士師記 9
1 耶魯巴耳的兒子阿彼默肋客到舍根去見他的母舅們，對他們和他母家的人說：「
Gidione egefe amo Abimelege (Gidione ea gidisedagi uda ea mano) da Siegeme moilai bai bagadega asi. Ea ame ea sosogo fi da amogawi esalu. E da ilima amane sia: i,
2 請你們問一問舍根所有的公民：是耶魯巴耳的兒子七十人治理你們好呢﹖還是一個人治理你們好呢﹖你們還要記得：我是你們的骨肉。」
“Siegeme dunu ilima amane adole ba: ma, ‘Dilima ouligisuwane esaloma: ne dilia da nowa hanabela: ? Gidione egefe70da dilima ouligisu esalumu da defeala: ? O dunu afadafa fawane da defeala: ? Mae gogolema! Abimelege da dilia fidafa dunu. Dilia hu amola maga: me afadafa fawane hamoi galu.’”
3 他的母舅們就替他把這些話傳給舍根所有的公民；他們的心都傾向阿彼默肋客，因為他們說：「他確是我們的兄弟! 」
Abimelege ame ea sosogo fi da amo sia: Siegeme dunuma sia: dasu. Amola Siegeme dunu da Abimelege ema fa: no bobogemusa: dawa: i galu. Bai Abimelege da ilia sosogo fi dunu esalu, ilia ba: i.
4 他們遂從巴耳貝黎特廟裏拿了七十塊銀錢給他，阿彼默肋客就用這些錢僱了一些放蕩無賴之徒跟隨他。
Ilia da Ba: ile gousa: su hamoi amo ea debolo diasuga, muni silifa fage 70 agoane lale, Abimelegema i. Abimelege da hamedei wadela: i hamosu dunu e fidima: ne sia: i amola, ilima amo muni i.
5 他回到敖弗辣他父親家裏，在一塊石頭上把自己的兄弟，即耶魯巴耳的兒子七十人都殺了，只剩下耶魯巴耳的幼子約堂，因為他藏了起來。
E da ea ada diasu Ofala moilai bai bagadega dialu amoga asili, igi afae amo da: iya ea yolali (Gidione egefe) 70 agoane huluane medole legei dagoi. Be Youda: me (Gidione ea ufidafa mano) da wamoaligili, esalebe ba: i.
6 於是舍根所有的公民和貝特米羅人都集合起來，在舍根的紀念碑前那棵橡樹下，立阿彼默肋客為王。約堂講寓言
Amalalu, Siegeme dunu huluane da gilisili, sema ouge ifa Siegeme sogega lelu amoga asili, Abimelege hina bagade ilegei dagoi.
7 有人將此事告訴了約堂，約堂就上了革黎斤山頂，站在那裏，高聲向他們喊說：「舍根公民，請你們聽我，望天主也聽你們!
Youda: me da amo sia: nababeba: le, asili, Gelesime Goumi amo da: iya gado lelu, amane wele sia: i, “Dilia Siegeme dunu! Na sia: nabima! Amasea, Gode da dilia sia: nabima: bela: ?
8 有一次，眾樹要去立一樹為他們的君王，就對橄欖樹說：請你作我們的君王!
Eso afaega, ifa huluane da gilisili, ilia hina bagade ilegema: ne gilisi. Ilia da olife ifa amoma amane sia: i, ‘Di ninia hina bagade hamoma.’
9 橄欖樹回答說：人用我的油來敬禮神，尊崇人，難道要我放棄出油，而去搖搖在眾樹之上嗎﹖
Be olife ifa da bu adole i, ‘Hame mabu! Na fage amoga dunu ilia susuligi amo ‘gode’ amola osobo bagade dunu ilima nodomusa: laha. Be na da dili ouligisia, susuligi bu hamomu da hamedeiwane ba: mu.’
10 眾樹又對無花果樹說：請你來作我們的君王!
Amalalu, ifa eno ilia da figi ifa amoma amane sia: i, ‘Di misini, ninia hina bagade hamoma.’
11 無花果樹回答說：難道要我捨掉我的甘甜和美果，而去搖搖在眾樹之上嗎﹖
Be figi ifa da bu adole i, ‘Hame mabu! Na da dili ouligisia, noga: i hedai fage bu legemu da hamedeiwane ba: mu.’
