使徒行傳 2
1 五旬節日一到，眾人都聚集一處。
Ndaa no atahori Yahudi ra fai malole na, fo ara roꞌe oi ‘Fai Pentakosta’, basa atahori mana tungga Lamatuaꞌ Yesus ra raꞌabꞌue sia ume esa. Aibꞌoiꞌ ma, ara rena liiꞌ mia lalai a onaꞌ sanggu-anin. Liiꞌ naa monae na seli, losa atahori mana sia naa ra nda hambu rena esa no esa sa.
2 忽然，從天上來了一陣響聲，好像暴風颳來，充滿了他們所在的全座房屋。
3 有些散開好像火的舌頭，停留在他們每人頭上，
Ma ara rita onaꞌ ai mbilaꞌ mana banggi-bꞌanggiꞌ neu se sia esa-esaꞌ ata.
4 眾人都充滿了聖神，照聖神賜給他們的話，說起外方話來。
Boe ma Lamatulain Dula-dale Na dai basa se. De ara ola-olaꞌ rendiꞌ atahori feaꞌ dedꞌea nara, tungga Dula-daleꞌ a fee se olaꞌ.
5 那時，居住在耶路撒冷的，有從天下各國來的虔誠的猶太人。
Leleꞌ naa, atahori Yahudi hetar mia nusaꞌ mataꞌ-mataꞌ sia raefafoꞌ a, rema raꞌabꞌue sia Yerusalem huu rala nara, hii-nau tungga Lamatulain.
6 這聲音一響，就聚來了許多人，都倉皇失措，因為人人都聽見他們說自己的方言。
Ara rena liiꞌ naa boe ma rakarumbu risiꞌ mamanaꞌ naa. Esa-esaꞌ rena dedꞌea nara mia Lamatuaꞌ Yesus atahori Nara bafa nara, de ara titindindi.
7 他們驚訝奇怪地說：「看，這些說話的不都是加里肋亞人嗎﹖
Basa se mbo-mboꞌ a, ma rae, “Atahori mana olaꞌ ia ra, basa se atahori Galilea ra, to?
8 怎麼我們每人聽見他們說我們出生地的方言呢﹖
Te taoꞌ bee de hita rena ara olaꞌ rendiꞌ hita esa-esaꞌ dedꞌea nara?
9 我們中有帕提雅人、瑪待人、厄藍人和居住在美索不達米亞、猶太及卡帕多細雅、本都並亞細亞、
Hita ia ra, mia nusaꞌ hetar. Mia nusaꞌ Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Yudea, Kapadokia, Pontus, Asia,
10 夫黎基雅和旁非里雅、埃及並靠近基勒乃的利比亞一帶的人，以及僑居的羅馬人、
Frigia, Pamfilia, Masir, ma Libia deka no kota Kirene; ma ruma mia kota Roma;
11 猶太人和歸依猶太教的人、克里特人和阿剌伯人，怎麼我們都聽見他們用我們的話，講論天主的奇事呢﹖」
ruma fai mia pulu Kreta, ma rae Arab. Ruma atahori Yahudi, ma ruma atahori mia nusa-nusa feaꞌ mana masoꞌ agama Yahudi ena. Te ata rena atahori ia ra olaꞌ rendiꞌ hita dedꞌea tara. Ara olaꞌ manaseliꞌ fo Lamatualain tao helaꞌ ra. We! Hita titindindi ma!”
12 眾人都驚訝猶豫，彼此說：「這是什麼事﹖」
Basa se mbo-mboꞌ a, de esa natane mbali esa oi, “Taꞌo bee de dadꞌi onaꞌ naa, e? Ia, sosoa na saa, e?”
13 另有些人卻譏笑說：「他們喝醉了酒！」
Te hambu atahori feaꞌ ra raꞌaeꞌei se rae, “Woi! Afiꞌ fadꞌuli se! Te naa ra, mana mafuꞌ seli ena!”
14 伯多祿就同十一位宗徒站起來，高聲向他們說：「猶太人和所有居住在耶路撒冷的人！請你們留意，側耳靜聽我的話!
Sia naa hambu Petrus no Lamatuaꞌ Yesus dedenu ka sanahulu esa nara. Petrus mata neu de olaꞌ neu atahori naeꞌ mana maꞌabꞌueꞌ sia naa. Olaꞌ nahereꞌ nae, “Ama-ina, toronoo nggare! Hei atahori Yahudi, ma hei atahori mana ima leo sia kota Yerusalem! Pasa ndiki mara malolole fo rena au oꞌolangga ia, te hambu saa mana seliꞌ au ae ufadꞌe nggi.
