创世记 24
1 亚伯拉罕年纪老迈，向来在一切事上耶和华都赐福给他。
Tuổi tác cao, Áp-ra-ham được Chúa Hằng Hữu ban phước lành dồi dào.
2 亚伯拉罕对管理他全业最老的仆人说：“请你把手放在我大腿底下。
Áp-ra-ham bảo người quản gia, một nô bộc lớn tuổi nhất trong nhà: “Con hãy đặt tay con trên đùi ta.
3 我要叫你指着耶和华—天地的主起誓，不要为我儿子娶这迦南地中的女子为妻。
Ta muốn con nhân danh Chúa Hằng Hữu, Chủ Tể trời đất, mà thề rằng con sẽ không cưới người Ca-na-an làm vợ cho con ta là Y-sác, dù ta kiều ngụ trong xứ họ;
4 你要往我本地本族去，为我的儿子以撒娶一个妻子。”
con sẽ đi về quê hương ta, cưới cho Y-sác, con ta, một người vợ trong vòng bà con ta.”
5 仆人对他说：“倘若女子不肯跟我到这地方来，我必须将你的儿子带回你原出之地吗？”
Quản gia đáp: “Con chỉ ngại không có cô nào chịu bỏ quê hương để đi đến xứ này lấy chồng. Con có nên đưa Y-sác về quê vợ không?”
6 亚伯拉罕对他说：“你要谨慎，不要带我的儿子回那里去。
Áp-ra-ham quả quyết: “Tuyệt đối không! Con không bao giờ được đem Y-sác trở lại xứ ấy.
7 耶和华—天上的主曾带领我离开父家和本族的地，对我说话，向我起誓说：‘我要将这地赐给你的后裔。’他必差遣使者在你面前，你就可以从那里为我儿子娶一个妻子。
Chúa Hằng Hữu, Chủ Tể trời đất, đã đem ta ra khỏi nhà cha ta, nơi chôn nhau cắt rốn, đã phán dạy ta, và thề với ta: ‘Ta sẽ cho dòng giống con đất này.’ Chúa sẽ sai thiên sứ Ngài đi trước, dẫn dắt con qua đó để cưới vợ cho Y-sác.
8 倘若女子不肯跟你来，我使你起的誓就与你无干了，只是不可带我的儿子回那里去。”
Nếu cô dâu nhất định không theo con về đây, con sẽ khỏi mắc lời thề này. Dù sao, tuyệt đối không bao giờ được đem con ta về xứ ấy.”
9 仆人就把手放在他主人亚伯拉罕的大腿底下，为这事向他起誓。
Quản gia đặt tay lên đùi Áp-ra-ham và thề nguyện như lời chủ dặn.
10 那仆人从他主人的骆驼里取了十匹骆驼，并带些他主人各样的财物，起身往美索不达米亚去，到了拿鹤的城。
Quản gia chọn mười con lạc đà chuyên chở đủ các loại bảo vật của chủ và lên đường. Đến thành phố của Na-cô, xứ Mê-sô-pô-ta-mi,
11 天将晚，众女子出来打水的时候，他便叫骆驼跪在城外的水井那里。
quản gia cho lạc đà dừng lại, và chúng quỳ xuống nghỉ chân bên giếng, đúng vào giờ phụ nữ trong thành ra múc nước.
12 他说：“耶和华—我主人亚伯拉罕的 神啊，求你施恩给我主人亚伯拉罕，使我今日遇见好机会。
Quản gia cầu nguyện: “Lạy Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, chủ con: Xin cho cô ấy gặp con hôm nay, để chứng tỏ lòng nhân từ của Chúa đối với Áp-ra-ham.
13 我现今站在井旁，城内居民的女子们正出来打水。
Con đang đứng đây, bên giếng, và các thiếu nữ trong thành sắp ra múc nước.