12 眾樹又對葡萄樹說：請你來作我們的君王!
Amalalu, ifa ilia da waini efe amoma amane sia: i, ‘Di misini, ninia hina bagade hamoma.’
13 葡萄樹就回答說：我的新酒悅樂神人，難道要我放棄出產，而去搖搖在眾樹之上嗎﹖
Be waini efe da bu adole i, ‘Hame mabu! Na waini hano da ‘gode’ ili amola osobo bagade dunu amo nasea hahawane ba: sa. Be na da dilia ouligisia, waini hano bu imunu hamedeiwane ba: mu.’
14 於是眾樹對荊棘說：請你來作我們的君王!
Amalalu, ifa huluane da aya: gaga: nomei legei ifa fonobahadi amoma amane sia: i, ‘Di misa! Ninia hina bagade hamoma.’
15 荊棘對樹木答道：若你們真願立我作你們的君王，來罷! 躲在我的蔭下；否則，火必從荊棘冒出，吞滅黎巴嫩的香柏木。
Aya: gaga: nomei legei ifa da bu adole i, ‘Defea! Dilia da dafawane na dilia hina bagade hamomu hanai galea, misa amola na ougia hagudua aligima. Dilia agoane hame hamosea, na aya: gaga: nomei legei amoda amoga lalu da gadili nenanebe ba: mu. Amola amo lalu da Lebanone soge dolo ifa huluane nene dagomu.’”
16 現在，你們立阿彼默肋客為王，如果你們認為作的真誠正直，如果你們認為是善待了耶魯巴耳和他的家族，如果你們認為你們這樣行事，對得起他一手所立的功勳，─
Youda: me da eno amane sia: i, “Dilia da Abimelege hina bagade hamoma: ne ilegebeba: le, noga: i amola moloiwane hamobela: ? Gidione amola ea sosogo fi da hou noga: idafa hamosu. Be dilia da amo nodone dawa: beba: le, amo hou hamobela: ?
17 因為原是我父親為你們作戰而捨生，把你們由米德楊手中救出來。
Na ada da dili gaga: ma: ne fidili gegei dagoi. Amo mae gogolema! E da ea esalusu mae dawa: le, dili Midia: ne dunu ilima gaga: ma: ne fidili gegei.
18 然而你們今日卻來反對我父親的家族，在一塊石頭上殺了他的兒子七十人，立他婢女的兒子阿彼默肋客為舍根公民的君王，因為他是你們的弟兄。─
Be wali esoga dilia da na ada sosogo fi amo wadela: lesi dagoi. Dilia da ea mano 70 amo huluane igi afadafa da: iya medole legei dagoi. Abimelege da Gidione ea hawa: hamosu uda amo ea mano. Be e da dilia sosogo fiba: le, dilia da e Isala: ili dunu ouligima: ne, ema ilegei dagoi.
19 今天如果你們認為以真誠正直對待了耶魯巴耳和他的家族，那麼，你們就因阿彼默肋客而喜樂罷! 希望他有因你們而喜樂!
Amaiba: le amo hou dilia da Gidione amola ea sosogo fi ilima wali eso hamoi, amo da hou noga: i amola moloi ba: sea, defea, dilia Abimelege ema hahawane galoma. Amola e da dilima hahawane ganumu da defea.
20 不然，願火從阿彼默肋客發出，吞滅舍根的公民和貝特米羅! 也願火從舍根的公民和貝特米羅發出，吞滅阿彼默肋客! 」
Be amai hame galea, defea, lalu da Abimelege amoga nene, Siegeme dunu amola Bedemilou dunu nene dagoi ba: mu da defea. Amola lalu da Siegeme dunu amola Bedemilou dunu amoga nene, Abimelege amola nei dagoi ba: mu da defea.”
21 以後約堂出走，逃到貝爾去了，住在那裏，遠避他的哥哥阿彼默肋客。舍根叛變
Amalalu, Youda: me da ea ola Abimelege ema beda: iba: le, hobeale, asili, Bie sogega doaga: le, esalu.
22 阿彼默肋客治理以色列三年。
Abimelege da ode udiana amoga Isala: ili soge ouligisu.