15 這些人並不像你們所設想的喝醉了，因為纔是白天第三時辰；
Afiꞌ mae atahori ia ra mafu. Nda taꞌo naa sa! Misinedꞌa, nda hambu atahori rinu mafu fefetu anaꞌ sa. Oras ia feꞌe liiꞌ sio!
16 反而這是藉岳厄爾先知所預言的：
Hei rena atahori ia ra ola-olaꞌ rendi hei dedꞌea mara. Matetu na, taꞌo ia: maꞌahulu na, Lamatulain nafadꞌe basa memaꞌ dalaꞌ ia, pake mana ola-ola Na Yoel, oi:
17 『到末日──天主說──我要將我的神傾住在所有有血肉的人身上，你們的兒子和女兒都要說預言，青年人要見異像，老年人要看夢境。
‘Lamatualain nae, “Mia fai mateꞌen, Au fee Dula-dale Ngga neu basa atahori. Hei ana touꞌ ma ana feto mara, Au pake dadꞌi mana ola-ola nggara. Hei ana soru mara, hambu rita saa fo Au ae utudꞌu neu se. Hei atahori lasi mara, ralamein saa fo Au ae fee se rita.
18 甚至在那些日子裏，連在我的僕人和我的婢女身上，我也要傾住我的神；他們要講預言。
Nandaa no fai mateꞌen, Au fee Dula-dale Ngga neu Au atahori nggara. Au fee neu touꞌ, ma Au fee neu inaꞌ ra boe. Dei fo ara olaꞌ sa fo Au ufadꞌe neu se.
19 我要在天上顯示奇蹟，在下地顯示徵兆：血、火和煙氣。
Mateꞌen te, Lamatuaꞌ fai Na losa. Te aleꞌ ia faiꞌ naa nda feꞌe nema sa, de Au tao uꞌuhuluꞌ manadadꞌiꞌ ra sia lalai ata. Relo a dadꞌi maꞌahatuꞌ; ma fulan dadꞌi mbilas onaꞌ raaꞌ e. Au o tao saa-saa manaseliꞌ sia raefafoꞌ mbena na boe. Onaꞌ a raaꞌ, ai, no masuꞌ bubꞌue-bubꞌueꞌ hene ata reu. Losa Lamatuaꞌ fai mana seliꞌ Na naa ra, naa seka ra mana rameli roꞌe tulun Lamatulain, naa sira mana hambu masodꞌaꞌ.’” Yoel nafadꞌe basa naa ena, eniꞌ a maꞌahulu na.
20 在上主的偉大和顯赫的日子來臨以前，太陽要變成昏暗，月亮要變成血紅。
21 將來，凡呼號上主名字的人，必然獲救。』
22 諸位以色列人！請聽這些話：納匝肋人耶穌是天主用德能、奇蹟和徵兆──即天主藉他在你們中所行的，一如你們所知道的──給你們證明了的人。
Dadꞌi toronoo atahori Israꞌel re! Pasa ndiki mara rena au oꞌola ngga. Lamatulain dudꞌu basa Yesus, atahori Nasaret naa. Hei mihine mae naa tebꞌe, huu mita basa Lamatualain pake Yesus tao mana dadꞌi ma mana seliꞌ ra. Hei o mihine basa ia ra, huu Yesus tao mana dadꞌi naa ra sia hei taladꞌa ma.
23 他照天主已定的計劃和預知，被交付了；你們藉著不法者的手，釘他在十字架上，殺死了他；
Te hei misa E. Hei kokoe atahori deꞌulakaꞌ ra fo mbaku risa E sia hau ngganggeꞌ ata. Tehuu, Lamatulain bubꞌuluꞌ basa naa mia dalahulu na neu, fo memaꞌ naa ndaa no dudꞌuꞌa Na.
24 天主卻解除了他死亡的苦痛，使他復活了，因為他不能受死亡的控制，
Memaꞌ hei tao doidꞌoso Yesus losa Ana mate. Te Lamatulain nda nau E mate nakandoo sa. De Ana lea nala E mia mamate Na, de fee Ne nasodꞌa baliꞌ.