14 我向那一个女子说：‘请你拿下水瓶来，给我水喝’，她若说：‘请喝！我也给你的骆驼喝。’愿那女子就作你所预定给你仆人以撒的妻。这样，我便知道你施恩给我主人了。”
Khi con xin cô nào cho con uống nước, mà cô ấy đáp: ‘Ông cứ uống đi; tôi sẽ cho bầy lạc đà ông uống nữa,’ xin Chúa cho cô ấy đúng là người Chúa chỉ định cho Y-sác, đầy tớ Chúa. Nhờ đó, con mới biết rõ Chúa đã tỏ lòng nhân từ với chủ con.”
15 话还没有说完，不料，利百加肩头上扛着水瓶出来。利百加是彼土利所生的；彼土利是亚伯拉罕兄弟拿鹤妻子密迦的儿子。
Quản gia chưa dứt lời cầu nguyện thì Rê-bê-ca vác bình ra đến giếng. Nàng là con của Bê-tu-ên, cháu bà Minh-ca. Bà này là vợ Na-cô, em của Áp-ra-ham.
16 那女子容貌极其俊美，还是处女，也未曾有人亲近她。她下到井旁，打满了瓶，又上来。
Rê-bê-ca là một thiếu nữ tuyệt đẹp và trinh trắng. Nàng xuống giếng, múc đầy bình nước, đặt trên vai, rồi bước lên.
17 仆人跑上前去迎着她，说：“求你将瓶里的水给我一点喝。”
Quản gia chạy đến nói: “Xin cô vui lòng cho tôi uống ngụm nước trong bình.”
18 女子说：“我主请喝！”就急忙拿下瓶来，托在手上给他喝。
Nàng dịu dàng đáp: “Thưa vâng, mời ông tự nhiên.” Vừa nói, nàng vội vã đỡ bình nước xuống, bưng mời quản gia uống.
19 女子给他喝了，就说：“我再为你的骆驼打水，叫骆驼也喝足。”
Quản gia uống xong, nàng sốt sắng: “Để tôi múc thêm nước cho lạc đà ông uống nữa, cho đến khi nào chúng uống đã khát.”
20 她就急忙把瓶里的水倒在槽里，又跑到井旁打水，就为所有的骆驼打上水来。
Nàng nhanh nhẹn trút bình vào máng nước rồi chạy xuống giếng, và múc thêm nước cho cả đàn lạc đà uống.
21 那人定睛看她，一句话也不说，要晓得耶和华赐他通达的道路没有。
Quản gia đứng lặng nhìn Rê-bê-ca, suy nghiệm xem đây có phải là cách Chúa Hằng Hữu dẫn dắt mình hay không.
22 骆驼喝足了，那人就拿一个金环，重半舍客勒，两个金镯，重十舍客勒，给了那女子，
Khi đàn lạc đà uống nước xong, quản gia lấy ra một chiếc khoen vàng nặng khoảng năm chỉ và một đôi vòng vàng, mỗi chiếc khoảng năm lạng.
23 说：“请告诉我，你是谁的女儿？你父亲家里有我们住宿的地方没有？”
Và hỏi: “Cô là con ai? Nhà cô có chỗ cho tôi nghỉ tạm tối nay không?”
24 女子说：“我是密迦与拿鹤之子彼土利的女儿”；
Nàng đáp: “Tôi là con gái ông Bê-tu-ên, cháu cụ Minh-ca. Ông nội tôi là cụ Na-cô.
25 又说：“我们家里足有粮草，也有住宿的地方。”
Nhà tôi có nhiều rơm với thức ăn cho lạc đà, và cũng có phòng trọ cho khách nữa.”
26 那人就低头向耶和华下拜，
Quản gia cảm kích và cúi đầu thờ phượng Chúa Hằng Hữu.
27 说：“耶和华—我主人亚伯拉罕的 神是应当称颂的，因他不断地以慈爱诚实待我主人。至于我，耶和华在路上引领我，直走到我主人的兄弟家里。”
Ông nói: “Cảm tạ Chúa Hằng Hữu là Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, chủ con. Cảm tạ Chúa vì lòng nhân từ, thành tín đối với người, khi Ngài dắt con đến đúng ngay gia đình bà con của Áp-ra-ham.”
