箴言 1
1 以色列王達味之子撒羅滿的箴言：
Fakkeenya Solomoon Ilma Daawit, mootii Israaʼel:
2 是為教人學習智慧和規律，叫人明瞭哲言，
Ogummaa fi qajeelfama qabaachuudhaaf, dubbii beekumsa guddaa hubachuudhaaf;
3 接受明智的教訓－－仁義、公平和正直，
ogummaadhaan jiraachuudhaan, qajeelummaadhaan, murtii qajeelaa kennuu fi nama wal qixxeessuudhaan qajeelfama argachuudhaaf;
4 使無知者獲得聰明，使年少者獲得知識和慎重，
warra waa hin beekneef of eeggannoo kennuudhaaf, dargaggootaaf immoo beekumsaa fi hubannaa kennuudhaaf,
5 使智慧者聽了，增加學識；使明達人聽了，汲取智謀，
ogeeyyiin dhaggeeffatanii barumsa isaanii irratti waa haa dabalatan; warri qalbii qabanis qajeelfama haa argatan;
6 好能明瞭箴言和譬喻，明瞭智者的言論和他們的隱語。
kunis fakkeenyaa fi hiikkaa, jechaa fi hibboo ogeeyyii hubachuudhaaf.
7 敬畏上主是智慧的肇基；只有愚昧人蔑視智慧和規律。
Waaqayyoon sodaachuun jalqaba ogummaa ti; gowwoonni garuu ogummaa fi adabamuu tuffatu.
8 我兒，你應聽你父親的教訓，不要拒絕你母親的指教，
Yaa ilma ko, gorsa abbaa keetii dhaggeeffadhu; barsiisa haadha keetii illee hin gatin.
9 因為這就是你頭上的冠冕，你頸上的珠鏈。
Wanni kun mataa kee miidhagsuudhaaf gonfoo, morma kee bareechuudhaaf immoo faaya siif taʼa.
10 我兒，如果惡人勾引你，你不要聽從；
Yaa ilma ko, yoo cubbamoonni sossobanii ofitti si harkisan, tole hin jedhiniif.
11 如果他們說：「來跟我們去暗算某人，無故地陷害無辜。
Yoo isaan, “Nu wajjin kottu; riphnee dhiiga namaa dhangalaasnaa; nama balleessaa hin qabne galaafachuudhaafis dhokannee eeggannaa;
kottu akkuma awwaalaa jiraatti isaan liqimsinaa; akkuma warra boolla keessa buufamaniis guutumaan guutuutti isaan liqimsinaa; (Sheol h7585)
13 這樣，我們必獲得各種珍寶，以贓物充滿我們的房屋。
nu waan gatii qabu kan gosa hundaa ni arganna; manneen keenya illee boojuudhaan guuttanna;
14 你將與我們平分秋色，我們將共有同一錢囊。」
ixaa kee nu wajjin buufadhu; nus korojoo tokko si wajjin qooddannaa” siin jedhan,
15 我兒，你不要與他們同流合污，該使你的腳遠離他們的道路，
yaa ilma ko, ati isaan wajjin hin deemin; miilla keetiin karaa isaanii irra illee hin ejjetin;
16 因為他們雙腳趨向兇惡，急於傾流人血。
miilli isaanii cubbuutti ariifataatii; isaan dhiiga dhangalaasuuf jarjaru.
17 在一切飛鳥眼前，張設羅網，盡屬徒然。
Utuma simbirroonni hundi arganuu, kiyyoo buusuun waan gatii hin qabnee dha!
18 其實，他們不外是自流己血，自害己命。
Namoonni kunneen dhiiguma ofii isaanii riphanii eeggatu; lubbuma ofii isaanii gaadu!
19 這就是謀財害命者的末路：他必要送掉自己的性命。
Kun dhuma warra qabeenya karaa hamaadhaan argamu duukaa buʼan hundaa ti; wanni akkasii jireenya warra isa argatanii balleessa.
20 智慧在街上吶喊，在通衢發出呼聲；
Ogummaan karaa irratti guddiftee iyyiti; iddoo wal gaʼii uummataattis sagalee ishee ol fudhatti.
21 在熱鬧的街頭呼喚，在城門和市區發表言論：「
Isheen fiixee daandii irraa iyyiti; karra magaalaa duraas akkana jettee dubbatti:
22 無知的人，你們喜愛無知；輕狂的人，你們樂意輕狂；愚昧的人，你們憎恨知識，要到何時呢﹖
“Isin warri homaa hin beekne kun hamma yoomiitti karaa keessan kan faayidaa hin qabne sana jaallattu? Warri namatti qoosan hamma yoomiitti qoosaa sanatti gammadanii gowwoonnis beekumsa jibbu?
23 你們應回心聽我的勸告。看，我要向你們傾吐我的心意，使你們瞭解我的言詞。
Mormii koo qalbeeffadhaa; ani yaada koo isinii nan dhangalaasa; dubbii koos isiniifin ibsa.
24 但是，我呼喚了，你們竟予以拒絕；我伸出了手，誰也沒有理會。
Garuu sababii isin yeroo ani isin waametti diddanii yeroo ani harka balʼifadhetti namni tokko iyyuu na hin dhaggeeffatiniif,
25 你們既蔑視了我的勸告，沒有接受我的忠言；
waan isin gorsa koo hunda tuffattanii dheekkamsa koo dhagaʼuu diddaniif,
26 因此，你們遭遇不幸時，我也付之一笑；災難臨到你們身上時，我也一笑置之。
anis badiisa keessanitti nan kolfa, yeroo balaan isinitti dhufuttis nan qoosa;
27 當災難如暴風似的襲擊你們，禍害如旋風似的捲去你們，困苦憂患來侵襲你們時，我也置之不顧。
yeroo balaan akkuma bubbeetti isin fudhatutti, yeroo badiisni akkuma bubbee hamaatti isin haxaaʼutti, yeroo dhiphinaa fi rakkinni isinitti dhufutti ani isinittan qoosa.
28 那時，他們呼求我，我必不答應：他們尋找我，必尋不著我；
“Yeroo sana isaan na waammatu; ani garuu isaan jalaa hin owwaadhu; isaan na barbaadu; garuu na hin argatan.
29 因為他們憎恨知識，沒有揀選敬畏上主，
Isaan waan beekumsa jibbanii Waaqayyoon sodaachuu illee filachuu didaniif,
30 沒有接受我的勸告，且輕視了我的一切規諫。
waan gorsa koo fudhachuu didanii dheekkamsa koos tuffataniif,
31 所以他們必要自食其果，飽嘗獨斷獨行的滋味。
isaan gatii karaa isaanii ni nyaatu; buʼaa jalʼina isaaniis ni quufu.
32 的確，無知者的執迷不悟殺害了自己；愚昧人的漠不關心斷送了自己。
Gowwoota waa dagachuutu isaan balleessaatii; quufni gowwootaa isaanuma balleessa;
33 但是，那聽從我的，必得安居，不怕災禍，安享太平。
namni na dhaggeeffatu kam iyyuu garuu nagaadhaan jiraata; inni qabbanaan jiraata; wanni hamaanis isa hin sodaachisu.”
