撒母耳记上 14
1 有一日，扫罗的儿子约拿单对拿他兵器的少年人说：“我们不如过到那边，到非利士人的防营那里去。”但他没有告诉父亲。
Sie len ah Jonathan el fahk nu sin mwet fusr se su us mwe mweun lal, “Fahsru, kut som nu ke nien aktuktuk lun mwet Philistia layeno.” Tuh Jonathan el tiana fahk nu sel Saul, papa tumal.
2 扫罗在基比亚的尽边，坐在米矶 的石榴树下，跟随他的约有六百人。
Saul el mutangan aktuktuk ye sak pomegranate soko in acn Migron, apkuran nu Gibeah. Akuran mwet mweun onfoko welul.
3 在那里有亚希突的儿子亚希亚，穿着以弗得。（亚希突是以迦博的哥哥，非尼哈的儿子，以利的孙子。以利从前在示罗作耶和华的祭司。）约拿单去了，百姓却不知道。
(Mwet tol se su us nuknuk se pangpang ephod in pacl sacn pa Ahijah, wen natul Ahitub su ma lel Ichabod. Ahitub el ma natul Phinehas natul Eli, mwet tol lun LEUM GOD in acn Shiloh.) Mwet uh tiana etu lah Jonathan el som tari.
4 约拿单要从隘口过到非利士防营那里去。这隘口两边各有一个山峰：一名播薛，一名西尼；
Ke Innek in Utyak nu Michmash, su Jonathan el enenu in ut we tuh elan sun acn mwet Philistia elos muta we, oasr eot ngarngar na lulap luo mutun acn sac — sie oan lac, ac sie oan lac. Sie eot inge pangpang Bozez, ac sie pangpang Seneh.
5 一峰向北，与密抹相对，一峰向南，与迦巴相对。
Sie eot ah oan nu epang, layen nu Michmash, ac sie oan nu eir, layen nu Geba.
6 约拿单对拿兵器的少年人说：“我们不如过到未受割礼人的防营那里去，或者耶和华为我们施展能力；因为耶和华使人得胜，不在乎人多人少。”
Na Jonathan el fahk nu sin mwet fusr se su welul ah, “Fahsru, kut som nu ke nien aktuktuk lun mwet pegan ingo. Sahp LEUM GOD El ac kasrekut, na fin pwaye, wanginna ma ac ikolya Elan ase kutangla nu sesr, kut finne mwet pu.”
7 拿兵器的对他说：“随你的心意行吧。你可以上去，我必跟随你，与你同心。”
Na mwet fusr sac fahk, “Ma na kom oru an, nga ac wi.”
8 约拿单说：“我们要过到那些人那里去，使他们看见我们。
Ac Jonathan el fahk, “Wona. Kut fahsr sasla innek ah, mwet Philistia in liye kut.
9 他们若对我们说：‘你们站住，等我们到你们那里去’，我们就站住，不上他们那里去。
Elos fin mu kut in tui ac soano elos in tuku nu yorosr, na kut ac tuina yen sac.
10 他们若说：‘你们上到我们这里来’，这话就是我们的证据；我们便上去，因为耶和华将他们交在我们手里了。”
A elos fin fahk kut in som nu yorolos, na kut ac som, mweyen pa ingan akul se ma akkalemye lah LEUM GOD El ase tari kutangla nu sesr.”
11 二人就使非利士的防兵看见。非利士人说：“希伯来人从所藏的洞穴里出来了！”
Ouinge eltal sifacna oru mwet Philistia ah in liyaltalak. Na mwet Philistia elos fahk, “Liye, kutu mwet Hebrew pa otyak liki lufin wikwik selos ah!”
12 防兵对约拿单和拿兵器的人说：“你们上到这里来，我们有一件事指示你们。”约拿单就对拿兵器的人说：“你跟随我上去，因为耶和华将他们交在以色列人手里了。”
Elos pangnol Jonathan ac mwet fusr sac ac fahk, “Fanyak nu yorosr. Oasr ma kut ke fahk nu sumtal.” Na Jonathan el fahk nu sin mwet fusr sac, “Fahsr tukuk. LEUM GOD El sang kutangla nu sin Israel fin mwet inge.”
13 约拿单就爬上去，拿兵器的人跟随他。约拿单杀倒非利士人，拿兵器的人也随着杀他们。
Jonathan el kulakak ke paol ac intwel, ac mwet fusr sac fanyak tokol. Jonathan el sruokya mwet Philistia ekasr ac siseltali nu ten. Na mwet fusr sac onelosi.
