創世記 41
1 過了兩年，法郎作了一夢，夢見自己站在尼羅河畔。
İki il keçəndən sonra firon belə bir yuxu gördü: o, Nil çayının sahilində dayanmışdı.
2 看見從尼羅河中上來了七隻母牛，色美體肥，在蘆葦中吃草。
Çaydan yeddi bəslənmiş və kök inək çıxdı. Onlar qamışlıq içində otlamağa başladı.
3 隨後，從尼羅河中，又上來了七隻色醜體瘦的母牛，站在尼羅河岸上靠近那些母牛身旁。
Onlardan sonra haldan düşmüş və arıq olan başqa yeddi inək Nil çayından çıxdı. Onlar çayın sahilindəki inəklərin yanında dayandılar.
4 這些色醜體瘦的母牛，竟將那七隻色美體肥的母牛吞了下去；法郎便驚醒了。
Haldan düşmüş və arıq inəklər bəslənmiş və kök olan yeddi inəyi yedilər. Onda firon yuxudan oyandı.
5 他又睡下，作了一個夢，夢見一根麥莖上，生出了七枝又肥又美的麥穗；
Sonra yatıb ikinci dəfə bu yuxunu gördü: bir saplaqdan yeddi dolu və yaxşı sünbül çıxdı.
6 隨後，又發出了七枝又細弱，而又為東風吹焦了的麥穗。
Onlardan sonra isə cılız və şərq küləyindən yanmış yeddi sünbül bitdi.
7 這些細弱的麥穗竟將那七枝又肥又實的麥穗吞了下去。法郎驚醒了，原是一場夢。
Cılız sünbüllər yeddi böyük və dolu sünbülü uddular. Onda firon oyandı; bu bir yuxu idi.
8 到了早晨，他心煩意亂，遂遣人將埃及所有的術士和賢士召來，給他們講述了自己的夢，卻沒有人能給法郎解釋。
Səhəri gün onun ürəyi narahat oldu. O xəbər göndərib Misirin bütün sehrbazlarını və müdriklərini çağırdı. Firon onlara öz yuxusunu danışdı, ancaq onların arasında fironun yuxusunu yozan bir adam tapılmadı.
9 那時司酒長向法郎說：「我今天想起了我的過犯。
Baş saqi firona belə söylədi: «Mən bu gün öz günahımı yadıma saldım:
10 有一次陛下對自己的臣僕發怒，將我和司廚長關在衛隊長府內的拘留所內。
bir dəfə firon qullarına qəzəbləndi və mənimlə baş çörəkçini zindana, mühafizəçilər rəisinin evinə saldı.
11 我和他在同一夜裏，各作了一夢，我們每人的夢都有它的意義。
Biz bir gecə yuxu gördük, hər birimiz müxtəlif mənalı yuxular gördük.
12 在那裏有個希伯來少年人與我們在一起，他是衛隊長的僕人；當我們把夢告訴了他，他就給我們加以解釋，給每個人的夢都說明了它的意義。
Orada bizimlə birgə mühafizəçilər rəisinin qulu olan bir İbrani gənc var idi. Biz ona danışdıq, o da yuxularımızı yozdu, hər birimizə yuxusunun mənasını izah etdi.
13 果然都照他給我們所解釋的應驗了：我恢復了原職，他卻被吊死了。」
O bizə necə yozmuşdusa, elə də oldu: mən öz vəzifəmə qaytarıldım, baş çörəkçi isə asıldı».
14 法郎於是遣人去召若瑟，人就快把他從地牢裏提出來；他剃了頭，刮了臉，換了衣服，來到法郎跟前。
Firon xəbər göndərib Yusifi çağırdı. Onu tez zindandan çıxartdılar. O, başını qırxıb paltarlarını dəyişdi və fironun hüzuruna gəldi.
15 法郎對若瑟說：「我作了一夢，沒有人能夠解釋。我聽見人說，你聽了夢就能解釋。」
Firon Yusifə dedi: «Bir yuxu görmüşəm, ancaq onu yozan yoxdur. Mən sənin barəndə eşitmişəm ki, yuxuları eşidib yoza bilirsən».
16 若瑟回答法郎說：「這不是我所能的，只有天主能給陛下一個吉祥的解答。」
Yusif firona cavab verdi: «Bu məndən deyil, Allah fironun xeyrinə cavab verəcək».
17 法郎遂向若瑟說：「我夢見我站在尼羅河上，
Firon Yusifə dedi: «Yuxumda gördüm ki, Nil çayının sahilində durmuşam.
18 看見從河中上來了七隻母牛，體肥色美，在蘆葦叢中吃草。
Çaydan kök və bəslənmiş yeddi inək çıxdı. Onlar qamışlıq içində otlamağa başladı.
19 隨後，又上來了七隻母牛，軟弱無力，色醜體瘦，那種醜陋，我在埃及全國從未見過。
Onlardan sonra halsız, çox cılız və arıq olan başqa yeddi inək çıxdı. Bütün Misir ölkəsində bunlar kimi cılız inək görməmişəm.
