箴言 1
1 以色列王達味之子撒羅滿的箴言：
Iyi ndi miyambi ya Solomoni mwana wa Davide, mfumu ya Israeli:
2 是為教人學習智慧和規律，叫人明瞭哲言，
Ndi yothandiza kuti munthu adziwe nzeru ndi malangizo; kuti amvetse mawu a matanthauzo ozama;
3 接受明智的教訓－－仁義、公平和正直，
kuti alandire malangizo othandiza kuti achite zinthu mwanzeru, akhale wangwiro, wachilungamo ndiponso wosakondera.
4 使無知者獲得聰明，使年少者獲得知識和慎重，
Ndi yothandiza munthu wamba kuti aphunzire nzeru za kuchenjera, achinyamata kudziwa zinthu bwino ndi kulingalira.
5 使智慧者聽了，增加學識；使明達人聽了，汲取智謀，
Munthu wanzeru amvetse bwino miyamboyi kuti awonjezere kuphunzira kwake, ndi munthu womvetsa zinthu bwino apatepo luso,
6 好能明瞭箴言和譬喻，明瞭智者的言論和他們的隱語。
kuti azimvetsa miyambi ndi mafanizo, mawu a anthu anzeru ndi mikuluwiko.
7 敬畏上主是智慧的肇基；只有愚昧人蔑視智慧和規律。
Kuopa Yehova ndiye chiyambi cha nzeru. Zitsiru zimanyoza nzeru ndi malangizo.
8 我兒，你應聽你父親的教訓，不要拒絕你母親的指教，
Mwana wanga, mvera malangizo a abambo ako ndipo usakane mawu okuwongolera a amayi ako.
9 因為這就是你頭上的冠冕，你頸上的珠鏈。
Ali ngati sangamutu yokongola ya maluwa pamutu pako ndiponso ali ngati mkanda mʼkhosi mwako.
10 我兒，如果惡人勾引你，你不要聽從；
Mwana wanga, ngati anthu oyipa afuna kukukopa usamawamvere.
11 如果他們說：「來跟我們去暗算某人，無故地陷害無辜。
Akadzati, “Tiye kuno; tikabisale kuti tiphe anthu, tikabisalire anthu osalakwa;
tiwameze amoyo ngati manda, ndi athunthu ngati anthu otsikira mʼdzenje. (Sheol h7585)
13 這樣，我們必獲得各種珍寶，以贓物充滿我們的房屋。
Motero tidzapeza zinthu zosiyanasiyana zamtengowapatali ndi kudzaza nyumba zathu ndi zolanda;
14 你將與我們平分秋色，我們將共有同一錢囊。」
Bwera, chita nafe maere, ndipo tidzagawana chuma chathu tonse.”
15 我兒，你不要與他們同流合污，該使你的腳遠離他們的道路，
Mwana wanga, usayende nawo pamodzi, usatsagane nawo mʼnjira zawozo.
16 因為他們雙腳趨向兇惡，急於傾流人血。
Iwowatu amangofuna zoyipa zokhazokha, amathamangira kukhetsa magazi.
17 在一切飛鳥眼前，張設羅網，盡屬徒然。
Nʼkopanda phindu kutchera msampha mbalame zikuona!
18 其實，他們不外是自流己血，自害己命。
Koma anthu amenewa amangobisalira miyoyo yawo yomwe; amangodzitchera okha msampha!
19 這就是謀財害命者的末路：他必要送掉自己的性命。
Awa ndiwo mathero a anthu opeza chuma mwankhanza; chumacho chimapha mwiniwake.
20 智慧在街上吶喊，在通衢發出呼聲；
Nzeru ikufuwula mu msewu, ikuyankhula mokweza mawu mʼmisika;
21 在熱鬧的街頭呼喚，在城門和市區發表言論：「
ikufuwula pa mphambano ya misewu, ikuyankhula pa zipata za mzinda kuti,
22 無知的人，你們喜愛無知；輕狂的人，你們樂意輕狂；愚昧的人，你們憎恨知識，要到何時呢﹖
“Kodi inu anthu osachangamukanu, mudzakondwera ndi kusachangamuka mpaka liti? Nanga anthu onyogodola adzakondabe kunyogodola mpaka liti? Kapena opusa adzadana ndi nzeru mpaka liti?
23 你們應回心聽我的勸告。看，我要向你們傾吐我的心意，使你們瞭解我的言詞。
Tamverani mawu anga a chidzudzulo. Ine ndikukuwuzani maganizo anga ndi kukudziwitsani mawu anga.
24 但是，我呼喚了，你們竟予以拒絕；我伸出了手，誰也沒有理會。
Popeza ndinakuyitanani koma inu munakana kumvera. Ndinayesa kukuthandizani koma panalibe amene anasamala.
25 你們既蔑視了我的勸告，沒有接受我的忠言；
Uphungu wanga munawunyoza. Kudzudzula kwanga simunakusamale.
26 因此，你們遭遇不幸時，我也付之一笑；災難臨到你們身上時，我也一笑置之。
Ndiye inenso ndidzakusekani mukadzakhala mʼmavuto; ndidzakunyogodolani chikadzakugwerani chimene mumachiopacho.
27 當災難如暴風似的襲擊你們，禍害如旋風似的捲去你們，困苦憂患來侵襲你們時，我也置之不顧。
Chiwonongeko chikadzakugwerani ngati namondwe, tsoka likadzakufikirani ngati kamvuluvulu, mavuto ndi masautso akadzakugwerani.
28 那時，他們呼求我，我必不答應：他們尋找我，必尋不著我；
“Tsono mudzandiyitana koma sindidzayankha; mudzandifunafuna, koma simudzandipeza.
29 因為他們憎恨知識，沒有揀選敬畏上主，
Popeza iwo anadana ndi chidziwitso ndipo sanasankhe kuopa Yehova,
30 沒有接受我的勸告，且輕視了我的一切規諫。
popeza iwo sanasamale malangizo anga ndipo ananyoza chidzudzulo changa.
31 所以他們必要自食其果，飽嘗獨斷獨行的滋味。
Tsono adzadya zipatso zoyenera mayendedwe awo ndi kukhuta ndi ntchito zimene anachita kwa ena.
32 的確，無知者的執迷不悟殺害了自己；愚昧人的漠不關心斷送了自己。
Pakuti anthu osachangamuka amaphedwa chifukwa cha kusochera kwawo, ndipo zitsiru zimadziwononga zokha chifukwa cha mphwayi zawo.
33 但是，那聽從我的，必得安居，不怕災禍，安享太平。
Koma aliyense wondimvera adzakhala mwa bata; adzakhala mosatekeseka posaopa chilichonse.”
