士師記 9
1 耶魯巴耳的兒子阿彼默肋客到舍根去見他的母舅們，對他們和他母家的人說：「
Hagi mago kna Gidioni nemofo Abimeleki'a anokahe'mofo ome zamagenaku Sekemu vuno, amanage huno anokahemofone nerera naga'enena zamasami'ne.
2 請你們問一問舍根所有的公民：是耶魯巴耳的兒子七十人治理你們好呢﹖還是一個人治理你們好呢﹖你們還要記得：我是你們的骨肉。」
Mika Sekemu kumate kva vahetamima mani'naza vahe'motafi ama nanekea nehue, Gidionina ana mika 70'a mofavre'aramimo kegava huramante'nie nehazafi, magokemo kegava huramantenigeno knarera hugahie huta nehaze? Tamagra tamagesa antahiho, nagara tamagri kora mani'noe.
3 他的母舅們就替他把這些話傳給舍根所有的公民；他們的心都傾向阿彼默肋客，因為他們說：「他確是我們的兄弟! 」
E'inage hige'za Abimeleki anokahemo'za agri agi eri'za maka Sekemu kumapima mani'naza vahetega kea atrazageno vuno eno hu'ne. Hagi ana kumapi vahe'mo'zama ana nanekema nentahiza Abimeleki'a tagri kora mani'ne nehu'za agri kaziga mani'naze.
4 他們遂從巴耳貝黎特廟裏拿了七十塊銀錢給他，阿彼默肋客就用這些錢僱了一些放蕩無賴之徒跟隨他。
Anama nehu'za Bal-Berit havi anumzamofo mono nompintira 70'a silva zago Abimelekina erimi'naze. Hagi ana zagoa Abimeleki'a erino hazenke vahetami mi'za huzmanteno zamavarege'za agri amage ante'za avariri'za vu'naze.
5 他回到敖弗辣他父親家裏，在一塊石頭上把自己的兄弟，即耶魯巴耳的兒子七十人都殺了，只剩下耶魯巴耳的幼子約堂，因為他藏了起來。
Hagi Abimeleki'a nefa kumate Ofra vuno 70'a Jerubali ne' mofavre zagaramina magoke have agofetu ome zamahe'ne. Hianagi amite'na ne'amo Jotamu'a koro freno ome fraki'ne.
6 於是舍根所有的公民和貝特米羅人都集合起來，在舍根的紀念碑前那棵橡樹下，立阿彼默肋客為王。約堂講寓言
Hagi anama higeno'a Sekemu kumateti'ene Beth-Milo kumateti kva vahe'mo'za Sekemu kumate vu'za, oki zafa agafare'ma zafa retruma rente'ne'za mono'ma hunentazare omeri atru hute'za, Abimelekina kinia azeri oti'naze.
7 有人將此事告訴了約堂，約堂就上了革黎斤山頂，站在那裏，高聲向他們喊說：「舍根公民，請你們聽我，望天主也聽你們!
Hagi Jotamu'ma anazama haza zmagenkema nentahino'a, Gerisimi agonare marerino amanage huno kezana ati'ne. Sekemu kumate kva vahe'mota keni'a antahiho. Anumzamo'ma ketimima antahinie hanuta nagri kea antahiho.
8 有一次，眾樹要去立一樹為他們的君王，就對橄欖樹說：請你作我們的君王!
Hagi mago zupa zafamo'za kinizmi azeri otinaku amanage hu'naze. Olivi zafamoka kiniti mani'nenka kegava huranto hu'za hu'naze!
9 橄欖樹回答說：人用我的油來敬禮神，尊崇人，難道要我放棄出油，而去搖搖在眾樹之上嗎﹖
Hianagi olivi zafamo'a anage huno zamasami'ne, Nagra olivi masavema tro'ma hute'na Anumzane vahe'mokizmi nezamuge'za musema nehaza eri'zana atre'na amne oti'nena, vuge ege nehu'na zafamota naza atrezamante vava hanuo?
10 眾樹又對無花果樹說：請你來作我們的君王!
Anagema hige'za zafamo'za amanage hu'za fiki zafagura hu'naze, Kiniti mani'nenka kegava huranto!
11 無花果樹回答說：難道要我捨掉我的甘甜和美果，而去搖搖在眾樹之上嗎﹖
Hianagi fiki zafamo'a anage huno zamasami'ne, Nagra haganentake zafaragama renentoa eri'zana atre'na amne oti'nena vuge ege nehu'na, zafamota nazana atreramante vava hanuo?
