馬太福音 26
1 講完了這一切話，便衪的門徒說：
Yesu peamalakisi kujova malovi genago, ndi akavajovela vawuliwa vaki,
2 「你們知道：兩天以後就是逾越節，人子要被解送，被釘在十字架上。」
“Mumanyili kuvya gasigalili magono gavili, yati kwivya na mselebuko wa Pasaka, hinu Mwana wa Mundu yati igotolewa muni avambiwa na kufwa pamsalaba.”
3 司祭長和民間長老，都聚集在叫蓋法的司祭的庭院內，
Lukumbi lwenulo vakulu va kuteta na vawula va Malagizu vakonganiki pamonga muluvanja lwa mteta mkulu liina laki Kayafa.
4 同共議決要用詭計捉拿耶穌，君以殺害。
Vakajovesana ndava ya kumkamula Yesu kwa mfiyu na kumkoma.
5 但是他們說：不可在慶節期內，免得民間發生暴動」。
“Vakajova, nambu tikotoka kuhenga lijambu lenili lukumbi lwa mselebuko wa pasaka, muni vandu vakotoka kuhenga chitututu.”
6 耶穌正在伯達尼癩病人西滿家裏時，
Yesu peavi ku Betania, ku nyumba ya Simoni mweavi na mabudi,
7 有一個女人拿著一玉瓶貴重的香液來到耶穌跟前，倒在正坐席的耶穌的頭上。
mau mmonga mweavi na kachupa ya alabasta kamahuta geginungalila bwina na ga mashonga gamahele, ambwelili na kumyitila pamutu Yesu peilya chakulya.
8 門徒們見了就不滿意說：「為什麼這樣浪法費﹖
Hinu vawuliwa vaki pavagaweni genago vayomili, vakakota, “Luyagu lwenulo lwa kyani?”
9 這香液原可賣得許多錢，施捨給窮人。」
“Ndava mahuta ago geginungalila bwina ngagaguliswi kwa mashonga gamahele, na kuvapela vangangu mashonga ago!”
10 耶穌知道了，就對他們說：「你們為什麼叫這個女人難受？ 她在我身上原是作了一件善事。
Yesu agamanyili maholo gavi, ndi akavajovela, “Ndava kyani mukumung'aha mau mwenuyu? Mwene anihengili lijambu labwina neju.
11 你們常有窮人同你們在一起，於我，你們卻不常有。
Ndava muni yati mwivya na vangangu pamonga nawu magono goha, nambu nene yati nakuvya pamonga na nyenye magono goha.
12 她把這香液倒在我身上，原是為安葬我而作的。
Mau mwenuyu aniyitili mahuta geginungalila bwina ndava kunitendelekeha higa yangu kwa maziku.
13 我實在告訴你們：將來在全世界，這福音無論傳到那裏，必要述說她所作的事，來記念她。」
Nikuvajovela chakaka, pamulima poha Lilovi la Bwina lenili pelikokoselewa, chitendu cheahengili mau uyu yati chiluwuliwa ndava ya kumkumbuka mwene.”
14 隨後，那十二人中之一，名叫猶達斯依斯加略的，去見司祭長，
Kangi mmonga pagati ya vawuliwa vaki kumi na vavili vala mweikemiwa Yuda Isikalioti, akahamba kwa vakulu va kuteta,
15 說：「我把他交給你們，你們願意給我什麼？ 」他們約定給他三十塊銀錢。
akavakota, “Yati mukunipela kyani ngati nivagotolili Yesu?” Vamvalangili hipandi selasini vya madini ga feza.
16 從此他便尋找機會，要把耶穌交出。
Kutumbula ligono lenilo Yuda akalonda nafwasi ya kumng'anamukila.
17 無酵節的第一天，門徒前來對耶穌說：「你願意我們在那裏，給你預備吃逾越節晚餐？」
Ligono la kutumbula kwakona mselebuko wa mabumunda gangali ngemeku, ndi vawuliwa vamhambili Yesu vakamkota, “Wigana koki tikutendelekeha chakulya cha Pasaka?”