14 约拿单和拿兵器的人起头所杀的约有二十人，都在一亩地的半犁沟之内。
Ke anwuk se meet inge, Jonathan ac mwet fusr sac uniya akuran mwet longoul ke acn na srisrik se, sahp tafun eka lupa.
15 于是在营中、在田野、在众民内都有战兢，防兵和掠兵也都战兢，地也震动，战兢之势甚大。
Mwet Philistia nukewa in acn sac arulana sangeng. Mwet mweun su kasrusr meet oayapa mwet mweun su muta ke nien aktuktuk lalos uh elos kewa sangeng ac rarrar. Faclu kusrusrsrusr, ac oasr fohsak lulap.
16 在便雅悯的基比亚，扫罗的守望兵看见非利士的军众溃散，四围乱窜。
Mwet soan lal Saul su muta Gibeah in facl lal Benjamin elos liye ke mwet Philistia elos yuwot yume in fohsak lalos.
17 扫罗就对跟随他的民说：“你们查点查点，看从我们这里出去的是谁？”他们一查点，就知道约拿单和拿兵器的人没有在这里。
Na Saul el fahk nu sin mwet lal, “Oakla mwet mweun an ac suk lah su wangin.” Na elos oakla ac liye tuh na Jonathan ac mwet fusr se ma us mwe mweun lal pa wangin uh.
18 那时 神的约柜在以色列人那里。扫罗对亚希亚说：“你将 神的约柜运了来。”
Saul el fahk nu sel Ahijah mwet tol, “Use ephod nu inge.” (In len sac Ahijah el us nuknuk sac ac fahsr ye mutun mwet Israel.)
19 扫罗正与祭司说话的时候，非利士营中的喧嚷越发大了；扫罗就对祭司说：“停手吧！”
Ke Saul el srakna kaskas nu sin mwet tol sac, fohsak lun mwet in nien aktuktuk lun mwet Philistia yokelik liki meet ah. Na Saul el fahk nu sel, “Wangin pacl in siyuk kasru sin LEUM GOD!”
20 扫罗和跟随他的人都聚集，来到战场，看见非利士人用刀互相击杀，大大惶乱。
Na Saul ac mwet lal nukewa elos fahsryang in mweun lain mwet Philistia, su sifacna forani ac aacnwuki sie sin sie ke sripen fohsak lalos.
21 从前由四方来跟随非利士军的希伯来人现在也转过来，帮助跟随扫罗和约拿单的以色列人了。
Kutu sin mwet Hebrew ma tuh wi mwet Philistia muta ke nien aktuktuk lalos, elos sifil forla ac welulla Saul ac Jonathan.
22 那藏在以法莲山地的以色列人听说非利士人逃跑，就出来紧紧地追杀他们。
Oasr pac mwet Hebrew su wikwik in eol in Ephraim. Ke elos lohngak lah mwet Philistia elos kaingelik, na elos wi pac tuku ukwalos ac onelosla,
23 那日，耶和华使以色列人得胜，一直战到伯·亚文。
fahla nwe alukela acn Bethaven. LEUM GOD El molela mwet Israel ke len sac.
24 扫罗叫百姓起誓说，凡不等到晚上向敌人报完了仇吃什么的，必受咒诅。因此这日百姓没有吃什么，就极其困惫。
Mwet Israel elos tuh arulana masrinsralla ke len sac, ke sripen Saul el tuh fulahk nu selos ac fahk, “Mwet se fin kang sie mwe mongo misenge meet liki nga oru foloksak nu sin mwet lokoalok luk, fah selngawiyuk el.” Ouinge wangin mwet eis kutena mwe mongo len sac nufon.
25 众民进入树林，见有蜜在地上。
Na elos tuku sun insak uh, ac liye tuh arulana pukanten honey we.
26 他们进了树林，见有蜜流下来，却没有人敢用手取蜜入口，因为他们怕那誓言。
Sessesla lesak uh ke honey nwe tultul pac nu infohk uh, tusruk wangin mwet kang, mweyen elos nukewa sangeng ke kas in selnga lal Saul.
27 约拿单没有听见他父亲叫百姓起誓，所以伸手中的杖，用杖头蘸在蜂房里，转手送入口内，眼睛就明亮了。
A Jonathan el tuh tia lohng ke papa tumal el fahk kas in selnga lal nu sin mwet uh, na pa el asroela polosak soko ma oan inpaol, ac isongya nu ke sie nien honey ac mongo kac. In kitin pacl ah na el pulakunak ku in el.
