路加福音 9
1 耶穌召集了那十二人來，賜給他們制伏一切魔鬼，並治療疾病的能力和權柄，
Jesu den yini ki taani bi piiga n niliediba ki puni ba u paalu leni li bali ban ya paani mu cicibiadimu kuli ki go paagidi bi niba ban yia ya yianbuoli kuli.
2 派遺他們去宣講天主的國，並治好病人，
O den soani ba ke ban ya wangi U Tienu diema maama, ki go ya paagidi a yiama moko.
3 向他們說：「你們在路上什麼也不要帶：也不要帶棍杖，也不要帶食物，不要帶銀錢，不要帶兩件內衣。
O den yedi ba: “Yin da taa liba li sancenli po, baa gbiamu, baa sancenboagili, baa jiema, baa ligi, ki da taa liada lie mo.
4 你們無論進了那一家，就住在那裡，直到從那裡離去。
Yin kua ya diegu nni kuli, yin ya ye lankani ŋali yin baa fii.
5 人若不接受你們，你們要離開那城，拂去你們腳上的塵土，作為反對他們的證據。
Bi yaa tuo ki ga yi cangu naankani kuli, yi ya ña laa dogu nni ya yogunu, yin kpia ba yi taatama, lan tua seedi bi yiema po.”
6 他們就出發，周遊各鄉村，宣傳喜訊，到處治病。
Lani bi ŋoadikaaba den fii ki gedi ki goagoadi i dowaali nni ki wangi o laabaaliŋamo, ki paagidi a yiama i kaani kuli.
7 分封侯黑落德聽到發生的這一切事，猶豫不定，因為有些人說：「若翰從死者中復活了。」
Elodo yua n den die Galile diema den gbadi yaala n tieni kuli, o yama den lengidi kelima bi tianba den tua ke Jan Batisi fii bi tinkpiba siiga,
8 但另些人說：「是厄里亞出現了。」還有些人說：「是一位古先知復活了。」
bine mo n ya tua ke o sawalipualo Elia n go doagidi o yuli, bine mo ke bi sawalipuaba siiga yendo n fii bi tinkpiba siiga.
9 黑落德且說：「若翰我已經斬首了；而這人到底是誰﹖關於他，我竟聽到了這樣的事! 」便想法看看他。
Wani Elodo mo den tua: “N den teni ke bi jia Jan yuli, Lanwani min gba ke bi maadi yua yaapo li naabonla kuli tie ŋme?” O den moandi ki baa la o.
10 宗徒們回來，把所行的一切，報告耶穌，祂遂帶著他們私自退往一座名叫貝特賽達的城去了。
Jesu tondiba den guani o kani ki togidi o ban tieni yaala kuli. Lani o den taaba bi bebe ke bi gedi Batisayida dogu kunu po.
11 群眾一知道，也跟隨祂去了；祂就迎接他們，給他們講論天主的國，並治好了那些急需治療的人。
A nigola den bandi ki ŋoadi o. Jesu den biali ba, ki waani ba U Tienu diema maama ki go paagi yaaba n ki pa.
12 天將要黑的時候，那十二人前來對祂說：「請遣散群眾，他們往四周村莊田舍裏去投宿尋食，因為我們這裡，是在荒野地方。」
Ki yenga n den bua ki kua, bi piiga n niliediba den nagini Jesu kani ki yedi o: “Cabi ku niligu ban yadi ki gedi ya dobila leni ya koajaana n kuu, ki ban baa u duankaanu leni li bonjekaala, kelima tin ye naani ne tie fuali.”
13 耶穌卻向他們說：「你們他們吃的吧! 」他們答說：「我們只有五個餅和兩條魚，除非我們親自去給這一切人購買食物。
Jesu den yedi ba: “Pa ba mani yiba ban je.” Bi den goa yedi: “Tii pia liba kali dupen bonbimuu, leni jami lie, li yaa tie ke ti baa gedi ki ban da li bonjekaala ya niligu n tie na po yaaka.”
14 原來男人大約有五千。祂卻向自己的們徒說：「叫分組坐下，約五十人一夥。」
Kelima bi jaba bebe den bua ki pundi tudamuu. Jesu den yedi o ŋoadi kaaba: “Teni mani ban boagidi nani niba piimuu muu yeni, ki kali caga caga.”
15 們徒就照樣做了，叫群人坐下。
Bi den tieni yeni ki kaani bi niba kuli.
