箴言 30
1 瑪薩人雅刻之子阿古爾的格言，即他給依提耳、給依提耳和烏加耳的斷語：
Ang mga kasabihan ni Agur, anak na lalaki ni Jakeh—isang orakulo: Ipinahayag ng lalaking ito kay Itiel, kay Itiel at Ucal:
2 我比誰都愚蠢，沒有人的才智。
Tiyak na ako ay mas katulad ng isang hayop kaysa sa sinumang tao, at wala akong pang-unawa ng isang tao.
3 我從來沒有學得智慧，致能通曉聖者的知識。
Hindi ko natutunan ang karunungan, ni mayroon akong kaalaman ng Tanging Banal.
4 誰曾上升過天而又降下﹖誰能將風收集在手中﹖誰能將水聚集在大衣內﹖誰為這大地立定了邊界﹖他叫什麼名字﹖其子姓甚名誰﹖你知道嗎﹖
Sino ang umakyat sa langit at bumaba? Sino ang nagtipon ng hangin sa ilalim ng kaniyang mga kamay? Sino ang nagtipon ng mga tubig sa balabal? Sino ang nagtatag ng lahat ng mga hangganan ng lupa? Ano ang kaniyang pangalan, at ano ang pangalan ng kaniyang anak? Tiyak na alam mo!
5 天主的每一句話，都是經火精煉的；凡托庇於他的人，他必要作其護盾。
Bawat salita ng Diyos ay nasubok, siya ay isang panangga sa mga nagkukubli sa kaniya.
6 對他所說的話，不可加添什麼；免得他指責你，證明你在說謊。
Huwag magdagdag sa kaniyang mga salita, o pagsasabihan ka niya at ikaw ay mapapatunayang isang sinungaling.
7 我求你兩件事，在我未死以前，請不要拒絕我：
Dalawang bagay ang hinihingi ko sa iyo, huwag mo silang ipagkait sa akin bago ako mamatay.
8 令虛偽和欺詐遠離我，貧乏或富裕勿賜與我，只供予我必需的食糧，
Ilayo mo sa akin ang kayabangan at kasinungalingan. Bigyan mo ako ng hindi kahirapan ni kayamanan, bigyan mo lamang ako ng pagkain na aking kailangan.
9 免得我吃飽了，背叛你說：「誰是上主﹖」或是過於貧乏，因而行竊，加辱我天主的名。
Dahil kung mayroon akong labis, itatanggi kita at sasabihin, “Sino si Yahweh?” O kung ako ay magiging mahirap, magnanakaw ako at lalapastanganin ko ang pangalan ng aking Diyos.
10 別在主人前，誹謗他的奴僕，怕他咒罵你，你就不免受罰。
Huwag mong siraan ng puri ang isang alipin sa harapan ng kaniyang panginoon, o isusumpa ka niya at papaniwalaang ikaw ang may kasalanan.
11 有一種人，咒罵父親；自己母親，也不祝福。
Ang isang salinlahi na sinusumpa ang kanilang ama at hindi pinagpapala ang kanilang ina,
12 有一種人，自視清高；自身污穢，卻不洗滌。
iyan ang isang salinlahi na dalisay sa kanilang sariling mga mata, ngunit hindi sila nahugasan sa kanilang karumihan.
13 有一種人，眼睛傲慢，目空一切。
Iyan ang isang salinlahi—gaano mapagmataas ang kanilang mga mata at ang kanilang takipmata ay nakaangat! —
14 有一種人，牙如利劍，齒如快刀，地上弱小，人間貧民，吞食一空。
sila ang isang salinlahi na ang mga ngipin ay mga espada, at kanilang mga panga ay mga kutsilyo, para lapain nila ang mahirap mula sa lupa at ang nangangailangan mula sa sangkatauhan.