20 這些又瘦又醜的母牛，竟將先上來的那七隻肥母牛吞了下去。
Arıq və cılız inəklər əvvəlki yeddi kök inəyi yedilər.
21 牠們吞下去之後，竟看不出來牠們吞了下去，因為牠們醜陋的樣子和先前一樣，我就驚醒了。
Kök inəklər onların qarınlarına girdiklərinə baxmayaraq, bu bilinmirdi, onlar əvvəlki kimi arıq idi. Onda oyandım.
22 以後我又夢見在一根麥莖上，生出了七枝粗大美麗的麥穗。
Yenə yuxumda gördüm ki, bir saplaqdan yeddi dolu və böyük sünbül çıxdı.
23 隨後，又發出了七枝枯萎細弱而又被東風吹焦了的麥穗。
Onlardan sonra solğun, cılız və şərq küləyindən yanmış yeddi sünbül bitdi.
24 這些細弱的麥穗竟將那七枝美麗的麥穗吞了。我講給了術士們聽，但沒有人能給我解說。」
Cılız sünbüllər yeddi dolu sünbülü uddular; bunları sehrbazlara danışdım, ancaq izah edən olmadı».
25 若瑟遂對法郎說：「陛下的夢只是一個。天主已將所要作的告訴陛下：
Yusif firona dedi: «Fironun yuxularının mənası eynidir. Allah etmək istədiyi işi firona bildirdi.
26 七隻美好的母牛表示七年，七枝美好的麥穗也表示七年。這原是一個夢。
Yeddi bəslənmiş inək yeddi ildir, yeddi dolu sünbül də yeddi ildir; yuxuların mənası eynidir.
27 隨後上來的那七隻又瘦又弱的母牛，和那七枝空虛而又被東風吹焦了的麥穗，都表示將有七個荒年。
Onlardan sonra çıxan yeddi arıq, cılız inək və şərq küləyindən yanmış boş yeddi sünbül də yeddi ildir; yeddi il aclıq olacaq.
28 這即是我對陛下所說：天主已將他要作的顯示給陛下了。
Firona demək istədiyim sözlər bunlardır. Allah etmək istədiyi işi firona göstərdi.
29 看埃及全國將有七年大豐收。
Bütün Misir torpağında yeddi il böyük bolluq olacaq.
30 繼之而來的是七個荒年，那時人都忘記了埃及國曾有過豐收。當飢荒蹂躪此地時，
Bundan sonra yeddi il aclıq olacaq. Misir ölkəsində olan bütün bolluq yaddan çıxacaq və aclıq ölkəni əldən salacaq.
31 誰也覺不到此地曾有過豐收，因為相繼而來的飢荒實在太嚴重了。
Ölkədəki bolluq ondan sonra gələn aclıq üzündən görünməyəcək, çünki aclıq çox ağır olacaq.
32 至於陛下的夢重複了兩次，是表示這事已由天主命定，天主就快要實行。
Firon yuxunu iki dəfə görüb, çünki Allah belə qərara gəlmişdir və tezliklə bu işi görəcək.
33 所以陛下現在應當尋找一個聰明，有智慧的人，派他管理埃及國。
Buna görə də firon ağıllı və müdrik bir adam axtarsın, onu Misir ölkəsinə başçı təyin etsin.
34 陛下應設法在地方上派定督辦，在七個豐年內，徵收埃及國所出產的五分之一；
Firon ölkədə məmurlar qoymağı əmr etsin və yeddi il bolluq zamanı Misir torpağının məhsullarının beşdə birini yığsın.
35 使他們將未來豐年內的一切食糧，聚斂起來，將五穀都儲藏在陛下手下，貯在城內備作食糧，妥為保管。
Qoy onlar uğurlu olan bu illərin bütün məhsullarını toplasınlar. Taxılı isə azuqə olaraq şəhərlərdə fironun nəzarəti altında yığıb saxlasınlar.
36 這些食糧應作為本地的存糧，以應付那在埃及國要出現的七個荒年，免得全國因飢荒而滅亡。
Bu azuqə Misir torpağına gələn yeddi il aclıq dövrü üçün ehtiyat olacaq, ta ki ölkə əhalisi aclıqdan qırılmasın».
37 這番話使法郎和他的群臣十分贊成，
Bu sözlər fironun və onun əyanlarının xoşuna gəldi.
38 於是法郎對他的臣僕說：「像他這樣的人，有天主的神住在他內，我們豈能找著另一個﹖」
Firon əyanlarına dedi: «Bu adam kimi Allahın Ruhuna malik olan bir kəs tapa biləcəyikmi?»
39 法郎遂對若瑟說：「天主既使你知道這一切，就再沒有像你這樣聰敏富有智慧的人了。
Sonra firon Yusifə dedi: «İndi ki Allah sənə bütün bu şeyləri bildirdi, deməli, sənin kimi ağıllı və müdrik adam yoxdur.