12 眾樹又對葡萄樹說：請你來作我們的君王!
Hige'za zafamo'za amanage hu'za waini nofikura hu'naze, Waini nofi'moka kiniti mani'nenka kegava huranto!
13 葡萄樹就回答說：我的新酒悅樂神人，難道要我放棄出產，而去搖搖在眾樹之上嗎﹖
Hianagi waini nofi'mo'a anage hu'ne, Nagra kasefa waini rgama trohu'na Anumzane vahe'mofonema nezamua eri'za atre'na amne oti'nena vuge ege nehu'na, naza atreramante vava hanuo?
14 於是眾樹對荊棘說：請你來作我們的君王!
Hagi anagema hige'za ave'ave nofikura amanage hu'naze, Ave'ave nofimoka kiniti mani'nenka kegava huranto!
15 荊棘對樹木答道：若你們真願立我作你們的君王，來罷! 躲在我的蔭下；否則，火必從荊棘冒出，吞滅黎巴嫩的香柏木。
Anage'ma hu'za antahigazageno'a, ave'ave nofi'mo'a amanage huno kenona hu'ne, Tamagema huta tamagu'areti'ma kinima nazeri otisuta, eta nagri turunampinka emaniho. Hagi ana'ma osanazana ana ave'ave trazampinti tevemo'a eno Lebanoni sida zafaramina teno erihana hugahie!
16 現在，你們立阿彼默肋客為王，如果你們認為作的真誠正直，如果你們認為是善待了耶魯巴耳和他的家族，如果你們認為你們這樣行事，對得起他一手所立的功勳，─
Anante Jotamu'a mago'ane amanage huno hu'ne, Abimelekima kinima azeri oti'zana tamagra knare'za huta azeri onetizo? Hagi Jerubali'ene naga'amo'zanena tamagrira knare'za hu'za tamaza hu'nazanagi, tamagra knare'za huntazafi haviza huntaze?
17 因為原是我父親為你們作戰而捨生，把你們由米德楊手中救出來。
Na'ankure nenfa Jerubali'a agra avufgagura ontahi hara huno Midieni vahe zamazampinti tamagu'vazi'ne.
18 然而你們今日卻來反對我父親的家族，在一塊石頭上殺了他的兒子七十人，立他婢女的兒子阿彼默肋客為舍根公民的君王，因為他是你們的弟兄。─
Hianagi menina nenfane naga'anena hara rezamanteta 70'a ne' mofavreramima'a magoke have agofetu zamahe vagare'naze. Ana nehuta eri'za a'amofo mofavrea Abimelekina Sekemu kinia azeri oti'naze. Na'ankure agra tamagripinti fore hu'negu anara hu'naze.
19 今天如果你們認為以真誠正直對待了耶魯巴耳和他的家族，那麼，你們就因阿彼默肋客而喜樂罷! 希望他有因你們而喜樂!
Hagi menima tamagrama haza avu'avamo'a Jerubaline naga'are'enema knare'ma huno fatgoma hu'ne'nigeta, Abimeleki'enena musena nehinkeno, agra'enena musena tamagri'enena hino.
20 不然，願火從阿彼默肋客發出，吞滅舍根的公民和貝特米羅! 也願火從舍根的公民和貝特米羅發出，吞滅阿彼默肋客! 」
Hianagi tamagrama knare huno fatgo osu' avu'ava'ma hu'nena zana Abimelekimpinti tevemo'a atiramino Sekemu kumate kva vahe'ene Bet-Milo kumate kva vahetmina tehana nehanigeno, Sekemu kumate kva vahe'tamimpinti'ene Bet-Milo kumate kva vahepinti tevemo'a atiramino Abimelekina tegahie.
21 以後約堂出走，逃到貝爾去了，住在那裏，遠避他的哥哥阿彼默肋客。舍根叛變
Hagi Jotamu'ma anagema huteno'a, koro freno Beri kumate umani'ne. Na'ankure Abimeleki'ma ahezanku koro freno vu'ne.
22 阿彼默肋客治理以色列三年。
Ana'ma hutegeno'a Abimeleki'a 3'a kafu Israeli vahe kinia mani'ne.
23 天主使惡神降在阿彼默肋客和舍根公民中間，舍根的公民便背叛了阿彼默肋客，
Hagi Anumzamo'a havi avamu huntegeno Abimelekine Sekemu kumate kva vahe'mofo amu'nompi emaninege'za, Sekemu kumate kva vahe'mo'za Abimelekina azeri amuho hu'naze.