16 祂遂拿起那五個餅和兩條魚來，望著天祝福了，擘開遞給們徒，叫他們擺在群眾前。
Jesu den taa bi dupenmuudiba leni i janliedi yeni, ki yaadi ki noanli tanpoli ki jaandi ki seligi la. Lani o den cabidi cabidi ki teni o ŋoadikaaba ban boagidi ku niligu.
17 眾人吃了，也都飽了；把他們所剩的碎塊，收集了十二筐。
Yua kuli den dini ki guo. Bi den wodi ban dini ki sieni yaala ki gbieni piiga n baabuodi lie leni a boncaba.
18 有一天，耶穌獨自祈禱，們徒同祂在一起。祂問他們說：「眾人說我是誰﹖」
Dayenli Jesu den piadi ki jaandi ke o ŋoadikaaba bebe den ye leni o. O den buali ba: “A nigola tua ke n tie ŋme?”
19 他們回答說：「有人說是洗者若翰；有人卻說是厄里亞；還有人說是古時的一位先知復活了。」
Bi den goa ki yedi o: “Boncianla tua ke a tie Jan Batisi, bine Elia, bine mo ke bi sawalipuaba siiga nni yendo n fii bi tinkpiba siiga.”
20 祂問他們說：「但你們說我是誰呢﹖」伯多祿回答說：「天主的受傅者。」
O den yedi ba: “Yi mo te, yi mo nan yedi ke n tie ŋme yo? “Pieli den goa ki yedi o: “A tie UTienu n Gandi yua.”
21 但耶穌嚴厲囑咐他們，不要把這事告訴人，說：
Jesu den maadi leni li bali ki yedi ke ban da waani la niloba kuli.
22 「人子必須受許多苦，被長老、司祭長和經師們棄絕，並且要被殺；但第三天必要復活。」
O go den yedi ke li tie tiladi o Ja Bijua n la fala boncianla, ke Jufinba nikpeliba leni bi Kopadicianba yudanba leni leni li balimaama bangikaaba n yie o, ki kpa o. Ama ke li dataali daali o baa fii bi tinkpiba siiga.
23 祂又對眾人說：「誰若願意跟隨我，該棄絕自己，天天背自己的十字架跟隨我。
Lani Jesu den yedi bi niba kuli: “Yua n bua ki ya ŋua nni kuli, wan yie o yuli, ki bugi o dapoanpoanli daali kuli ki nan ya ŋua nni.
24 因為誰若願意救自己性命，必要喪失性命；但誰若因我的緣故喪失自己的性命，這人必能救得性命。
Kelima yua n bua ki ga miali kuli o baa biani li, ama yua n baa biani o miali kelima mini yaapo kuli baa faabi li.
25 人縱然賺很了全世界，卻喪失了自己，或賠上自己，為他有什益處呢﹖
O nilo ya ba ki diedi ŋanduna kuli ke o miali nan bodi, bi ki bolini o yuli, li baa ŋanbi o po be?
26 誰若因我和我的話為恥，將來人子在自己的光榮，和父及眾天使的光榮中降來時，也要以這人為恥。
Yua n jie i fe mini leni n maama kuli po, o Ja Bijua moko baa ti jie opo i fe o ya cua leni o kpiagidi leni Baa yaa kpiagidi ki yegi leni yaa malekinba n gagidi.
27 我確實告訴你們：站在這裏的人中，就有幾個，在未嘗到死味以前，必要看見天主的國。
N waani yi moamoani, yaaba n ye nakanba, bi tianba kan kpe kaa laa UTienu diema.”
28 講了這些道理以後，大約過了八天，耶穌帶了伯多祿、若望和雅各伯上山去祈禱。
Jesu n den maadi la maama ke dana nii pendi, o den taa Pieli leni Jan leni Jaka ki doni li juali po ki baa jaandi.
29 正當祂祈禱時，祂的面容改變祂的衣服潔白發光。
Wan den jaandi ya gogunu, o nunga n naani maama den lebidi, o tiayiekaadi moko den lebidi ki pendi ŋali ki ñuliti.
30 忽然，有二個人，即梅瑟和厄里亞，同祂談話。
Jaba lie den maadi leni o. Li den tie, Musa leni Elia, ke bi doagidi bi yula ke,
31 他們出現在光耀中，談論耶穌的去世，即祂在耶路撒冷必要完成的事。
tanpoli kpiagidi lindi ba, ke bi maadi leni Jesu wan baa kpe ya kuuma jelusalema nni po.