23 天主使惡神降在阿彼默肋客和舍根公民中間，舍根的公民便背叛了阿彼默肋客，
Amalalu, Gode da Abimelege amola Siegeme dunu ela da sia: ga gegema: ne hamoi. Ilia da Abimelege fisili, ema ha laiwane ba: i.
24 要報復對耶魯巴耳七十個兒子的罪行，將他們的血歸於他們的兄弟阿彼默肋客，因為是他殺害了他們；也歸於舍根的公民，因為他們曾鼓勵他殺害自己的兄弟。
Abimelege amola Siegeme dunu (ilia da Abimelege fidi amola ea dogo denesi) ilia da Gidione ea manoni 70 agoane fufuga: i. Ilia da amo wadela: i hou se iasu dabe lama: ne, Gode da ilima afafasu hou i.
25 舍根公民為反抗他，就在山頂上設下伏兵，搶掠所有路過他們那裏的人：有人將這事報告給阿彼默肋客。
Siegeme dunu da goumi gadodili Abimelege fuga: ma: ne logo la: ididili wamoaligisu. Nowa dunu da logoga ahoanoba, ilia da amo dunu ilia liligi wamolasu. Eno dunu da amo hou Abimelegema olelei.
26 那時厄貝得的兒子加阿耳和他同族的人遷徙到舍根，舍根的居民竟信任了他；
Amalalu, Ga: ile (Ebede ea egefe) amola yolalali da Siegeme sogega misi. Siegeme dunu da ema fa: no bobogei.
27 他們便到田間收葡萄，榨酒，開慶祝會，到他們的神廟裏又吃又喝，也咒罵了阿彼默肋客。
Ilia huluane da ilia waini sagai amoga asili, waini fage faili, waini hano hamone, lolo nasu gilisisu hamoi. Ilia da ilia ogogosu ‘gode’ ea debolo diasu amo ganodini golili sa: ili, ha: i mai, waini hano mai amola Abimelege ea hou gadele sia: dasu.
28 厄貝得的兒子加阿耳說：「阿彼默肋客是誰，我們舍根人是誰，我們竟該服侍他﹖豈不是耶魯巴耳的兒子和官員則步耳，該服侍舍根的始祖哈摩爾的後人嗎﹖我們為什麼要服侍阿彼默肋客﹖
Ga: ile da amane sia: i, “Ninia hou da adi houla: ? Ninia abuliba: le Abimelege ea hawa: hamosala: ? E da nowala: ? E da Gidione ea mano fawane. Sibale da ea sia: naba, be ninia da abuliba: le ema fa: no bobogesala: ? Dilia aowalalia eda amo Ha: imo da dilia fi muni hemosu. Ema fa: no bobogemu da defea.
29 恨不得這百姓交於我手中，好把阿彼默肋客除掉。我要對阿彼默肋客說：增派你的軍隊出征罷! 」
Na da dilia fi ilima ouligisu ganiaba, na da Abimelege amo sefasila: loba. Na da ema, ‘Dia dadi gagui gilisisu hahamoma! Gadili asili ninima gegema!’ na da ema sia: na: noba.”
30 則步耳城尉聽到厄貝得的兒子加阿耳的話，大發忿怒，
Siegeme moilai bai bagade ouligisu dunu amo Sibale, da Ga: ile ea sia: nababeba: le, mi hanai galu.
31 遂打發使者去見在阿魯瑪的阿彼默肋客說：「看，厄貝得的兒子加阿耳和他的同族人，來到舍根，挑唆全城反叛你。
Abimelege da Aluma sogega esalu. Sibale da ema adola ahoasu dunu asunasi. Ilia da ema amane sia: i, “Ga: ile (Ebede egefe) amola yolali da Siegeme moilai bai bagadega doaga: i. Ilia da di Siegeme golili sa: imu logo ga: simu.
32 所以現在你和跟隨你的人夜裏要起來，埋伏在田野間，
Amaiba: le, di amola dima fa: no bobogesu dunu amo gasia wa: legadole, moifufu ganodini wamoaligima.
33 明天早晨太陽一出來，就攻城。當他和隨從他的人出來抵抗你時，你看看怎樣好，就怎樣對付他。」
Aya hahabe, eso mabe amoga wa: legadole amola moilai bai bagadega doagala: ma. Amasea, Ga: ile amola ea dunu da dilima gegemusa: gadili ahoasea, dia ha: giwane ili fama.”