25 因為達味指著他說：『我常將上主置於我眼前；我決不動搖，因他在我右邊。
Dalahulu na Mane Daud suraꞌ soal Yesus taꞌo ia: ‘Au bubꞌuluꞌ ae Lamatuaꞌ no au. Nda hambu saa saꞌ boe tao natudꞌaꞌ au, huu Lamatuaꞌ sia au bobꞌoa ngga.
26 因此，我心歡樂，我的舌愉快，連我的肉身也要安息於希望中，
De au rala ngga namahoꞌo. Au koa-kio E ukundoo, ma umuhena E.
Ana nda hela au ao samana ngga sia atahori mates ra mamana na sa. Ana nda hela Atahori Meumare Na ao sisi na maꞌafo sia rates rala sa. (Hadēs g86)
28 你要將生命的道路指示給我，要在你面前用喜樂充滿我。』
Ana natudꞌu dala masodꞌa ndos neu au. Naa de, rala ngga namahoꞌo seli, huu Lamatualain no au.’ Mane Daud suraꞌ basa naa ena, eniꞌ a maꞌahulu na.
29 諸位仁人弟兄！容我坦白對你們講論聖祖達味的事罷！他死了，也埋葬了，他的墳墓直到今天還在我們這裏。
Dadꞌi toronoo nggare! Fee isin au dei, fo olaꞌ relo-relo o nggi, soꞌal hita baꞌi Daud na. Baꞌi Daud olaꞌ taꞌo naa, te ana nda natudꞌu ao na sa. Hita bubꞌuluꞌ naa, huu ana mate, ma raꞌoi hendi ena. Rate na feꞌe sia hita taladꞌa na, losa faiꞌ ia.
30 他既是先知，也知道天主曾以誓詞對他起了誓，要從他的子嗣中立一位來坐他的御座。
Mane Daud ia, dadꞌi Lamatualain mana ola-ola Na. Ana bubꞌuluꞌ Lamatualain helu basa pake susumbaꞌ oi, dei fo Daud tititi-nonosi na esa toꞌu parendaꞌ. Lamatualain dudꞌu Atahori naa eniꞌ a dalahulu na.
Leleꞌ naa, Daud mete dodꞌooꞌ neu ena. Nafadꞌe naꞌahuluꞌ soꞌal Atahori fo Lamatualain dudꞌu basaꞌ a. Dei fo Atahori naa mate, ma nasodꞌa baliꞌ. Daud o nafadꞌe nae Atahori naa nda leo nakandoo sia atahori mates ra mamanan sa, ma ao sisin o nda maꞌafo sa boe. (Hadēs g86)
32 這位耶穌，天主使他復活了，我們都是他的見證人。
Atahori fo Daud ola-olaꞌ a, naeni Yesus! Lamatualain tao nasodꞌa baliꞌ E mia mamate na. Ma basa hai o mita Ana nasodꞌa baliꞌ ena.
33 他被舉揚到天主的右邊，由父領受了所恩許的聖神；你們現今所見所聞的，就是他所傾注的聖神。
Oras ia, Lamatualain soꞌu Yesus fo toꞌu panggat monaeꞌ. Ana endoꞌ sia Lamatualain bobꞌoa ona Na, sia mamanaꞌ fo Lamatualain sadꞌia helaꞌ a. Ama na o fee Ne Dula-dale Meumareꞌ, tungga hehelu Na mia dalahulu na neu. Ana o helu fee Dula-dale Meumare Na, neu hita boe. Dadꞌi saa fo hei rena no mita oras ia, naa, Lamatualain fee Dula-Dale Meumare Na.
34 達味本來沒有升到天上，但是他卻說：『上主對吾主說：你坐在我右邊，
Daud nda hene sorga neu sa, te nafadꞌe oi, ‘Lamatualain olaꞌ no au malangga ngga oi, “Endoꞌ sia Au bobꞌoa ona ngga sia mamanaꞌ fo Au sadꞌia helaꞌ a,
35 等我使你的仇敵，變作你腳的踏板。』
losa au tao musu mara taꞌalok neu nggo.’”
36 所以，以色列全家應確切知道：天主已把你們所釘死的這位耶穌，立為主，立為默西亞了。」
Naa de basa atahori Israꞌel ra musi rahine tebꞌe-tebꞌeꞌ soꞌal Yesus fo hei mbaku misa mia hau ngganggeꞌ a. Eni ia, Kristus fo Lamatualain dudꞌu eniꞌ a maꞌahulu na. Eni o dadꞌi hita malangga na!”