18 耶穌說：「你們進城去見某人，對他說：師父說：我的時候近了，我要與我門徒在你那裏舉行逾越節。」
Mwene akavayangula, “Mhamba kumuji kwa mgosi mmonga na kumjovela,” Muwula ajovili, ligono laki lihegelili nene na vawuliwa vangu yati tilya chakulya cha Pasaka kwa veve.
19 門徒就照耶穌吩咐他們的作了，預備了逾越節晚餐。
Vawuliwa vakatendelekela ngati Yesu cheavalagizili vakatendelekela chakulya cha Pasaka.
20 到了晚上，耶穌與十二門徒坐席。
Palatipimi lilanga, Yesu atamili kulya chakulya pamonga na vawuliwa vaki voha kumi na vavili.
21 他們正吃晚餐的時候，耶穌說：我實在告訴你們：你們中有一個人要出賣我。」
Pavavi mukulya, Yesu akavajovela, “Nikuvajovela chakaka mmonga winu yati akuning'anamukila.”
22 他們非常憂悶，開始各自對衪說：「主，難道是我嗎？」
Vawuliwa vakavya vakaviniswa neju mtima, vakatumbula kukotana mmonga mmonga, “Bambu! Wu, ndi nene?”
23 耶穌回答說：「那同我一起把手蘸在盤子裏的人要出賣我。
Yesu akayangula “Mweijwiga libumunda munkeve pamonga na nene ndi mweakuning'anamukila.
24 人子固然要按照指著他所記載的而去，但是出賣人子的那人卻是有禍的，那人若是沒內有生，為他更好。」
Mwana wa Mundu yati ifwa ngati chegijova Mayandiku Gamsopi, nambu alachikolela mundu yula mweamng'anamukila! Ngayivii mbanga mundu mwenuyo ngaavelekewi lepi.”
25 那要出賣衪的猶達斯也開口問耶穌說：「辣彼，難道是我嗎？ 」耶穌對他說：「你說的是。」
Yuda ndi mweamung'anamukili, akamkota “Muwula wu, ndi nene?” Yesu akayangula “Ujovili wamwene.”
26 他們正吃晚餐的時候，耶穌拿起餅來，祝謝了，擘開遞給們徒說：「你們拿去吃吧！這是我的身體。」
Pevavi mukulya, Yesu akatola libumunda, akamsengusa Chapanga akayimetula, akavapela vawuliwa vaki akajova, “Mtola mlyayi, yeniyi ndi higa yangu.”
27 然後又拿起杯來，祝謝了，遞給他們說：「你們都由其中喝吧！
Kangi akatola chikombi cha divayi, akamsengusa, akavapela akajova, “Mnywayi nyenye mwavoha,
28 因為這是我的血，為大眾傾流，以赦免罪過。
muni yeniyi ndi ngasi yangu yeyilangisa lilaganu, yeyiyitika ndava kuvalekekesa vandu vamahele kumbudila Chapanga.
29 我告訴你們：從今以後，我不再喝這葡萄汁了，直到在我父的國裏那一天，與你們同喝新酒。」
Nikuvajovela, ninywa lepi kavili divayi ya zabibu mbaka pa ligono peninywa ya mupya pamonga na nyenye mu Unkosi wa Dadi wangu.”
30 他們唱了聖詠，就出來往橄欖山去。
Pavamali kuyimba lunyimbu lwa kumlumba Bambu, vakawuka na kuhamba kuchitumbi cha Mizeituni.
31 那時，耶穌對他們說：「今夜你們都要為我的緣故跌倒，因為經上記載：『我要打擊牧人，羊群就要四散。』
Kangi Yesu akavajovela, “Lelu kilu mwavoha nyenye yati mwitila na kunileka namwene, muni ndi chegijova Mayandiku Gamsopi, ‘Yati nikumkoma mdimaji, na msambi woha wa mambelele yati wipechengana.’
32 但是我復活後，要在你們以先到加利肋亞去。」
Nambu panakayukayi, yati nikuvalongolela ku Galilaya.”