32 伯多祿和同祂在一起的，都昏昏欲睡。他們一醒，就看見祂的光耀和在祂旁待立的二個人。
Mi guama den bgadi Pieli leni o lieba, ama bi den yie mi guama pokilaa Jesu kpiagidi leni ya jaliediba n se leni o.
33 那二人正要離開時，伯多祿對耶穌說：「老師，我們在這裡真好! 讓我們搭三個帳棚：一個為你，一個為梅瑟，一個為厄里亞。」他原來不知道說什麼了。
Bi jaba yeni n den baa ña Jesu kani ya yogunu, Pieli den yedi o: “Canbaa, li ŋani tin ya ye ne. Tin tieni diena taa, fini yenli, Musa yenli, Elia mo yenli.” Waa den bani wan maadi yaala.
34 他說這話的時候，有一片雲彩遮蔽了他們。他們進入雲彩時，門徒就害怕起來。
Wan den maadi yeni ya yogunu, ku tawaligun den jiidi ki libini ba. Bi ŋoadikaaba n den laa ke bi kua kutawaligu nni, ti jawaandi den cuo ba.
35 雲中有聲音說：「這是我的兒子，我所揀選的，你們要聽從祂! 」
U nialu den maadi kutawaligu nni ki yedi: “one n tie n Bijua, min gandi yua, cengi mami o.”
36 正有這聲音時，只見耶穌獨自一人。在那些日子，他們都守了秘密，把所見的事一點也沒有告訴任任何人。
U nialu yeni n den maadi ki gbeni, bi sua ke Jesu ye o bebe. Bi ŋoadikaaba den muubi bi ñoana, baa togidi oba laa yogunu ban la yaala.
37 第二天，他們從山上下來，一大群人來迎接祂。
Lan den fii ki fa, bi den jiidsi li juali po, ya niligu n yaba den tuogi Jesu.
38 看，從群眾中有一個人喊叫說：「師傅，求你憐視我的兒子，因為他是我的獨子；
O ja den kpaani ku nikigu siiga ki yeddi: “canbaa, n mia ŋa ŋan diidi npo n bi jua na, kelima o tie n bonjajenjenga.
39 魔鬼一抓住他，便使他突然狂叫，使他痙攣至於吐沬，叫他筋疲力盡了，還是不肯離開他。
Ki cicibiadiga n fii opo ya yogunu kuli, lanyogunu liga o yen kuudi, kan yaa digin o leni u paalu kikpalini o leni ti ŋminsanpunpudi ki faligidi o. Ki ñama o niinni pa opo.
40 我求了你的們徒把魔鬼逐出，他們卻不能。」
N bi mia a ŋoadikaaba ke ban deli ki ñani ga o kani, ke baa fidi.”
41 耶穌回答說：「哎! 無信而敗壞的世代! 我同你們在一起，並容忍你們直到幾時呢﹖領你的兒子到我這裡來吧! 」
Jesu den goa ki yedi: “Yinba, yaa nibuolu n luo li dandan ki go bia, n baa taa ki ye leni yi ki go juuni yipo ki pundi u laa yogunu? Cuani a bijua na.”
42 當他走過來時，魔鬼還把他摔倒，使他痙攣。耶穌一叱責邪魔，就治好了孩子，把他給了他的父親。
Ki biga n den nagini Jesu kani ya yogunu, ki cicibiadiga den guli o ki go digini o leni u paalu. Jesu den funi leni ga, ki paagi ki biga, ki teni o o baa.
43 群人都驚訝天主的偉大。當眾人驚奇耶穌所作的一切時，祂向自己的們徒說：
U Tienu kpiagidi leni o paaciamu den paki yaaba n ye li kani kuli. Bi niba kuli n den laa Jesu n tieni yaala kuli ke li fangicianli leni li pakili cuo ba, o den yedi o ŋoadikaaba:
44 「你們應謹記這些話：人子將要被交於人手中。」
“Yinba, yin diadi mani yi tuba ki cengi mi naa maama bonŋanla: Bi niba baa janbi o Ja Bijuaki teni o bi nisaaliba nuu nni.”
45 但他們不明瞭這話，這話為他們還是蒙蔽著，不叫他們了解；他們又怕問祂這話的意思。
Ama bi ŋoadikaaba ki den ga laa maama n bua ki yedi yaala. Li den duagi bipo ke ban da ga ma. Bi den jie, baa buali Jesu lipo.