28 百姓中有一人对他说：“你父亲曾叫百姓严严地起誓说，今日吃什么的，必受咒诅；因此百姓就疲乏了。”
Na sie mukul el fahk nu sel, “Kut nufon arulana masrinsralla, mweyen papa tomom el fahk kas na upa nu sesr mu, ‘Mwet se fin kang sie mwe mongo misenge, fah selngawiyuk el.’”
29 约拿单说：“我父亲连累你们了。你看，我尝了这一点蜜，眼睛就明亮了。
Jonathan el fahk, “Arulana koluk ma se papa tumuk el oru nu sin mwet lasr uh! Liye, nga sa na pulakunak ku in ikok ke nga kang honey ah!
30 今日百姓若任意吃了从仇敌所夺的物，击杀的非利士人岂不更多吗？”
Fuka lupan woiya misenge, mwet uh funu kang mongo elos eisla ke elos kutangla mwet lokoalok lalos ah. Pisen mwet Philistia anwukla lukun pus liki na nge!”
31 这日，以色列人击杀非利士人，从密抹直到亚雅 。百姓甚是疲乏，
In len sac mwet Israel elos kutangla mwet Philistia. Elos tuh mweunelos mutawauk in acn Michmash som nwe Aijalon. Toko, mwet Israel elos munasla ke sripen masrinsralla lalos.
32 就急忙将所夺的牛羊和牛犊宰于地上，肉还带血就吃了。
Na elos sulaklak som sruokya ma elos eisla sin mwet lokoalok lalos. Elos eis sheep ac cow, ac uniya yen se na elos sruokya we ah, ac kang ke srakna srahsra.
33 有人告诉扫罗说：“百姓吃带血的肉，得罪耶和华了。”扫罗说：“你们有罪了，今日要将大石头滚到我这里来。”
Fwackyang ma inge nu sel Saul, “Liye, mwet uh orekma koluk lain LEUM GOD. Elos kang ikwa ke srakna srahsra.” Saul el wowoyak ac fahk, “Kowos mwet kutasrik! Epusak sie eot lulap an nu ye mutuk in se inge.”
34 扫罗又说：“你们散在百姓中，对他们说，你们各人将牛羊牵到我这里来宰了吃，不可吃带血的肉得罪耶和华。”这夜，百姓就把牛羊牵到那里宰了。
Na el sifilpa sapkin nu selos, “Kowos fahsrelik nu inmasrlon mwet uh ac fahk tuh elos nukewa in usani cow ac sheep natulos nu in se inge. Elos in uniya ac mongo inge. Elos in tia orekma koluk lain LEUM GOD ke elos kang ikwa ke srakna srahsra.” Ouinge in fong sac, mwet nukewa elos use cow natulos ac uni in acn sac.
35 扫罗为耶和华筑了一座坛，这是他初次为耶和华筑的坛。
Na Saul el etoak sie loang nu sin LEUM GOD. Loang se omeet el etoak pa inge.
36 扫罗说：“我们不如夜里下去追赶非利士人，抢掠他们，直到天亮，不留他们一人。”众民说：“你看怎样好就去行吧！”祭司说：“我们先当亲近 神。”
Saul el fahk nu sin mwet lal, “Lela kut in oatula ac mweuni mwet Philistia ke fong, eisla ma lalos nukewa nwe ke lenelik, ac onelosla nufon.” Ac mwet uh elos topuk ac fahk, “Oru oana ma kom nunku mu wo sum.” A mwet tol sac fahk nu sel, “Lela kut in siyuk kasru sin God meet.”
37 扫罗求问 神说：“我下去追赶非利士人可以不可以？你将他们交在以色列人手里不交？”这日 神没有回答他。
Na Saul el siyuk sin God, “Ya nga ac mweuni mwet Philistia? Ya kom ac ase kutangla nu sesr?” Tuh God El tiana topuk in len sac.
38 扫罗说：“你们百姓中的长老都上这里来，查明今日是谁犯了罪。
Na Saul el fahk nu sin mwet kol lun mwet uh, “Fahsru ac konauk lah ma koluk se su orekla misenge.
39 我指着救以色列—永生的耶和华起誓，就是我儿子约拿单犯了罪，他也必死。”但百姓中无一人回答他。
Nga fulahk ye mutun LEUM GOD moul, su ase kutangla nu sin mwet Israel, lah mwet se su koneyukyak ke ma koluk se inge, ac fah anwuki, finne wen se nutik inge, Jonathan.” Na wanginna mwet kas.
40 扫罗就对以色列众人说：“你们站在一边，我与我儿子约拿单也站在一边。”百姓对扫罗说：“你看怎样好就去行吧！”
Na Saul el fahk nu sin mwet uh, “Kowos nukewa tu inse ingo, ac nga Jonathan ac tu inse inge.” Na mwet uh fahk, “Oru oana ma kom nunku mu wo sum.”
