創世記 31
1 雅各伯聽見拉班的兒子們談論說：「雅各伯奪去了我們父親所有的一切，利用我們父親的財物，才獲得了這一切的財富。」
So fekk han høyra at sønerne hans Laban hadde sagt: «Jakob hev teke alt det som far vår åtte, og av det som far vår åtte, hev han lagt seg til all denne rikdomen.»
2 雅各伯也注意了拉班對自己的臉色不如先前。
Og Jakob såg på andlitet hans Laban at han var ikkje den same mot honom som han hadde vore.
3 那時，上主對雅各伯說：「你回到你的家鄉和你的出生地，我必與你同在。」
Og Herren sagde til Jakob: «Far attende til landet åt federne dine og til ditt eige folk, og eg skal vera med deg.»
4 雅各伯就派人叫辣黑耳和肋阿來到放羊的田間，
Då sende Jakob bod etter Rakel og Lea og bad deim koma ut på marki, til buskapen hans.
5 對她們說：「我看你們父親的臉色，對我已不如先前；但是我父親的天主卻與我同在。
Og han sagde med deim: «Eg ser på andlitet åt far dykkar at han er ikkje den same mot meg som fyrr. Men Gud åt far min hev vore med meg.
6 你們清楚知道，我是全力服事了你們的父親；
Og de veit at eg hev tent far dykkar det beste eg vann.
7 你們的父親卻欺騙了我，十次變換了我的工價，但天住卻沒有容許他害我。
Og far dykkar hev svike meg og brigda um att løni mi dei ti gongerne. Men Gud let honom ikkje få lov til å gjera meg nokon skade.
8 當他說：有斑點的算是你的工價；全羊群就都生下有斑點的；當他說：有條紋的算是你的工價，全羊群就都生下有條紋的。
Når han sagde so: «Dei droplute skal vera løni di, » so fekk alt småfeet droplute ungar; og når han sagde so: «Dei salute skal vera løni di, » so fekk alt småfeet salute ungar.
9 天主這樣將你們父親的牲畜奪來了給我。
Soleis tok Gud feet frå far dykkar og gav meg det.
10 有一次當羊群配合時，我於夢中舉目觀望：看見跳在母羊身上的公山羊，都是有條紋，有斑點和雜色的。
Og ved det leitet då småfeet flaug, drøymde eg at eg let upp augo og såg ikring meg, og sjå, då var bukkarne som sprang på småfeet, salute og droplute og skjengjute.
11 天主的使者在夢中對我說：雅各伯! 我答說：我在這裏。
Og Guds engel sagde til meg i draume: «Jakob!» og eg svara: «Ja, her er eg.»
12 他說：你舉目觀望：跳在母羊身上的公山羊，都是有條紋，有斑點和雜色的，因為我看到了拉班對你所作的一切。
Då sagde han: «Lat upp augo, so skal du få sjå at alle bukkarne som spring på småfeet, er salute og droplute og skjengjute. For eg hev set korleis Laban fer åt mot deg.
13 我是貝特耳的天主，你曾在那裏用油敷了一座石柱，並對我許了願。現在你起身，離開這地方，回到你生身之地去。」
Eg er din Gud frå Betel, der som du salva steinen, der som du gjorde meg ein lovnad. Gjer deg no reidug og far ut or dette landet og attende til fødesheimen din!»»
14 辣黑耳和肋阿回答他說：「我們在父親家裏還有產業可分嗎﹖
Då svara Rakel og Lea og sagde med honom: «Hev då me endå nokon lut og arv i huset åt far vår?
15 他豈不是把我們視作外人，把我們出賣了，吞併了我們的身價﹖
Hev ikkje han rekna oss for framande? Han hev selt oss, og longe øydt upp det han fekk for oss.
16 所以天主由我們父親奪來的那一切財物，都應屬於我們和我們子女。現今凡天主吩咐你的，你都該照辦。
All rikdomen som Gud hev teke frå far vår, høyrer oss og borni våre til. Gjer no berre du alt det som Gud hev sagt til deg!»
17 雅各伯遂立即叫自己的兒女和妻子騎上駱駝，
So budde Jakob seg til ferdi, og sette borni og konorne sine på kamelarne.
18 帶了自己一切牲畜和積聚的一切財物，即他在帕丹阿蘭所得的一切牲畜，起程往客納罕地，他父親依撒格那裏去了。
Og han tok med seg alt bufeet sitt og alt godset som han hadde samla seg, det feet som han åtte og hadde ale seg til i Mesopotamia, og vilde fara til Isak, far sin, i Kana’ans-land.
19 其時拉班正剪羊毛去了，辣黑耳就偷走了她父親的神像。
Laban hadde gjenge av og skulde klyppa sauerne sine. Då stal Rakel med seg husgudarne som far hennar hadde.
20 雅各伯隱瞞了阿蘭人拉班，沒有告訴拉班他將逃走，
Og Jakob stal seg burt ifrå Laban, aramæaren, og gat ikkje noko um at han vilde fara sin veg.