46 他們心中起了一個思想：誰是他們中最大的。
Mi niama den fii bi ŋoadikaaba siiga, ke ban bandi bi siiga yua n tugi li yuli.
47 耶穌看透了他們的心思，就領來一個小孩子，叫他立在自己身邊，
Jesu den bandi ban maliti yaala bi pala nni, ki taa ki biwaaga ki sieni o o kani
48 對他們說：「誰若為了我的名字收留這個小孩子，就是收留我。誰若收留我，就是收留那派遺我來的；因為在你們眾人中最小的，這人才是最大的。」
ki yedi ba: “yua n ga ki naa biga n yeli nni ga mini nba yo, yua n ga mini mo, o ga yua n soani nni. Yi siiga yua n wa ki cie yikuli, wani n tugi li yuli.”
49 若望說：「老師，我們曾看見一個人，因你的名字驅魔，就禁止了他，因為他不與我們同夥。」
Jan den yedi: “Canbaa, ti den la ya ja n deli mu cicibiadimu a yeli nni ke ti yie opo, kelima waa taani leni ti ki ŋua ŋa.”
50 耶穌卻向他說：「不要禁止! 因為誰不反對你們，就是傾向你們。」
Jesu den goa ki yedi o: “Da go yie mani opo ke wan da go tieni la, kelima yua n kaa yie yipo kuli taa yi po.”
51 耶穌被接升天的日期，就快要來到，祂遂決面朝耶路撒冷走去，
U yogunu n den nagini ke U Tienu baa ñani Jesu ŋanduna nni ki duoni o tanpoli, Jesu den jagi ki bili ke o baa gedi jelusalema.
52 便打發使者在祂在前面走；他們去了，進了撒馬利亞的一個村莊，好為祂準備住宿。
O den soani bi tondiba ke bi kua o liiga. bi den gedi ki ban kua Samali doyendu nni ki baa lingi o po ku candiegu.
53 人們卻不收留祂，因為祂是面朝耶路撒冷去的。
Ama baa den tuo Jesu cangu, kelima wan caa jelusalema yeni yaapo.
54 雅各伯及若望兩個們徒見了，便說：「主，你願意我們叫火自天降下，焚毀他們嗎﹖」
O ŋoadikaaba Jaka leni Jan n den laa lani bi den yedi: “Ti Daano, a bua tin yedi mi fantama n ña tanpoli po ki bolini ba bi?”
55 耶穌轉過身來責斥了他們。
Jesu den jigidi ki noanli ba ki funi leni ba. kelima o Ja Bijua naa cua ki baa bolini bi nisaali miana ka, ama ki faabi ba yo.
56 他們遂又到別的村莊去了。
Bi den suagi liiga ki gedi dotogu.
57 他們正走的時侯，在路上有一個人對耶穌說：「你不論往那裏去，我要跟隨你。」
Ban ye u sanu nni o nilo den yedi Jesu: “N baa ŋua ŋa ŋan caa naani kuli.”
58 耶穌給他說：「狐狸有穴，天上的飛鳥有巢；但是人子卻沒有枕頭的地方。」
Jesu den goa ki yedi: “I coli pia i fali, ti bonyugiditi mo pia ti tediti, ama o Ja Bijua wani naa pia wan baa dua naani.”
59 又對另一人說：「你跟隨我吧! 」那人卻說：「主，請許我先去埋葬我父親。」
Jesu den yedi nitoa mo: “ŋoadi nni.” o den goa ki yedi o: “N Daano, pa nni min da kpa gedi ki ban piini n baa no.”
60 耶穌給他說：「任憑死人去埋葬自己的死人吧! 至於你，你要去宣揚天主的國。」
Jesu den yedi o: “Cedi bi tinkpiba n piini bi tinkpiba, ama fini, gedi ki ban ya wangi U Tienu maama.”
61 又有一個人說：「主，我要跟隨你，但是請許我先告別我的家人。」
Nitoa go den yedi o: “N Daano, n baa ŋoadi a, ama pa nni min ŋda kpa gedi ki ban cabi n denpo yaaba.”
62 耶穌對他說：「手扶著犁而往後看的，不適於天主的國。」
Jesu go den yedi o: “Yua n mubini ku naayaligu ki baa ya ko, ki go gbegidi ki nua puoli, waa dagidi U Tienu diema po.”