37 他們一聽見這些話，就心中刺痛，遂向伯多祿和其他宗徒說：「諸位仁人弟兄！我們該作什麼﹖」
Rena taꞌo naa ma, atahori ra fale rala nara reuꞌ ena. De ara ratane Petrus no dedenu feaꞌ nara oi, “Aꞌa nggare! Hai musi tao saa fai?”
38 伯多祿便對他們說：「你們悔改罷！你們要以耶穌基督的名字受洗，好赦免你們的罪過，並領受聖神的恩惠。
Petrus nataa oi, “Hei musi lao hela sala-singgo mara fo tungga Lamatualain. Basa naa, musi moꞌe sarani, dadꞌi neu bukti oi hei tungga Yesus Karistus Dala Masodꞌa Na ena. Naa o dadꞌi bukti oi Lamatualain ose hendi basa salaꞌ mara boe. Ma hei o hambu Lamatualain Dula-dale Meumare Na boe.
39 因為這恩許就是為了你們和你們的子女，以及一切遠方的人，因為都是我們的上主天主所召叫的。」
Lamatualain helu taꞌo naa neu basa atahori mana masoꞌ dadꞌi Eni atahori na. Ana helu taꞌo naa fee hei atahori Israꞌel mo tititi-nonosi mara. Ana o helu fee atahori mia nusa feaꞌ ra boe.
40 他還講了很多別的作證的話，並勸他們說：「你們應救自己脫離這邪惡的世代。」
Petrus olaꞌ loa-naruꞌ neu se fo nafadꞌe se oi, “Ia naa, atahori naeꞌ raꞌadꞌodꞌooꞌ mia dalaꞌ masodꞌa ndos. De hei musi besa-bꞌesa, fo afiꞌ tungga atahori deꞌulakaꞌ ra dala na. Te tunggaꞌ a Lamatualain dala ndo-tetu na. Naa fo, hei hambu masodꞌaꞌ ma misodꞌa mikindoo mo E.”
41 於是，凡接受他的話的人，都受了洗；在那一天約增添了三千人。
Boe ma atahori naeꞌ simbo Petrus oꞌola na. Ara tungga Yesus Dala Masodꞌa na, ma roꞌe sarani. Faiꞌ naa, atahori rifon telu masoꞌ dadꞌi Yesus atahori nara.
42 他們專心聽取宗徒的訓誨，時常團聚，擘餅，祈禱。
Ara hii raꞌabꞌue ro atahori feaꞌ mana tungga Yesus ra. Ara malole esa no esa. Tungga fai ara manggate rena nenoriꞌ mia Yesus dedenu Nara. Ara o hii hule-oꞌe ma raa raꞌabꞌue boe.
43 因為宗徒顯了許多奇蹟異事，每人都懷著敬畏之情。
Leleꞌ naa, Lamatuaꞌ Yesus dedenu Nara, tao manadadꞌi naeꞌ, losa atahori ra titiriri ma ramatau.
44 凡信了的人，常齊集一處，一切所有皆歸公用。
Atahori mana tungga Lamatuaꞌ Yesus Dala Masodꞌa Na, raꞌabꞌue ro ralaꞌ esa, losa saa fo sira ena na o, pake raꞌabꞌue.
45 他們把產業和財物變賣，按照每人的需要分配。
Ruma o raseo sudꞌi a saa ma hata-heto nara, ma babꞌanggi doi na neu atahori mamahereꞌ ra, tungga esa-esaꞌ parlu na.
46 每天都成群結隊地前往聖殿，也挨戶擘餅，懷著歡樂和誠實的心一起進食。
Tungga fai ara hii raꞌabꞌue sia Lamatualain Ume Hule-Oꞌe Huu Na. Ara raa tungga-tungga ume no rala nemehoꞌot. Basa se rasodꞌa hii tulu-fali esa no esa, ma ara o nda deꞌu sa.
47 他們常讚頌天主，也獲得了全民眾的愛戴；上主天天使那些得救的人加入會眾。
Tungga fai, ara koa-kio Lamatualain nda namaetuꞌ sa. Basa atahori deaꞌ ra hii-nau ro se. Tungga fai, Lamatualain fee masodꞌaꞌ neu atahori, de ara raꞌabꞌue ro Lamatuaꞌ Yesus atahori Nara. Naa de, ara ramaheta rakandooꞌ a.
