路加福音 12
1 時有成千累萬的群眾集合攏來，竟至互相踐踏。耶穌開始先對自己的門徒說：「你們要謹訪法利賽人的酵母，即他們的虛偽。
Khi ấy, dân chúng nhóm lại kể hàng ngàn người, đến nỗi giày đạp nhau, Đức Chúa Jêsus mới trước hết phán cùng môn đồ rằng: Hãy giữ mình về men của người Pha-ri-si, là sự giả hình.
2 但是沒有遮掩的事，將來不被揭露的；也沒有隱藏的事，將來不被知道的。
Chẳng có sự gì giấu mà không phải lộ ra, chẳng có sự gì kín mà không được biết.
3 因此，你們在暗處所說的，將來必要在明處被人聽見；在內室附耳所說的，將來必要在屋頂上張揚出來。
Vậy nên mọi điều mà các ngươi đã nói nơi tối, sẽ nghe ra nơi sáng; mọi điều mà các ngươi đã nói vào lỗ tai trong buồng kín, sẽ giảng ra trên mái nhà.
4 我告訴你們做我朋友的人們，你們不要害怕那些殺害肉身，而後能更有所為的人。
Ta nói cùng các ngươi, là bạn hữu ta: Đừng sợ kẻ giết xác rồi sau không làm gì được nữa.
Song ta chỉ cho các ngươi biết phải sợ ai: phải sợ Đấng khi đã giết rồi, có quyền bỏ xuống địa ngục; phải ta nói cùng các ngươi, ấy là Đấng các ngươi phải sợ! (Geenna g1067)
6 五隻麻雀不是賣兩文銅錢嗎﹖然而在天主前，他們中沒有一隻被遺忘的。
Người ta há chẳng bán năm con chim sẻ giá hai đồng tiền sao? Nhưng Đức Chúa Trời không quên một con nào hết.
7 就是你們的頭髮，也二被數過；你們不要害怕! 你們比許多麻雀尊貴多了。
Dầu đến tóc trên đầu các ngươi cũng đã đếm cả rồi. Đừng sợ chi, vì các ngươi trọng hơn nhiều chim sẻ.
8 我告訴你們: 凡在人前承認我的，人子將來也要在天主的使者前承認他；
Ta nói cùng các ngươi, ai sẽ xưng ta trước mặt thiên hạ, thì Con người cũng sẽ xưng họ trước mặt thiên sứ của Đức Chúa Trời.
9 他在人前否認我的，將來在天主的使者前也要被否認。
Nhưng ai chối ta trước mặt thiên hạ, thì họ sẽ bị chối trước mặt thiên sứ của Đức Chúa Trời.
10 凡出言干犯人子的，尚可獲得赦免；但是褻瀆聖神的人，決不能獲得免。
Ai nói nghịch cùng Con người, thì sẽ được tha; song kẻ nói lộng ngôn phạm đến Đức Thánh Linh, thì không được tha đâu.
11 當人押送你們到會堂，到長官及有權柄的人面前時，你們不要思慮怎樣申辯，或說什麼話，
Khi người ta đem các ngươi đến nhà hội, trước mặt quan án và quan cai trị, thì chớ lo về nói cách nào để binh vực mình, hoặc nói lời gì;
12 因為在那個時刻，聖神必要教給你們應說的話。」
bởi vì chính giờ đó Đức Thánh Linh sẽ dạy các ngươi những lời phải nói.
13 人群中有一個人向耶穌說: 「師傅，請吩咐我的兄弟與我分家罷!」
Bấy giờ, một người giữa dân chúng thưa rằng: Thưa thầy, xin biểu anh tôi chia gia tài cho tôi.
14 耶穌對他說: 「人哪，誰立了我做你們的判官及分家人呢﹖」
Nhưng Đức Chúa Jêsus đáp rằng: Hỡi người kia, ai đặt ta làm quan xử kiện hay là chia của cho các ngươi?
