箴言 24
1 你不要妒忌作惡的人，不要希求與他們共處；
Huwag kang mainggit sa mga masasama, ni hangarin na makisama sa kanila,
2 因為他們的心靈，只圖謀不軌；他們的嘴唇，只講論是非。
dahil ang kanilang mga puso ay nagbabalak ng karahasan, at ang kanilang mga labi ay nag-uusap tungkol sa kaguluhan.
3 因著智慧，家庭得以興建；因著明智，家庭得以穩定。
Sa pamamagitan ng karunungan ang isang bahay ay naitatayo at sa kaunawaan ito ay naitatatag.
4 各種珍奇可愛的寶物，因著智識可儲藏滿室。
Sa kaalaman ang mga silid ay puno ng lahat ng mga mamahalin at kaaya-ayang kayamanan.
5 智慧人勝於壯士，明智人強於勇士；
Ang isang matalinong tao ay nagpapatunay na malakas, at ang isang taong mayroong kaalaman ay mas maigi kaysa sa isang malakas,
6 因為作戰須有智謀，勝利在於謀士眾多。
sapagkat sa matalinong mga utos kaya mong itaguyod ang iyong digmaan, at kasama ang maraming mga tagapangaral mayroong tagumpay.
7 為愚昧的人，智慧太高妙；他在城門口，只好不開口。
Ang karunungan ay masyadong mataas para sa isang mangmang; sa tarangkahan hindi niya binubuksan ang kaniyang bibig.
8 籌劃作惡的人，可稱為陰險家。
Mayroong isang nagbabalak na gumawa ng masama— tinatawag siya ng mga tao na bihasa sa mga masamang balakin.
9 愚人的計謀只是罪惡；狂妄的人為人所憎惡。
Ang isang hangal na hangarin ay kasalanan, at ang mga tao ay hinahamak ang nangungutya.
10 你若萎靡不振，到災難的日子，必然氣竭力盡。
Kung ipinapakita mo ang iyong kaduwagan sa araw ng kaguluhan, kung gayon ang iyong lakas ay hindi sapat.
11 被帶去受死的人，你應拯救他；行將被殺戮的人，你要挽救他。
Sagipin mo silang mga inilalayo papunta sa kamatayan, at pigilan mo silang mga nalilito papunta sa pagpatay.
12 或許你要說：「看! 我全不知道! 」難道那權衡人心的能不明瞭﹖難道監察你心靈的能不知道﹖他必按每人的作為還報每人。
Kung sinabi mo, “Diyan! Wala kaming alam tungkol dito.” Hindi ba't ang Siyang nagtitimbang ng puso ay naiintindihan kung ano ang sinasabi mo? At Siyang nagbabantay ng iyong buhay, hindi ba niya alam ito? At hindi ba ibibigay ng Diyos sa bawat isa kung ano ang karapat-dapat sa kaniya?
13 我兒，你要吃蜜，因為蜜好；蜂房的蜜，香甜可口。
Aking anak, kumain ng pulot dahil ito ay mabuti, dahil ang mga katas ng pulut-pukyutan ay matamis sa iyong panlasa.
14 對你的靈魂，智慧也是這樣：你找得了她，必有好前途；你所希望的，決不會落空。
Katulad nito ang karunungan para sa iyong kaluluwa— kung nahanap mo ito, magkakaroon ng kinabukasan at ang iyong pag-asa ay hindi mapuputol.
15 惡惡人對義人的家，不要圖謀不軌；對他的住所，不要加以破壞；
Huwag kang mag-abang tulad ng mga masasamang tao na lumulusob sa bahay ng mga gumagawa ng mabuti. Huwag mong wasakin ang bahay niya!
16 因為義人雖七次跌倒，仍然要起來；但是惡人一失足，必陷禍患中。
Sapagkat kung ang isang taong gumagawa ng tama ay bumagsak ng pitong beses, siya ay tatayo muli, ngunit ang mga masasama ay ibabagsak ng kalamidad.