28 女子跑回去，照着这些话告诉她母亲和她家里的人。
Trong khi đó, Rê-bê-ca chạy về nhà thuật mọi chuyện cho cả nhà mẹ mình.
29 利百加有一个哥哥，名叫拉班，看见金环，又看见金镯在他妹子的手上，并听见他妹子利百加的话，说那人对我如此如此说。拉班就跑出来往井旁去，到那人跟前，见他仍站在骆驼旁边的井旁那里，
Bấy giờ Rê-bê-ca có một người anh tên là La-ban, và người vội ra chỗ người quản gia, bên giếng nước.
La-ban, anh nàng, thấy chiếc khoen với đôi vòng vàng trên tay em, và nghe em thuật chuyện, liền chạy ra giếng. Quản gia vẫn còn đứng đó với bầy lạc đà. La-ban nói:
31 便对他说：“你这蒙耶和华赐福的，请进来，为什么站在外边？我已经收拾了房屋，也为骆驼预备了地方。”
“Ông là người được Chúa Hằng Hữu ban phước. Xin mời vào, sao đứng ngoài này vậy? Nhà tôi có sẵn phòng ngủ cho ông và chỗ cho lạc đà.”
32 那人就进了拉班的家。拉班卸了骆驼，用草料喂上，拿水给那人和跟随的人洗脚；
Quản gia theo La-ban về nhà. La-ban đem rơm lót chỗ lạc đà nằm, cho chúng ăn, và lấy nước cho mấy người đầy tớ rửa chân.
33 把饭摆在他面前，叫他吃，他却说：“我不吃，等我说明白我的事情再吃。”拉班说：“请说。”
Thức ăn đã dọn ra rồi, nhưng quản gia còn lần lữa: “Tôi không dám ăn uống trước khi nói ra điều tôi cần phải thưa.” La-ban giục: “Ông cứ nói đi.”
34 他说：“我是亚伯拉罕的仆人。
Quản gia đáp: “Tôi là đầy tớ của Áp-ra-ham.
35 耶和华大大地赐福给我主人，使他昌大，又赐给他羊群、牛群、金银、仆婢、骆驼，和驴。
Chúa Hằng Hữu ban phước dồi dào cho chủ tôi, làm cho người ngày càng cường thịnh. Chúa Hằng Hữu cho người nhiều gia súc, bạc vàng, tôi trai tớ gái, lạc đà, và lừa.
36 我主人的妻子撒拉年老的时候给我主人生了一个儿子；我主人也将一切所有的都给了这个儿子。
Bà Sa-ra, chủ tôi, sinh một con trai trong tuổi già nua, và cậu con trai được hưởng trọn gia tài.
37 我主人叫我起誓说：‘你不要为我儿子娶迦南地的女子为妻。
Chủ tôi buộc tôi thề không được cưới cho cậu một người nào trong số các thiếu nữ Ca-na-an, là xứ chủ tôi trú ngụ,
38 你要往我父家、我本族那里去，为我的儿子娶一个妻子。’
nhưng phải về quê cha đất tổ của chủ, và tìm cho cậu một người vợ trong gia đình chủ tôi.
39 我对我主人说：‘恐怕女子不肯跟我来。’
Tôi có thưa lại chủ: ‘Nếu người thiếu nữ không chịu theo tôi về thì sao?’
40 他就说：‘我所事奉的耶和华必要差遣他的使者与你同去，叫你的道路通达，你就得以在我父家、我本族那里，给我的儿子娶一个妻子。
Chủ tôi bảo: ‘Chúa Hằng Hữu sẽ sai thiên sứ đi với anh và giúp anh thành công. Anh sẽ tìm cho con ta một người vợ trong họ hàng ta, con cháu của cha ta.
41 只要你到了我本族那里，我使你起的誓就与你无干。他们若不把女子交给你，我使你起的誓也与你无干。’
Một khi anh đã đến thăm gia đình ta, nếu họ không chịu gả, anh khỏi mắc lời thề nguyện này.’