15 水蛭有兩個女兒，常說「給我! 給我! 」不知足的東西，共有三樣，總不說「夠了」的，共有四樣：
Ang linta ay mayroong dalawang anak na babae, “Magbigay at magbigay,” sigaw nila. May tatlong bagay na hindi kailanman nasisiyahan, apat na hindi kailanman nagsabing, “Tama na”:
Ang Sheol, ang baog na sinapupunan, ang lupa na uhaw sa tubig, at ang apoy na hindi kailanman nagsabing, “Tama na.” (Sheol h7585)
17 誰嘲笑父親，或輕視年老的母親，願他的眼睛，被谷中的烏鴉啄去，為小鷹所食。
Ang mata na nangungutya sa isang ama at nasusuklam sa pagsunod sa isang ina, ang kaniyang mga mata ay tutukain ng mga uwak sa lambak, at siya ay kakainin ng mga buwitre.
18 令我稱奇的事，共有三樣，連我不明瞭的，共有四樣：
May tatlong bagay na labis na kamangha-mangha para sa akin, apat na hindi ko maintindihan: ang daan ng isang agila sa langit;
19 即鷹在天空飛翔的道，蛇在岩石爬行的道，船在海中航行的道，以及男女交合之道。
ang ginagawa ng isang ahas sa isang bato; ang ginagawa ng isang barko sa puso ng karagatan; at ang ginagawa ng isang lalaki kasama ang isang dalaga.
20 淫婦的作風是這樣：她吃了後，抹抹口說：「我並沒有為非作歹。」
Ito ang ginagawa ng isang nangangalunyang babae— siya ay kumakain at kaniyang pinupunasan ang kaniyang bibig at sinasabi, “Wala akong ginawang mali.”
21 使地戰慄的事，共有三樣，連不可容忍的，共有四樣：
Sa ilalim ng tatlong bagay ang lupa ay nayayanig, at ang pang-apat ay hindi na makakayanan nito:
22 即奴隸為王，愚人飽食，
ang isang alipin kapag siya ay naging hari; ang isang hangal kapag siya ay puno ng pagkain;
23 醜女出嫁，婢女當家。
kapag ang isang kinamumuhian na babae ay nagpakasal; at kapag ang isang babaeng utusan ay pumalit sa pwesto ng kaniyang babaeng amo.
24 地上的小動物中，有四種極其聰明：
May apat na bagay sa lupa na malilit, pero napakatatalino:
25 螞蟻是無力的一群，卻在夏日儲備食糧；
ang mga langgam ay mga nilalang na hindi malalakas, pero hinahanda nila ang kanilang pagkain sa tag-araw;
26 岩貍是無能的一群，卻在岩石中築巢穴；
ang mga kuneho ay hindi makapangyarihang nilalang, pero ginagawa nila ang kanilang mga tahanan sa mga batuhan.
27 蝗虫雖然沒有君王，卻知一齊列隊出發；
Ang mga balang ay walang hari, pero lahat sila ay lumalakad ng maayos.
28 壁虎能用手來捕捉，卻經常出入於皇宮。
Para sa butiki, maaari mo itong hawakan ng iyong dalawang kamay, pero sila ay natatagpuan sa mga palasyo ng mga hari.
29 舉止昂然之物，共有三樣，連威儀赫赫的，共有四樣：
Mayroong tatlong bagay na marangal sa kanilang mahabang hakbang, apat na marangal kung paano lumakad:
30 即獸中稱雄的獅子，面臨一切從不退縮；
ang isang leon, ang pinakamalakas sa mga mababangis na hayop— hindi ito tumatalikod mula sa kahit ano; ang isang tandang mayabang sa paglalakad;
31 獨步雞群中的雄雞，開頭領隊的公山羊，和檢閱人民的君王。
isang kambing; at isang hari kung saan ang mga sundalo ay nasa tabi niya.
32 你一時糊塗，高舉了自己，當你反省時，應以手掩口；
Kung ikaw ay naging hangal, dinadakila ang iyong sarili, o kung ikaw ay nag-iisip ng kasamaan— ilagay mo ang iyong kamay sa iyong bibig.
33 因為攪動乳汁，可出奶油；用力扭鼻，可流鮮血；激起憤怒，必生爭端。
Katulad ng hinalong gatas na nakakagawa ng mantikilya, at katulad ng ilong ng sinuman na magdurugo kapag piningot, kaya ang gawain na ginawa sa galit ay lumilikha nang kaguluhan.