21 遂帶了自己所有的一切逃走了，起身過了幼發拉的河，直向基肋阿得山地進發。
Han tok ut med alt det han åtte, og gav seg på vegen, og sette yver elvi, og tok leidi mot Gileadfjellet.
22 第三天拉班得報雅各伯偷跑了，
Tridje dagen etter fekk Laban vita at Jakob hadde stroke sin veg.
23 遂帶了自己的弟兄，在他後面一連追趕了七天的路程，在基肋阿得山地追上了他。
Då tok han med seg skyldfolki sine, og sette etter honom sju dagsleider, og nådde honom att på Gileadfjellet.
24 天主在夜間夢中顯現給阿蘭人拉班，對他說：「你小心，不要對雅各伯說好說壞。」
Men Gud kom til Laban, aramæaren, i draume um natti, og sagde til honom: «Vara deg no og seg ikkje eit ord til Jakob!»
25 拉班追上雅各伯時，雅各伯已在山上搭了帳幕；拉班和他的弟兄也在基肋阿得山地搭了帳幕。
Då Laban nådde att Jakob, hadde Jakob sett upp tjeldbudi si på fjellet; og Laban og skyldfolki hans sette og upp budi si på Gileadfjellet.
26 拉班對雅各伯說：「你作的是什麼事﹖竟瞞著我，將我的女兒們帶走，有如戰俘一樣!
Og Laban sagde med Jakob: «Kva tyder det at du hev stole deg burt ifrå meg og drege døtterne mine av garde, som dei var hertekne?
27 你為什麼暗中偷跑，瞞著我而不通知我，叫我好能快樂的唱著歌，打著鼓，彈著琴歡送你回去﹖
Kvi løynde du deg av, og stal deg burt ifrå meg? Kvi sagde du det ikkje med meg, so eg kunde fylgt deg på vegen med glederop og song og trummor og harpor?
28 連我的兒女你都不讓我與他們吻別，你作的實在糊塗!
Du let meg ikkje ein gong få kyssa borni og døtterne mine. Dette var uvisleg gjort av deg!
29 我本可伸手加害你們，但是你們父親的天主昨夜對我說：小心，不要對雅各伯說好說壞。
Eg hev det i mi magt å gjera dykk ilt. Men Gud åt far dykkar sagde til meg i natt: «Vara deg no og seg ikkje eit ord til Jakob!»
30 你現在切望回到父家，定要回去，但是你為什麼偷走了我的神像! 」
Men var det no so at du laut taka ut, av di du lengta so sårt etter fødesheimen din, kvi stal du då gudarne mine?»
31 雅各伯回答拉班說：「我害怕，我還以為你要由我手中奪去你的女兒。
Då svara Jakob og sagde med Laban: «Eg var rædd; eg tenkte du kunde taka døtterne dine frå meg med hardom.
32 至於你的神像，你在誰那裏搜出來，決不容他活著；當著我們弟兄的面，你如認出我這裏有什麼是屬於你的，儘管拿去。」雅各伯原不知道是辣黑耳偷了神像。
Men den som du finn gudarne dine hjå, han skal ikkje liva. Sjå no etter, og lat skyldfolki våre vera vitne, um du kannast med noko av det eg hev med meg, og tak det so til deg!» Men Jakob visste ikkje at Rakel hadde teke deim.
33 拉班便進入雅各伯的帳幕，肋阿的帳幕和兩個婢女的帳幕，沒有找著；遂由肋阿的帳幕出來，進入辣黑耳的帳幕，
Og Laban gjekk inn i budi hans Jakob og i budi hennar Lea og i budi åt båe ternorne, men fann ikkje noko. So gjekk han ut or budi hennar Lea, og inn i budi hennar Rakel.
34 辣黑耳卻拿了神像，放在駱駝的鞍下，自己坐在上面。拉班搜遍了整個帳幕，沒有找著。
Men Rakel hadde teke husgudarne, og lagt deim under klyvsalen, og sett seg på deim. Og Laban rannsaka heile budi, men fann ikkje noko.
35 辣黑耳對她父親說：「望我主不要見怪，我不能在你面前起迎，因為我正在經期。」他搜索了，卻沒有找著神像。
Og ho sagde med far sin: «Far må ikkje vera vond, for di eg ikkje kann reisa meg upp for honom! For det er so med meg no som stundom plar vera med kvendi.» Og han leita både høgt og lågt, men fann ikkje husgudarne.
36 雅各伯於是動怒，與拉班爭論，質問他說：「我有什麼不對，有什麼罪過，致使你在我後面追趕﹖
Då vart Jakob harm, og skjemde på Laban. Og Jakob tok til ords og sagde med Laban: «Kva hev eg forbrote? kva vondt hev eg gjort, sidan du elter meg so?
37 你搜遍了我的東西，如找出了什麼東西是屬於你家的，擺在我和你的兄弟面前，叫他們在我們兩人間行裁判。
Då du rannsaka alt det eg hev, kva fann du då som høyrer huset ditt til? Legg det fram her og lat mine og dine skyldfolk få sjå det, so dei kann døma millom oss tvo!