42 “我今日到了井旁，便说：‘耶和华—我主人亚伯拉罕的 神啊，愿你叫我所行的道路通达。
Chiều nay, khi đến giếng nước, tôi đã cầu nguyện: ‘Lạy Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Áp-ra-ham, chủ con, nếu Chúa cho con thành công trong công tác này, xin Chúa hướng dẫn con:
43 我如今站在井旁，对哪一个出来打水的女子说：请你把你瓶里的水给我一点喝；
Trong khi con đứng bên giếng và các thiếu nữ ra múc nước, nếu con xin cô nào cho con uống nước trong bình,
44 她若说：你只管喝，我也为你的骆驼打水；愿那女子就作耶和华给我主人儿子所预定的妻。’
mà cô ấy đáp: “Mời ông uống nước, và tôi cũng sẽ múc nước cho các lạc đà ông uống nữa”—thì cô ấy đúng là người vợ Chúa chọn cho con trai chủ con.’
45 我心里的话还没有说完，利百加就出来，肩头上扛着水瓶，下到井旁打水。我便对她说：‘请你给我水喝。’
Tôi chưa dứt lời thầm nguyện, tôi đã thấy cô Rê-bê-ca ra đến giếng và vác bình trên vai xuống giếng múc nước. Tôi hỏi cô: ‘Xin cô cho tôi uống nước với.’
46 她就急忙从肩头上拿下瓶来，说：‘请喝！我也给你的骆驼喝。’我便喝了；她又给我的骆驼喝了。
Cô lập tức hạ bình xuống khỏi vai và đon đả đáp: ‘Mời ông uống nước, và tôi cũng sẽ múc nước cho các lạc đà ông uống nữa.’ Cho tôi uống đã khát xong, cô lại múc nước cho các lạc đà tôi uống.
47 我问她说：‘你是谁的女儿？’她说：‘我是密迦与拿鹤之子彼土利的女儿。’我就把环子戴在她鼻子上，把镯子戴在她两手上。
Tôi hỏi: ‘Cô con ai?’ Cô đáp: ‘Tôi là con của Bê-tu-ên, cháu hai cụ Na-cô và Minh-ca.’ Tôi đã đeo vòng và đôi xuyến cho cô.
48 随后我低头向耶和华下拜，称颂耶和华—我主人亚伯拉罕的 神；因为他引导我走合式的道路，使我得着我主人兄弟的孙女，给我主人的儿子为妻。
Tôi cúi đầu thờ phượng Chúa Hằng Hữu và ca ngợi Chân Thần của chủ tôi, Áp-ra-ham, vì Ngài đã hướng dẫn tôi đi đúng đường, để cưới con gái ông về cho con trai chủ tôi.
49 现在你们若愿以慈爱诚实待我主人，就告诉我；若不然，也告诉我，使我可以或向左，或向右。”
Vậy, để tỏ lòng ưu ái và trung thành với chủ tôi, xin quý vị cứ thẳng thắn trả lời được hay không, để tôi biết phải làm gì bây giờ.”
50 拉班和彼土利回答说：“这事乃出于耶和华，我们不能向你说好说歹。
La-ban và Bê-tu-ên đáp: “Việc này do Chúa Hằng Hữu xếp đặt, chúng tôi đâu dám nói được hay không.
51 看哪，利百加在你面前，可以将她带去，照着耶和华所说的，给你主人的儿子为妻。”
Kìa, Rê-bê-ca đứng trước mặt anh đó. Anh hãy rước nó về làm vợ cho con trai chủ anh, như Chúa Hằng Hữu đã phán bảo.”
52 亚伯拉罕的仆人听见他们这话，就向耶和华俯伏在地。
Quản gia của Áp-ra-ham nghe vậy, liền quỳ xuống trước mặt Chúa Hằng Hữu
53 当下仆人拿出金器、银器，和衣服送给利百加，又将宝物送给她哥哥和她母亲。
và trao các lễ vật cho Rê-bê-ca là các nữ trang bằng vàng, bằng bạc, và các bộ y phục quý giá. Quản gia cũng tặng bà Bê-tu-ên và La-ban nhiều bảo vật.