17 你的仇人跌倒，且不要高興；他若失足摔倒，且不要心喜；
Huwag magdiwang kapag ang iyong kaaway ay bumagsak at huwag hayaan ang iyong puso ay magalak kapag siya ay nadapa,
18 免得上主看見而不快，因而撤消對他的忿怒。
o si Yahweh ay makikita at tututulan at tatalikuran ang kaniyang galit mula sa kaniya.
19 對作惡的人，你不要動怒；對乖戾之徒，也不必嫉妒；
Huwag kang mag-alala dahil sa kanila na gumagawa ng mga masasamang bagay, at huwag kang mainggit sa mga masasamang tao,
20 因為惡人終沒有好前途，惡人的燈必要熄滅。
sapagkat ang masamang tao ay walang kinabukasan, at ang ilawan ng masama ay mamamatay.
21 我兒，上主和君王，你都要敬畏；對他們二者，皆不可觸怒；
Matakot kay Yahweh, at matakot sa hari, aking anak; huwag makisama sa mga naghihimagsik laban sa kanila,
22 因為他們的懲罰可突然而至；他們的摧殘，有誰能知曉﹖
sapagkat darating nang biglaan ang kanilang kapamahakan at sino ang nakakaalam nang lawak ng pagkawasak na parehong darating mula sa kanila?
23 以下是智者的箴言：在判案時，顧及情面，決不公平。
Ito rin ang mga kasabihan ng matalino. Ang pagkiling sa paghahatol ng isang kaso sa batas ay hindi mabuti.
24 誰對惡人說：「你是正義的。」人民必罵他，百姓必恨他。
Sinuman ang nagsasabi sa may kasalanan, “Ikaw ay nasa tama,” ay susumpain ng mga tao at kapopootan ng mga bansa.
25 按公道加罰的，必事事順遂；美好的祝福，必臨於其身。
Pero sila na pinagsasabihan ang masama ay magkakaroon ng galak, at ang mga kaloob nang kabutihan ay darating sa kanila.
26 應答適宜的人，宛如與人接吻。
Ang isang nagbibigay ng tapat na sagot ay nagbibigay ng halik sa mga labi.
27 你要先在外經營好事業，在田間將工作準備停當，然後纔可建立你的家室。
Ihanda mo ang iyong panlabas na gawain, at gawin mong handa ang lahat para sa iyong sarili sa bukirin; pagkatapos noon, itayo mo ang iyong bahay.
28 不要輕易作證，反對你的近人；也不要以你的口舌，欺騙他人。
Huwag kang sumaksi laban sa iyong kapwa nang walang dahilan at huwag kang manlinlang gamit ang iyong mga labi.
29 不可說：「人怎樣待我，我怎樣待人；照人之所行，我向他還報。」
Huwag mong sabihing, “Gagawin ko sa kaniya kung ano ang ginawa niya sa akin; babalikan ko siya dahil sa kaniyang ginawa.”
30 我走過懶惰人的田地，經過愚昧人的葡萄園：
Dumaan ako sa bukirin ng isang tamad na tao, lagpas sa ubasan ng taong walang isip.
31 看，到處是荊棘，滿地是蒺黎，石牆也倒了!
Ang mga tinik ay tumubo sa lahat ng dako, ang lupa ay nababalot ng halamang matinik at ang batong pader nito ay sira.
32 我看了，便心下自思；我見了，取得了教訓：「
Pagkatapos ay nakita ko at pinag-isipan ito; tumingin ako at nakatanggap ng katuruan.
33 再睡片刻，再假寐片刻，再抱臂躺臥片刻」──
Kaunting tulog, kaunting idlip, kaunting pagtitiklop ng mga kamay para magpahinga—
34 這樣，貧窮就要如同竊賊，困乏也要如同武士，向你侵襲。
at ang kahirapan ay pupunta sa iyo tulad ng isang magnanakaw at ang iyong mga pangangailangan ay pupunta sa iyo tulad ng isang armadong sundalo.