33 伯多祿卻回答衪說：「既使眾人都要因仔的緣故跌倒，我決不會跌倒。」
Penapo Petili akamyangula, “Hati ngati voha yati vakutila, nambu nene katu nikukuleka lepi.”
34 耶穌對他說：「我寶在告訴你：今夜雞叫以前，你要三次不認我。」
Yesu akamyangula Petili, “Nikujovela chakaka, kilu yiyiyi kwakona lijogolo kuvika yati ukunibela mala yidatu.”
35 伯多祿對衪說：「即便我該你一起死，我也決不會不認你。」眾門徒也都這樣說了。
Petili akamjovela kavili, “Hati ngati yikunigana nifwayi pamonga na veve katu nikuleka lepi.” Na vala vawuliwa vangi vakajova mewawa.
36 髓後，耶穌同他們來到一個名叫革責瑪尼的莊園裏，便對門徒說：「你們坐在這裏，等我到那邊去祈禱。」
Kangi Yesu na vawuliwa vaki vakahamba pamonga pandu pepikemelewa Gesemane, ndi akavajovela, “Mtama apa na nene nihamba pala kumuyupa Chapanga.”
37 遂帶了伯多祿和載伯德的兩個兒子同去，開始憂愁恐怖起來，
Avatolili Petili na vana vavili va Zebedayo, Yesu akatumbula kuviniswa mtima na man'gaiso.
38 遂對他門說：我的心靈憂悶得要死，你們留在這裏同我一起醒寤吧！」
Kangi akavajovela, “Niviniswa neju mumtima hati papipi kufwa. Mtama bahapa mkoto kugona pamonga na nene.”
39 衪稍微前行，就俯首至地祈禱說：「我父，若是可能，就讓這杯離開我吧！但不要照我，而要照你所願意的。」
Akahegelela palongolo, akagwa cha kukupama, akamuyupa Chapanga. “Dadi wangu, ngati yihotoleka chikombi ichi cha man'gaiso chiniyepa, nambu lepi chenigana nene, ndi ngati chaugana wamwene.”
40 衪來到門徒那裏，見他門睡著了，便對伯多祿說：「你們竟不能同我醒寤一個時辰嗎？
Kangi akavawuyila vawuliwa vala, avakolili vavi lugono. Akamkota Petili, “Wu, nakuhotola kutama changagona pamonga na nene hati saa yimonga ndu?
41 醒寤祈禱吧！免陷於誘惑；心固神然切願，但肉體卻軟弱。」
Mkoto kugona mumyupa Chapanga mkoto kugwa mukulingiwa. Mpungu wigana nambu higa yitamu.”
42 衪第二次再去祈禱說：「我父！如果這杯不能離去，非要我喝不可，就成全你的願意吧！」
Yesu akahamba kavili, kumuyupa Chapanga, “Dadi wangu, ngati yihotoleka lepi chikombi cha man'gaiso aga chihamba changanywa nene, hinu mganu waku uhengekayi.”
43 衪又回來，見他門仍然睡著，因為他門的眼睛很是沈重。
Peavawuyili kavili, na kuvakolela vagonili, ndava vavi na lugono neju.
44 衪再離開他門，第三次去祈禱，又說了同樣的話。
Akavaleka, akahamba kangi mala ya datu kumuyupa Chapanga mu malovi galagala.
45 然後回到門徒那裏，對他門說：「你們睡下去吧！休息吧！ 看，時候到了，人子就要被交於罪人手裏。
Kangi akavahambila vawuliwa vala akavajovela, “Wuli, mwakona mwigona na kupumulila? Mlolayi! Lukumbi lwene luhikili, na Mwana wa Mundu yati igotolewa kwa vandu vevambudila Chapanga.
46 起來，我們去吧！看那出賣我的已來近了。」
Muyima, tihamba. Mlolayi! Mweakunigotola yula avi papipi.”