15 遂對他們說：「你們要謹慎，躲避一切貪婪，因為一個人縱然富裕，他的生命並不在於他的資產。」
Đoạn, Ngài phán cùng chúng rằng: Hãy giữ cẩn thận chớ hà tiện gì hết; vì sự sống của người ta không phải cốt tại của cải mình dư dật đâu.
16 耶穌對他們設了一個比喻說: 「有一個富人，他的田地出產豐富。
Ngài lại phán cùng chúng lời ví dụ nầy: Ruộng của một người giàu kia sinh lợi nhiều lắm,
17 他心裏想道: 我可怎麼辦呢﹖因為我已經沒有地方收藏我的物產。
người bèn tự nghĩ rằng: Ta phải làm thể nào? Vì không có đủ chỗ chứa hết sản vật.
18 他遂說: 我要這樣做: 我要拆毀我的倉房，另建更大的，好在那裏藏一切榖類及財物。
Lại nói: Nầy, việc ta sẽ làm: ta phá cả kho tàng và cất cái khác lớn hơn, thâu trữ sản vật và gia tài vào đó;
19 以後，我要對我的靈魂說: 靈魂哪! 你存有大量的財物，足夠多年之用，你休息罷! 吃喝宴樂罷!
rồi sẽ nói với linh hồn ta rằng: Linh hồn ơi, mầy đã được nhiều của để dành dùng lâu năm; thôi, hãy nghỉ, ăn uống, và vui vẻ.
20 天主卻給他說: 胡塗人哪! 今夜就要索回你的靈魂，你所備置的，將歸誰呢﹖
Song Đức Chúa Trời phán cùng người rằng: Hỡi kẻ dại! Chính đêm nay linh hồn ngươi sẽ bị đòi lại; vậy những của cải ngươi đã sắm sẵn sẽ thuộc về ai?
21 那為自己厚積財產而不在天主前玫富的，也是如此。」
Hễ ai thâu trữ của cho mình mà không giàu có nơi Đức Chúa Trời thì cũng như vậy.
22 耶穌對他的門徒說：「為此，我告訴你們: 不要為生命思慮吃什麼，也不要為身體思慮穿什麼，
Đức Chúa Jêsus bèn phán cùng môn đồ rằng: Aáy vậy, ta nói cùng các ngươi, đừng vì sự sống mà lo đồ mình ăn, cũng đừng vì thân thể mà lo đồ mình mặc.
23 因為生命貴於食物，身體貴於衣服。
Sự sống trọng hơn đồ ăn, thân thể trọng hơn đồ mặc.
24 你們看看烏鴉，牠們不播種，也不收割；牠們沒有庫房，也沒有倉廩，天主尚且養活牠們，你們比起飛鳥更要尊貴多少呢﹖
Hãy xem con quạ: nó không gieo, không gặt, cũng không có hầm vựa kho tàng chi, mà Đức Chúa Trời còn nuôi nó; huống chi các ngươi quí hơn chim chóc là dường nào!
25 你們中誰能運用思慮，使自己的壽數增加一肋呢﹖
Có ai trong các ngươi lo lắng mà làm cho đời mình dài thêm một khắc không?
26 如果你們連極小的事還做不來，為什麼要思慮別的事呢﹖
Vậy nếu đến việc rất nhỏ các ngươi cũng không có thể được sao các ngươi lo việc khác?
27 你們看看百合花，是怎樣生長的: 它們不勞作，也不紡織；可是，我告訴你們：連撒羅滿在他極盛的榮花時所披戴的，也不如這花中的一朵。
Hãy xem hoa huệ mọc lên thể nào: nó chẳng làm khó nhọc, cũng không kéo chỉ; song ta phán cùng các ngươi, dầu vua Sa-lô-môn sang trọng đến đâu, cũng không được mặc áo như một hoa nào trong giống ấy.
28 田野閶的野草，今天還在，明天就投入爐中，天主尚且這樣裝飾，何況你們呢! 小信德的人啊!
Hỡi kẻ ít đức tin, nếu loài cỏ ngoài đồng là loài nay sống mai bỏ vào lò, mà Đức Chúa Trời còn cho mặc thể ấy, huống chi là các ngươi!
