約翰福音 6
1 這些事以後，耶穌往加里肋亞海，即提庇黎雅海的對岸去了。
Potem odszedł Jezus za morze Galilejskie, które jest Tyberyjadzkie;
2 大批群眾，因為看見他在患病者身上所行的神跡，都跟隨著他。
I szedł za nim lud wielki, iż widzieli cuda jego, które czynił nad chorymi.
3 耶穌上了山，和他的門徒一起坐在那裡。
I wszedł Jezus na górę, i siedział tam z uczniami swoimi;
4 那時，猶太人的慶節，即逾越節，已臨近了。
A była blisko wielkanoc, święto żydowskie.
5 耶穌舉目看見大批群眾來到他前，就對斐理伯說：「我們從那裏買餅給這些人吃呢？」
Tedy podniósł Jezus oczy i ujrzawszy, iż wielki lud idzie do niego, rzekł do Filipa: Skąd kupimy chleba, aby ci jedli?
6 他說這話，是為試探斐理伯；他自己原知道要做什麼。
(Ale to mówił, kusząc go; bo on wiedział, co miał czynić.)
7 斐理伯回答說: 「就是二百塊「德納」的餅，也不夠每人分得一小塊。」
Odpowiedział mu Filip: Za dwieście groszy chleba nie dosyć im będzie, choćby każdy z nich mało co wziął.
8 有一個門徒，即西滿伯多祿的哥哥安德肋說：「
Rzekł mu jeden z uczniów jego, Andrzej, brat Szymona Piotra:
9 這裏有一個兒童，他有五個大麥餅和兩條魚；但是為這麼多的人，這算得什麼？」
Jest tu jedno pacholę, co ma pięcioro chleba jęczmiennego i dwie rybki; ale cóż to jest na tak wielu?
10 耶穌說: 「你們叫眾人坐下罷! 」在那地方有許多青草，於是人們便坐下，男人約有五千。
Tedy rzekł Jezus: Każcie ludowi usiąść. A było trawy dość na onemże miejscu, i usiadło mężów w liczbie około pięciu tysięcy.
11 耶穌就拿起餅，祝謝後，分給坐下的人；對於魚也照樣作了；讓眾人任意吃。
Wziął tedy Jezus one chleby, a podziękowawszy rozdał uczniom, a uczniowie siedzącym; także i z onych rybek, ile jedno chcieli.
12 他們吃飽以後，耶穌向門徒說: 「把剩下的碎塊收集起來，免得糟蹋了。」
A gdy byli nasyceni, rzekł uczniom swoim: Zbierzcie te ułomki, które zbywają, żeby nic nie zginęło.
13 他們就把人吃後所剩的五個大麥餅的碎塊，收集起來，裝滿了十二筐。
I zebrali i napełnili dwanaście koszów ułomków z onego pięciorga chleba jęczmiennego, które zbywały tym, co jedli.
14 眾人見了耶穌所行的神跡，就說: 「這人確實是那要來到世界上的先知。」
A oni ludzie, ujrzawszy cud, który uczynił Jezus, mówili: Tenci jest zaprawdę on prorok, który miał przyjść na świat.
15 耶穌看出他們要來強迫他，立他為王，就獨自又退避到山裏去了。
Tedy Jezus poznawszy, iż mieli przyjść i porwać go, aby go uczynili królem, uszedł zasię sam tylko na górę.
16 到了晚上，他的門徒下到海邊，
A gdy był wieczór, zstąpili uczniowie jego do morza.
17 上船要到對岸的葛法翁去。天已黑了，耶穌還沒有有來到他們那裡。
A wstąpiwszy w łódź, jechali za morze do Kapernaum, a już było ciemno, a Jezus nie przyszedł był do nich.
18 海上因起了大風，便翻騰起來。
A morze, gdy powstał wielki wiatr, burzyć się poczynało.
19 當他們搖櫓大約過了二十五或三十「斯塔狄」時，看見耶穌在海面行走，臨近了船，便害怕起來。
Gdy tedy odpłynęli jakoby na dwadzieścia i pięć lub trzydzieści stajan, ujrzeli Jezusa chodzącego po morzu, przybliżającego się ku łodzi, i ulękli się.
20 但他卻向他們說: 「是我，不要害怕！」
A on im rzekł: Jamci jest, nie bójcie się.
21 他們便欣然接他上船，船就立時到了他們所要去的地方。
I wzięli go ochotnie do łodzi, a zarazem łódź przypłynęła do ziemi, do której jechali.
22 第二天，留在海對岸的群眾，看見只有一隻小船留在那裡也知道耶穌沒有同他的門徒一起上船，只有他的門徒走了──
Nazajutrz lud, który był za morzem, widząc, że tam nie było drugiej łodzi, tylko ona jedna, w którą byli wstąpili uczniowie jego, a iż Jezus nie wszedł był w łódź z uczniami swoimi, ale sami uczniowie jego ujechali;
23 然而從提庇黎雅有別的小船來到了，靠近吾主祝謝後，人們吃餅的地方──
(Przyszły też były drugie łodzie z Tyberyjady, blisko do onego miejsca, gdzie jedli chleb, gdy był Pan dzięki uczynił.)
