撒母耳记上 25
1 撒母耳死了，以色列众人聚集，为他哀哭，将他葬在拉玛—他自己的坟墓里。 大卫起身，下到巴兰的旷野。
Basi Samweli akafa, nao Israeli wote wakakusanyika na kumwombolezea; wakamzika nyumbani kwake huko Rama. Kisha Daudi akateremka kwenye Jangwa la Maoni.
2 在玛云有一个人，他的产业在迦密，是一个大富户，有三千绵羊，一千山羊；他正在迦密剪羊毛。
Mtu mmoja huko Maoni, aliyekuwa na makao huko Karmeli, alikuwa tajiri sana. Alikuwa na mbuzi elfu moja na kondoo elfu tatu, aliokuwa akiwakata manyoya huko Karmeli.
3 那人名叫拿八，是迦勒族的人；他的妻名叫亚比该，是聪明俊美的妇人。拿八为人刚愎凶恶。
Jina la mtu huyo lilikuwa Nabali, naye mkewe aliitwa Abigaili. Alikuwa mwanamke mwenye busara na mzuri wa sura, lakini mumewe, ambaye alikuwa wa ukoo wa Kalebu, alikuwa mwenye hasira na mchoyo katika utendaji wake.
4 大卫在旷野听见说拿八剪羊毛，
Daudi alipokuwa huko jangwani, akasikia kuwa Nabali alikuwa anakata kondoo manyoya.
5 大卫就打发十个仆人，吩咐他们说：“你们上迦密去见拿八，提我的名问他安。
Basi akatuma vijana kumi na kuwaambia, “Pandeni kwa Nabali huko Karmeli, mkamsalimie kwa jina langu.
6 要对那富户如此说：‘愿你平安，愿你家平安，愿你一切所有的都平安。
Mwambieni: ‘Amani iwe kwako! Amani iwe kwako pamoja na wa nyumbani mwako! Pia amani iwe pamoja na vyote ulivyo navyo!
7 现在我听说有人为你剪羊毛，你的牧人在迦密的时候和我们在一处，我们没有欺负他们，他们也未曾失落什么。
“‘Nasikia kuwa huu ni wakati wa kukata kondoo manyoya. Wachunga mifugo wako walipokuwa pamoja nasi, hatukuwatendea mabaya na wakati wote waliokuwa huko Karmeli hakuna chochote chao kilipotea.
8 可以问你的仆人，他们必告诉你。所以愿我的仆人在你眼前蒙恩，因为是在好日子来的。求你随手取点赐与仆人和你儿子大卫。’”
Waulize watumishi wako nao watakuambia. Kwa hiyo uwatendee wema vijana wangu, kwani tumekuja wakati wa furaha. Tafadhali wape watumishi wako na mwanao Daudi chochote kitakachokuja mkononi mwako kwa ajili yao.’”
9 大卫的仆人到了，将这话提大卫的名都告诉了拿八，就住了口。
Watu wa Daudi walipofika wakampa Nabali ujumbe huu kwa jina la Daudi. Kisha wakangojea.
10 拿八回答大卫的仆人说：“大卫是谁？耶西的儿子是谁？近来悖逆主人奔逃的仆人甚多，
Nabali akawajibu watumishi wa Daudi, “Huyu Daudi ni nani? Huyu mwana wa Yese ni nani? Watumishi wengi wanakimbia kutoka kwa bwana zao siku hizi.
11 我岂可将饮食和为我剪羊毛人所宰的肉给我不知道从哪里来的人呢？”
Kwa nini nichukue mkate wangu, maji yangu na nyama niliyochinja kwa ajili ya wakata manyoya wangu, na kuwapa watu ambao hakuna anayejua wanakotoka?”
12 大卫的仆人就转身从原路回去，照这话告诉大卫。
Watu wa Daudi wakageuka na kurudi. Walipofika, wakaarifu kila neno.
13 大卫向跟随他的人说：“你们各人都要带上刀！”众人就都带上刀，大卫也带上刀。跟随大卫上去的约有四百人，留下二百人看守器具。
Daudi akawaambia watu wake, “Jifungeni panga zenu!” Basi wakajifunga panga zao, naye Daudi akajifunga upanga wake. Watu kama mia nne hivi wakapanda pamoja na Daudi, na watu mia mbili wakabaki na vifaa.
14 有拿八的一个仆人告诉拿八的妻亚比该说：“大卫从旷野打发使者来问我主人的安，主人却辱骂他们。
Mmoja wa watumishi akamwambia Abigaili, mkewe Nabali: “Daudi alituma wajumbe kutoka jangwani kumpa bwana wetu salamu zake, lakini akawavurumishia matukano.
15 但是那些人待我们甚好；我们在田野与他们来往的时候，没有受他们的欺负，也未曾失落什么。
Hata hivyo watu hawa walikuwa wema sana kwetu. Hawakututendea mabaya, na wakati wote tulipokuwa nje huko mashambani karibu nao, hatukupotewa na kitu chochote.