29 你們不要謀求吃什麼，喝什麼，也不要憂愁掛心，
Vậy các ngươi đừng kiếm đồ ăn đồ uống, cũng đừng có lòng lo lắng.
30 因為這一切都是世上的外邦人所尋求的，至於你們，你們的父知道你們需要這些。
Vì mọi sự đó, các dân ngoại ở thế gian vẫn thường tìm, và Cha các ngươi biết các ngươi cần dùng mọi sự đó rồi.
31 你們只要尋求他的國，這些自會加給你們。」
Nhưng thà các ngươi hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời, rồi mọi sự đó sẽ được cho thêm.
32 「你們小小的羊群，不要害怕! 因為你們的父喜歡把天國賜給你們。
Hỡi bầy nhỏ, đừng sợ chi; vì Cha các ngươi đã bằng lòng cho các ngươi nước thiên đàng.
33 要變賣你們所有的來施捨，為你們自己備下經久不朽的錢囊，在天上備下取用不盡的寶藏；那裏盜賊不能走近，蠹蟲也不能損壞，
Hãy bán gia tài mình mà bố thí. Hãy sắm cho mình túi không hư, và của báu không hề hao kém ở trên trời, là nơi kẻ trộm không đến gần, sâu mọt không làm hư nát.
34 因為你們的寶藏在那裏，你們的心也必在那裏。」
Vì của báu các ngươi ở đâu, thì lòng cũng ở đó.
35 「要把你們的腰束起，把燈點著；
Lưng các ngươi phải thắt lại, đèn các ngươi phải thắp lên.
36 應當如同那些等候自己的主人，由婚宴回來的人，為的是主人來到，一敲門，立刻就給他開門。
Hãy làm như người chờ đợi chủ mình ở tiệc cưới về, để lúc chủ đến gõ cửa thì liền mở.
37 主人來到時，遇見醒寤著的那些僕人，是有福的。我實實在在告訴你們：主人要束上腰，請他們坐席，自己前來伺候他們。
Phước cho những đầy tớ ấy, khi chủ về thấy họ thức canh! Quả thật, ta nói cùng các ngươi, chủ sẽ thắt lưng mình, cho đầy tớ ngồi bàn mình, và đến hầu việc họ.
38 他二更來也罷，三更來也罷，若遇見這樣，那些人才是有福的。
Hoặc canh hai, canh ba, chủ trở về, nếu thấy đầy tớ như vậy thì phước cho họ!
39 你們應該明白這一點: 如果家主知道盜賊何時要來，[他必定要醒寤]，決不容自己的屋被挖穿。
Hãy biết rõ, nếu chủ nhà hay kẻ trộm đến giờ nào, thì sẽ tỉnh thức, chẳng để cho nó đào ngạch nhà đâu.
40 你們也應當準備，因為在你們不料想的時辰，人子就來了。」
Các ngươi cũng vậy, hãy chực cho sẵn sàng, vì Con người sẽ đến trong giờ các ngươi không ngờ.
41 伯多祿說：「主，你講的這個比喻，是為我們呢，還是為眾人﹖」
Phi-e-rơ bèn thưa Ngài rằng: Lạy Chúa, thí dụ nầy Chúa phán cho chúng tôi, hay là cũng cho mọi người?
42 主說: 「究竟誰是那忠信及精明的管家，主人派他管理自己的家僕，按時配給食糧﹖
Chúa đáp rằng: Ai là người quản gia ngay thật khôn ngoan, chủ nhà đặt coi cả người nhà mình, để đến dịp tiện, phát lương phạn cho họ?
43 主人來時，看見他如此行事，那僕人才是有福的。
Phước cho đầy tớ ấy khi chủ nhà về, thấy làm như vậy!
44 我實實在在告訴你們: 主人必要委派他管理自己的一切財產。
Quả thật, ta nói cùng các ngươi, chủ sẽ cho nó quản lý cả gia tài mình.