24 當群眾一發覺耶穌和他的門徒都不在那裡時，他們便上了那些小船，往葛法翁找耶穌去了。
To gdy obaczył lud, iż tam nie było Jezusa, ani uczniów jego, wstąpili i oni w łodzie i przeprawili się do Kapernaum, szukając Jezusa;
25 當群眾在海對岸找著他時，就對他說: 「辣彼，你什麼時候到了這裏？」
A znalazłszy go za morzem, rzekli mu: Mistrzu! kiedyś tu przybył?
26 耶穌回答說: 「我實實在在告訴你們: 你們尋找我，並不是因為看到了神跡，而是因為吃餅吃飽了。
Odpowiedział im Jezus i rzekł: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Szukacie mię nie przeto, iżeście widzieli cuda, ale iżeście jedli chleb, i byliście nasyceni.
Sprawujcież nie pokarm, który ginie, ale pokarm, który trwa ku żywotowi wiecznemu, który wam da Syn człowieczy; albowiem tego zapieczętował Bóg Ojciec. (aiōnios g166)
28 他們問說: 「我們該做什麼，才算做天主的事業呢？」
Rzekli tedy do niego: Cóż będziemy czynili, abyśmy sprawowali sprawy Boże?
29 耶穌回答說: 「天主要你們所做的事業，就是要你們信任他所派遣來的。」
Odpowiedział Jezus i rzekł im: Toć jest sprawa Boża, abyście wierzyli w tego, którego on posłał.
30 他們又說: 「那麼，你行什麼神跡給我們看，好叫我們信服你呢？你要行什麼事呢？
Rzekli mu tedy: Cóż wżdy ty za znak czynisz, abyśmy widzieli i wierzyli tobie? Cóż czynisz?
31 我們的祖先在曠野裏吃過「瑪納」，正如經上所記載的：「他從天上賜給了他們食物吃。』
Ojcowie nasi jedli mannę na puszczy, jako jest napisano: Chleb z nieba dał im ku jedzeniu.
32 於是耶穌向他們說: 「我實實在在告訴你們: 並不是梅瑟賜給了你們那從天上來的食糧，而是我父現今賜給你們從天上來的真正的食糧，
Rzekł im tedy Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Nie Mojżesz wam dał chleb z nieba, ale Ojciec mój daje wam chleb on prawdziwy z nieba.
33 因為天主的食糧，是那由天降下，並賜給世界生命的。」
Albowiem chleb Boży ten jest, który zstępuje z nieba i żywot daje światu.
34 他們便說: 「主! 你就把這樣的食糧常常賜給我們罷! 」
Tedy mu rzekli: Panie! daj nam zawsze tego chleba.
35 耶穌回答說：「我就是生命的食糧，到我這裏來的，永不會饑餓；信從我的，總不會渴。
I rzekł im Jezus: Jamci jest on chleb żywota; kto do mnie przychodzi, łaknąć nie będzie, a kto wierzy w mię, nigdy pragnąć nie będzie.
36 但是我向你們說過: 你們看見了我，仍然不信。
Alem wam powiedział: Owszem, widzieliście mię, a nie wierzycie.
37 凡父交給我的，必到我這裏來；而到我這裏來的，我必不把他拋棄於外，
Wszystko, co mi daje Ojciec, do mnie przyjdzie, a tego, co do mnie przyjdzie, nie wyrzucę precz.
38 因為我從天降下，不是為執行我的旨意。
Bom zstąpił z nieba, nie iżbym czynił wolę moję, ale wolę onego, który mię posłał.
39 派遣我來者的旨意就是：凡他交給我的，叫我連一個也不失掉，而且在末日還要使他復活，
A tać jest wola onego, który mię posłał, Ojca, abym z tego wszystkiego, co mi dał, nic nie stracił, ale abym to wzbudził w on ostateczny dzień.
A tać jest wola onego, który mię posłał, aby każdy, kto widzi Syna, a wierzy weń, miał żywot wieczny; a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień. (aiōnios g166)
41 猶太人遂對耶穌竊竊私議，因為他說: 我是從天上降下來的食糧。
I szemrali Żydowie o nim, iż rzekł: Jam jest on chleb, który z nieba zstąpił.
42 他們說：「這人不是若瑟的兒子耶穌麼? 他的父親和母親，我們豈不是都認識麼？ 怎麼他竟說: 我是從天上降下來的呢？」
I mówili: Izaż ten nie jest Jezus, syn Józefa, którego my ojca i matkę znamy; jakoż teraz tedy ten powiada: Żem z nieba zstąpił?
43 耶穌回答說: 「你們不要彼此竊竊私議!
Tedy odpowiedział Jezus i rzekł im: Nie szemrzyjcie między sobą.
44 凡不是派遣我的父所吸引的人，誰也不能到我這裏來，而我在末日要叫他復活。
Żaden do mnie przyjść nie może, jeźli go Ojciec mój, który mię posłał, nie pociągnie; a ja go wzbudzę w ostateczny dzień.