54 仆人和跟从他的人吃了喝了，住了一夜。早晨起来，仆人就说：“请打发我回我主人那里去吧。”
Đoạn, họ đãi tiệc ăn mừng. Ê-li-ê-se và đoàn tùy tùng ở lại nhà Bê-tu-ên đêm ấy. Sáng hôm sau, họ dậy sớm. Ê-li-ê-se yêu cầu: “Xin cho phép tôi được quay về nhà chủ tôi.”
55 利百加的哥哥和她母亲说：“让女子同我们再住几天，至少十天，然后她可以去。”
Bà Bê-tu-ên và La-ban (anh của Rê-bê-ca) ngăn cản: “Gì mà vội thế! Cứ để cho nó ở nhà với chúng tôi đã, độ mười ngày nữa hãy đi.”
56 仆人说：“耶和华既赐给我通达的道路，你们不要耽误我，请打发我走，回我主人那里去吧。”
Nhưng quản gia thưa: “Nhờ Chúa Hằng Hữu hướng dẫn tôi nên việc đã thành công, xin thông cảm và cho phép tôi trở về trình chủ tôi.”
57 他们说：“我们把女子叫来问问她”，
Họ đáp: “Để chúng tôi hỏi ý nó xem sao.”
58 就叫了利百加来，问她说：“你和这人同去吗？”利百加说：“我去。”
Họ gọi Rê-bê-ca vào hỏi: “Con muốn đi theo ông này không?” Nàng đáp: “Thưa vâng, con muốn đi.”
59 于是他们打发妹子利百加和她的乳母，同亚伯拉罕的仆人，并跟从仆人的，都走了。
Vậy, họ đưa Rê-bê-ca với bà vú nuôi của nàng lên đường, đi theo quản gia và các đầy tớ của Áp-ra-ham.
60 他们就给利百加祝福说： 我们的妹子啊，愿你作千万人的母！ 愿你的后裔得着仇敌的城门！
La-ban chúc phước cho Rê-bê-ca: “Cầu chúc cho dòng dõi của em sẽ đông đảo hàng nghìn hàng vạn! Nguyện dòng dõi em mạnh mẽ và chiếm được cổng thành quân địch.”
61 利百加和她的使女们起来，骑上骆驼，跟着那仆人，仆人就带着利百加走了。
Rê-bê-ca và các nữ tì đứng dậy, cưỡi lạc đà và đi theo quản gia. Quản gia cùng Rê-bê-ca và các đầy tớ của Áp-ra-ham lên đường.
62 那时，以撒住在南地，刚从庇耳·拉海·莱回来。
Y-sác đang ở Nê-ghép và từ giếng La-chai-roi đến đây; vì ông đang ở miền nam.
63 天将晚，以撒出来在田间默想，举目一看，见来了些骆驼。
Một buổi tối, Y-sác ra ngoài đồng suy ngẫm, chợt thấy một đoàn lạc đà.
64 利百加举目看见以撒，就急忙下了骆驼，
Vừa trông thấy Y-sác, Rê-bê-ca vội vã xuống lạc đà và
65 问那仆人说：“这田间走来迎接我们的是谁？”仆人说：“是我的主人。”利百加就拿帕子蒙上脸。
hỏi Ê-li-ê-se: “Có người đang vượt qua cánh đồng đi đón chúng ta, người đó là ai?” Ông đáp: “Con trai chủ tôi đó!” Rê-bê-ca lập tức lấy tấm voan phủ mặt mình.
66 仆人就将所办的一切事都告诉以撒。
Quản gia trình báo đầy đủ mọi việc cho Y-sác.
67 以撒便领利百加进了他母亲撒拉的帐棚，娶了她为妻，并且爱她。以撒自从他母亲不在了，这才得了安慰。
Y-sác đưa Rê-bê-ca vào trại của mẹ mình và cưới nàng làm vợ. Y-sác yêu Rê-bê-ca và được an ủi phần nào sau những ngày chịu tang mẹ.
