箴言 14

1 智慧的婦女，足以興家；愚昧的婦女，親手將家拆毀。

ژنی دانا ماڵی خۆی بنیاد دەنێت، گێلیش بە دەستی خۆی کاولی دەکات.

2 履行正路的人，敬畏上主；愛走曲徑的人，輕視上主。

ئەوەی ڕاستەڕێیەکەی خۆی بگرێت لەخواترسە، بەڵام ئەوەی ڕێگای خۆی خوار بکاتەوە سووکایەتی پێ دەکات.

3 愚昧人口中，有傲慢的根苗；智慧人的唇舌，是自己的保障。

گێل بە قسەکانی خۆی تووشی گۆچانی سزادان دەبێت، بەڵام دانایان لێوەکانیان دەیانپارێزن.

4 沒有耕牛，沒有五穀；耕牛愈雄壯，收穫愈豐富。

کە مانگا نەبێت ئاخوڕ بەتاڵە، دروێنەی زۆریش بە هێزی گایە.

5 忠實的證人，決不說謊；虛偽的證人，謊言連篇。

شایەتی دەستپاک درۆ ناکات، بەڵام شایەتی درۆزن درۆ بڵاو دەکاتەوە.

6 輕狂人求智，只屬徒然；明智人求知，卻很容易。

گاڵتەجاڕ داوای دانایی دەکات و نایدۆزێتەوە، بەڵام زانیاری بۆ تێگەیشتوو ئاسانە.

7 你應遠離愚昧的人，由他口中決得不到明哲。

لەبەردەم کەسی گێل دووربکەوە، چونکە لە لێوەکانی زانیاری نابیستیت.

8 明智人的智慧，在於審察自己的行徑；愚昧人的昏愚，在於自欺欺人。

دانایی ژیر تێگەیشتنی ڕێگای خۆیەتی، بەڵام گێلایەتی گێلەکان فریودانە.

9 罪孽住在愚昧人中，恩愛與正直人為伍。

گێلەکان گاڵتە بە تاوان دەکەن، بەڵام لەنێو سەرڕاستان ڕەزامەندی خودا دەدۆزرێتەوە.

10 心頭的愁苦，唯有自己知；心中的喜樂，他人無分享。

هەر دڵێک تاڵیێتی گیانی خۆی دەزانێت، کەسیش لە خۆشییەکەیدا بەشداری ناکات.

11 邪僻人的家庭，必遭破壞；正直人的帳幕，卻要興隆。

ماڵی بەدکارەکان کاول دەبێت، بەڵام ڕەشماڵی سەرڕاستان گەشە دەکات.

12 有些道路，看來正直；走到盡頭，卻是死路。

ڕێگا هەیە لەبەرچاوی مرۆڤ ڕاست دیارە، بەڵام کۆتاییەکەی بەرەو مردنە.

13 連在歡笑中，心亦有感傷；歡笑的結局，往往是痛苦。

بگرە لە پێکەنینیشدا دڵ تەنگ دەبێت، لەوانەیە کۆتایی خۆشیش خەم بێت.

14 變心的人，必自嘗其果；良善的人，必得其善報。

کەسی ڕاڕا لە ڕێگای خۆی تێر دەبێت، پیاوچاکیش لەوەی کە هەیەتی.

15 幼稚的人，有話必信；明智的人，步步謹慎。

ساویلکە بە هەموو قسەیەک بڕوا دەکات، بەڵام ژیر دەڕوانێتە هەنگاوەکانی خۆی.

16 智慧人戒避邪惡，愚昧人驕矜自負。

کەسی دانا لە خودا دەترسێت و لە خراپە لادەدات، بەڵام گێل سەرگەرمە و پشت ئەستوورە.

17 易怒的人，做事昏愚；慎思的人，事事含忍。

کەسی هەڵەشە ڕەفتاری گێلانە دەکات، پیاوی تەڵەکەبازیش مایەی ڕقە.

18 愚昧的人，以愚昧為基業；明智的人，以知識為冠冕。

ساویلکەکان میراتگری گێلایەتین، بەڵام ژیرەکان سەریان بە زانیاری دەڕازێنرێتەوە.