24 要報復對耶魯巴耳七十個兒子的罪行，將他們的血歸於他們的兄弟阿彼默肋客，因為是他殺害了他們；也歸於舍根的公民，因為他們曾鼓勵他殺害自己的兄弟。
Anumzamo'a knazana atregeno Abimelekinte'ene Sekemu kumate kva vahetaminte'ene e'ne. Na'ankure Sekemu kumate kva vahe'mo'za Abimelekina aza hazageno, Gidionina afuhe'ima 70'a ne'mofavre'zaga zamahenegu anara hu'ne.
25 舍根公民為反抗他，就在山頂上設下伏兵，搶掠所有路過他們那裏的人：有人將這事報告給阿彼默肋客。
Hagi Sekemu kumate kva vahe'mo'za mago'a vahera agonafi Abimelekima esigura kankafo ome ante'za mani'ne'za, ami'mi hu'za kante'ma enevaza vahera keonkezazmi zamahe'za hanare'naze. Hianagi anazama haza nanekea Abimelekina eme asami'naze.
26 那時厄貝得的兒子加阿耳和他同族的人遷徙到舍根，舍根的居民竟信任了他；
Hagi mago zupa Ebedi nemofo Gali'a afu'aganahe'zane Sekemu kumate vu'ne. E'inama higeno'a Sekemu kumate kva vahe'mo'za Galina antahimi'za amage ante'naze.
27 他們便到田間收葡萄，榨酒，開慶祝會，到他們的神廟裏又吃又喝，也咒罵了阿彼默肋客。
Hagi ne'zama vasage knare'ma musema hu knafina Sekemu vahe'mo'za waini raga tagi'za rerati'za tima'a eri'za havi anumzazmimofo mono nompi vu'za, ana tine ne'zanena nene'za Abimelekina huhaviza hunte'naze.
28 厄貝得的兒子加阿耳說：「阿彼默肋客是誰，我們舍根人是誰，我們竟該服侍他﹖豈不是耶魯巴耳的兒子和官員則步耳，該服侍舍根的始祖哈摩爾的後人嗎﹖我們為什麼要服侍阿彼默肋客﹖
Hagi Ebedi nemofo Gali'a amanage hu'ne, Sekemu vahera Hamori tazeri fore hu'ne. Hagi Abimeleki'a agra inanknahu ne' mani'nesigeta tagra Sekemu vahe'mota agri kvafina manigahune? Hagi Abimeleki'a Jeru-Bali nemofo manigeno eri'za vahe'a Zebuli mani'ne. Tagra Sekemu kumamofo nefa, Hamori mofavrerami mani'nonanki, nagafare Abimeleki eri'za vahera manigahune?
29 恨不得這百姓交於我手中，好把阿彼默肋客除掉。我要對阿彼默肋客說：增派你的軍隊出征罷! 」
Hagi nagrama ama Sekemu vahe'ma kegavama huresina Abimelekina ahe kasonepe'na amanage hu'na huntegahue, sondia vaheka'a ome avrenka ha' eme hunanto hu'na huresine.
30 則步耳城尉聽到厄貝得的兒子加阿耳的話，大發忿怒，
Hianagi ana rankumate kva ne' Zebuli'ma, Ebedi nemofo Gali nanekema nentahino'a, tusi arimpa ahe'ne.
31 遂打發使者去見在阿魯瑪的阿彼默肋客說：「看，厄貝得的兒子加阿耳和他的同族人，來到舍根，挑唆全城反叛你。
Anama higeno'a eri'za vahe oku'a huzmantege'za vu'za anage hu'za Abimelekina ome asmi'naze, Ebedi nemofo Gali'a afu'aganahezane eno, Sekemu kumate vahera ha'huzamantenogu zamarimpa eme nere.
32 所以現在你和跟隨你的人夜裏要起來，埋伏在田野間，
E'ina hu'negu sondia vaheka'ane kenage eta kankafona eme hu'nenkeno,
33 明天早晨太陽一出來，就攻城。當他和隨從他的人出來抵抗你時，你看看怎樣好，就怎樣對付他。」
nanterama rumasama huno zagema hanati'nigeta tamagareta ana kumapina vinkeno, ana kumapinti vahe'ma ha'ma huramantenaku'ma esazana anante tamagrama tamagesama antahisaza zana hugahaze.