47 衪還在說話的時候，看，那十二人中之一的猶達斯來了；同他一起的，還有許多帶著刀劍棍棒的群眾，摸是由司祭長和民間長老派來的。
Lukumbi Yesu akona ilongela nawu, akabwela Yuda, mmonga pagati ya vawuliwa vaki kumi na vavili. Mwene pamonga na vandu vamahele vevagegili mapanga na vibonga vevatumwili na vakulu va kuteta na vagogo va vandu.
48 那出賣耶穌的給了他門一個暗號說：「我失口親誰，誰就是，你們拿住衪。」
Yuda mweakumng'anamukila Yesu amali kuvalangisa ulangisu “Yula mwenikumkumbatila ndi mumkamula.”
49 猶達斯一來到耶穌跟前，就說：「辣彼，你好。」就口親了衪。
Hinu Yuda akamhegelela Yesu na kumjambusa, “Tukuwoni, Muwula,” Ndi akamkumbatila.
50 耶穌卻對他說：「朋友，你來做的事，就做吧！」於是他門上前，向耶穌下手，拿住了衪。
Yesu akamyangula “Nkozi, kitayi cha ubweli kukita.” Penapo vandu vala vakamhegelela na vakamukamula Yesu, vakamvika muulonda wavi.
51 有同耶穌在一的一個人，伸手拔出自己的劍，砍了大司祭的僕人一劍，削去了他的一個耳朵。
Mmonga wa vala vevavi pamonga na Yesu, akaholomola upanga waki akamtova nawu mtumisi wa Mteta mkulu akamdumula likutu.
52 耶穌遂對他說：「把你的劍放回處；因為凡持劍的，必死在劍下。
Penapo Yesu akamjovela, “Wuyisa upanga waku pachihaku paki, ndava yeyoha mweikoma na upanga yati ifwa na upanga.
53 你想，我不能要交我父，即刻給我調動十二軍以上的天使嗎？
Wu, mwihololela lepi nihotola kumuyupa Dadi wangu, mwene ngaaniletili hinu misambi neju ya kumi na yivili va manjolinjoli vamitumu vaki va kunani?
54 若是這樣，怎能應驗經上所載應如此成就事呢？ 」
Nambu gitimila wuli Mayandiku Gamsopi gegijova kuvya cheyiganikiwa gavyai?”
55 在那時，耶穌對群眾說：「你們帶著刀劍棍棒出來拿我，如同對付強盜。我天天坐在聖殿內施教，你們沒有拿我。」
Lukumbi lulolo Yesu akaujovela msambi wa vandu vala vevabweli kumkamula, “Wu, mbweli na mapanga na vibonga kunikamula ngati nene mwenangayidakila malagizu? Magono goha navi mu Nyumba ya Chapanga niwula, nambu mwanikamwili lepi.
56 這一切都發生了，是為應驗先知所記載的。於是門徒都撇下衪逃跑了。
Nambu mambu genaga goha gahengiki muni malovi gegajoviki na vamlota va Chapanga mu Mayandiku Gamsopi gatimilayi.” Kangi vawuliwa voha vakamleka na kutila.
57 那些拿住耶穌的人，將耶穌帶到大司祭蓋法前；經師和長老已聚集在那裏。
Vandu vala vevamkamwili Yesu vamhindikili kunyumba ya Kayafa Mteta Mkulu, pavakonganiki vawula va malagizu na vagogo va Vayawudi.
58 伯多祿遠遠跟著耶穌，直到大司祭的庭院，他也進到裏面，坐在差役中觀看結局。
Nambu Petili amlandili Yesu cha kutali mbaka kuluvanja lwa Mteta Mkulu, akayingila mugati pamonga na valonda muni alola mambu gegihumila.
59 司祭長和全公議會尋找相反耶穌的假證據，要把衪處死。
Hinu vamteta vakulu na vakulu va Luvanja voha vakalonda malovi gaudese ndava ya Yesu muni vamkoma.
60 雖然有許多假見證出庭，但沒有找出什麼。最後有兩個人上前來，說：「
Nambu nakupata chindu chochoha pamonga na ago, vabweli vandu vamahele kujova udese, pamwishu vabweli vandu vavili,
61 這人曾經說過：我能拆毀天主的聖殿，在三天內我能把它重建起來。」
ndi vakajova, “Mundu uyu ajovili, ‘Ihotola kudenya Nyumba ya Chapanga na kujenga kavili mu magono gadatu.’”