19 歹徒將伏在善人面前，惡人將跪在義人門前。

بەدکاران لەبەردەم پیاوچاکان دەچەمێنەوە، خراپەکارانیش لە بەردەرگای کەسی ڕاستودروست.

20 貧窮的人，為親朋所厭；富貴的人，則高朋滿座。

هەژار تەنانەت دراوسێکەشی ڕقی لێی دەبێتەوە، بەڵام دەوڵەمەند دۆستی زۆرە.

21 藐視近人，便是犯罪；憐憫苦人，纔是有福。

ئەوەی سووکایەتی بە دراوسێکەی بکات گوناه دەکات، بەڵام خۆزگە دەخوازرێ بەوەی لەگەڵ هەژاران میهرەبانە.

22 陰謀邪惡的人，豈非走入歧途﹖策劃行善的人，必獲慈惠忠誠。

ئایا وێڵ نابن ئەوانەی پیلانی خراپە دادەڕێژن؟ بەڵام خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لەگەڵ ئەوانەیە کە پلانی چاکە دادەڕێژن.

23 一切勞苦皆有利益；只有閒談，引人貧窮。

لە هەموو ماندووبوونێک سوود هەیە، بەڵام تەنها قسەی لێوان بێت بەرەو نەبوونییە.

24 智慧人的冠冕，是他們的機智；愚昧人的冠冕，是他們的糊塗。

دەوڵەمەندی تاجی دانایانە، بەڵام گێلایەتی نادانایان دەڕازێنێتەوە.

25 忠實的見證，救人性命；作假證的人，危害他人。

شایەتی ڕاستگۆ دەربازکەری خەڵکە، بەڵام ئەوەی درۆ بڵاو دەکاتەوە تەفرەدەرە.

26 敬畏上主，是穩固的靠山；為他的子孫，也是個避難所。

ئەوەی لە یەزدان بترسێت دڵنیاییەکی بەهێزی هەیە، بۆ کوڕەکانیشی دەبێتە پەناگا.

27 敬畏上主，是生命的泉源，使人脫免死亡的羅網。

لەخواترسی کانی ژیانە، بۆ دوورکەوتنەوە لە داوی مردن.

28 人民眾多，是君王的光榮；庶民缺少，是王侯的沒落。

زۆری گەل شکۆمەندییە بۆ پاشا، بەڵام نەمانی گەل شکستی میرە.

29 緩於發怒的人，必甚有見識；脾氣暴躁的人，必大顯愚昧。

ئەوەی درەنگ تووڕە بێت باش تێدەگات، بەڵام ئەوەی هەڵەشە بێت گێلایەتی دەردەخات.

30 心平氣和，使身體康健；心懷嫉忌，使骨骸腐蝕。

دڵی ئارام ژیان بە جەستە دەبەخشێت، بەڵام ئیرەیی ئێسک کلۆر دەکات.

31 欺壓窮人的，就是凌辱他的造主；憐恤苦人的，就是尊敬他的造主。

ئەوەی ستەم لە هەژار بکات سووکایەتی بە دروستکەرەکەی دەکات، بەڵام ئەوەی لەگەڵ نەدار میهرەبانە ڕێز لە خودا دەگرێت.

32 惡人因自己的邪惡，必被毀滅；義人因自己的正義，有所憑藉。

خراپەکار بە خراپەکانی خۆی دەکەوێنرێت، بەڵام کەسی ڕاستودروست لە مردنیشی پەناگای هەیە.

33 智慧居於哲人的心中，愚人的懷中一無所見。

دانایی لەناو دڵی کەسی تێگەیشتوو دەحەسێتەوە، هەروەها گێلەکان تەنانەت ناواخنیشیان دەزانرێت.

34 正義能以興邦立國，罪惡卻使人民衰落。

ڕاستودروستی نەتەوە بەرز دەکاتەوە، بەڵام گوناه شەرمەزاری گەلانە.

35 明哲的臣僕，蒙受君王的寵幸；無用的臣僕，必遭君王的盛怒。

ڕەزامەندی پاشا بۆ خزمەتکاری وریایە، بەڵام تووڕەبوونی لە خزمەتکاری شەرمەزارە.