kuishi kwa sababu ya hawa wanawake wa Kihiti. Ikiwa Yakobo ataoa mke miongoni mwa wanawake wa nchi hii, wanawake wa Kihiti kama hawa, sitakuwa na faida kuendelea kuishi.”