34 阿彼默肋客遂同所有跟隨他的人夜間起身，分作四隊，對著舍根設下埋伏。
Hagi Abimeleki'a ana kenageke sondia vahe'a 4'afi refko huno Sekemu kumara avazagigagi'ne.
35 當厄貝得的兒子加阿耳出來，站在城門口時，阿彼默肋客便與隨從他的人從埋伏的地方出來，
Hagi nanterama Ebedi nemofo Galima kuma'mofo kahante uoma'netige'za, Abimeleki'ene sondia vahe'amo'zama fraki'nazafintira atre'za e'naze.
36 加阿耳一見這些人就對則步耳說：「看，有人從山頂下來! 」則步耳回答他說：「你看見山影，誤以為是人! 」
Hagi Gali'ma ana vahe'tmima nezmageno'a Zebulinkura amanage hu'ne, Agonaregatira vahera eneramizanki ko. Anage'ma higeno'a Zebuli'a amanage huno kenona hu'ne, amne agonaramimofo amema'aramimo vahe knara nehie.
37 加阿耳接著又說：「看，有人從高地出來，又有一隊沿巫士橡樹道上前來。」
Hianagi Gali'a mago'ane amanage huno hu'ne, agonaregatira vahe'tmi eneramizanki ko. Hagi mago'a vahera zamavune vahe'ma mani'ne'za henkama fore'ma hania zanku'ma, havi kasnampa kema nehaza oki zafa agafama me'nea kantegati neaze.
38 則步耳對他說：「現在你的口在那裏﹖不是你曾說過：阿彼默肋客是誰，要我們服侍他﹖這不是你所輕視的人嗎﹖現在請你出去攻打他罷! 」
Anante Zebuli'a otino Galina amanage huno asami'ne, ina kagipinti kagra ama ana kea hu'nane. Iza'e Abimeleki'a, agra iza mani'nenige'na nagra agri eri'za vahera manigahue? E'inage hunka huhavizama hu'nana vaheki vunka hara ome huzamanto.
39 加阿耳就在舍根公民之前出去，攻打阿彼默肋客；
Hagi anagema higeno'a Gali'a Sekemu kumate vahera nezamavreno, agra vugota huno Abimeleki naga'enena hara ome hu'ne.
40 a可是阿彼默肋客一追擊他，他就在他面前逃跑了；直到城門有許多傷亡的人。
Hianagi Abimeleki sondia vahe'mo'za Galina arotago nehu'za, vahera ome zamahetre eme zamahetre hu'za rankumamofo kahante ehanati'naze.
41 以後阿彼默肋客回到阿魯瑪；則步耳將加阿耳和他的同族人趕走，禁止他們住在舍根。舍根滅亡
Ana huteno Abimeleki'a Aruma kumate umanigeno, Zebuli'a Galine afu'aganahe'ina zamahe kasopeno agra Sekemu kumatera umani'ne.
42 第二天早晨，人民到田野裏去，有人告訴了阿彼默肋客，
Hagi hanima huno ko'matigeno'a, Sekemu kumate vahe'mo'za hozafi vu'naku atirami'za vazageno, Abimelekina mago'a vahe'mo'za ome asami'naze.
43 他於是把自己的人分作三隊，叫他們埋伏在田間；他自己窺望，當他看見百姓從城裏出來，就衝過去，擊殺了他們；
Abimeleki'ma ana nanekema nentahino'a, 3'afi vahe'a refko huno kankafona ante'ne. Hagi Abimeleki'ma kegeno'ma ana ha' vahetmima kumapinti'ma atirami'za azageno'a, agrane naga'amo'zama framaki'nazafintira oti'za zamahe'naze.
44 當時阿彼默肋客與跟隨他的軍隊衝過去，把住城門口，而另兩隊衝向田間的眾人，殺了他們。
Hagi 3'a kevu vahepintira Abimeleki'a mago kevua avreno kuma'mofo kafante ome ankanire'za mani'nazageno, tare kevu vahe'mo'za megi'ama mani'naza ha' vahera zamahe vagare'naze.
45 那一天，阿彼默肋客整天攻打那城，把城攻下，殺了城中的居民，把城拆毀，撒上鹽。
Hagi Abimeleki'a ana kumapi vahera ana zage ferupinke hara huno zamahe hana nehuno, ana kumara tapage huno eri pehe nehuno, hage atinteno vano hu'ne.
