出埃及记 18
1 摩西的岳父，米甸祭司叶忒罗，听见 神为摩西和 神的百姓以色列所行的一切事，就是耶和华将以色列从埃及领出来的事，
Basi Yethro, kuhani wa Midiani, baba mkwe wa Mose, akawa amesikia kila kitu Mungu alichomfanyia Mose na watu wake wa Israeli, pia jinsi Bwana alivyowatoa Israeli Misri.
2 便带着摩西的妻子西坡拉，就是摩西从前打发回去的，
Baada ya Mose kumrudisha mkewe Sipora, Yethro baba mkwe wake alimpokea
3 又带着西坡拉的两个儿子，一个名叫革舜，因为摩西说：“我在外邦作了寄居的”；
pamoja na wanawe wawili. Jina la mmoja aliitwa Gershomu, kwa kuwa Mose alisema, “Nimekuwa mgeni katika nchi ya kigeni.”
4 一个名叫以利以谢，因为他说：“我父亲的 神帮助了我，救我脱离法老的刀。”
Mwingine aliitwa Eliezeri, kwa kuwa alisema, “Mungu wa baba yangu alikuwa msaada wangu, akaniokoa kutoka upanga wa Farao.”
5 摩西的岳父叶忒罗带着摩西的妻子和两个儿子来到 神的山，就是摩西在旷野安营的地方。
Yethro, baba mkwe wa Mose, pamoja na wana wawili wa Mose na mkewe, wakamjia Mose huko jangwani, mahali alipokuwa amepiga kambi karibu na mlima wa Mungu.
6 他对摩西说：“我是你岳父叶忒罗，带着你的妻子和两个儿子来到你这里。”
Yethro alikuwa ametuma ujumbe kwake Mose, kusema, “Mimi Yethro baba mkwe wako ninakuja kwako pamoja na mke wako na wanao wawili.”
7 摩西迎接他的岳父，向他下拜，与他亲嘴，彼此问安，都进了帐棚。
Kwa hiyo Mose akatoka kumlaki baba mkwe wake, akainama na kumbusu. Wakasalimiana, kisha wakaingia hemani.
8 摩西将耶和华为以色列的缘故向法老和埃及人所行的一切事，以及路上所遭遇的一切艰难，并耶和华怎样搭救他们，都述说与他岳父听。
Mose akamwambia baba mkwe wake kuhusu kila kitu Bwana alichomfanyia Farao na Wamisri kwa ajili ya Israeli, na pia kuhusu shida zote walizokutana nazo njiani na jinsi Bwana alivyowaokoa.
9 叶忒罗因耶和华待以色列的一切好处，就是拯救他们脱离埃及人的手，便甚欢喜。
Yethro akafurahishwa sana kusikia juu ya mambo yote mazuri Bwana aliyowatendea Waisraeli kuwaokoa kutoka mkono wa Wamisri.
10 叶忒罗说：“耶和华是应当称颂的；他救了你们脱离埃及人和法老的手，将这百姓从埃及人的手下救出来。
Yethro akasema, “Sifa na ziwe kwa Bwana, aliyekuokoa wewe kutoka mikononi mwa Wamisri na Farao, na aliyewaokoa watu kutoka mikononi mwa Wamisri.
11 我现今在埃及人向这百姓发狂傲的事上得知，耶和华比万神都大。”
Sasa najua ya kuwa Bwana ni mkuu kuliko miungu mingine yote, kwa kuwa amewatendea hivi wale waliowatenda Israeli kwa ujeuri.”
12 摩西的岳父叶忒罗把燔祭和平安祭献给 神。亚伦和以色列的众长老都来了，与摩西的岳父在 神面前吃饭。
Kisha Yethro, baba mkwe wa Mose, akaleta sadaka ya kuteketezwa na dhabihu nyingine kwa Mungu, naye Aroni pamoja na wazee wote wa Israeli wakaja kula chakula pamoja na baba mkwe wa Mose mbele za Mungu.