45 在先知書上記載: 『眾人都要蒙天主的訓誨。』凡由父聽教而學習的，必到我這裏來。
Napisano w prorokach: I będą wszyscy wyuczeni od Boga; przetoż każdy, kto słyszał od Ojca, a nauczył się, przychodzi do mnie.
46 這不是說有人看見過父，只有那從天主來的，才看見過父。
Nie iżby kto widział Ojca, oprócz tego, który jest od Boga; ten widział Ojca.
Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Kto w mię wierzy, ma żywot wieczny. (aiōnios g166)
48 我是生命的食糧。
Jam jest on chleb żywota.
49 你們的祖先在曠野中吃過「瑪納」，卻死了；
Ojcowie wasi jedli mannę na puszczy, a pomarli.
50 這是從天上降下來的食糧，誰吃了，就不死。
Ten jest on chleb, który z nieba zstępuje; jeźliby go kto jadł, nie umrze.
Jamci jest chleb on żywy, którym z nieba zstąpił: jeźliby kto jadł z tego chleba, żyć będzie na wieki; a chleb, który ja dam, jest ciało moje, które ja dam za żywot świata. (aiōn g165)
52 因此，猶太人彼此爭論說: 「這人怎能把他的肉，賜給我們吃呢？」
Wadzili się tedy Żydowie między sobą, mówiąc: Jakoż ten może nam dać ciało swoje ku jedzeniu?
53 耶穌向他們說：「我實實在在告訴你們：你們若不吃人子的肉，不喝他的血，在你們內便沒有生命。
I rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeźli nie będziecie jedli ciała Syna człowieczego, i pili krwi jego, nie macie żywota w sobie.
Kto je ciało moje, a pije krew moję, ma żywot wieczny, a ja go wzbudzę w on ostateczny dzień. (aiōnios g166)
55 因為我的肉，是真實的食品；我的血，是真實的飲料。
Albowiem ciało moje prawdziwie jest pokarm, a krew moja prawdziwie jest napój.
56 誰吃我的肉，並喝我的血，便住在我內，我也住在他內。
Kto je ciało moje i pije krew moję, we mnie mieszka, a ja w nim.
57 就如那生活的父派遣了我，我因父而生活；照樣，那吃我的人，也要因我而生活。
Jako mię posłał żyjący Ojciec, i ja żyję przez Ojca; tak kto mnie pożywa, i on żyć będzie przez mię.
Tenci jest chleb on, który z nieba zstąpił, nie jako ojcowie wasi jedli mannę, a pomarli; kto je ten chleb, żyć będzie na wieki. (aiōn g165)
59 這些話是耶穌在葛法翁會堂教訓人時說的。
To mówił w bóżnicy, ucząc w Kapernaum.
60 他的門徒中有許多聽了，便說: 「這話生硬，有誰能聽得下去呢？」
Wiele ich tedy z uczniów jego słysząc to, mówili: Twardać to jest mowa, któż jej słuchać może?
61 耶穌自佑他的門徒對這話竊竊私議，便向他們說: 「這話使你們起反感嗎？
Ale wiedząc Jezus sam w sobie, iż o tem szemrali uczniowie jego, rzekł im: Toż was obraża?
62 那麼，如果你們看到人子昇到他先前所在的地方去，將怎樣呢？
Cóż, gdybyście ujrzeli Syna człowieczego wstępującego, gdzie był pierwej?
63 使生活的是神，肉一無所用；我給你們所講論的話，就是神，就生命。
Duchci jest, który ożywia, ciało nic nie pomaga; słowa, które ja wam mówię, duch są i żywot są.
64 但你們中間有些人，卻不相信。」原來，耶穌從起頭就知道那些人不信，和誰要出賣他。
Ale są niektórzy z was, co nie wierzą; albowiem wiedział od początku Jezus, którzy byli, co nie wierzyli, i kto jest, co go miał wydać;
65 所以他又說: 「為此，我對你們說過: 除非蒙父恩賜的，誰也不能到我這裏來。」
I mówił: Dlategomci wam powiedział: Iż żaden nie może przyjść do mnie, jeźliby mu nie było dane od Ojca mojego.
66 從此，他的門徒中有許多人退去了，不再同他往來。
Od tego czasu wiele uczniów jego odeszło nazad, a więcej z nim nie chodzili.
67 於是耶穌向那十二人說: 「難道你們也願走嗎？」
Tedy rzekł Jezus do onych dwunastu: Izali i wy chcecie odejść?
I odpowiedział mu Szymon Piotr: Panie! do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa żywota wiecznego; (aiōnios g166)
69 我們相信，而且己知道你是天主的聖者。」
A myśmy uwierzyli i poznali, żeś ty jest Chrystus, on Syn Boga żywego.
70 耶穌對他們說: 「我不是揀選了你們十二個人嗎？你們中卻有一個是魔鬼。」
Odpowiedział im Jezus: Izalim ja nie dwunastu was obrał? a jeden z was jest dyjabeł.
71 他是指依斯加略人西滿的兒子猶達斯說的；因為就是這人，十二人中的一個，將要出賣耶穌。
A to mówił o Judaszu, synu Szymona, Iszkaryjocie; bo go ten wydać miał, będąc jednym z onych dwunastu.