34 阿彼默肋客遂同所有跟隨他的人夜間起身，分作四隊，對著舍根設下埋伏。
Amaiba: le, Abimelege amola ea dunu huluane da gasia asili, Siegeme moilai bai bagadega gadili wamoaligi. Ilia da gilisisu biyadu gala hamoi.
35 當厄貝得的兒子加阿耳出來，站在城門口時，阿彼默肋客便與隨從他的人從埋伏的地方出來，
Abimelege amola ea dunu da Ga: ile gadili misini moilai bai bagade logo ga: su amoga lelebe ba: loba, ilia da ilia wamoaligisu sogebi fisili, wa: legadoi.
36 加阿耳一見這些人就對則步耳說：「看，有人從山頂下來! 」則步耳回答他說：「你看見山影，誤以為是人! 」
Ga: ile da amo dunu ba: le, Sibalema amane sia: i, “Hodoma! Dunu da goumi gado fisili manebe goea!” Sibale da bu adole i, “Amo da dunu hame. Amo da baba goumia digaga: la: i fawane.”
37 加阿耳接著又說：「看，有人從高地出來，又有一隊沿巫士橡樹道上前來。」
Be Ga: ile da bu sia: i, “Hodoma! Dunu da goumi felea gado manebegoea. Amola gilisisu eno da logo amo da ba: la: lusu dunu ilia ouge ifa amoga maha amoga manebe na ba: sa.”
38 則步耳對他說：「現在你的口在那裏﹖不是你曾說過：阿彼默肋客是誰，要我們服侍他﹖這不是你所輕視的人嗎﹖現在請你出去攻打他罷! 」
Amalalu, Sibale da ema amane sia: i, “Defea! Dia gasa fi sia: da wali habila: ? Dia gasa fili, ninia abuliba: le amo dunu Abimelege ea hawa: hamosala: ? sia: i dagoi. Amo dunu wali manebe da dunu dia hihini lasogoi dagoi. Di gadili asili, ilima gegema.”
39 加阿耳就在舍根公民之前出去，攻打阿彼默肋客；
Ga: ile da Siegeme dunu gadili oule asili, Abimelege amoma gegei.
40 a可是阿彼默肋客一追擊他，他就在他面前逃跑了；直到城門有許多傷亡的人。
Ga: ile hobea: i amola Abimelege da e sefasi. Dunu bagohame da moilai logo ga: su amoga fa: faginisi bagade ba: i.
41 以後阿彼默肋客回到阿魯瑪；則步耳將加阿耳和他的同族人趕走，禁止他們住在舍根。舍根滅亡
Abimelege da Aluma moilaiga esalu. Amola Sibale da Ga: ile amola yolali gadili sefasi. Amaiba: le, ilia bu Siegeme moilai amo ganodini esalumu hamedeiwane ba: i.
42 第二天早晨，人民到田野裏去，有人告訴了阿彼默肋客，
Aya amoha, Abimelege da Siegeme dunu da ilia ifabi amoga masusa: dawa: i, e da amane nabi.
43 他於是把自己的人分作三隊，叫他們埋伏在田間；他自己窺望，當他看見百姓從城裏出來，就衝過去，擊殺了他們；
Amaiba: le, e da ea dunu afafane, gilisisu udiana hamone, ifabi ganodini wamoaligili, ouesalu. E da Siegeme dunu moilaiga gadili manebe ba: loba, e da ea wamoaligisu fisili, ili medomusa: misi.
44 當時阿彼默肋客與跟隨他的軍隊衝過去，把住城門口，而另兩隊衝向田間的眾人，殺了他們。
Abimelege amola ea gilisisu da hehenane, moilai bai bagade logo ga: su amo ouligimusa: ahoanoba, ea eno gilisisu aduna da Siegeme dunu ifabia esalu amoga doagala: le, huluane medole legei dagoi.
45 那一天，阿彼默肋客整天攻打那城，把城攻下，殺了城中的居民，把城拆毀，撒上鹽。
Amo esoga ilia mae fisili gegenanu. Abimelege da Siegeme moilai amo lai dagoi. E da dunu huluane medole legele, diasu huluane mugululi, osobo amo deme amoga dedeboi.