38 這二十年來，我同你在一起，你的母綿羊和母山羊從未流產；你羊群中的公羊，我從未吃過；
No hev eg vore hjå deg i tjuge år: Søyorne og geiterne dine hev aldri kasta, og verarne i fenaden din hev eg ikkje ete upp.
39 被野獸撕裂的我從未給你帶回，我自己賠償了損失；不論是白天偷去的，或是黑夜偷去的，你都向我索取。
Det som var ihelrive, kom eg ikkje heim til deg med. Sjølv bøtte eg skaden. Av meg kravde du det, anten det var stole um dagen eller um natti.
40 日間我受盡炎熱，夜間受盡嚴寒，兩眼無法入睡。在你家內這二十年，為了你的兩個女兒，我服事了你十四年；
Um dagen vilde hiten tyna meg, og kulden um natti, og eg fekk ikkje svevn på augo.
41 另六年是為了你的羊群，這期間你竟十次變更了我的工價。
Tjuge år er det no eg hev vore hjå deg; fjortan år hev eg tent for båe døtterne dine, og seks år for fenaden din; men du brigda um att løni mi dei ti gongerne.
42 假若我父的天主，亞巴郎的天主，依撒格所敬畏的上主，不同我在一起，你現在定會打發我空手回去；但是天主見到了我的苦況和我的辛苦，在昨夜就下了判決。」
Hadde ikkje Gud åt far min, han som var Gud åt Abraham, og som Isak ber age for, hadde ikkje han vore med meg, so hadde du visst no sendt meg burt med tvo hender tome. Men Gud såg mi møda og alt mitt slæp, og han jamna det for meg i natt.»
43 拉班回答雅各伯說：「女兒是我的女兒，孩子是我的孩子，羊群是我的羊群，你眼見的這一切都是我的。但是對我的女兒，對她們生的孩子，我今天能作什麼呢﹖
Då svara Laban og sagde med Jakob: «Det er mine døtter, og mine born, og min buskap, og mitt alt du ser. Kva skulde eg då no gjera desse døtterne mine eller borni deira, som dei hev født til verdi?
44 現在，來，讓我們在你我之間立約，作你我之間的證據。」
So kom no og lat oss gjera ei semja, eg og du, og den skal vera til vitnemål millom meg og deg!»
45 雅各伯遂拿了一塊石頭，立作石柱，
So tok Jakob ein stein og reiste honom upp til eit merke.
46 然後對自己的親戚說：「你們堆集石頭。」他們便拿了石頭，堆成一堆，就在那堆石頭上吃了飯。
Og Jakob sagde med skyldfolki sine: «Sanka i hop stein!» So fann dei seg steinar, og bygde ein varde, og sette seg og åt der, innmed varden.
47 拉班稱那石堆為「耶加爾、撒哈杜達；」雅各伯稱為「基肋阿得」
Og Laban kalla varden Jegar Sahaduta, og Jakob kalla honom Gal’ed.
48 拉班說：「今天這堆石頭在你和我之間作見證。」為此給它起名叫「基肋阿得。」
Og Laban sagde: «No er denne varden vitne millom meg og deg.» Difor kalla dei honom Gal’ed,
49 又叫作「米茲帕，」因為他說：「我們彼此分離後，願上主監視我和你：
og Mispa, «av di, » sagde han, «Herren skal halde vakt millom meg og deg, når me hev kome einannan or syne.
50 如果你虐待我的女兒，或在我的女兒外，另娶妻室，雖無人在我們中間，但有天主在你我之間作證。」
Fer du ille med døtterne mine, eller tek du deg andre konor attåt døtterne mine, då er det fulla ingen mann innmed oss, men kom i hug det: Gud er vitne millom meg og deg.»
51 拉班又對雅各伯說：「看這堆石頭，看我在你我之間所立的石柱：
Og Laban sagde med Jakob: «Sjå, denne varden og denne merkesteinen, som eg hev reist millom meg og deg -
52 這堆石頭是見證，這石柱是見證，我決不越過這堆石頭去妨害你，你也不要越過這堆石頭和這石柱來妨害我。
vitne skal dei vera, både varden og merkesteinen, at ikkje skal eg fara framum denne varden, burt til deg, og ikkje skal du fara hitum denne varden og denne merkesteinen, heim til meg, på det som vondt er.
53 但願亞巴郎的天主和納曷爾的天主，－－即他們父親的天主，－－在我們之間行裁判! 」雅各伯就指自己的父親依撒格所敬畏的上主起了誓。
Gud åt Abraham og Gud åt Nahor døme millom oss, han som var Gud åt far deira!» So svor Jakob ved honom som Isak, far hans, bar age for.
54 然後雅各伯在山上宰牲獻祭，叫了自己的親戚來吃飯；吃飯以後就在山上過了夜。
Og Jakob ofra eit slagtoffer på fjellet, og bad skyldfolki sine eta med seg. Og dei åt med honom, og var på fjellet um natti.
55 拉班清早起來，與自己的外孫和女兒吻別，祝福了他們，便起身回本鄉去了。
Um morgonen tidleg reis Laban upp, og kysste barneborni og døtterne sine, og velsigna deim. So tok Laban ut, og for heim att til seg.