45 如果那個僕人心裏說: 我的主人必然遲來；他便開始烤打僕婢，也吃也喝也醉酒。
Nhưng nếu đầy tớ ấy tự nghĩ rằng: Chủ ta chậm đến; rồi cứ đánh đập đầy tớ trai và gái, ăn uống say sưa,
46 在他不期待的日子，不知覺的時刻，那僕人的主人要來，必要剷除他，使他與不信者遭受同的命運。
thì chủ nó sẽ đến trong ngày nó không dè, và giờ nó không biết; lấy roi đánh xé da nó, và để cho nó đồng số phận với kẻ bất trung.
47 那知道主人的旨意，而偏不準備，或竟不奉行他旨意的僕人，必然要多受烤打；
Đầy tớ nầy đã biết ý chủ mình, mà không sửa soạn sẵn và không theo ý ấy, thì sẽ bị đòn nhiều.
48 那不知道而做了應受烤打之事的，要少受烤打。給誰的多，向誰要的也多；交托誰的多，向誰索取的也格外多。」
Song đầy tớ không biết ý chủ, mà làm việc đáng phạt, thì bị đòn ít. Vì ai được ban cho nhiều, thì sẽ bị đòi lại nhiều; và ai đã được giao cho nhiều, thì sẽ bị đòi lại nhiều hơn.
49 「我來是為把火投在地上，我是多麼切望它已經燃燒起來!
Ta đã đến quăng lửa xuống đất; nếu cháy lên rồi, ta còn ước ao chi nữa!
50 我有一種應受的洗禮，我是如何焦急，直到它得以完成!
Có một phép báp-tem mà ta phải chịu, ta đau đớn biết bao cho đến chừng nào phép ấy được hoàn thành!
51 你們以為我來是給地上送和平嗎﹖不，我告訴你們: 而是來送分裂。
Các ngươi tưởng ta đến đem sự bình an cho thế gian sao? Ta nói cùng các ngươi, không, nhưng thà đem sự phân rẽ.
52 因為從今以後，一家五口的，將要分裂: 三個反對兩個，兩個反對三個。
Vì từ nay về sau, nếu năm người ở chung một nhà, thì sẽ phân li nhau, ba người nghịch cùng hai, hai người nghịch cùng ba;
53 他們將要分裂: 父親反對兒子，兒子反對父親；母親反對女兒，女兒反對母親；婆母反對兒媳，兒媳反對婆母。」
cha nghịch cùng con trai, con trai nghịch cùng cha; mẹ nghịch cùng con gái, con gái nghịch cùng mẹ; bà gia nghịch cùng dâu, dâu nghịch cùng bà gia.
54 耶穌又向群眾說：「幾時你們看見雲彩由西方升起，立刻就說: 要下大雨了；果然是這樣。
Ngài lại phán cùng đoàn dân rằng: Khi các ngươi thấy đám mây nổi lên phương tây, liền nói rằng: Sẽ có mưa; thì quả có vậy.
55 幾時南風吹來，就說天要熱了；果然是這樣。
Lại khi gió nam thổi, các ngươi nói rằng: Sẽ nóng nực; thì quả có vậy.
56 假善人哪! 你們知道觀察地上及天上的氣象，怎麼不能觀察這個時機呢﹖
Hỡi kẻ giả hình! các ngươi biết phân biệt khí sắc của trời đất; vậy sao không biết phân biệt thời nầy?
57 你們為什麼不能由自己來辨別正義的事呢﹖
Lại sao các ngươi cũng không tự mình xét đoán điều gì là công bình?
58 當你同你的對頭去見官長時，尚在路上，你得設法與他了結，怕他拉你到法官前，法官把你交給刑役，而刑役把你押在獄中。
Vậy, khi ngươi đi với kẻ kiện mình đến trước mặt quan tòa, dọc đường hãy gắng sức giải hòa cùng họ, e họ kéo ngươi đến trước mặt quan án, quan án giao cho thầy đội, rồi bỏ tù ngươi chăng.
59 我告訴你：非等還清最後的一分錢，斷不能從那裏出來。」
Ta nói cùng ngươi, ngươi trả còn thiếu một đồng tiền, thì không ra khỏi tù được.