62 大司祭就站起來，對衪說：「這些人作證反對你的事，你什麼也不回答嗎？ 」
Mteta Mkulu akayima akamkota Yesu “Wu, wiyangula lepi? Vandu ava vakukutakila kyani kukuvala veve?”
63 耶穌卻不出聲。於是大司祭對衪說：「我因生活的天主，起誓命你告訴我們：你是不是默西亞，天主之子？」
Nambu Yesu agunili nuu. Mteta Mkulu, akamjovela, “Nikulapakisa kwa Chapanga mweavimumi, utijovelayi ngati veve ndi Kilisitu, Mwana wa Chapanga!”
64 耶穌他說：「你說的是。並且我告訴你們：從此你們要看見人子坐在大能者的右邊，乘著天上的雲彩降來。
Yesu akayangula, “Wamwene umali kujova! Nambu nikuvajovela, kuhuma hinu yati mukumlola Mwana wa Mundu atamili muchiwoko cha kulyelela cha Bambu mweavi na makakala, ibwela panani ya mahundi ga kunani kwa Chapanga.”
65 大司祭遂撕裂自己衣服說：「他說了褻瀆的話。何必還須要見證呢？ 你們剛才聽到了這褻瀆的話，
Penapo, ndi Mteta Mkulu akapapula nyula zaki, akajova, “Amuligili Chapanga! Tigani lepi mundu yungi wa kumtakila! Hinu niyuwini cheamligili Chapanga!
66 你們以為該怎樣？ 」他們回答說：「他該死。」
Nyenye muhololela wuli?” Vene vakamyangula, “Yikumgana akomiwa!”
67 眾人遂即向衪臉上吐唾沬，用拳碩打衪；另有一些人也用巴掌打衪，
Kangi vakamuhunyila mata kumihu, vakamtova na vangi vakampamanda
68 說：「默西亞，你猜猜是誰打你？ 」
vakamkota, “Ulotelayi, veve Kilisitu Msangula! Ndi yani mweakutovili!”
69 伯多祿在外面庭院裏坐著，有一個使女來到他跟前說：」你也是同那加利肋亞人耶穌一起的。」
Petili atamili kuvala ya luvanja. Ndi mtumisi mmonga mdala amhambili, akamjovela, “Veve wavi pamonga na Yesu wa ku Galilaya.”
70 他當眾人否認說：「我不知道妳的是什麼。」
Nambu Petili akabela palongolo ya voha, “Nichimanyi lepi chewijova.”
71 他出去到了門廊，另有一個使女看他，就對那裏的人說：「這人是同那納匝肋人耶穌一起的。」
Petili pahaumayi pamlyangu, mtumisi yungi msikana amuwene, ndi akavajovela vandu vevavi pala. Mundu uyu avi pamonga na Yesu wa ku Nazaleti.
72 他又發誓否認說：「我不認識這個人。」
Petili akabela kavili kwa chilapu, “Nimmanyili lepi mundu uyu.”
73 過了一回，站在那的人前來對伯多祿說：「的確，你也是他們中的一個，因為你的口音把你露出來了。」
Mwanakandahi, vandu vevayimili penapo vamhambili Petili, vakamjovela “Chakaka veve mmonga wavi, hati chaujova kukumanyisa.”
74 伯多祿就開始詛咒發詈說：「我不認識這個人。」立刻雞就叫了。
Kangi Petili akatumbula kujilapakisa likoto na kulapa ijova, “Nimmanyili lepi mundu uyu!” Bahapo lijogolo likavika.
75 伯多祿就想起耶穌所說的話來：「雞叫以前，你要三次不認我。」他一到了外面，就傷心痛哭起來。
Petili akumbwiki malovi ga Yesu, geamjovili, “Kwakona lijogolo kuvika, yati ukunibela mala yidatu.” Ndi akahuma kuvala akavembeneka neju.