13 第二天，摩西坐着审判百姓，百姓从早到晚都站在摩西的左右。
Siku iliyofuata, Mose akachukua nafasi yake kama hakimu wa watu, nao wakasimama kumzunguka kuanzia asubuhi hadi jioni.
14 摩西的岳父看见他向百姓所做的一切事，就说：“你向百姓做的是什么事呢？你为什么独自坐着，众百姓从早到晚都站在你的左右呢？”
Baba mkwe wake alipoona yote Mose anayowafanyia watu, akasema, “Ni nini hiki unachowafanyia watu? Kwa nini wewe unakuwa mwamuzi wa watu hawa peke yako, wakati watu hawa wamesimama wakikuzunguka tangu asubuhi mpaka jioni?”
15 摩西对岳父说：“这是因百姓到我这里来求问 神。
Mose akamjibu, “Kwa sababu watu wananijia kutaka mapenzi ya Mungu.
16 他们有事的时候就到我这里来，我便在两造之间施行审判；我又叫他们知道 神的律例和法度。”
Kila wakiwa na shauri huletwa kwangu, nami huamua kati ya mtu na mwenzake na kuwajulisha juu ya amri na sheria za Mungu.”
17 摩西的岳父说：“你这做的不好。
Baba mkwe wa Mose akamjibu, “Unachofanya sio kizuri.
18 你和这些百姓必都疲惫；因为这事太重，你独自一人办理不了。
Wewe pamoja na watu hawa wanaokujia mtajichosha bure. Kazi ni nzito sana kwako, huwezi kuibeba mwenyewe.
19 现在你要听我的话。我为你出个主意，愿 神与你同在。你要替百姓到 神面前，将案件奏告 神；
Sasa nisikilize mimi, nitakupa shauri, naye Mungu na awe pamoja nawe. Yapasa wewe uwe mwakilishi wa watu mbele za Mungu na ulete mashauri yao kwake.
20 又要将律例和法度教训他们，指示他们当行的道，当做的事；
Uwafundishe amri na sheria, tena uwaonyeshe namna ya kuishi na kazi zinazowapasa wao kufanya.
21 并要从百姓中拣选有才能的人，就是敬畏 神、诚实无妄、恨不义之财的人，派他们作千夫长、百夫长、五十夫长、十夫长，管理百姓，
Lakini uchague watu wenye uwezo miongoni mwa watu wote, watu wanaomwogopa Mungu, watu waaminifu wanaochukia mali ya dhuluma, uwateuwe wawe maafisa juu ya maelfu, mamia, hamsini na makumi.
22 叫他们随时审判百姓，大事都要呈到你这里，小事他们自己可以审判。这样，你就轻省些，他们也可以同当此任。
Waweke wawe waamuzi wa watu kwa wakati wote, lakini waambie wakuletee kila shauri lililo gumu; yale yaliyo rahisi wayaamue wao wenyewe. Hii itafanya mzigo wako kuwa mwepesi, kwa sababu watashirikiana nawe.
23 你若这样行， 神也这样吩咐你，你就能受得住，这百姓也都平平安安归回他们的住处。”
Kama ukifanya hivi, na ikiwa Mungu ameagiza hivyo, utaweza kushinda uchovu, nao watu hawa wote watarudi nyumbani wameridhika.”
24 于是，摩西听从他岳父的话，按着他所说的去行。
Mose akamsikiliza baba mkwe wake na kufanya kila kitu alichosema.
25 摩西从以色列人中拣选了有才能的人，立他们为百姓的首领，作千夫长、百夫长、五十夫长、十夫长。
Mose akawachagua watu wenye uwezo kutoka Israeli yote, akawafanya kuwa viongozi wa watu, maafisa juu ya maelfu, mamia, hamsini na makumi.
26 他们随时审判百姓，有难断的案件就呈到摩西那里，但各样小事他们自己审判。
Wakatumika kama waamuzi wa watu kwa wakati wote. Mashauri magumu wakayaleta kwa Mose, lakini yale yaliyo rahisi wakayaamua wenyewe.
27 此后，摩西让他的岳父去，他就往本地去了。
Kisha Mose akaagana na Yethro baba mkwe wake, naye akarudi kwa nchi yake.