46 舍根碉堡裏的人聽見此事，就躲到巴耳貝黎特廟裏的地穴裏。
Be Siegeme ouligisu dunu da gasa bagade diasu amo ganodini gagili sali ba: i. Ilia da amo hou nababeba: le, hehenane gasa bagade ‘Ba: ile da Gousa: su Hamoi’ ea debolo diasu ganodini gagili sali.
47 有人告訴阿彼默肋客，人民都聚集在舍根碉堡內。
Ilia da amo debolo diasu ganodini gagili sali amo nababeba: le, Abimelege da Sa: lamoune Goumi amoga ea dunu oule asi. Amalalu, e da goaha: i lale, ifa amoda damuni, amo gisa asi. Ea dunu da amo defele hedolo hamoma: ne, e sia: i.
48 阿彼默肋客和跟隨他的人就上了匝耳孟山；阿彼默肋客手裏拿著一把斧頭，砍了一根樹枝，拿起來放在肩上，然後向跟隨他的人說：「你們看我作什麼，你們也趕快照樣去作! 」
49 於是眾人都各砍了根樹枝，隨著阿彼默肋客把樹枝堆在地穴上，在地穴上點了火，於是舍根碉堡裏所有的人都死了，男女約有一千人。阿彼默肋客的結局
Amaiba: le, dunu huluane da ifa amoda damui. Amalalu, ilia da Abimelege amoma fa: no bobogele, ifa huluane amo Ba: ile gasa bagade diasu amo ea baiga ligisili, lalu didi. Lalu da amo diasu nene dagoi. Dunu amola uda (1,000 agoane) huluane amo diasu ganodini esalu da bogogia: i dagoi.
50 此後阿彼默肋客往特貝茲去，安營攻打特貝茲，也佔據了那城。
Amalalu, Abimelege da Dibese moilai bai bagadega asili, sisiga: le, lai dagoi.
51 在那城中有一座堅固的城堡，該城所有的公民，男男女女都跑到那裏躲避，關上門，上到碉堡頂上。
Amo moilai ganodini, gasa bagade diasu sedade gado gagagula heda: lebe ba: i. Dibese dunu, uda amola ilia ouligisu dunu da amoga hehenai. Ilia da golili sa: ili, logo ga: le, diasu figisu gadodafa amoga asi.
52 阿彼默肋客來到碉堡前攻打；當他走近碉堡門口，要放火焚燒時，
Abimelege da amo sedade diasu gado gagagula heda: i doagala: musa: misini, e da amo logo ga: suga laluga ulagimusa: asi.
53 有一個婦人拋下了一塊磨石，正落在阿彼默肋客頭上，打碎了他的頭蓋骨。
Be uda afae da igi bagade (amoga ilia da widi goudasu) amo gududili sanasili, Abimelege ea dialuma gasa goudai.
54 他急忙喊叫替他執戟的少年，向他說：「拔出你的刀殺了我罷! 免得人講論我說：一個女子殺了他! 」那少年就用刀刺死了他。
Amalalu, Abimelege da goi dunu (amo da Abimelege ea gegesu liligi gaguli ahoasu) amo ema misa: ne sia: ne, amane adoi, “Dia gegesu gobihei bagade duga: le gadole, na medole legemu. Dunu eno ilia da Abimelege udaga medole legei amo sia: mu na higa: i gala mabu.” Amaiba: le, amo goi da Abimelege gegesu gobiheiga sone, e bogoi.
55 以色列人一見阿彼默肋客死了，各回了本家。
Isala: ili dunu da Abimelege bogoi dagoi ba: beba: le, ilia diasuga buhagi.
56 於是天主報復了阿彼默肋客對他父親所行的惡事，因為他殺了自己的七十個兄弟；
Gode da agoaiwane Abimelegema dabe i. Bai e da ea yolalali 70 amo medole legeiba: le, ea ada Gidionema wadela: i bagade hamosu.
57 並且天主也把舍根人的一切惡行歸在他們自己的頭上：這樣耶魯巴耳的兒子約堂的詛咒，也應驗在他們身上。
Amola Siegeme dunu da wadela: i bagade hamobeba: le, Gode da ilima se iasu. Gidione egefe amo Youda: me da ilima gagabusu aligima: ne i, amo defele ba: i dagoi.