16 我们在他们那里牧羊的时候，他们昼夜作我们的保障。
Usiku na mchana walikuwa ukuta wakituzunguka wakati wote tulipokuwa tukichunga kondoo zetu karibu nao.
17 所以你当筹划，看怎样行才好；不然，祸患定要临到我主人和他全家。他性情凶暴，无人敢与他说话。”
Sasa fikiri juu ya jambo hili na uone unaweza kufanya nini, kwa sababu maafa yanakaribia juu ya bwana wetu na nyumba yake yote. Yeye ni mtu mwovu kiasi kwamba hakuna mtu awezaye kuzungumza naye.”
18 亚比该急忙将二百饼，两皮袋酒，五只收拾好了的羊，五细亚烘好了的穗子，一百葡萄饼，二百无花果饼，都驮在驴上，
Abigaili akafanya haraka, akachukua mikate mia mbili, viriba viwili vya divai, kondoo watano waliochinjwa vipimo vitano vya bisi, vishada mia moja vya zabibu kavu, mikate mia mbili ya tini, akavipakia juu ya punda.
19 对仆人说：“你们前头走，我随着你们去。”这事她却没有告诉丈夫拿八。
Kisha akawaambia watumishi wake, “Tangulieni; mimi nitakuja nyuma yenu.” Lakini hakumwambia Nabali mumewe.
20 亚比该骑着驴，正下山坡，见大卫和跟随他的人从对面下来，亚比该就迎接他们。
Ikawa alipokuwa amepanda punda wake kwenye bonde la mlima, tazama, Daudi na watu wake wakawa wanateremka kumwelekea, naye akakutana nao.
21 大卫曾说：“我在旷野为那人看守所有的，以致他一样不失落，实在是徒然了！他向我以恶报善。
Daudi alikuwa amesema, “Ilikuwa ni kazi bure kuchunga kwangu kote mali za huyu mtu huko jangwani hivi kwamba hakuna chochote chake kilichopotea. Yeye amenilipa baya kwa ajili ya wema.
22 凡属拿八的男丁，我若留一个到明日早晨，愿 神重重降罚与我！”
Bwana na amshughulikie Daudi, tena kwa ukali, ikiwa kesho asubuhi nitambakizia mwanaume hata mmoja aliye hai miongoni mwa watu wake wote!”
23 亚比该见大卫，便急忙下驴，在大卫面前脸伏于地叩拜，
Abigaili alipomwona Daudi, akashuka haraka kwenye punda wake, akainama kifudifudi uso wake mpaka nchi mbele ya Daudi.
24 俯伏在大卫的脚前，说：“我主啊，愿这罪归我！求你容婢女向你进言，更求你听婢女的话。
Akamwangukia miguuni pake na kusema: “Bwana wangu, kosa hili na liwe juu yangu mwenyewe. Tafadhali mruhusu mtumishi wako aseme nawe. Sikia kile mtumishi wako atakachosema.
25 我主不要理这坏人拿八，他的性情与他的名相称；他名叫拿八，他为人果然愚顽。但我主所打发的仆人，婢女并没有看见。
Bwana wangu na asimjali huyo mtu mwovu Nabali. Yeye anafanana na jina lake; jina lake ni Mpumbavu, nao upumbavu huenda pamoja naye. Lakini kwangu mimi, mtumishi wako, sikuwaona hao watu waliotumwa na bwana wangu.
26 我主啊，耶和华既然阻止你亲手报仇，取流血的罪，所以我指着永生的耶和华、又敢在你面前起誓说：‘愿你的仇敌和谋害你的人都像拿八一样。’
“Basi sasa, kwa kuwa Bwana amekuzuia, wewe bwana wangu, kutokumwaga damu na kutolipiza kisasi kwa mikono yako mwenyewe, hakika kama Bwana aishivyo na kama uishivyo, maadui zako na wote wanaokusudia kumdhuru bwana wangu wawe kama Nabali.
27 如今求你将婢女送来的礼物给跟随你的仆人。
Nayo zawadi hii ambayo mtumishi wako amemletea bwana wangu, wapewe watu wanaofuatana nawe.
28 求你饶恕婢女的罪过。耶和华必为我主建立坚固的家，因我主为耶和华争战；并且在你平生的日子查不出有什么过来。
Tafadhali samehe kosa la mtumishi wako, kwa kuwa Bwana kwa hakika ataifanya imara nyumba ya ufalme kwa bwana wangu, kwa sababu anapigana vita vya Bwana.
29 虽有人起来追逼你，寻索你的性命，你的性命却在耶和华—你的 神那里蒙保护，如包裹宝器一样；你仇敌的性命，耶和华必抛去，如用机弦甩石一样。
Hata ingawa yuko mtu anayekufuatia kuuondoa uhai wako, usiruhusu baya lolote kuonekana kwako siku zote za maisha yako, uhai wa bwana wangu utafungwa salama kwenye furushi la walio hai na Bwana Mungu wako. Lakini uhai wa adui zako atavurumishwa kama vile jiwe kutoka kwenye kombeo.