46 舍根碉堡裏的人聽見此事，就躲到巴耳貝黎特廟裏的地穴裏。
Hagi zaza nompima mani'ne'za kuma kegavama nehaza kva vahe'mo'za Abimeleki'ma ha'ma eme huzamantea nanekema nentahi'za, ana nanteranke Bal-Beriti havi anumzamofo mono nomofo vihufi ufre'za mani'naze.
47 有人告訴阿彼默肋客，人民都聚集在舍根碉堡內。
Ana'ma hazageno'a mago'a vahe'mo'za Abimelekina eme asami'za, Sekemu kumate'ma za'za nompima manine'za kuma'ma kegavama nehaza kva vahe'mo'za maka magopi eritru hu'za mani'naze hu'za asami'naze.
48 阿彼默肋客和跟隨他的人就上了匝耳孟山；阿彼默肋客手裏拿著一把斧頭，砍了一根樹枝，拿起來放在肩上，然後向跟隨他的人說：「你們看我作什麼，你們也趕快照樣去作! 」
Hagi Abimeleki'a sondia vahe'a zamavareno Zalmoni agonafi mareriteno, sa'ume erino zafa azankuna'aramina antagi atreno afunte e'nerino, zamavarenoma vu'nea vahetmina amanage huno zamasami'ne, Ame'ama huta amama huaza hiho.
49 於是眾人都各砍了根樹枝，隨著阿彼默肋客把樹枝堆在地穴上，在地穴上點了火，於是舍根碉堡裏所有的人都死了，男女約有一千人。阿彼默肋客的結局
Anagema higeno'a, ana maka vahe'mo'za ana zafa azankunatmina antagi'za Sekemu vahetmimofo vihurera retrure kagite'za teve tagintazageno ana vihufima mani'naza vahe'ene zaza nonte'ma kegavama nehaza vahetaminena miko 1tauseni'a venenene a'nenena fri'naze.
50 此後阿彼默肋客往特貝茲去，安營攻打特貝茲，也佔據了那城。
Hagi anama huteno'a Abimeleki'a Tebezi kumate vuno ana kumapi vahera hara ome huzamanteno, ana kumara zamaheno hanare'ne.
51 在那城中有一座堅固的城堡，該城所有的公民，男男女女都跑到那裏躲避，關上門，上到碉堡頂上。
Hianagi ana kumapi kva vahe'mo'za vihufinke ufrevagare'za ufraki'naze. Ana vihua zaza no ki'za mareri'naza nomofo agofetu fre'za umani'naze.
52 阿彼默肋客來到碉堡前攻打；當他走近碉堡門口，要放火焚燒時，
Hagi Abimeleki'a ha' hunaku ana zaza nonte eno, ana nomofo kahante teve taginte'za nehigeno,
53 有一個婦人拋下了一塊磨石，正落在阿彼默肋客頭上，打碎了他的頭蓋骨。
mago a'mo'a witi neharaza havenkno atregeno tamino asenia ru prarovazino ahetre'ne.
54 他急忙喊叫替他執戟的少年，向他說：「拔出你的刀殺了我罷! 免得人講論我說：一個女子殺了他! 」那少年就用刀刺死了他。
Anama higeno'a Abimeleki'a amanage huno hanko'ama erinentea nehaza nera asami'ne, a'ne'mo ahe frine hu'za hanagi, ame hunka kazinka'a erinka nahe frio, huno higeno ana nehazamo'a kazi regeno fri'ne.
55 以色列人一見阿彼默肋客死了，各回了本家。
Abimeleki'ma frige'za kazana hige'za, Israeli vahe'mo'za atre'za nozimirega vu'naze.
56 於是天主報復了阿彼默肋客對他父親所行的惡事，因為他殺了自己的七十個兄弟；
Hagi Abimeleki'ma kefo avu'ava'ma huno 70'a afu'aganahe'ima zamahe frino nefama agima eri haviza hu'nea zantera, e'ina hukna huno Anumzamo'a nona huno azeri havizana hu'ne.
57 並且天主也把舍根人的一切惡行歸在他們自己的頭上：這樣耶魯巴耳的兒子約堂的詛咒，也應驗在他們身上。
Ana hukna huno Sekumu kumate vahe'mo'zama kefozama hu'naza zantera Anumzamo'a nona huzmante'ne. E'inama hu'neana Jerubali nemofo Jotamu'ma zamazeri haviza hu kasnampa ke'ma huno kazusima huzmante'nea zamo'a zamagrite efore hu'ne.