40 你要掌管我的朝廷，我的人民都要聽從你的號令；只在寶座上我比你大。」
Sən mənim saray adamlarıma başçılıq edəcəksən və bütün xalqım sənin əmrinlə idarə olunacaq. Mən yalnız taxtda səndən böyük olacağam».
41 法郎又對若瑟說：「看，我立你統治全埃及國。」
Firon yenə Yusifə dedi: «Səni bütün Misir ölkəsinə başçı təyin edirəm».
42 遂由自己手上取下打印的戒指，戴在若瑟手上，給他穿上細麻長袍，將金鏈戴在他的頸項上；
Firon öz möhürünü barmağından çıxarıb Yusifin barmağına taxdı, ona incə kətan paltar geyindirdi və boynuna qızıl zəncir asdı.
43 又使他坐在自己的第二部御車上，人們在他前面喊說：「跪下! 」法郎就這樣立他管理全埃及國。
Firon əmr etdi ki, onu özünün ikinci arabasına mindirsinlər və qarşısında «Diz çökün!» deyib bağırsınlar. Beləcə o, Yusifi bütün Misir ölkəsinə başçı qoydu.
44 法郎又對若瑟說：「我是法郎，沒有你的同意，全埃及國，任何人不得做任何事。」
Firon Yusifə dedi: «Mən fironam. Bütün Misir ölkəsində heç kəs sənsiz əlini yaxud ayağını tərpətməyəcək».
45 法郎給若瑟起名叫匝斐納特帕乃亞，又將翁城的司祭頗提斐辣的女兒阿斯納特給他為妻。若瑟便出去巡行埃及全國。
Firon Yusifin adını Safnat-Paneah qoydu və On şəhərinin kahini Poti-Feranın qızı Asnatı ona arvad olmaq üçün verdi. Yusif bütün Misir ölkəsini gəzməyə çıxdı.
46 若瑟立於埃及王法郎前時，年三十歲。他由法郎面前出去巡行了埃及全國。
Misir padşahı fironun hüzurunda olarkən Yusif otuz yaşında idi. Yusif fironun hüzurundan çıxıb bütün Misir ölkəsini dolaşdı.
47 七個豐年內，土地出產極其豐富。
Yeddi bolluq ilində torpaq qucaq-qucaq məhsul verdi.
48 若瑟聚斂了埃及國七個豐年內所有的糧食，積蓄在城內；每城城郊田間所出的糧食，也都儲藏在本城內。
Yusif yeddi ildə Misir torpağında yığılmış bütün məhsulu topladı. O, məhsulu şəhərlərə qoydu. Hər şəhərin ətrafında olan tarlada yetişən məhsulu o şəhərdə saxladı.
49 這樣若瑟聚斂了大量的五穀，多得有如海沙，無法計算，無法勝數。
Yusif dəniz qumu qədər çox taxıl yığdı və daha onu hesablamadı, çünki sayı-hesabı yox idi.
50 在荒年未來以前，若瑟已有了兩個兒子，是翁城的司祭頗提斐辣的女兒阿斯納特給他生的。
Aclıq illərindən qabaq Yusifin iki oğlu oldu; onları Yusifə On kahini Poti-Feranın qızı Asnat doğdu.
51 若瑟給長子起名叫默納協，說：「天主使我忘盡了我的一切困苦和我父的全家。
Yusif ilk oğlunun adını Menaşşe qoydu, çünki demişdi: «Allah bütün zəhmətimi və atamın evindəkilərin hamısını mənə unutdurdu».
52 給次子起名叫厄弗辣因，說：「天主使我在我受苦的地方有了子息。」
İkinci oğlunun adını Efrayim qoydu, çünki demişdi: «Allah əziyyət çəkdiyim torpaqda məni bəhərli etdi».
53 埃及國的七個豐年一過，
Misir torpağında yeddi il bolluq qurtardı.
54 七個荒年隨著就來了，恰如若瑟所預言的；各地都發生了飢荒，唯獨全埃及國還有食糧。
Yusifin söylədiyi kimi yeddi il aclıq başladı. Bütün ölkələrdə aclıq oldu, lakin Misir torpağının hər yerində ərzaq var idi.
55 及至埃及全國鬧飢荒時，人民便向法郎呼求糧食；法郎對埃及民眾說：「你們到若瑟那裏去，照他對你們所說的做。」
Bütün Misir əhalisi aclıq çəkəndə çörək üçün firona fəryad etdi. Firon bütün Misirlilərə dedi: «Yusifin yanına gedin, onun dediyini edin».
56 當時飢荒彌漫天下，若瑟便開了國內所有的糧倉，將糧食賣給埃及人，因為埃及的飢荒很嚴重。
Bütün yer üzündə aclıq oldu. Yusif məhsul olan bütün anbarları açıb Misirlilərə taxıl satırdı. Misir torpağında aclıq gücləndi.
57 天下的人都來到埃及，向若瑟購買食糧，因為天下各地都大鬧飢荒。
Bütün ölkələrin adamları taxıl almaq üçün Misirə, Yusifin yanına gəlirdilər, çünki bütün yer üzündə şiddətli aclıq idi.