41 扫罗祷告耶和华—以色列的 神说：“求你指示实情。”于是掣签掣出扫罗和约拿单来；百姓尽都无事。
Na Saul el fahk nu sin LEUM GOD lun Israel, “O LEUM GOD, efu kom tia topukyu misenge? LEUM GOD lun Israel, topukyu ke eot mutal inge. Ma koluk se inge fin ma luk ku ma lal Jonathan, kom akkalemye ke Urim. A ma koluk se inge fin ma lun mwet Israel, mwet lom, na kom akkalemye ke Thummim.” Na pa kalem tuh koluk sac ma lal Jonathan ac Saul, ac wangin mwatan mwet uh kac.
42 扫罗说：“你们再掣签，看是我，是我儿子约拿单”，就掣出约拿单来。
Na Saul el fahk, “Akkalemye lah su koluk uh, nga ku Jonathan?” Na akkalemyeyuk tuh na Jonathan pa koluk uh.
43 扫罗对约拿单说：“你告诉我，你做了什么事？”约拿单说：“我实在以手里的杖，用杖头蘸了一点蜜尝了一尝。这样我就死吗？”
Na Saul el siyuk sel Jonathan, “Mea kom oru nge?” Jonathan el topuk, “Nga kangla kutu srisrik honey ke polosak soko nga sruok. Nga inge — nga akola in misa.”
44 扫罗说：“约拿单哪，你定要死！若不然，愿 神重重地降罚与我。”
Ac Saul el fahk nu sel, “Lela God Elan uniyuwi, fin tia anwuki kom!”
45 百姓对扫罗说：“约拿单在以色列人中这样大行拯救，岂可使他死呢？断乎不可！我们指着永生的耶和华起誓，连他的一根头发也不可落地，因为他今日与 神一同做事。”于是百姓救约拿单免了死亡。
A mwet uh fahk nu sel Saul, “Mea pwaye in anwuki Jonathan, mwet se su oru kutangla lulap nu sin Israel? Tia ku! Kut fulahk ke Inen LEUM GOD moul, tuh ac fah tia tuhlac soko aunsifal. Ma el oru misenge ma ke koko lun God.” Ouinge mwet uh molella Jonathan liki misa.
46 扫罗回去，不追赶非利士人；非利士人也回本地去了。
Tukun ma inge, Saul el tila ukwe mwet Philistia, na elos folokla nu yen selos.
47 扫罗执掌以色列的国权，常常攻击他四围的一切仇敌，就是摩押人、亚扪人、以东人，和琐巴诸王，并非利士人。他无论往何处去，都打败仇敌。
Tukun Saul el mutawauk in tokosra fin mwet Israel, el mweuni mwet lokoalok lal in acn nukewa: mwet Moab, mwet Ammon, mwet Edom, tokosra in acn Zobah, ac mwet Philistia. Acn nukewa el mweun we, el kutangla.
48 扫罗奋勇攻击亚玛力人，救了以色列人脱离抢掠他们之人的手。
El arulana pulaik ke mweun. Finne mwet Amalek, el kutangulosla pac. El molela mwet Israel liki inpoun mwet nukewa su lainulos.
49 扫罗的儿子是约拿单、亦施韦、麦基舒亚。他的两个女儿：长女名米拉，次女名米甲。
Pa inge wen natul Saul: Jonathan, Ishvi, ac Malchishua. Acn se natul ma matu pa Merab, ac acn se natul ma srik uh pa Michal.
50 扫罗的妻名叫亚希暖，是亚希玛斯的女儿。扫罗的元帅名叫押尼珥，是尼珥的儿子；尼珥是扫罗的叔叔。
Mutan kial uh pa Ahinoam, acn natul Ahimaaz. Captain lun un mwet mweun lal uh pa Abner wen natul Ner, su ma wien papa tumal Saul.
51 扫罗的父亲基士，押尼珥的父亲尼珥，都是亚别的儿子。
Papa tumal Saul pa Kish, ac papa tumal Abner pa Ner, ac eltal ma natul Abiel.
52 扫罗平生常与非利士人大大争战。扫罗遇见有能力的人或勇士，都招募了来跟随他。
Ke lusen moul lal Saul nufon, oasr mweun na yohk inmasrlon mwet Israel ac mwet Philistia. Ke ma inge, pacl nukewa Saul el konauk sie mwet pulaik ac ku, el ac eisalang tuh elan wi un mwet mweun lal.