30 我主现在若不亲手报仇流无辜人的血，到了耶和华照所应许你的话赐福与你，立你作以色列的王，那时我主必不至心里不安，觉得良心有亏。耶和华赐福与我主的时候，求你记念婢女。”
Bwana atakapokuwa ameshamtendea bwana wangu kila kitu chema alichoahidi kumhusu yeye na kumweka kuwa kiongozi wa Israeli,
bwana wangu hatakuwa na dhamiri inayolemewa na mzigo kwa kumwaga damu kusiko na sababu, au kujilipizia kisasi yeye mwenyewe. Bwana atakapomletea bwana wangu mafanikio, umkumbuke mtumishi wako.”
32 大卫对亚比该说：“耶和华—以色列的 神是应当称颂的，因为他今日使你来迎接我。
Daudi akamwambia Abigaili, “Ahimidiwe Bwana, Mungu wa Israeli aliyekutuma kunilaki leo.
33 你和你的见识也当称赞；因为你今日拦阻我亲手报仇、流人的血。
Ubarikiwe kwa uamuzi wako mzuri na kwa kunizuia nisimwage damu leo na kulipiza kisasi kwa mikono yangu.
34 我指着阻止我加害于你的耶和华—以色列永生的 神起誓，你若不速速地来迎接我，到明日早晨，凡属拿八的男丁必定不留一个。”
La sivyo, hakika kama Bwana, Mungu wa Israeli, aishivyo, ambaye amenizuia nisiwadhuru, kama usingekuja haraka kunilaki, hakuna hata mwanaume mmoja wa Nabali angeachwa hai kufikia mapambazuko.”
35 大卫受了亚比该送来的礼物，就对她说：“我听了你的话，准了你的情面，你可以平平安安地回家吧！”
Ndipo Daudi akapokea kutoka mkononi mwake kile alichokuwa amemletea, naye akasema, “Nenda nyumbani kwako kwa amani; nimesikia maneno yako na kukujalia ombi lako.”
36 亚比该到拿八那里，见他在家里设摆筵席，如同王的筵席；拿八快乐大醉。亚比该无论大小事都没有告诉他，就等到次日早晨。
Abigaili alipokwenda kwa Nabali, alikuwa ndani ya nyumba yake akifanya karamu kama ile ya mfalme. Naye alikuwa ana furaha nyingi, akiwa amelewa sana. Kwa hiyo Abigaili hakumwambia mumewe kitu chochote mpaka asubuhi yake.
37 到了早晨，拿八醒了酒，他的妻将这些事都告诉他，他就魂不附体，身僵如石头一般。
Basi asubuhi, Nabali alipokuwa amelevuka, mkewe akamwambia mambo yote, nao moyo wake ukazimia, akawa kama jiwe.
38 过了十天，耶和华击打拿八，他就死了。
Baada ya siku kumi, Bwana akampiga Nabali, naye akafa.
39 大卫听见拿八死了，就说：“应当称颂耶和华，因他伸了拿八羞辱我的冤，又阻止仆人行恶；也使拿八的恶归到拿八的头上。”于是大卫打发人去，与亚比该说，要娶她为妻。
Daudi aliposikia kwamba Nabali amekufa, akasema, “Ahimidiwe Bwana, ambaye amenitetea shauri langu dhidi ya Nabali kwa kuwa alinitendea kwa dharau. Amemzuia mtumishi wake asitende mabaya na Bwana ameuleta ubaya wa Nabali juu ya kichwa chake mwenyewe.” Kisha Daudi akatuma ujumbe kwa Abigaili kumwomba awe mke wake.
40 大卫的仆人到了迦密见亚比该，对她说：“大卫打发我们来见你，想要娶你为妻。”
Watumishi wa Daudi wakaenda mpaka Karmeli na kumwambia Abigaili, wakisema, “Daudi ametutuma kwako kukuchukua uwe mkewe.”
41 亚比该就起来，俯伏在地，说：“我情愿作婢女，洗我主仆人的脚。”
Akainama chini uso wake mpaka ardhini, akasema, “Mjakazi wako yuko hapa, tayari kuwatumikia na kuwanawisha miguu watumishi wa bwana wangu.”
42 亚比该立刻起身，骑上驴，带着五个使女，跟从大卫的使者去了，就作了大卫的妻。
Abigaili akainuka kwa haraka, akapanda punda wake, akihudumiwa na wajakazi wake watano, akaenda pamoja na wajumbe wa Daudi, naye akawa mkewe.
43 大卫先娶了耶斯列人亚希暖，她们二人都作了他的妻。
Pia Daudi alikuwa amemwoa Ahinoamu wa Yezreeli, wote wawili wakawa wake zake.
44 扫罗已将他的女儿米甲，就是大卫的妻，给了迦琳人拉亿的儿子帕提为妻。
Lakini Sauli alikuwa amemwoza Mikali binti yake, aliyekuwa mkewe Daudi, kwa Palti mwana wa Laishi, kutoka Galimu.
